[ToMo] 6 Phương Pháp Học Tập Chủ Động Hiệu Quả

Bạn muốn cải thiện thói quen học tập của mình? Bắt đầu năm học mới với những kỹ thuật học tập chủ động sẽ giúp bạn học hiệu quả hơn. Bạn có từng cảm thấy thói quen học tập của mình chưa hiệu quả? Bạn học xong nhưng không nắm được nhiều kiến thức? Bạn không cô đơn đâu.

Dù là tự học trực tuyến, ôn tập ở nhà hay chuẩn bị cho kỳ thi - chúng ta có thể dành hàng giờ học tập nhưng không thực sự nâng cao được trí nhớ và trí óc của mình.

Khi bạn bắt đầu thúc đẩy bản thân tập trung vào việc học, bạn sẽ trở nên hiệu quả hơn trong việc tiếp thu kiến thức; tìm thấy sự tập trung và động lực học tập, cũng như tăng lượng kiến thức nhớ được.

Học tập chủ động là đặt bản thân vào trung tâm của quá trình học. Ngoài việc tập trung vào nội dung, phương pháp này còn hiệu quả trong việc cải thiện cách bạn học, khuyến khích bạn suy nghĩ về kiến thức thay vì tiếp thu một cách thụ động từ giáo viên hay những quyển sách.

Nhiều nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng không dễ để học chỉ bằng cách nghe giảng. Thay vào đó, chúng ta phải thách thức bản thân trong cách suy nghĩ, từ đó xây dựng kiến thức và hiểu biết sâu hơn.

May mắn thay, có nhiều kỹ thuật học tập chủ động giúp học sinh học tập hiệu quả hơn. Chúng tôi đã tổng hợp 6 kỹ thuật trong bài viết này để giúp bạn tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn. Hãy trải nghiệm với một số kỹ thuật và bạn sẽ sớm tìm ra những cách phù hợp nhất với bạn.

Phương pháp học tập chủ động là gì?

Bạn có thường xuyên đọc lại sách và sổ tay nhưng không nhớ hầu hết nội dung đã học? Đó là học tập thụ động.

Học tập chủ động hiệu quả hơn nhiều vì giúp xử lý thông tin và đưa thông tin vào bộ nhớ dài hạn nhanh chóng hơn.

Học chủ động đòi hỏi bạn phải tiếp cận thực hành nhiều hơn với những gì bạn học được. Điều này giúp xây dựng ý nghĩa từ thông tin mới và tập trung hơn vào việc học tập.

6 phương pháp học tập chủ động thực sự hiệu quả

Bây giờ đã rõ tầm quan trọng của việc sử dụng phương pháp học tập chủ động trong quá trình học tập hàng ngày. Hãy tìm hiểu các phương pháp hiệu quả mà bạn có thể áp dụng.

Chúng tôi đã tập hợp 6 phương pháp hiệu quả nhất dưới đây. Đọc kỹ về những phương pháp này và ghi chú những gì phù hợp với bạn nhất.

1. Phương pháp Feynman

Có lúc bạn ngồi trong lớp, giáo viên giảng bài phức tạp khiến bạn khó tiếp thu? Bạn không phải là người duy nhất.

Vào cuối thế kỷ 20, nhà vật lý học đoạt giải Nobel Richard Feynman phát triển phương pháp học tập chủ động dựa trên việc học thông qua tư duy ngắn gọn và ngôn ngữ đơn giản.

Phương pháp Feynman giúp khắc phục những vấn đề thường gặp trong quá trình học.

• Không hiểu đầy đủ khái niệm

• Nhanh chóng quên những gì bạn vừa học

• Không tìm hiểu chi tiết

Phương pháp học tập là cách nhanh chóng và mục tiêu giúp bạn hiểu khái niệm mới, lấp đầy khoảng trống kiến thức và ôn lại những điều không muốn quên.

Một điểm nổi bật của phương pháp Feynman là dựa trên nguyên tắc “nếu bạn có thể dạy cho một đứa trẻ hiểu, thì bạn đã thực sự hiểu.”

