[ToMo] 7 Hành Vi Không Bao Giờ Nên Chấp Nhận Trong Mối Quan Hệ

Hành vi độc hại trong mối quan hệ không chỉ giới hạn ở tranh cãi hay ghen tuông. Chúng còn có thể là những hành động tinh vi hơn, ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận bản thân và thế giới.

Dấu hiệu cho thấy bạn đang ở trong một mối quan hệ độc hại

Xác định những yếu tố trong mối quan hệ gây hại cho sức khỏe tâm thần của bạn có thể giúp bạn đưa ra quyết định và bảo vệ chính mình.

Điều gì được coi là độc hại trong một mối quan hệ có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm văn hóa, cách bạn được nuôi dạy và ảnh hưởng của những hành vi này lên bạn.

Một số dấu hiệu cho thấy mối quan hệ của bạn có thể đang độc hại bao gồm:

• không cảm thấy an toàn

• phụ thuộc vào đối phương về mặt tình cảm và tài chính

• cảm thấy không vui

• luôn dè chừng quanh đối phương

• nghi ngờ bản thân

• không thể nói hoặc làm những điều bạn mong muốn

7 hành vi độc hại cần chú ý

1. Thao túng tâm lý (Gaslighting)

Janika Veasley, một nhà trị liệu hôn nhân và gia đình ở Yardley, Pennsylvania, giải thích: 'Gaslighting là khi bạn khiến ai đó tự vấn về sự tỉnh táo, trải nghiệm và thực tế của chính họ.'

Veasley cho rằng gaslighting là một trong những hình thức thao túng cảm xúc phổ biến nhất và là một hành vi độc hại mà bạn không nên bỏ qua. Bạn nên tìm cách đối phó với hành vi này.

Ví dụ về thao túng tâm lý (gaslighting)

'Điều đó không xảy ra. Bạn chỉ tưởng tượng thôi. Bạn quá bất an.'

'Tôi chưa bao giờ nói điều đó. Bạn luôn hiểu sai mọi thứ.'

2. Làm bạn bẽ mặt

Làm bẽ mặt là một hành vi độc hại, có thể biểu hiện qua những lời chỉ trích gay gắt hoặc những trò đùa mỉa mai về bạn.

Dù một số cặp đôi thích đùa giỡn với nhau, nhưng những nhận xét hoặc hành vi gây tổn thương, nhắm vào những nỗi tự ti của bạn, có thể không chỉ là những câu đùa vô hại.

Ví dụ về hành vi làm bẽ mặt

'À, anh ấy luôn như vậy! Đôi khi tôi tự hỏi mình có phải đã cưới một tên ngốc không.'

'Bạn định mặc vậy thật sao? Tôi không nghĩ bạn có thể ngồi nổi với nó đâu. Cứ ăn thêm mấy cái bánh đó đi.'

'Đừng để ý đến cô ấy. Cô ấy chả biết gì đâu.'

3. Tách biệt

Sự tách biệt không phải lúc nào cũng rõ ràng như việc đưa bạn đến một nơi xa xôi.

Đôi khi, sự tách biệt có thể diễn ra một cách kín đáo và tăng dần theo thời gian.

Thông thường, khi điều này xảy ra, bạn sẽ không nhận ra cho đến khi thấy mình xa lánh bạn bè và gia đình, không còn hệ thống hỗ trợ nào.

Bạn có thể nhận thấy đối phương luôn có lý do để bỏ lỡ các sự kiện xã hội. Có thể họ phàn nàn rằng bạn bè của bạn có ảnh hưởng xấu hoặc họ không thoải mái khi ở bên gia đình bạn.

Trong những trường hợp khác, họ có thể 'quên' những dịp hẹn đặc biệt của bạn và thay vào đó lên lịch cho một bữa tối lãng mạn trùng thời gian đó. Có thể họ đột nhiên ốm trước khi bạn đi thăm họ hàng hoặc cần bạn ở nhà vào lúc bạn định đi chơi với bạn bè.

Ví dụ về hành vi tách biệt

'Bạn biết tôi không thoải mái khi ở gần họ mà. Tôi không tin được bạn lại chọn họ thay vì tôi.'

'Tôi đã lên kế hoạch cho chúng ta vào đêm đó. Lẽ ra bạn nên hỏi sớm hơn.'

'Tôi đã có một ngày tồi tệ ở chỗ làm. Đêm nay bạn định để tôi một mình thật sao?'

