Bạn đã từng tự hỏi về nguyên nhân của những phản ứng tâm lý dẫn đến hành động của chúng ta chưa? Internet cho phép chúng ta tiếp cận thông tin liên tục về hành vi của mọi người và khuyến khích suy nghĩ sâu hơn về thế giới xung quanh. Đây là cơ hội để ta tự hỏi về lý do mọi người lại hành động như vậy.
Muốn hiểu biết về bản thân và người khác là điều tự nhiên của con người. Trong bài viết này, chúng tôi tổng hợp 25 cuốn sách tâm lý hay nhất mà bạn không thể bỏ qua. Dù bạn mới bắt đầu quan tâm đến tâm lý học hay là một chuyên gia kỳ cựu đang tìm kiếm sự tiến bộ, chúng tôi đều có điều dành cho bạn.
1. Giả Thiết Hạnh Phúc: Tìm Sự Thật Hiện Đại Trong Triết Học Cổ Đại - Jonathan Haidt
Giáo sư tâm lý xã hội Jonathan Haidt đã viết Giả Thiết Hạnh Phúc như một cách tiếp cận dễ hiểu cho các thí nghiệm về đạo đức của mình. Ông khám phá triết lý cổ xưa về hạnh phúc và áp dụng chúng vào cuộc sống hiện đại.
Haidt giải thích ý nghĩa của những bài học cổ điển về hạnh phúc và đạo đức, từ đó rút ra '10 Ý Tưởng Vĩ Đại Nhất' về hạnh phúc và kết nối chúng với thế giới ngày nay. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc cập nhật các phương pháp cổ điển để phù hợp với cuộc sống hiện đại.
2. Ảnh Hưởng: Tâm Lý Thuyết Phục (Mới và Mở Rộng) - Tiến Sĩ Robert B. Cialdini
Ảnh Hưởng, Bản Mở Rộng là phiên bản tái bản năm 2021 của cuốn sách bán chạy nhất của Tiến Sĩ Robert B. Cialdini với sự hoàn thiện qua thời gian, bổ sung thêm ví dụ và suy nghĩ mới, đặc biệt là trong thời đại Internet. Cialdini đã miêu tả 7 nguyên tắc thực tế về ảnh hưởng và cách áp dụng chúng trong cuộc sống hàng ngày (với nguyên tắc mới nhất là “Sự hợp nhất”).
Mỗi nguyên tắc trong 7 nguyên tắc đó đều có một chương riêng để giải thích cách hoạt động, nơi áp dụng tốt nhất, và điều quan trọng nhất - cách áp dụng chúng vào cuộc sống của bạn. Nếu bạn đang muốn hiểu sâu hơn về nghệ thuật thuyết phục đạo lý trong thời đại hiện đại và làm thế nào để đánh giá đúng nỗ lực của người khác, thì đây là cuốn sách dành cho bạn.
3. Sai Lầm Đã Xảy Ra (Nhưng Không Phải Do Tôi) Phiên Bản Thứ Ba: Tại Sao Chúng Ta Biện Hộ Cho Niềm Tin Ngớ Ngẩn, Quyết Định Tồi Tệ, và Hành Vi Gây Tổn Thương - Carol Tavris
Bạn từng tò mò về lí do khiến con người từ chối tiêm vaccine, tham gia vào các giáo phái hoặc tham gia vào hành vi cực đoan chưa? Cuốn sách tiếp theo trong danh sách này sẽ giải đáp những quyết định khó hiểu này: Trong Sai Lầm Đã Xảy Ra, Carol Tavris và Elliot Aronson thảo luận về hệ thống tâm lý làm cho con người biện hộ và trở nên cực đoan. Điều này bao gồm sự không đồng nhất trong nhận thức, xác nhận thiên vị và các chu trình phản hồi tích cực, cùng với nhiều yếu tố khác.
Để làm rõ hơn về việc tại sao con người có thể trở nên phân cực như vậy, Tavris và Aronson mô tả ảnh hưởng của những đặc điểm tâm lý này đối với cuộc sống hàng ngày và các cuộc tranh luận. Với các ví dụ thực tế hấp dẫn, cuốn sách này thực sự là lựa chọn tuyệt vời cho những người yêu thích tâm lý và chính trị.
4. Sông Ngược: Làm Thế Nào để Giải Quyết Vấn Đề Trước Khi Chúng Xảy Ra bởi Dan Heath
Cuộc sống thường khiến chúng ta phải đối mặt với việc dập lửa khi ngọn lửa đã bùng phát. Nhưng phản ứng không ngừng nghỉ trước những vấn đề, không để thời gian cho sự thở phào và chuẩn bị cho những thách thức tiếp theo có thể làm cho chúng ta mệt mỏi. Sách Sông Ngược của Dan Heath là giải pháp để phá vỡ chuỗi phản ứng và bắt đầu dự phòng vấn đề trước khi chúng xảy ra.