Tại sao vậy? Có 2 lý do chính:

a) Giải thích một cách đơn giản sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về chủ đề, 

b) Thời gian tập trung của trẻ con không dài, vì vậy bạn sẽ học cách truyền đạt thông tin một cách nhanh chóng và ngắn gọn - nhớ những chi tiết quan trọng nhất trong trí nhớ dài hạn của mình.

Phương pháp này hoạt động như thế nào?

Cách áp dụng phương pháp Feynman vào học tập bao gồm bốn bước đơn giản:

1. Xác định môn học: Viết ra những gì bạn biết về chủ đề từ trí nhớ của mình.

2. Giảng dạy cho một đứa trẻ: Viết ra những gì bạn biết bằng ngôn ngữ đơn giản - như một đứa trẻ có thể hiểu.

3. Ôn tập kiến thức: Bổ sung thông tin bỏ sót vào sổ tay của bạn từ sách hoặc tài liệu học tập.

4. Tổ chức và đơn giản hóa: Kiểm tra lỗi chính tả, màu sắc, sắp xếp thông tin rõ ràng trong sổ tay. Thêm hình ảnh hoặc biểu đồ để kích thích trí nhớ hình ảnh.

Khi thuật lại chủ đề, bạn bắt đầu với bộ ghi chú cô đọng. Từ đó, bạn tiếp tục xây dựng kiến thức, bổ sung thêm ghi chú và ý tưởng khi bạn ‘dạy trước’ chủ đề. Khi ngồi xuống với trang giấy trắng, nghĩ về cách biến trang giấy thành cơ hội kiểm tra kiến thức và đưa ra ý tưởng - giúp bạn tiếp tục quá trình học tập liên tục.

Phương pháp Hệ thống Leitner

Bạn thường sử dụng thẻ từ vựng trong ôn tập? Làm thế nào để sử dụng chúng hiệu quả? Hãy tìm hiểu về phương pháp Hệ thống Leitner.

Phương pháp học Leitner là một cách tiếp cận tự nhiên giúp tăng khả năng ghi nhớ lâu dài. Đây là phương pháp linh hoạt được thiết kế để phù hợp với mọi người, đặc biệt là những ai đang ôn tập cho các bài kiểm tra. Phương pháp này sử dụng thẻ từ vựng để giúp bạn học hiệu quả hơn, ghi nhớ lâu hơn và duy trì thói quen ôn tập đều đặn.

Vậy phương pháp này hoạt động như thế nào?

Phương pháp hệ thống Leitner khá đơn giản. Mỗi thẻ bắt đầu ở hộp số 1. Nếu bạn tự kiểm tra và đúng, thì thẻ sẽ được chuyển sang hộp số 2 hoặc hộp tiếp theo (nếu bạn đã hoàn thành hộp số 2). Nếu bạn trả lời sai, thẻ sẽ được chuyển sang hộp tiếp theo hoặc ở lại hộp số 1 (nếu trước đó thẻ đã ở hộp số 1).

Mỗi hộp quy định số từ vựng bạn sẽ học, dựa trên mức độ hiểu biết của bạn về nội dung:

Hộp số 1: Mỗi ngày

Hộp số 2: 2 ngày một lần

Hộp số 3: 4 ngày một lần

Hộp số 4: 9 ngày một lần

Hộp số 5: 2 tuần một lần

Sau đó, bạn có thể tích hợp 'các hộp' vào lịch học của mình, nhớ kiểm tra từng hộp hàng ngày trong khoảng thời gian được khuyến khích.

Lưu ý rằng các khoảng thời gian này chỉ là một hướng dẫn tổng quát và bạn có thể điều chỉnh lịch học để phù hợp với bạn hơn - thử nghiệm một số thời lượng khác nhau và chọn ra cách phù hợp nhất để duy trì thông tin lâu dài.