4. Từ chối giao tiếp (Stonewalling)

Lena Derhally, chuyên gia tâm lý trị liệu hôn nhân và chấn thương ở Washington D.C, giải thích rằng từ chối giao tiếp là tự khép mình lại và từ chối tương tác. Stonewalling đôi khi được nhắc tới như biện pháp giữ im lặng.

Một số người có thể gặp khó khăn trong việc giao tiếp và thể hiện cảm xúc, đặc biệt khi họ buồn. Tuy nhiên, cố tình phớt lờ hoặc rời xa bạn có thể là một hình thức trừng phạt độc hại trong mối quan hệ.

Ví dụ về từ chối giao tiếp

Bạn đang tranh cãi và đối phương không chịu trả lời câu hỏi hay nói bất cứ điều gì.

Giữa cuộc trò chuyện, đối phương bỏ đi.

Sau khi tranh cãi, đối phương ngừng nói chuyện với bạn trong vài ngày.

5. Đe dọa

Đe dọa có thể được che giấu tinh vi qua lời nói, nhưng thường trực tiếp và cố ý khiến bạn sợ hãi hoặc nghi ngờ.

Những lời đe dọa có thể nhắm vào bạn, hoặc vào những người và vật bạn quan tâm.

Ví dụ về hành vi đe dọa

“Sẽ thật tiếc nếu sếp của bạn biết bạn dành quá nhiều thời gian trên điện thoại tại nơi làm việc.”

'Nếu bạn không làm theo lời tôi, tôi sẽ vứt con chó đi.'

6. Đổ lỗi

Derhally nói: “Khi bạn buồn phiền về điều gì đó, thay vì nhận trách nhiệm, họ lại quy lỗi cho bạn.”

Bà cũng lưu ý rằng hành vi này thường thể hiện qua câu nói: “Nếu bạn không… thì tôi đã không…”

Việc trách móc có thể khiến bạn cảm thấy hối hận, dẫn đến việc lờ đi cảm xúc của mình về một vấn đề nào đó. Nó có thể đổi sự tập trung của bạn từ cảm xúc và nhu cầu cá nhân sang những gì bạn cho là đã hoặc không làm.

Ví dụ về việc trách móc

“Bạn buồn vì bạn muốn thế. Và bây giờ, bạn muốn tôi cũng phải buồn theo.”

“Tôi chỉ quát tháo vì bạn biết rằng tôi đã trải qua một ngày tồi tệ, và bạn vẫn chọn phàn nàn về điều này.”

7. Ép buộc bạn phải phụ thuộc

Một số cặp đôi sẽ có một người chịu trách nhiệm chính về tài chính và công việc hành chính. Sự quyết định này có thể được cả hai bên đồng ý và là một phần của việc phân chia vai trò và trách nhiệm trong mối quan hệ.

Tuy nhiên, đôi khi, việc này có thể gây hại khiến bạn cảm thấy bất lực và phụ thuộc vào người kia.

Khi bạn bị cấm truy cập vào tài khoản tiền, không được phép đọc tài liệu hoặc bị giấu giếm thông tin, bạn có thể nhận ra mình phải dựa vào đối tác để đưa ra quyết định.

Điều này có thể khiến bạn rơi vào tình trạng bị lạm dụng cao hơn vì bạn không có đủ sức mạnh để rời khỏi hoặc không chắc chắn về cách thoát ra mà không mất tất cả mọi thứ.

Ví dụ về sự phụ thuộc ép buộc

“Đừng lo về vấn đề tài chính. Tôi sẽ lo mọi thứ và cung cấp cho bạn một khoản tiền hàng tháng.'

“Tất cả các tài liệu quan trọng của bạn đều được giữ trong két sắt của tôi. Nếu không, bạn có thể mất chúng.'

“Bạn không cần phải sử dụng ô tô. Tôi sẽ đưa bạn đến bất kỳ nơi nào bạn cần.'

Tại sao một số người chấp nhận các hành vi độc hại?

Có nhiều lý do tại sao một người có thể chấp nhận các hành vi độc hại hoặc tiếp tục ở trong một mối quan hệ lạm dụng. Một số trong số đó bao gồm:

• Mối quan hệ không an toàn
• Rối loạn nhân cách phụ thuộc
• Sự gắn kết với nỗi đau
• Trauma từ thời thơ ấu

Theo Derhally, nhiều người khi lần đầu tiên tham gia vào mối quan hệ độc hại không nhận ra điều gì đang xảy ra.

Cô nói: “Rất không may, nhiều người thể hiện những hành vi này [có tính cách tự ái] và thường thể hiện sự cuốn hút của họ từ đầu. “Khi họ bắt đầu thể hiện sự lạm dụng, điều đó thực sự làm cho người khác rất kinh ngạc, và một chu kỳ lạm dụng bắt đầu với sự xuất hiện của một tính cách kiểu Jekyll và Hyde.”