Điều này bắt đầu bằng việc hiểu được những lực lượng tâm lý đứng sau nó. Một trong những yếu tố quan trọng mà Heath đề cập là 'hiện tượng vấn đề mù lòa' - khi một vấn đề trở nên quen thuộc đến mức bạn không còn coi đó là vấn đề nữa và không còn quan tâm đến việc giải quyết nó (hoặc tự nhiên cố gắng khắc phục). Heath chỉ ra cách tăng cường khả năng tự vệ trước những vấn đề như thế bằng cách sử dụng các ví dụ thực tế từ cuộc sống của các nhà tư duy, doanh nhân, thậm chí là tổ chức đã vượt qua chúng bằng sức mạnh của họ. May mắn thay, các nhân tố kết hợp trong những nghiên cứu điển hình này là khá đơn giản: họ chỉ cần thay đổi cách suy nghĩ của mình.
5. Trường Của Cuộc Sống: Một Giáo Dục Cảm Xúc - Alain de Botton
Nhiều người trong chúng ta đã dành nhiều năm ở trường học, nhưng ngoài kiến thức học thuật, chúng ta luôn cảm thấy thiếu sót điều gì đó. Bạn có thể hiểu về toán cao cấp hoặc phân tích sâu về các nhân vật trong vở kịch của Shakespeare - nhưng bạn có thể đối phó với công việc hàng ngày? Bạn có thể đối mặt với thất bại? Bạn có hiểu về bản thân mình không? Dù bạn đã tốt nghiệp hay đã điều chỉnh lại sự nghiệp nhiều lần, có lẽ bạn sẽ bắt đầu tự hỏi về những điều này.
Với tựa đề phù hợp, Trường Của Cuộc Sống là câu trả lời của Alain de Botton cho những câu hỏi này - mục tiêu rõ ràng là cung cấp công cụ và kiến thức cho mọi người để phát triển mạnh mẽ trong thế giới hiện đại. Từ việc tăng cường năng suất làm việc đến việc giải quyết các mối quan hệ phức tạp, có một chương đầy đủ mọi thứ bạn cần trong Trường Của Cuộc Sống. Bài học về giáo dục cảm xúc này sẽ giúp bạn phát triển khả năng chống chọi với những tình huống khó khăn trong cuộc sống và trở thành một chuyên gia kiểm soát cảm xúc.
6. Tiếng ồn: Một Thách Thức Trong Sự Đánh Giá của Con Người - Daniel Kahneman, Olivier Sibony, và Cass R. Sunstein
Bạn có thể nhận ra tác giả Daniel Kahneman và Cass R. Sunstein qua những cuốn sách bán chạy nhất của họ, Tư Duy, Nhanh và Chậm và Nudge (hoặc từ các bài viết trên Reedsy Discovery!). Tương tự, Noise giải quyết những thay đổi trong quá trình đưa ra quyết định và cách mà chúng ta bị ảnh hưởng bởi những yếu tố bên ngoài. Kết luận tổng quan trong Noise là phần lớn quyết định của chúng ta bị ảnh hưởng một cách không có ý thức bởi tiếng ồn ở nhiều thời gian và địa điểm khác nhau.
Các tác giả đã kết hợp kiến thức chuyên môn của họ với các nghiên cứu mở rộng để cung cấp các hướng dẫn chi tiết này, chỉ ra những điều chúng ta đã biết và những lý thuyết mới của họ về tiếng ồn. Đối với những người quan tâm đến lý do tại sao chúng ta đưa ra quyết định, đây là một trong những cuốn sách tâm lý hay nhất để tăng cường hiểu biết về những yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng hoặc làm chệch hướng quyết định của bạn, cũng như làm thế nào để giảm thiểu những yếu tố đó và cải thiện quá trình suy nghĩ của bạn.
7. Hiệu Ứng Lucifer: Hiểu Biết Làm Thế Nào Người Tốt Biến Đổi Thành Ác - Philip G. Zimbardo
Hiệu ứng Lucifer là cuốn sách tường thuật chi tiết đầu tiên về Thí nghiệm Nhà tù Stanford nổi tiếng của giáo sư Philip Zimbardo và những kết luận mà ông rút ra từ đó. Thí nghiệm Nhà tù Stanford là nghiên cứu của ông vào năm 1971 nhằm điều tra tác động của các yếu tố tình huống khác nhau đến hành vi tuân thủ thông qua việc đưa các tình nguyện viên sinh viên vào một môi trường nhà tù mô phỏng trong 2 tuần. Mặc dù không cần phải chờ đợi lâu, thí nghiệm đã gặp phải một số rắc rối nghiêm trọng và cuối cùng phải dừng lại chỉ sau 6 ngày. (Thậm chí còn được chuyển thể thành một bộ phim truyền hình năm 2015 với độ chính xác gần như hoàn hảo!)
Quan điểm của Zimbardo về thí nghiệm này không chỉ thu hút vì ông đã tạo ra nó, mà còn vì ông cũng tham gia vào thí nghiệm như một quản thúc - điều này nói lên sự nghiêm túc đạo đức. Các chương tiếp theo thảo luận về tác động của nghiên cứu này đối với các thập kỷ nghiên cứu tiếp theo về các biến số tâm lý và xã hội tạo ra hành vi phi đạo đức ở những người 'bình thường', làm cho cuốn sách này trở thành một trong những cuốn sách có ảnh hưởng đối với lĩnh vực tâm lý bạn có thể chọn đọc ngày hôm nay. Đa số những người đam mê tâm lý học có thể đã có ý tưởng về một thí nghiệm gốc, nhưng không nên bỏ qua các thí nghiệm tiếp theo chắc chắn sẽ thú vị hơn!
8. Bài Kiểm Tra Tâm Thần: Hành Trình Qua Ngành Công Nghiệp Cuồng Loạn - Jon Ronson
Đơn giản nói, Bài Kiểm Tra Tâm Thần đưa chúng ta vào thế giới sức khỏe tinh thần trong xã hội hiện đại, đòi hỏi chúng ta suy nghĩ sâu hơn về những người được đánh dấu là “tâm thần”. Jon Ronson bắt đầu với một kẻ giả điên để tránh án tù, cách ông ấy làm là diễn xuất rất tốt, tự nhiên và thuyết phục, hoàn toàn trái ngược với các bệnh nhân khác trong bệnh viện tâm thần. Ronson sử dụng những dấu hiệu được cho là của bệnh tâm thần và áp dụng chúng lên các tầng lớp khác nhau của xã hội, tạo ra một phát hiện đáng ngạc nhiên rằng bệnh tâm thần tồn tại ở mọi nơi.
Cuốn sách này mở ra cánh cửa đến những gì được gọi là “ngành công nghiệp cuồng loạn”. Có bao nhiêu CEO, nhà nghiên cứu và nhà lãnh đạo vĩ đại thực sự là kẻ tâm thần? Liệu lợi ích từ kiến thức mới có từ những cuốn sách tâm lý hay nhất có đáng giá nếu chúng được sử dụng để chẩn đoán những người lạ dựa trên phần “cuồng loạn” của họ? Nếu bạn quan tâm đến những câu hỏi này, hãy đọc The Psychopath Test và tự mình đưa ra kết luận.
9. Trò Chơi Của Người - Tâm Lý Học Các Mối Quan Hệ - Eric Berne
Chúng ta đã nói khá nhiều về vấn đề phức tạp của sức khỏe tinh thần trong bài viết này - nhưng có thể bạn muốn hiểu thêm về tâm lý học đứng sau các tương tác xã hội cơ bản nhất của chúng ta. Nếu đúng như vậy, sơ lược về chức năng và rối loạn chức năng của các tương tác xã hội trong Trò Chơi Của Người sẽ là lựa chọn phù hợp cho bạn. Berne nhận thức rằng chúng ta luôn tham gia vào “trò chơi xã hội”, bao gồm trò chơi quyền lực chống lại chính phủ, trò chơi tình dục, trò chơi hôn nhân và trò chơi ganh đua trong tình bạn.
Berne tiết lộ các loại trò chơi trí tuệ mà mọi người có thể trở thành nạn nhân của chúng: trong trạng thái ganh đua, trò chơi trở thành cuộc tranh luận “Tôi Biết Hơn”, và các cặp đôi thường tham gia vào trò chơi tâm lý để khẳng định mình và đồng thời kiềm chế đối tác. Berne không chỉ đặt tên các loại trò chơi này, ông còn giải thích sâu hơn về ý nghĩa của chúng và cách chúng ẩn chứa trong mình những nỗ lực và hành động vô thức điều khiển cuộc sống của chúng ta. Đó chính là lý do tại sao những ý tưởng sâu sắc và sáng tạo này đã làm cho cuốn sách này trở thành một tác phẩm nổi bật và có tầm ảnh hưởng trong lĩnh vực tâm lý học.
10. Cơ Thể Lưu Lại Những Điều Bí Mật: Tâm, Não và Cơ Thể Trong Quá Trình Biến Đổi Của Sự Sang Chấn - Bessel Van Der Kolk
Được miêu tả như “Kinh Thánh về Sang Chấn” dành cho những người gặp khó khăn, Cơ Thể Lưu Lại Những Điều Bí Mật là tác phẩm cao nhất trong sự nghiệp của giáo sư Bessel Van Der Kolk. Một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về sang chấn tâm lý, Van Der Kolk nhấn mạnh ảnh hưởng rõ ràng của sang chấn đối với não bộ và cơ thể. Dựa vào những khẳng định từ một nhà trị liệu tích cực, học hỏi không ngừng từ những gì tốt nhất cho bệnh nhân của ông ấy, Van Der Kolk đề xuất một phương pháp tiếp cận mang tính cá nhân nhưng mang lại hiệu quả tốt trong việc phục hồi chấn thương. Cân nhắc về ảnh hưởng vật lý của sang chấn lên bệnh nhân của ông, Van Der Kolk đề xuất một mô hình điều trị mới.
Tư duy trọng tâm của phương pháp này là tạo cảm giác an toàn cho người mắc chứng sang chấn trong cơ thể của họ bằng cách loại bỏ những tiêu chuẩn và kết hợp liệu pháp trò chuyện hoặc dùng thuốc chữa lành tâm trí, não bộ và cơ thể. Mặc dù không phải là phương pháp phù hợp cho tất cả, nhưng Van Der Kolk đề xuất một số phương pháp can thiệp như phản hồi sinh học thần kinh, sân khấu, thiền định, vận động, hay yoga có thể có tác động lớn hơn so với những gì chúng ta nghĩ. Cơ Thể Lưu Lại Những Điều Bí Mật mang đến một cái nhìn độc đáo về sang chấn và quá trình hồi phục thông qua giọng điệu từ bi nhưng chân thực, giúp đến với độc giả ở mọi trình độ.
11. Cuốn Sách An Ổn - Matt Haig
Bạn đã bao giờ cảm thấy cần một cái ôm chưa? Cuốn Sách An Ổn sẽ giúp bạn giải quyết vấn đề đó: dưới hình thức của một cuốn sách, nó mang lại sự ấm áp và cá nhân - thậm chí là những cuốn sách tâm lý hay nhất cũng không thể mang lại điều đó. Nếu bạn đang tìm kiếm sự hướng dẫn về tình yêu bản thân, sự hài lòng, sức mạnh cảm xúc, thì những suy nghĩ của Matt Haig về những cảm xúc rối ren của cuộc sống là dành cho bạn.
Bản chất của cuốn sách này là những bí mật tốt nhất của chúng ta được tạo ra tại những thời điểm khó khăn nhất - nhưng chúng ta cũng không nên nhìn nhận tất cả mọi thứ theo cách của chính mình, đặc biệt khi chúng ta đang gặp khó khăn. Sẽ thật thoải mái khi biết bạn không phải là người duy nhất đối mặt với những thách thức, và Haig hiểu điều đó. Dựa vào kinh nghiệm, thiền đạo và cuộc sống đầy cảm hứng của người khác, ông ta nhắm tới mục tiêu nuôi dưỡng sức mạnh bên trong và truyền đạt lời khuyên như một lời nhắn, một người bạn cũ trung thực.
12. Bài Học Từ Chiêm Bao: Lịch Sử và Khoa Học của Giấc Mơ - Sidarta Ribeiro
Có điều gì tạo nên một giấc mơ, tại sao chúng ta có chúng, và chúng ảnh hưởng thế nào đến chúng ta? Sidarta Ribeiro sử dụng những câu hỏi này như một động lực cho một cuộc nghiên cứu hoàn toàn mới và hấp dẫn về giấc mơ, khám phá sâu hơn về nguồn gốc của chúng từ thời tiền sử của con người. Những hình vẽ trong hang động sớm nhất mà Ribeiro đã tìm thấy là dấu vết đầu tiên của giấc mơ của con người và bắt đầu mở khóa những kết luận mang tính cách mạng về vai trò của giấc mơ trong quá trình tiến hóa của loài người.
Một số người có thể biết rằng khoa học thần kinh và tâm lý học đã giải mã nhiều phát hiện về giấc mơ, chẳng hạn như vai trò của chúng trong việc chữa lành sang chấn hoặc củng cố những gì chúng ta đã học trong ngày. The Oracle of Night cũng giải thích những bước tiến của Ribeiro trong những chủ đề này: vai trò của giấc mơ trong việc tái tạo ký ức và chuyển đổi, và, bất ngờ thay, bản chất oracular đã được xác nhận thông qua nghiên cứu mới - tạo ra một cuốn sách tuyệt vời để mở đầu một cuộc trò chuyện! Ribeiro kết hợp sự chuyên môn tuyệt vời của mình với lối viết rõ ràng, mạch lạc để tạo ra cuốn sách này từ trang đầu đến trang cuối đều hấp dẫn.
