Buzz
Đối với người Nhật, bền vững cũng là một phong cách sống.
Việc rời quê nhà ở Mỹ - nơi luôn tiêu thụ quá mức - để đến Nhật Bản đã thay đổi cuộc đời của tôi theo nhiều cách. Sống bền vững trở nên tự nhiên hơn khi ở đây.
Tôi lớn lên với câu khẩu hiệu thời kỳ hậu 11/9 của Bush “mua sắm mang lại lợi ích cho nền kinh tế” được dùng để biện minh cho những chuyến đi hàng tuần tới Kohl’s của gia đình tôi. Tôi chỉ biết đến việc tận hưởng quá mức như cuộc sống của bậc trung lưu. Chúng tôi có ngôi nhà lớn, những chiếc ô tô tiêu tốn xăng và những lễ kỷ niệm luôn kèm theo đống quà.
Ngay cả khi đã biết về biến đổi khí hậu, tôi vẫn không thấy lợi ích gì khi thay đổi lối sống của mình trong khi các tập đoàn lớn mới là thủ phạm chính gây ra khí thải nhà kính. Cho đến khi tôi đến Nhật Bản, nơi thói quen sống bền vững trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày. Họ không làm vậy vì tội lỗi mà vì tình hình thực tế và vì muốn bảo vệ hành tinh này.
Dưới đây là mười thói quen sống bền vững mà tôi đã học được khi sống ở Nhật Bản.
#1 Bữa ăn với đa dạng món chay nguồn gốc từ thực vật
Thay vì thịt và hải sản, ẩm thực Nhật thường sử dụng nhiều sản phẩm từ thực vật. Đậu phụ và sữa đậu nành thường xuất hiện trong các món ăn mặc dù không phải là đặc sản chay. Phô mai, bơ và mật ong ít khi được sử dụng trong ẩm thực truyền thống Nhật Bản.
So với thời điểm tôi du học ở Shiga vào năm 2019, nguyên liệu chay đã trở nên phong phú hơn đáng kể. Ở siêu thị Aeon địa phương, một trong những chuỗi siêu thị lớn nhất Nhật Bản, có nhiều sản phẩm chay như phô mai chay, trứng chay và đậu nành được sử dụng thay thế cho thịt.
Mặc dù tôi bắt đầu ăn chay từ khi học cấp ba, nhưng sau khi đến Nhật Bản, tôi đã dần trở lại ăn hải sản. Tôi thích thú với việc thưởng thức hải sản trong các chuyến du lịch và bữa ăn ngoại, vì đó là cách duy nhất để trải nghiệm ẩm thực đích thực của Nhật Bản. Tuy nhiên, hiện nay tôi thích nấu ăn tại nhà và tôi thấy nó không chỉ đơn giản mà còn tiết kiệm hơn so với việc ăn chay ở Nhật.
Để tiết kiệm thời gian, tôi thường gọi hải sản từ các nhà hàng. Ngoại trừ trứng, bơ và phô mai, chế độ ăn của tôi hoàn toàn là chay, và việc này được thúc đẩy bởi khả năng chi trả cho ẩm thực tại Nhật Bản.
#2 Bé hơn và tiện lợi hơn
Mọi thứ ở Nhật đều nhỏ hơn so với ở Mỹ. Nhà cửa, xe cộ và tủ lạnh đều nhỏ hơn đáng kể so với những gì tôi thường thấy. Là một du học sinh, tôi thấy điều này rất thú vị. Tôi đã học được cách đánh giá cao những mặt bền vững và thực tế của việc mọi thứ nhỏ bé hơn.
Chiếc tủ lạnh nhỏ giúp giảm tiêu thụ điện và giúp tôi lựa chọn những gì cần mua. Tôi có thể nhìn thấy mọi thứ trong tủ nên dễ dàng sử dụng hết trước khi hết hạn.
Dọn dẹp căn phòng nhỏ của tôi chỉ mất 3 tiếng, và chỉ 10 phút để hút bụi. Khi không gian ít, tôi mua sắm ít hơn. Khi muốn mua thứ gì đó, tôi nhắc nhở mình phải dừng lại khi không còn chỗ trống.
#3 Sử dụng túi vải
Sống ở Fukuoka, tôi đã mua hai chiếc túi vải để đi mua đồ, mang theo trong ba lô. Ở Nhật, túi nhựa phải trả 3 yên mỗi chiếc, khiến tôi hạn chế sử dụng chúng.
Túi vải giúp tôi thuận tiện hơn khi mua đồ về nhà trong trời mưa hoặc mang thực phẩm đông lạnh. Nếu đi xa hơn ở Nara, tôi sẽ dùng xe nhỏ để đỡ gánh nặng như người Nhật. Bền vững hơn và giảm gánh nặng cho đôi vai!
#4 Tái chế cho những vật cũ
Dù không thể áp dụng việc mua không phát thải ở Nhật, tôi phát hiện ra rằng túi nhựa có thể là lớp bọc cho lưới lọc trong bồn rửa chén. Bồn rửa ở Nhật không có thiết bị xử lý rác, thay vào đó, có một giỏ để đựng thức ăn thừa. Tôi sử dụng túi đựng bánh mì và khoai tây để tránh chúng chảy ra túi rác.
Tôi thường vá quần áo hoặc mang đến thợ may. Hôm qua, tôi cắt bỏ phần dưới của bộ đồ mòn để vá vết rách trên ga trải giường. Bà nội của tôi sẽ tự hào về điều này.
Mặc dù không thể kiểm soát đồ vật được mang về, nhưng tôi cố gắng tái sử dụng chúng ít nhất một lần nữa.