Trải qua những hành vi lặp đi lặp lại như vậy có thể tạo ra một sự gắn kết đau đớn hoặc phát sinh một mối liên kết tình cảm mạnh mẽ với người thực hiện hành vi ngược đãi.

Mối quan hệ của Sự phụ thuộc

Sự phụ thuộc có thể là một lý do khác khiến bạn chấp nhận một số hành vi độc hại trong mối quan hệ.

Veasley nói rằng một số người có tính cách phụ thuộc thường đảm nhận các vai trò như một người tử vì đạo hoặc một người chăm sóc.

Đây không phải là lựa chọn cá nhân và bạn thường không nhận ra điều đó. Tuy nhiên, vì muốn thấy được sự cần hoặc muốn, bạn có thể có xu hướng ưu tiên nhu cầu của đối phương theo những cách có thể ủng hộ các hành vi độc hại của họ.

“Rất nhiều khi chúng ta nghĩ rằng người kia không nhận ra rằng hành vi của họ làm tổn thương chúng ta hoặc chúng ta biện minh cho hành vi của họ vì ta hiểu họ đã phải trải qua nhiều điều,” cô giải thích. 'Khi chúng ta bào chữa cho họ, chúng ta thể hiện rằng hành vi của họ là chấp nhận được và họ sẽ không cần phải chịu trách nhiệm.'

Cách để thoát khỏi các mối quan hệ độc hại

Veasley và Derhally đề xuất những chiến lược sau để giúp bạn thoát khỏi các mối quan hệ độc hại.

1. Phương pháp “đá xám”

Phương thức “đá xám” là một cách giao tiếp được sử dụng để làm cho người có hành vi lạm dụng mất hứng thú.

Đây bao gồm việc giữ các tương tác ngắn gọn và cung cấp phản hồi buồn tẻ, không thú vị để khiến họ không muốn tiếp tục.

Phương pháp “đá xám” không phù hợp cho tất cả các tình huống độc hại và nó có thể làm tăng mức độ một số loại hành vi lạm dụng. Trước khi áp dụng kỹ thuật này, bạn nên thảo luận với một chuyên gia.

Ưu tiên sự giới hạn bản thân

Giữ những ranh giới để bảo vệ sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần.

Nếu bạn đã đặt ra những giới hạn - hãy duy trì chúng. Chúng sẽ giúp bạn bảo vệ những điều quan trọng với bạn.

Giới hạn có thể là không chấp nhận sự lăng mạ hoặc trách móc. Nếu điều này xảy ra một lần, đã có một giới hạn bị vượt quá. Nếu điều này tái diễn, đó có thể là dấu hiệu của một tình huống độc hại.

Dành thời gian chia sẻ với bạn bè và gia đình

Khi bị cô lập, đôi khi bạn có thể quên những hành vi lành mạnh là như thế nào.

Veasley nói: “Khi ta có không gian tự do xa cách khỏi sự kiểm soát của người khác, chúng ta sẽ bắt đầu thấy những cách hành xử và đối xử lành mạnh hơn.

Dành thời gian cho những người thân yêu cũng giúp bạn duy trì một mạng lưới hỗ trợ mà bạn có thể dựa vào khi cần.

Tìm kiếm hỗ trợ từ các chuyên gia

Nhận ra những hành vi độc hại trong mối quan hệ không phải lúc nào cũng dễ dàng. Nếu bạn cảm thấy mình có thể đang ở trong một mối quan hệ độc hại, các chuyên gia sức khỏe tâm thần có thể giúp bạn phân biệt những hành vi mà bạn lo lắng.

Một nhà tâm lý cũng có thể xác định liệu những hành vi này có thể được giải quyết thông qua liệu pháp hay bạn có thể cần phải chấm dứt mối quan hệ hay không.

“Tùy thuộc vào mức độ lạm dụng của tình huống, hãy xác định các bước hành động cần thực hiện. Đôi khi cần lập kế hoạch và chuẩn bị trước, đặc biệt nếu có trẻ em hoặc nguy cơ nguy hiểm liên quan,” Derhally nói.

Tóm tắt

Trong một mối quan hệ có hại có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và cách nhìn nhận của bạn về thế giới. Xác định những hành vi độc hại là bước quan trọng đầu tiên để tự bảo vệ.

Nếu bạn đang ở trong một mối quan hệ gây tổn thương hoặc độc hại và không biết phải làm gì, hãy suy nghĩ về việc tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức.