[ToMo] 5 Mô Hình Tư Duy Cho Các Content Marketer Hiểu Rõ Về Nghề

Mô hình tư duy là các khuôn khổ và nguyên tắc giúp bạn ra quyết định. Chúng không cung cấp câu trả lời trực tiếp, mà mang đến những cách tiếp cận mới cho các vấn đề cũ.

Hãy thử giải quyết một vài vấn đề qua cùng một mô hình tư duy và xem liệu nó có thay đổi cách bạn suy nghĩ về những vấn đề đó hay không. Bạn có thể tìm ra giải pháp mới, và chắc chắn tư duy của bạn sẽ được nâng cao — đây chính là giá trị thực.

Các mô hình tư duy dưới đây không chỉ dành cho tiếp thị nội dung,

nhưng chúng tôi thấy chúng đặc biệt hữu ích cho công việc này. Hy vọng bạn cũng sẽ thấy như vậy.

1. MAYA (Most Advanced Yet Acceptable)

Những người làm tiếp thị nội dung luôn phải bán ý tưởng. Trong sự nghiệp của mình, bạn sẽ cần quảng bá các bài viết blog cho độc giả mới, thuyết phục các biên tập viên khó tính hoặc xây dựng chiến lược nội dung để trình bày với đội ngũ quản lý.

MAYA là một khung lý thuyết giúp bạn bán ý tưởng, do nhà thiết kế công nghiệp Raymond Loewy phát triển. Ông là người đứng sau nhiều thiết kế biểu tượng của thế kỷ 20 và lý thuyết MAYA của ông là công cụ mà qua đó ông thiết kế và trình bày ý tưởng.

Theo một bài viết năm 2017 trên The Atlantic:

[Loewy] tin rằng người tiêu dùng bị giằng xé giữa hai lực lượng đối lập: sự hứng thú, tò mò với những điều mới lạ; và nỗi sợ hãi đối với bất cứ điều gì quá mới. Kết quả là, họ bị thu hút bởi các sản phẩm vừa táo bạo nhưng dễ hiểu ngay lập tức. Loewy gọi lý thuyết này là “Most Advanced Yet Acceptable” —MAYA. Ông cho rằng để bán thứ gì đó bất ngờ, hãy làm cho nó trở nên quen thuộc; và để bán thứ gì đó quen thuộc, hãy làm cho nó bất ngờ.

Khi bạn bán ý tưởng, bài viết của mình hay thậm chí chính bản thân, hãy tạo ra chút bất ngờ trong những tình huống khó khăn. Blog bạn đang đọc là một nỗ lực theo phong cách MAYA trong tiếp thị nội dung — một góc nhìn mới mẻ về chủ đề đã được bàn luận rộng rãi hơn một thập kỷ qua. Luôn có thể nổi bật với mức độ mới mẻ phù hợp.

2. MECE (Mutually Exclusive, Collectively Exhaustive) - “Không bỏ sót, không trùng lặp”

MECE là một phương pháp để phân tách các vấn đề phức tạp thành những phần nhỏ hơn. Đây là một chiến lược đặc biệt hữu ích giúp người viết sắp xếp và trình bày ý tưởng một cách rõ ràng.

Hãy tưởng tượng bạn đang viết một bài báo chia thành năm phần. Theo nguyên tắc MECE, nó nên như sau:

• Mutually Exclusive (Không trùng lặp): Nội dung mỗi phần không được trùng lặp với phần khác.

• Collectively Exhaustive (Không bỏ sót): Các phần phải bao quát toàn bộ chủ đề, đảm bảo không bỏ sót thông tin nào.

Khung MECE phù hợp với tính song song, có nghĩa là mỗi phần trong năm phần đó phải tuân theo cùng một cấu trúc (ví dụ: tất cả tiêu đề phụ đều bắt đầu bằng động từ hoặc tất cả các phần đều kết thúc bằng một câu kết luận chính).

MECE có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực tiếp thị nội dung khác nhau. Ví dụ, nó hữu ích khi lập kế hoạch nội dung mới hoặc cắt bỏ nội dung cũ. Lý tưởng nhất là khi bạn muốn có một tiêu đề bao quát cho mỗi chủ đề hơn là một loạt tiêu đề ngắn về các khía cạnh của chủ đề đó.

3. Vòng tròn năng lực (The Circle of Competence)

Mô hình tư duy này được nhiều người như Warren Buffet và Charlie Munger công nhận. Nó gợi ý rằng bạn nên hoạt động chủ yếu trong “vòng tròn năng lực” của mình — tức là bộ kỹ năng hiện tại — và không ngừng nỗ lực để mở rộng vòng tròn đó.

Shane Parrish giải thích trên Farnam Street: Nếu bạn muốn cải thiện tỷ lệ thành công trong cuộc sống và kinh doanh, hãy xác định chu vi vòng tròn năng lực của bạn và hoạt động bên trong nó. Theo thời gian, hãy cố gắng mở rộng vòng tròn đó nhưng đừng tự lừa dối về vị trí hiện tại và đừng ngại nói “Tôi không biết”.

Mô hình này có thể áp dụng cho sáng tạo nội dung, nhưng nó còn hữu ích hơn trong bối cảnh nghề nghiệp của bạn. Bạn sẽ thành công thường xuyên hơn khi hoạt động trong phạm vi năng lực của mình và từ từ mở rộng ranh giới đó. Bạn thăng tiến trong sự nghiệp khi vòng tròn của bạn mở rộng.