Thường xuyên kiểm tra kiến thức của bạn và sử dụng tính năng nhớ lại chủ động sẽ giúp bạn ghi nhớ nhiều thông tin hơn trong thời gian dài - điều này cải thiện trí nhớ dài hạn của bạn. Khi hoàn tất quá trình, bạn mong muốn phần lớn thẻ của mình ở hộp số 5, tức là bạn có thể ghi nhớ thông tin lâu dài mà không cần nhắc nhở.

Phương pháp SQ3R

Bạn có thường xuyên cảm thấy mình chỉ đang đọc qua các trang thông tin trong sách giáo khoa mà không nhớ gì?

Thường thì, học sinh thấy mình chỉ đang lướt qua các trang sách mà không nhớ gì, nhưng phương pháp SQ3R có thể giúp họ khắc phục điều này.

Được phát triển từ nhà tâm lý học nổi tiếng người Mỹ, Francis P. Robinson vào những năm 1940, phương pháp học chủ động được thiết kế để cải thiện quá trình học tập liên quan đến việc đọc tài liệu, thay vì việc đọc chỉ là một quá trình thụ động.

SQ3R là từ viết tắt của: Survey, Question, Read, Recite và Review - đề cập đến các bước quan trọng khi cố gắng chủ động đọc, hiểu và ghi nhớ một đoạn văn bản. Qua trình này giúp bạn tham gia tích cực vào quá trình học của mình - tăng hiểu biết về văn bản.

Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về những gì quá trình này bao gồm:

Khảo sát: Bắt đầu bằng cách xem lại đoạn văn bản để có hiểu biết ban đầu về nội dung. Lướt qua để tìm các tiêu đề, văn bản in đậm, biểu đồ và sơ đồ.

Câu hỏi: Đặt câu hỏi về nội dung của văn bản. Chuyển đổi tiêu đề thành câu hỏi. Nếu không, hãy chuyển câu hỏi thành câu hỏi tổng quát hơn.

Đọc: Đọc lại văn bản, tập trung vào câu hỏi bạn đã viết ra.

Đọc thuộc lòng: Nhẩm hoặc luyện lại thông tin cho từng câu hỏi. Sử dụng từ ngữ của riêng bạn. Thực hiện thông qua hình thức nói hoặc viết.

Xem lại: Lặp lại ý chính, thuật ngữ và định nghĩa quan trọng.

Phương pháp Tạm dừng làm bạn hiểu trước những gì bạn có thể mong đợi để học, tập trung chú ý khi đọc, và xem lại thông tin để lưu giữ kiến thức.

Kỹ thuật nghiên cứu này đã được chứng minh là hiệu quả trong việc giúp tăng sự chú ý và cải thiện kết quả học tập, giúp học sinh xem lại và suy ngẫm về ghi chú của mình.

Để sử dụng quy trình tạm dừng, hãy sắp xếp thời gian tạm dừng từ hai đến năm phút giữa mỗi 15 phút học. Trong thời gian này, xem lại những gì bạn đã học bằng cách:

- Làm lại và sắp xếp ghi chú - Viết danh sách câu hỏi - Thảo luận với bạn học - Trả lời câu hỏi cuối chương - Viết về ý tưởng chính

Phương pháp này áp dụng các yếu tố của phương pháp Pomodoro - khuyến khích làm việc trong thời gian ngắn để duy trì tập trung và sử dụng thời gian nghỉ để xem lại và hướng dẫn cho buổi học tiếp theo.

Kiểm tra truy xuất chủ động giúp bạn chuẩn bị cho các bài kiểm tra và kỳ thi bằng cách đánh giá mức độ hiểu biết của bạn.

Trên thực tế, bài kiểm tra và kỳ thi thường được xem là cơ hội để đánh giá hiểu biết của bạn và có thể tạo ra sự tự tin.

Sự tự hỏi và trả lời câu hỏi sau khi nghiên cứu một chủ đề có thể giúp bạn xác định lỗ hổng kiến thức và tập trung vào việc học sau này.

Truy xuất chủ động giúp bạn nhớ lại thông tin và áp dụng nó theo cách trả lời câu hỏi.

