Trầm cảm bùng lên. Lo âu cũng không phải trò đùa. Và có lẽ điều duy nhất tồi tệ hơn việc được những người bạn và gia đình thiện chí van nài “hãy vượt qua nó”, hoặc khuyên nhủ “hãy ngẩng cao đầu lên mà sống” là sự thật rằng có khoảng 3102 cuốn sách dở tệ hứa hẹn sẽ vẩy chiếc đũa phép nhỏ, rắc bụi tiên lên mông của bạn và mọi thứ sẽ ngay lập tức trở nên tốt hơn.
Theo kinh nghiệm của tôi, những cuốn sách tốt nhất giúp đối phó với lo âu và trầm cảm là những thứ tốt nhất bởi vì chúng có nội dung chân thật với tình trạng bệnh. Có điều này thật tệ, bạn sẽ không cách nào khiến nó biến mất thần kỳ được. Bạn phải đối phó, giao chiến, vật lộn với nó một chút và trở nên mạnh mẽ hơn khi đối mặt với nó.
Tôi nhận được hàng trăm email mỗi tháng từ những người phải đấu tranh chủ yếu với lo âu và trầm cảm. Nhiều người trong số họ đang tìm kiếm một giải pháp hoặc một chúthiểu biết
hay lời khuyên. Thật không may, điều duy nhất tôi có thể gửi cho họ chỉ là biểu tượng cảm xúc hình chú gấu thông cảm mà tôi có trong điện thoại của mình. Và đó hẳn không phải là một giải pháp lâu dài cho họ.Vì vậy, thay vào đó, tôi sẽ đưa họ đến đây, đến với những cuốn sách này.
Tôi đã đọc rất nhiều sách về lo âu và trầm cảm trong suốt nhiều năm qua và đây là một số cuốn sách hay nhất tôi từng đọc. Chúng đủ năng lực hơn tôi để giúp bạn vượt qua bất cứ điều gì tồi tệ mà bạn đang gặp phải.
Và bằng cách này, khi chẳng có gì hiệu quả cả vàthế giới vẫn là một “đống phân chó”
, bạn có thể đổ lỗi cho chúng chứ không phải tôi.Ba Loại Sách Về Sức Khỏe Tinh Thần
Sách về sức khỏe tinh thần có ba “hương vị”:
1. Cung cấp hiểu biết/nghiên cứu sâu hơn (Greater Understanding/Research)
- Đây là những cuốn sách giải thích điều gì đang xảy ra trong cuộc sống/ não bộ của bạn từ nghiên cứu mới nhất và phương pháp điều trị hiệu quả nhất có thể là gì. Xây dựng sự hiểu biết và kiến thức về vấn đề của mình thường có thể là đủ để bạn có thể xử lý nó từ đó.2. Giúp vơi bớt cô đơn (Feeling Less Alone)
- Những cuốn sách này khơi dậy niềm hy vọng. Thông thường, người tác giả cũng gặp phải vấn đề tương tự như bạn, ngoại trừ việc trường hợp của họ tồi tệ hơn bạn nhiều bậc. Điều này có tác dụng kép là a) trấn an bạn rằng bạn không phải là người duy nhất phải trải qua điều chết tiệt này, và b) rằng hy vọng vẫn còn - nếu người này làm được, bạn cũng làm được vậy. Sách “Giúp vơi bớt cô đơn” có xu hướngmang lại cảm xúc mạnh mẽ nhất
(và được viết hay nhất) trong ba loại.3. Bài tập/Hành động (Exercises/Actions)
- Cá nhân tôi không phải là một fan lớn của những cuốn sách muốn bạn lấy ra một tờ giấy và viết xuống một loạt những thứ tào lao sau mỗi lần đọc. Nhưng tôi biết một số người đang như vậy. Và tôi cũng hiểu rằng một số trong những bài tập này có thể mang lại hiệu quả cao. Và nếu như bạn thực hiện tốt các bài tập này (thường được xây dựng bởi một nhà trị liệu/bác sĩ tâm thần dày dặn kinh nghiệm), bạn sẽ nhận được kết quả tốt từ những cuốn sách này.Cả ba loại này có thể hữu ích nhiều hơn/ít hơn tùy theo hoàn cảnh/tính cách/sở thích của người đọc. Đó là lý do tại sao tôi đã định rõ loại cho từng cuốn sách bên dưới.
Một lời bày tỏ cuối cùng trước khi chúng ta đến với những cuốn sách. Tại sao lo âu và trầm cảm lại đi cùng nhau?. Chà, bởi vì chúng thường xảy ra cùng nhau. Trên thực tế, chúng xảy ra cùng nhau thường xuyên đến nỗi mọi người sẽ nhầm lẫn giữa chúng. Một người bạn thân của tôi gần đây đã dành phần lớn thời gian một năm, liên tục phàn nàn về sự lo âu và căng thẳng. Sau vài tháng điều trị, cô ấy phát hiện ra rằng mình thực sự đã bị trầm cảm nặng. Tương tự như vậy, tôi đã cảm thấy chán nản trong một khoảng thời gian ngắn vào đầu năm nay và nhìn lại, hóa ra tôi đã vô cùng lo lắng về một chuyện gì đó trong cuộc sống và cảm giác uể oải/vô nghĩa chỉ đơn thuần là cách tôi trốn chạy sự khỏi sự lo lắng đó.
Vì vậy, lo lắng và trầm cảm giống như hai hạt đậu trong cùng một quả. Chúng là một “kiện hàng được đóng chung”. Phần lớn những gì bạn sẽ học được từ các cuốn sách này là sự hiểu biết để phân biệt hai thứ lo âu và trầm cảm, và nhận biết được một người đang mắc phải cái nào.
Những Cuốn Sách Hay Nhất Giúp Vượt Qua Lo Âu Và Trầm Cảm
1. The Noonday Demon: An Atlas Of Depression (Tạm Dịch: Con Quỷ Giữa Ban Trưa: Cẩm Nang Cho Bệnh Trầm Cảm) Của Andrew Solomon
Chủ đề: Trầm cảmThể loại: Giúp vơi bớt cô đơn và Cung cấp hiểu biết sâu hơn
Solomon gọi cuốn sách của mình là “Cẩm nang về bệnh trầm cảm” và khi bạn đã xem qua một lượt khoảng một nửa trong số 688 trang, bạn sẽ bắt đầu nhận ra tại sao: đây là tất tần tật mọi thứ bạn muốn biết về trầm cảm - kinh nghiệm cá nhân, kinh nghiệm điều trị, các phương pháp điều trị với thuốc, lịch sử, những góc nhìn văn hóa về nó, và tất nhiên là sự vật lộn của chính Solomon với nó. Cuốn sách có rất nhiều thứ để tiếp thu. Tuy nhiên, điều làm nên cuốn sách là sự kết hợp giữa cách hành văn hay cùng với mức độ nghiêm trọng gây sốc của câu chuyện của chính Solomon.
Thành thật mà nói. Tôi đã đọc về bệnh trầm cảm và sức khỏe tinh thần trong suốt nhiều năm. Bản thân tôi cũng từng mắc một số giai đoạn trầm cảm nhẹ. Tôi không biết độ sâu mà thứ này có thể chạm tới. Đây là cuốn sách duy nhất khiến tôi hiểu tại sao một ngườicó thể lựa chọn cách kết thúc cuộc sống của bản thân
. Việc đọcNoonday Demon
đã thay đổi một số thái độ và giả định mà tôi đã có không chỉ về trầm cảm, mà còn về thuốc chống trầm cảm,phương pháp điều trị
vàsức khỏe tinh thần
. Nếu tôi đọc được nó trong lúc bị trầm cảm, nó sẽ tiếp thêm hy vọng và giúp tôi định hướng thoát ra khỏi.2. First, We Make The Beast Beautiful (Tạm Dịch: Trước Tiên Phải Trang Điểm Cho Con Quái Vật) Của Sarah Wilson
Chủ đề: Lo âuThể loại: Giúp vơi bớt cô đơn và Cung cấp hiểu biết sâu hơn
Tôi thích cuốn sách này nhưng không chắc ai cũng sẽ thích như vậy. Điều này chủ yếu là do phong cách viết của Wilson, và tôi tin rằng đó chính là cách bộ não cô ấy hoạt động. Giống như một người lo âu suốt đời,Trước Hết, Chúng Ta Làm Cho Con Quái Vật Trở Nên Đẹp Đẽ
nồng nhiệt và đôi khi quá hăng hái, nhảy từ câu chuyện này sang câu chuyện khác, từ 10 năm trước đến 5 năm sau, từ tuổi thơ đến tuổi già tưởng tượng, từthảm họa cá nhân
đến nghiên cứu khoa học và những gì mà thầy dạythiền
của tôi từng dạy (nhân tiện nói luôn là nó chẳng có tác dụng gì cả, nhưng mà này, khi nhìn lại thì thật buồn cười đấy).Tôi rất thích cuốn sách này bởi vì bộ não của tôi (và cách viết) đôi khi cũng hoạt động một kiểu giống vậy. Nhưng, tôi đã đọc được những lời đánh giá trực tuyến từ những người lo âu rằng cuốn sách này thực sự chỉ khiến họ lo lắng hơn, chỉ bằng cách đọc nó. Hiển nhiên, đó không phải là mục đích của chúng ta.
Nhưng gạt tất cả những điều đó sang một bên, tôi nghĩ rằng cuốn sách này là minh chứng tốt nhất cho việc thực sự sống với chứng lo âu trầm trọng, và vẫn tìm ra cách để hoạt động và phát triển trong cuộc sống của một người. Wilson đã mắc chứng rối loạn lưỡng cực, rối loạn ăn uống, vui buồn thất thường và trầm cảm gián đoạn. Nhưng sự lo âu vẫn luôn ở đó. Rất mãnh liệt. Và bằng cách nào đó, cô ấy đã dùng nó làm đòn bẩy để đạt được vị trí của mình. Tôi luôn nói rằng chìa khóa của lo âu không phải là loại bỏ nó mà là chỉ đơn giản làchuyển nó sang hướng có ích
. Trọng tâm củaFirst, We Make The Beast Beautiful
cũng cùng chung quan điểm, được minh chứng qua một cuộc đời sôi nổi (và hơi điên rồ) không giống với bất cứ thứ gì tôi đã từng gặp qua.Tinh Thần Sảng Khoái: Phương Pháp Trị Liệu Mới của David Burns
Chủ đề: Lo âu và trầm cảmThể loại: Bài tập/hành động
Quy luật của Godwin
có một tuyên bố nổi tiếng rằng bất kỳ cuộc thảo luận trên internet nào càng kéo dài thì khả năng một người nào đó bị đem ra so sánh với Hitler lên đến 100%. Đúng vậy, theo kinh nghiệm của tôi, một cuộc thảo luận trên internet về trầm cảm, lo âu hay bất cứ vấn đềsức khỏe tinh thần
nào càng kéo dài thì khả năng cuốn sáchFeeling Good
được đề cử càng cao lên đến 100%. Tôi thấy cuốn sách này được đề cập ở khắp mọi nơi.Đó là bởi vì nếu như bạn muốn viết một cuốn sách bao hàm toàn diện với đầy đủ các bài tập để điền vào một cuốn sổ nhỏ, bạn đã có Feeling Good rồi đó, “Nó cho bạn biết cảm giác trải qua ba tháng với nhà trị liệu bằng liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) sẽ như thế nào”. Burn đã thực hiện một công việc tuyệt vời là dùng con chữ để thay thế sát nhất về cơ bản cho một nhà trị liệu thực thụ. Do đó, bất cứ khi nào tôi bắt gặp một ai đó cần bác sĩ trị liệu nhưng không thể đến phòng khám vì một số lý do, tôi sẽ đề cử cuốn sách này.
Cạm Bẫy Hạnh Phúc: Làm Sao Để Ngừng Chật Vật Và Bắt Đầu Cuộc Sống
Chủ đề: Lo âu và trầm cảmThể loại: Cung cấp hiểu biết sâu hơn và Bài tập/hành động
Tôi yêu cuốn sách này. Nó ảnh hưởng đến tôi khá nhiều khi tôi đọc nó nhiều năm trước đây, khi đó tôi khá bực bội vì phát hiện ra rằng mình đã vô ý xóa đi một trong những bài tập trong bảnPDF Tự Biết Mình
của tôi (nó đã được sửa lại và ghi lại hợp lý từ lâu rồi).Harris có lẽ là người đề xướng rõ ràng nhất một thứ gọi là ACT hay Liệu pháp Chấp nhận và Cam kết. ACT là một hình thức trị liệu tương đối mới cho thấy rằng chiếc chìa khóa giúp thoát khỏi lo âu, trầm cảm hoặc nghiện ngập không nhất thiết phải là loại bỏ những cảm xúc tồi tệ. Thay vào đó, ACT tập trung vào việc phát triển các công cụ vàthói quen
về tâm lý để đơn giản là vượt qua những cảm xúc tồi tệ này hiệu quả hơn. Trong khi CBT tập trung vào việc chuyển nỗi đau thành biểu hiện và hành động hữu ích hơn, ACT chỉ nói rằng “kệ cha nó đi, những cảm xúc tiêu cực chỉ là nó thôi và nóchẳng có nghĩa lý gì cả
nếuchúng ta không đặt ý nghĩa cho nó”. Đối với tôi, ACT là một trong những bước tiến đầy hứa hẹn gần đây tronglĩnh vực tâm lý học
vì nó kết hợp một sốlợi ích của chánh niệm
, với niềm say mêtriết học
phương Đông.The Happiness Trap
cũng là một trong những cuốn sách tâm lý dễ hiểu và thú vị nhất. Lối hành văn rõ ràng và hóm hỉnh, những bài tập thì hấp dẫn. Theo ý kiến của tôi, những cuốn sách tâm lý học được ưa chuộng hay nhất đều khiến chủ đề trở nên hài hước và có tính nhân văn và đây là một trong số ít các cuốn sách làm được điều đó.Self-Compassion: The Proven Power Of Being Kind To Yourself của Kristin Neff