Điều này có vẻ mâu thuẫn với những lời khuyên khởi nghiệp phổ biến như “di chuyển nhanh và phá vỡ mọi thứ” hoặc “thất bại nhanh chóng”. Khác với những điều đó, vòng tròn năng lực là một khuôn khổ khuyến khích bạn thành thạo từng kỹ năng, không phải là rào cản ngăn bạn thử những điều mới. Thói quen thử nghiệm, học hỏi, lặp lại và thử lại là cách bạn mở rộng vòng tròn năng lực của mình.

4. Đơn giản và Đơn giản thái quá (Simple vs. Simplistic)

Có một câu nói của Michelangelo như sau: “Những điều cần dồn hết công sức để làm, sẽ trông như thể chúng được thực hiện nhanh chóng, gần như không cần nỗ lực. Chịu đựng đau đớn vô hạn để tạo ra thứ trông có vẻ dễ dàng”.

Sự đơn giản chỉ có thể đạt được khi vượt qua được sự phức tạp — và công việc của chúng ta đầy rẫy sự phức tạp. Điều này có nghĩa là: 

• Viết, chỉnh sửa và viết lại cho đến khi nội dung trở nên hoàn hảo cho người đọc. 

• Phân tích hàng tá yếu tố chưa hoàn hảo (nhóm đối tượng, dữ liệu từ khóa, insights cạnh tranh, v.v.) để xây dựng chiến lược nội dung đơn giản và hiệu quả. 

• Luyện tập thuyết trình nhiều lần để loại bỏ mọi thứ không cần thiết, chỉ giữ lại những nội dung có tác động mạnh nhất.

Nhưng hãy nhớ phân biệt giữa Đơn giản (nên làm) và Quá đơn giản (nên tránh).

5. Chiến lược và Chiến thuật

Một số nhà tiếp thị nội dung chịu trách nhiệm xây dựng chiến lược. Những người khác chịu trách nhiệm thực hiện chiến thuật đã đề ra.

Dù bạn thất bại ở đâu, điều quan trọng là phải hiểu rõ sự khác biệt giữa chiến lược và chiến thuật: 

• Chiến lược là nguyên tắc chỉ đạo giúp bạn đạt được kết quả trong dài hạn. Các chiến lược không nên thay đổi thường xuyên. 

• Chiến thuật là các bước hành động nhỏ giúp bạn tiến gần hơn đến kết quả mong muốn. Chiến thuật có thể thay đổi thường xuyên nếu cần.

Điều này có vẻ như rất hiển nhiên, nhưng các chiến lược và chiến thuật luôn khiến ta nhầm lẫn. Học cách thực hiện chiến thuật rất hữu ích, nhưng cách để thăng cấp sự nghiệp của bạn là học cách suy nghĩ một cách có chiến lược. Dưới đây là một số cách có thể áp dụng cho bạn:

• Các chiến lược đôi khi bị loại bỏ vì kết quả không đạt được đủ nhanh. Một chiến lược tốt trông rất đơn giản. “Tăng lượng truy cập miễn phí bằng cách xây dựng nội dung để đưa các từ khóa không phổ biến lên top đầu trên các công tụ tìm kiếm” nghe có vẻ như một chiến lược đúng đắn, nhưng nó cũng rất tầm thường; bạn phải đủ thoải mái với nó để chấp nhận rằng nó không hoạt động hoặc truyền tải không đủ nhanh. Từ bỏ một chiến lược quá sớm có nghĩa là nó sẽ không bao giờ hiệu quả. Bắt đầu lại sẽ làm tốn thêm thời gian để đạt được kết quả như mong muốn.
• Chân dung người đọc thường mơ hồ vì họ tập trung quá nhiều vào các nhóm đối tượng. Thay vào đó, sẽ hữu ích khi nghĩ về độc giả của bạn trên một quy mô từ chiến thuật đến chiến lược: Người đọc có chiến thuật cần hướng dẫn; độc giả có chiến lược cần khuôn khổ. Việc tạo ra những chân dung như thế này buộc bạn phải xem xét cách người đọc mục tiêu của bạn nghĩ như thế nào, chứ không phải những chủ đề mà họ quan tâm.
• Các chiến lược tốt có thể thay thế các chiến thuật không đáng tin cậy. Lấy quảng cáo nội dung làm ví dụ. Hầu hết các nhà tiếp thị nội dung không coi việc tìm kiếm không phải trả tiền là một kênh, vì vậy họ không tính nó vào kế hoạch quảng bá nội dung. Trên thực tế, kênh mất phí là kênh lớn nhất và đáng tin cậy nhất. Tạo chiến lược tối ưu hóa nội dung cho SEO có thể sẽ mang lại kết quả tốt hơn nhiều so với các chiến thuật như đăng nội dung trên các trang cộng đồng như Reddit. Nếu bạn có thể thay thế chiến thuật đánh hoặc bỏ lỡ bằng một chiến lược đáng tin cậy, bạn sẽ có thể phân bổ tốt hơn thời gian của mình cho những công việc đem lại giá trị cao.

Suy nghĩ và hành động có chiến lược là một trong những cách tốt nhất để thúc đẩy công việc và sự nghiệp của bạn. Hãy áp dụng điều này một cách rộng rãi để có kết quả tốt nhất.