13. Sức Sống Hằng Ngày: Biến Stress Thành Sức Mạnh - Samantha Boardman
Nhà tâm lý học Samantha Boardman tin rằng yếu tố quan trọng nhất để lão hóa một cách khỏe mạnh và toàn diện là cảm giác tràn đầy sức sống. Nói cách khác: biết rằng bạn đang thực hiện một nhiệm vụ tốt cho cả thể chất và tinh thần. Niềm tin này là điểm khởi đầu của Sức Sống Hằng Ngày, một cuốn sách chứa đầy các chiến lược nuôi dưỡng sức sống bằng cách tập trung vào việc cải thiện từng phần nhỏ mỗi ngày, thay vì phản ứng để sửa chữa những sai lầm khi chúng xảy ra.
Mặc dù sức khỏe thường liên quan đến việc kiểm soát lão hóa, Boardman cho rằng sự sống đầy đủ có thể giúp cho mọi người, bất kể tuổi tác. Dù bạn là người trẻ tuổi hay người cao tuổi, bạn có thể nhớ lại vài lần cảm thấy cạn kiệt về cảm xúc từ các phương tiện truyền thông hàng ngày, hoặc mệt mỏi về thể chất sau một ngày làm việc dài. Boardman giải thích 3 con đường để có sự sống đầy đủ hơn: thiết lập mối quan hệ ý nghĩa với người khác, khám phá những trải nghiệm để vượt qua giới hạn cá nhân, và đóng góp điều gì đó ngoài bản thân. Nếu bạn muốn nuôi dưỡng sức khỏe của mình, tại sao không chọn cuốn sách này và thảo luận với người mà bạn yêu quý?
14. Sự Sống Của Người Bạn: Hiểu Về Gốc Tính và Tìm Lại Tình Người Chung - Brian Hare và Vanessa Woods
Thành công của loài người đã phát triển một cách ngoạn mục trong một khoảng thời gian ngắn trên Trái Đất. Nhiều người đã đặt giả thuyết về nguyên nhân của sự tiến bộ này: liệu có phải sức mạnh, trí tuệ, sự tò mò, hay một thứ gì đó khác? Tác giả - cặp vợ chồng Brian Hare và Vanessa Woods - tin rằng, cuốn sách này chứng minh rằng sự tiến bộ của loài người chủ yếu là do 'sự thân thiện' của chúng ta.
Kết hợp các kiến thức trong lĩnh vực khoa học thần kinh, nghiên cứu khoa học và truyền thông, Hare và Woods đã đề xuất học thuyết về sự tiến hóa của sự thân thiện. Học thuyết này, gọi là 'tự thuần hóa', là xu hướng quan trọng trong việc giao tiếp và tương tác với nhau. Thay vì chỉ quan tâm đến thành công cá nhân, chúng ta thường chia sẻ nó với người khác để giúp đỡ và bảo vệ họ. Khả năng này, theo Hare và Woods, đã giúp chúng ta phát triển nền văn hóa và kỹ thuật mạnh mẽ mà chúng ta đang trải qua. Tuy nhiên, sự thân thiện này cũng mang lại một cái giá: khi nguy cơ đến với những người mà chúng ta yêu thương, bản năng tự bảo vệ của chúng ta có thể trở thành một 'dao hai lưỡi'.
15. Chớp Mắt: Sức Mạnh của Suy Nghĩ Không Cần Suy Nghĩ - Malcolm Gladwell
Trong Chớp Mắt, tác giả và nhà báo Malcolm Gladwell hy vọng sẽ mở mang kiến thức của bạn về cách mà bạn (và người khác) nghĩ. Ví dụ, tại sao một số người có thể ra quyết định cực kỳ nhanh chóng trong khi người khác lại bị bí đặc dưới áp lực? Tại sao với một số người, sự tin tưởng vào bản năng của họ hoạt động tốt, trong khi đối với người khác thì không? Và liệu các yếu tố xung quanh chúng ta có ảnh hưởng đến khả năng đưa ra các quyết định này?
Gladwell cho rằng yếu tố quan trọng nhất đối với khả năng ra quyết định của con người là 'sự chớp mắt': khả năng vô thức phân tích các yếu tố trong các tình huống dựa trên kinh nghiệm tự nhiên, và rút ra kết luận dựa trên tri thức. Gladwell dựa vào các thí nghiệm thực tế để minh họa cho những quan điểm này: từ những nhà tâm lý có thể dự đoán được thời gian sống hôn nhân từ một tương tác nhỏ giữa cặp vợ chồng, đến những nhà cổ vật chỉ cần một cái nhìn qua vật phẩm là có thể nhận ra đó là đồ giả. Đơn giản là, Chớp Mắt chứng minh sự khác biệt chính giữa một người ra quyết định tốt hay xấu chính là kỹ năng 'sự chớp mắt' của họ. Bạn đã học được điều đó chưa?
16. Sự Nghịch Lý của Sự Lựa Chọn: Tại Sao Càng Nhiều Là Càng Ít - Barry Schwartz
Có bao giờ bạn bước vào một cửa hàng quần áo và cảm thấy bản thân bị choáng ngợp bởi số lượng lựa chọn giữa các loại váy áo hoặc quần jeans khác nhau, tất cả chúng đều có một chút giống nhau một cách kỳ lạ? Không chỉ là sự căng thẳng khi phải chọn qua những người mua hàng khác, lo lắng về giá cả và kích thước của bạn. Barry Schwartz tin rằng sự đa dạng của lựa chọn không chỉ không mang lại sự giải phóng mà còn làm suy yếu 'người mua sắm trước sự lo lắng của người tiêu dùng. Giải pháp? Loại bỏ các lựa chọn tiêu dùng (một cách lý trí).
Đương nhiên, Schwartz thừa nhận rằng quyền tự trị và tự do lựa chọn vẫn quan trọng trong cuộc sống. Tuy nhiên, trong khi người Mỹ hiện đại có thêm nhiều lựa chọn hơn, họ không còn tận dụng được chúng một cách tâm lý nữa. Sự Nghịch Lý của Sự Lựa Chọn đơn giản chỉ là tâm lý học đằng sau việc tại sao việc quá tải lựa chọn lại khiến chúng ta gánh chịu - và chẳng hạn như sự hối tiếc của người mua hàng - và cách tránh sự lo lắng của người tiêu dùng ngay từ đầu.
17. Giải Thích Về Con Người: Khoa Học Dạy Chúng Ta Gì Về Cuộc Sống, Tình Yêu và Mối Quan Hệ - Camilla Pang
Giải Thích Về Con Người là một cuộc khám phá sâu sắc và hấp dẫn về sự phức tạp của hành vi con người, được giải thích thông qua khoa học khó khăn. Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) và rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở tuổi trẻ, tác giả và nhà khoa học - tiến sĩ Camilla Pang đã nỗ lực rõ ràng những mớ rối loạn trong cuộc sống của mình - thậm chí còn hỏi mẹ cô liệu bà ấy có thể tìm thấy hướng dẫn sử dụng dành cho con người. Khi biết rằng đó thậm chí không phải là cuốn sách tâm lý tốt nhất của thời đại cung cấp hướng dẫn, cách duy nhất là tự cô ấy viết.
Được hỗ trợ bằng một lượng lớn nghiên cứu khoa học và kiến thức chuyên môn khó đạt được của cô, cuốn sách về tâm lý này nghiên cứu các nghiên cứu xã hội mù mờ, có ý nghĩa gì đối với con người ở các văn hóa khác nhau, và nơi mà protein và hóa chất phân tử phù hợp với tất cả những điều này. Hiểu về con người có ý nghĩa gì? Làm thế nào để chúng ta nhận biết động lực hoặc biểu hiện của con người, và điều gì đã kích thích chúng bắt đầu? Nếu mọi thứ đều cảm thấy ngoại lai và xa lạ đối với bạn, Pang chắc chắn sẽ mang đến một vài điều bất ngờ.
18. Tính Chất Hợp Lý: Đó Là Gì, Tại Sao Nó Dường Như Hiếm Hoi, Và Tại Sao Nó Quan Trọng - Steven Pinker
Mục đích của Tính Chất Hợp Lý làm cho bạn trở nên lý trí hơn và giúp bạn hiểu được tại sao có nhiều điều vô lý trên thế giới. Bạn có thể nghĩ rằng điều này nghe có vẻ tự cao tự đại, nhưng hãy đọc tác phẩm và phân tích của nhà tâm lý học nhận thức Steven Pinker trước khi đưa ra bất kỳ nhận xét nào!
Pinker phủ nhận ý tưởng không có lý trí của con người - làm sao mà một loài có thể tiến bộ và đạt được nhiều như vậy nếu họ không có lý trí? Mặc dù vậy, chúng ta sống trong một thời đại phân đôi giữa tính hợp lý và sự phi lý dữ dội. Pinker giải thích rằng con người thường suy nghĩ trong bối cảnh công nghệ thấp, nơi chúng ta dành phần lớn cuộc sống của mình. Kết quả là, chúng ta không hưởng lợi từ các công cụ tư duy mà những nhà tư duy giỏi nhất đã tìm ra trước đó: tư duy phản biện, lô-gíc, xác suất, mối tương quan so với nhân quả, và cách để cập nhật niềm tin cá nhân không phải là một phần của giáo dục của chúng ta. May mắn thay, bạn có thể tìm thấy những công cụ này (và các phân tích về tác động của sự phi lý) được trình bày một cách rõ ràng và hài hước trong Tính Chất Hợp Lý!