Truy xuất tích cực cải thiện khả năng lưu giữ thông tin và tăng cường khả năng ghi nhớ - hiệu ứng kiểm tra.

Thử tự kiểm tra bản thân để xem liệu bạn đã hiểu nội dung vừa học chưa. Tạo câu hỏi từ cuối mỗi chương sách giáo khoa hoặc từ bài báo trước đây trên mạng.

Khi kết hợp kiểm tra vào thói quen học tập, bạn sẽ biết mức độ hiểu biết của mình và cần học lại chủ đề nào.

Phương pháp thông tin Chunking giúp bạn tổ chức thông tin một cách hiệu quả hơn.

Khi nói về việc ôn tập, nhiều sinh viên nhận thấy việc biến nội dung của họ thành các thẻ flashcard rất hiệu quả trong việc giúp họ ghi nhớ và hồi tưởng nhiều thông tin chỉ từ một lời nhắc hoặc một câu hỏi nhỏ để kích thích tư duy của họ.

Do đó, khi bạn tiếp xúc với nội dung mới trong lớp học hoặc khi học trực tuyến, tại sao bạn không bắt đầu quá trình này ngay từ đầu, giảm số lượng ghi chú và thông tin bạn cần ghi lại, để sau đó chỉ cần xem lại một ngày khác?

Việc ghi chú và 'phân khúc' nó thành một định dạng ít từ ngữ hơn có thể là một cách hiệu quả để thu thập nhiều thông tin và tóm tắt nó thành một hoặc hai trang bao gồm từ, ký hiệu, số và / hoặc sơ đồ thay vì chuyển sang dòng các trang ghi chú.

Để thực hiện điều này một cách hiệu quả nhất, chúng tôi khuyến nghị bạn nên chia nhỏ một chương văn bản mỗi lần - hoặc một bài giảng mỗi lần - và tóm tắt nó thành một trang gồm các ký hiệu, từ hoặc sơ đồ ngắn giúp trí nhớ của bạn ghi nhớ phần nội dung đó.

Bạn có thể chia nhỏ thông tin theo những cách sau:

• Tổ chức ghi chú thành bảng phân cảnh

• Vẽ biểu đồ để biểu thị các quy trình

• Viết gọn các quy trình dài thành danh sách ngắn được đánh số

• Tạo biểu đồ để trực quan hóa dữ liệu

• Vẽ các liên kết giữa các nội dung có liên quan (như một bản đồ tư duy)

Yếu tố kích thích thị giác đặc biệt hiệu quả khi được kết hợp với văn bản. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ giữa các ký hiệu, từ ngữ và hình ảnh và khả năng duy trì trí nhớ - với mối tương quan rõ rệt giữa khả năng ghi nhớ và những người sử dụng hình ảnh trong quá trình học.

Vì vậy, hãy cố gắng kết hợp từ ngữ, hình ảnh và sơ đồ khác nhau để tóm tắt ghi chú của bạn mỗi khi có thể - thay vì chỉ cô đọng các trang viết thành ít trang văn bản hơn.

Tóm tắt

Học chủ động là phương pháp giúp bạn học nhanh hơn và hiệu quả hơn, đặt trọng tâm vào việc bạn học chứ không chỉ là những gì bạn học được.

Phương pháp học này được hỗ trợ bởi toàn bộ các nghiên cứu, đã được chứng minh là đặc biệt hiệu quả đối với việc học của học sinh, so với các phương pháp học tập thụ động hơn như chỉ đơn giản là đọc sách giáo khoa hoặc nghe giảng của giáo viên.

Ngược lại, các kỹ thuật học tập chủ động khuyến khích bạn tham gia tích cực vào việc học bằng cách suy nghĩ, đặt câu hỏi, thảo luận và tạo ra nội dung về những gì bạn đang học. Cho dù đó là viết lại nội dung trước khi học hoặc kiểm tra những gì bạn đã học ngay sau khi nghiên cứu - có nhiều cách mà bạn có thể áp dụng để trở thành một người học hiệu quả hơn. Hãy thử ngay!