#5 Sử dụng đi bộ là phổ biến
Với hệ thống giao thông công cộng tốt ở Nhật, việc đi bộ được ưa chuộng, kể cả ở ngoại ô. Mọi thứ gần trạm tàu, chỉ mất khoảng 15-20 phút đi bộ để đến tiệm nha khoa, cửa hàng tạp hóa hoặc nhà trẻ.
Là một người khiếm thính, tôi không thích đạp xe lắm nhưng đi bộ khá ổn với tôi. Nó giống như việc cùng bước đi trên đường với mọi người khác trong khi dưới đường là những chiếc ô tô cứ lướt qua.
#6 Treo quần áo ngoài trời
Máy sấy quần áo ở Nhật đắt đỏ, nên hầu hết mọi người không sử dụng chúng. Thay vào đó, họ treo quần áo lên móc phơi trên ban công để phơi ngoài trời.
Ban đầu, tôi thấy việc này không tiện lợi lắm khi mới đến đây, nhưng giờ đây tôi lại thích sự đơn giản của nó. Đa phần quần áo của tôi sẽ co lại nếu bỏ vào máy sấy, vì vậy việc phơi ngoài trời không chỉ giữ quần áo của tôi tốt mà còn giúp bảo vệ môi trường!
#7 Tận dụng thực phẩm không lãng phí bằng cách chế biến sáng tạo
Một lần, tôi vứt bỏ phần cuống hành lá khi làm một món ăn, không biết rằng chúng là một nguyên liệu quý ở Nhật. Chồng tôi đã rửa sạch và hướng dẫn tôi chiên chúng, thêm chút muối và tiêu để tạo ra một món hành xanh giòn ngon tuyệt!
Khi rau củ trong tủ lạnh bắt đầu trông cũ, bạn có thể thử các công thức ngâm chua trên Cookpad. Rau chân vịt, dưa chuột, củ cải, cà rốt, giá đỗ - tất cả có thể biến thành món mới như đồ chua kèm với các món khác.
Tôi luôn ngạc nhiên về cách bà tôi biến những món rau củ cũ trong tủ lạnh thành một món salad mới lạ. Bà thường dùng dầu ô liu và muối khi không còn sốt trộn salad. Mọi thứ đều được tận dụng, dù cũ hay mới.
#8 Tái sử dụng nước
Hầu hết các căn hộ và nhà ở Nhật đều có chức năng làm nóng nước trong bồn tắm, cho phép sử dụng nhiều lần. Trong mùa đông, chồng tôi và tôi tắm hai lần mỗi ngày, nhưng chỉ cần thay nước bồn hai ngày một lần, nghĩa là tám lần tắm chỉ với một bồn nước.
Mỗi bồn rửa và vòi sen trong nhà của gia đình chồng tôi đều có một bát để hứng nước thải. Sau đó, nước này được sử dụng để tưới cây, rửa tay, v.v. Nước từ bồn rửa sẽ được tái sử dụng nhờ những chiếc bát này.
Bồn rửa trong nhà đều khá nhỏ, do đó nếu tôi vô tình làm đầy nước, tôi sẽ dùng gáo múc bớt và sử dụng khi tắm vòi sen. Dù có vẻ hài hước, nhưng đây thực sự là cách để tiết kiệm nước!
#9 Trân trọng tự nhiên dù là tốt hay xấu
Ở Nhật Bản, thiên tai có thể phá hủy căn nhà của bạn chỉ trong nháy mắt. Tự nhiên là điều mà chúng tôi vừa ngưỡng mộ vừa sợ hãi. Như những người dân ở đây phải cảnh giác trước động đất, họ cũng trân trọng vẻ đẹp của hoa anh đào và sắc màu của lá cây.
Tôi nghĩ bản chất của việc sống bền vững là nhắc nhở ta về lý do chúng ta làm những việc đó. Đó không phải để có những bộ đồ đắt tiền hay để tỏ ra mình cao sang hơn, mà là để tôn trọng Trái Đất vì tất cả những gì nó mang lại miễn là chúng ta biết quý trọng nó.
#10 Sống đơn giản hơn
Khi sống trong căn nhà cổ ở Nhật Bản, bạn sẽ cảm thấy sự tương phản giữa đồ mới và đồ cũ. Một thiết bị công nghệ mới sẽ nổi bật, trong khi máy hút bụi ba mươi năm tuổi lại hòa mình vào không gian. Bạn sẽ nhận ra sự vô ích của việc mua những thứ không cần thiết.
Nhìn chung, người Nhật thường hài lòng với cuộc sống giản dị hơn. Không có sự cạnh tranh quá mức để có được những thứ mới nhất. Điều này phần nào là do mức lương thấp đã tạo ra sự phân biệt giữa những món đồ cần và không cần, nhưng cũng phản ánh những giá trị văn hóa của Nhật Bản. Mua sắm ít hơn nghĩa là tự tin hơn, không cần phải theo đuổi những điều rực rỡ, dẫn đến việc mọi người sẽ mua ít hơn.
Tôi lựa chọn tập trung vào thói quen cá nhân hơn là chính sách chính phủ để chứng tỏ việc sống bền vững không chỉ khó khăn mà còn ý nghĩa. Văn hóa Nhật Bản đã chỉ ra sức mạnh và tính thực tế của việc sống bền vững như một phong cách sống. Ngược lại, điều đó chỉ ra rằng người Mỹ đã bị ảnh hưởng đến mức nào trong việc luôn tiêu thụ và luôn muốn nhiều hơn - gây tổn thương cho hành tinh. Dù chúng ta không thể kiểm soát được các tập đoàn hay chính phủ làm gì, nhưng nếu mỗi người chúng ta đều thực hiện các thói quen bền vững trong khả năng của mình, chắc chắn chúng ta có thể tạo ra một sự thay đổi đáng kể trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