19. Mối Quan Hệ: Bốn Cách Đọc Người - Emily và Laurence Alison
Tất cả chúng ta đều phải tương tác với những người khó chịu trước đây, dù đó là khách hàng phiền toái, một người bạn nghiêm túc, hoặc thậm chí là một người lạ yêu cầu bạn khi đang trên tàu. Nhưng hãy tưởng tượng bạn đang phải đối mặt với một số tương tác khó khăn nhất có thể xảy ra, kiểm soát được tương tác căng thẳng đó: thẩm vấn tội phạm. Những tương tác này là chuyên môn của các nhà tâm lý học pháp y như Emily và Laurence Alison: họ tư vấn và huấn luyện cho cảnh sát, an ninh công ty, và thậm chí cả những dịch vụ bí mật làm thế nào để điều hành các cuộc phỏng vấn với các nghi phạm nguy hiểm.
Sau hơn 30 năm kinh nghiệm, bộ đôi tác giả đã phát triển một mô hình đột phá cho giao tiếp giữa các cá nhân. Theo họ, tất cả các tương tác đều rơi vào một trong bốn loại: Kiểm soát (sư tử), Đầu hàng (chuột), Đối đầu (khủng long bạo chúa) và Hợp tác (khỉ). Ban đầu có thể nghe có phần trừu tượng, nhưng khi bạn đã đọc qua những loại này trong Mối Quan Hệ, bạn sẽ nhận ra tại sao chúng ta phải cầu nguyện. Học cách hiểu và áp dụng chúng vào mục tiêu riêng của bạn và bạn có thể thay đổi mọi cuộc trò chuyện từ bây giờ.
20. Hạnh Phúc Chân Thành: Sử Dụng Tâm Lý Học Tích Cực Mới để Hiểu Rõ Tiềm Năng Của Bạn cho Sự Hài Lòng Kéo Dài - Martin E. P. Seligman
Có thể bạn đã nghe đến đề mục này sau khi ra mắt vào năm 2004 gây ra tranh cãi toàn cầu về bản chất thực sự của hạnh phúc. Hạnh Phúc Chân Thành là điểm bắt đầu của khoa học Tâm lý Tích Cực và thảo luận về hạnh phúc từ góc độ khoa học.
Theo Martin Seligman, hạnh phúc ít liên quan đến yếu tố như gen hay vận may, và liên quan nhiều hơn đến tập trung vào sức mạnh bên trong hơn là điểm yếu. Không có nghĩa là yếu tố tình huống dựa trên gen không thể ảnh hưởng đến bạn, hay có đủ may mắn để trúng số có thể thay đổi cuộc đời của bạn. Ý của Seligman là duy trì tư duy tích cực và xây dựng trên điểm mạnh của mỗi người là con đường đáng tin cậy nhất để có được hạnh phúc lâu dài. Cuối cùng, Seligman cung cấp thêm bài tập, bài kiểm tra ngắn gọn, và những chương trình hấp dẫn có thể giúp bạn xác định đức tính của mình và sử dụng nó một cách hiệu quả.
21. Trí Tuệ Tình Cảm: Tại Sao Nó Có Thể Quan Trọng Hơn Cả Chỉ Số IQ - Daniel Goleman
Không phải bí mật khi có chỉ số IQ cao sẽ tự động làm một người trở nên thông minh hay giỏi giang (chưa kể đến cuộc tranh luận kéo dài về độ tin cậy và thiên vị của các bài kiểm tra IQ). Thế nào mới thực sự khiến con người trở nên thông minh và tài giỏi? Sáng kiến của Daniel Goleman phân tích trong Trí Tuệ Tình Cảm chắc chắn sẽ đưa chúng ta gần hơn đến những hiểu biết. Cuốn sách phân rã các quy trình của con người thành 'hai tâm trí', lý trí và cảm xúc, chi tiết cách chúng tác động lẫn nhau trong việc chúng ta tương tác với thế giới.
Goleman dựa trên nghiên cứu nhận thức và hành vi để chỉ ra yếu tố khiến những người có chỉ số IQ cao hơn so với những người có chỉ số IQ trung bình. Những yếu tố này bao gồm: tự nhận thức, tự kiểm soát, và đồng cảm, và kết hợp chúng tạo nên một loại thông minh hoàn toàn khác. May mắn thay, loại trí tuệ cảm xúc này có thể phát triển và được củng cố ở mọi lứa tuổi, mang lại lợi ích cho sức khỏe, công việc và các mối quan hệ.