Chủ đề: Lo âu và trầm cảmThể loại: Cung cấp hiểu biết sâu hơn và Bài tập/hành động
Trong cuốnNghệ thuật tinh tế của việc đếch quan tâm
(phải, tôi phải tìm cách để phổ biến sách của mình ở đây), tôi đã đưa ra quan điểm rằng lòng tự trọng thực sự không phải là thước đo cảm nhận của một người về thành công mà nó phải là thước đo cảm nhận của chúng ta mỗi khithất bại
. Đây không phải là một ý tưởng đầu tiên. Nhiều người đã khai thác vấn đề này trong vài thập kỷ qua. Nhưng Neff là nhà tâm lý học đầu tiên đưa ra một thước đo thay thế cho lòng tự trọng: đó làlòng trắc ẩn
. Những người có lòng trắc ẩn có thể vượt qua thất bại, tha thứ cho bản thân vì những việc đã làm sai, họ chấp nhậnsự thiếu tự tin
và sai sót và tiếp tục cố gắng bất chấp những điều đó. Bỏ qua sự sến sẩm của tiêu đề. Lòng trắc ẩn cho bạn câu trả lời và cách làm mỗi lần bạn nghe ai đó nói câu này “này, đừng quá khắt khe với bản thân.” Trong cuốn sách này, Neff nêu rằng lòng trắc ẩn là một thước đo hiệu quả hơn sức khỏe tâm lý và nghiên cứu phương pháp để đạt được phẩm chất này. Làm thế nào chúng ta trau dồi lòng trắc ẩn? Làm thế nào chúng ta tha thứ cho mình vì làm sai, vì không sống theonhững gì mình muốn ở bản thân
Bạn đã từng trải qua những thất bại, những khoảnh khắc tệ hại, khiến cuộc sống dường như không suôn sẻ? Hãy khám phá cuốn sách này để tìm câu trả lời và nhiều hơn thế nữa!Giống như nhiều cuốn sách tâm lý khác, ví dụ và câu chuyện trong cuốn sách này đôi khi trở nên quen thuộc. Tuy vậy, ý tưởng chính vẫn rất quan trọng, khiến cuốn sách này trở thành một lựa chọn đáng đọc nếu bạn là người thường tự hỏi về bản thân.
VIỆC ĐỌC VỀ TRẦM CẢM VÀ LO ÂU CÓ GIÚP BẠN?
Danh sách các cuốn sách này sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về trầm cảm và lo âu. Tuy nhiên, bạn có thể tự hỏi liệu chúng có thực sự giúp bạn vượt qua trầm cảm và lo âu hay không?
Vâng, câu trả lời là 'phụ thuộc vào nhiều yếu tố' (xin lỗi, nhưng đó là sự thật).
Tôi yêu sách. Tôi đọc sách mỗi ngày. Tuy nhiên, nếu bạn đọc sách với hy vọng rằng nó sẽ 'sửa chữa' bạn mãi mãi, thì không, không có cuốn sách nào trong số này có thể giúp bạn.
Sự khác biệt giữa việc đọc sách để mở mang tầm nhìn và đọc sách để né tránh vấn đề bằng cách trí thức hóa nó.
Bạn có thể đọc hết các sách về tiền bạc và tài chính. Nhưng nếu không áp dụng và thực hành, bạn vẫn sẽ phá sản. Bạn hiểu tại sao, nhưng vẫn sẽ phá sản.
Cái này rõ ràng với tiền bạc hoặc giảm cân. Nhưng với sức khỏe tinh thần, thường chúng ta chỉ nghĩ về vấn đề.
Kết hợp tình cảm và tinh thần là trải nghiệm phức tạp. Bạn phảiđối diện và chịu đựng nỗi đau
không lý trí hóa. Bạn có thể làm với nhà trị liệu, gia đình hoặc bạn bè. Sẽ có lúc bạn phải tự làm. Nhưng quan trọng là phải hành động, không chỉ suy nghĩ.Những cuốn sách này, đúng vậy, rất hữu ích - như một điểm khởi đầu. Chúng sẽ cho bạn cái nhìn về chứng trầm cảm và lo âu của bạn và tại sao chúng lại xuất phát từ đâu. Chúng sẽ cho bạn biết rằng bạn không cô đơn, và người khác cũng đã trải qua điều đó. Chúng sẽ khẳng định rằng bạn có thể trở nên hạnh phúc hơn, mạnh mẽ hơn.
Những cuốn sách này sẽ làm công việc dễ dàng hơn một chút. Nhưng bạn vẫn phải tự thực hiện công việc đó.