22. Tâm Lý Học của Đại Dịch: Chuẩn Bị Cho Đợt Bùng Phát Toàn Cầu Tiếp Theo của Bệnh Truyền Nhiễm - Steven Taylor
Xuất bản vào tháng 10 năm 2019, ngay trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, cuốn sách của Steven Taylor về tầm quan trọng của tâm lý học trong việc kiềm chế sự lây lan của đại dịch này - dựa vào đó, vào thời điểm đó, đại dịch tiếp theo có thể xảy ra sớm - hóa ra là một dự đoán kinh hoàng. Taylor cho rằng, ngoài vaccine và biện pháp hành vi, yếu tố tâm lý cũng quan trọng ngang với những yếu tố khác.
Tâm Lý Học của Đại Dịch giải thích vai trò của tâm lý trong việc tuân thủ các biện pháp tiêm chủng và vệ sinh và sức khỏe tinh thần khi mọi người đối mặt với mối đe dọa và mất mát trong cuộc sống. Taylor đề cập đến lý do tại sao hiểu biết về tâm lý học là cần thiết để kiểm soát vấn đề xã hội song song với đại dịch. Nếu bạn muốn hiểu tại sao đại dịch COVID-19 diễn ra như thế nào, đây chắc chắn là một trong những cuốn sách hay nhất để tham khảo.
23. Những Món Quà của Nhân Loại: Một Cách Tiếp Cận Mới về Sức Khỏe Tinh Thần và Tư Duy Sáng Tạo - Joe Griffin và Ivan Tyrrell
Cảm thấy nhẹ nhõm hơn một chút? Những Món Quà của Nhân Loại là một hướng dẫn về sức khỏe tinh thần và thể xác, sử dụng phương pháp tiếp cận 'món quà của nhân loại'. Griffin và Tyrrell trình bày cái nhìn sâu sắc nhất về tâm lý của thời đại - cái mà họ gọi là 'món quà của nhân loại'. Những món quà này được xem như những nhu cầu tâm lý và thể xác, và chỉ khi những nhu cầu này được đáp ứng, chúng ta mới có thể đạt được tiềm năng đầy đủ của cả thể xác và tinh thần.
Griffin và Tyrrell cho rằng những nhu cầu bẩm sinh kết nối với thể xác có thể ảnh hưởng không chỉ đến sức khỏe và hạnh phúc cá nhân mà còn đến gia đình và bạn bè. Những Món Quà của Nhân Loại nắm bắt những ý tưởng này và chỉ ra những gì mọi người cần để phát triển, cũng như cách họ có thể tự chủ trong việc theo đuổi những điều đó.
24. Tuân thủ quyền lực: Một cái nhìn thử nghiệm - Stanley Milgram
Cuốn sách tiếp theo trong danh sách của chúng tôi là một tác phẩm kinh điển về tâm lý học. Stanley Milgram, một nhà tâm lý học, đã tiến hành một loạt các thí nghiệm nổi tiếng vào những năm 1960 nhằm mục đích hiểu rõ hơn về sự tuân theo quyền lực. Những thí nghiệm này gây tranh cãi vì đưa các tình nguyện viên vào tình huống đau đớn, nhằm kiểm tra mức độ tuân thủ lệnh của họ dù họ biết điều đó là không đạo đức.
Những nghiên cứu của Milgram, dù gây tranh cãi, đã đóng góp vào việc hiểu sâu hơn về tâm lý con người, đặc biệt là sự tuân thủ và những ý nghĩa cá nhân của nó. Cuốn sách này luôn được xem là một trong những tác phẩm tâm lý học kinh điển, mở ra những suy ngẫm sâu sắc về con người và quyền lực.
25. Ý thức và Bộ não Xã hội - Michael S. A. Graziano
Cuốn sách này đi sâu vào một trong những bí ẩn lớn nhất của bộ não con người - ý thức. Graziano nghiên cứu về cách bộ não tạo ra ý thức và tại sao một số người có xu hướng nội tâm hơn. Ông giả thuyết rằng bộ não không chỉ giúp chúng ta hiểu về người khác mà còn giúp chúng ta nhận biết cảm xúc và suy nghĩ của bản thân. Dù có tranh luận về ý thức là một hiện tượng vật lý hay tâm lý, cuốn sách này vẫn là một hành trình thú vị đầy kiến thức.
Bộ não con người chứa đựng một mạng lưới phức tạp, giúp chúng ta hiểu về mối quan hệ xã hội. Graziano cho rằng ý thức là sản phẩm của quá trình xử lý thông tin của bộ não, một hiện tượng có thể được giải thích từ góc độ vật lý. Dù có những tranh cãi về ý thức, cuốn sách này mang lại cái nhìn sâu sắc về bộ não và tâm trí con người.