Buzz
Để Ý và Phản Biện Tư Duy
“Bạn đã thấy nhưng bạn không quan sát”. - Sherlock Holmes, từ “Vụ án nổi tiếng ở xứ Bohemia”.
Bạn có bao giờ cảm thấy như bạn đang sống trong “cái bóng” của chính mình và bạn gần như không chú ý đến thế giới bên ngoài?
Hãy thử dành ít phút để kiểm tra bản thân. Trên con đường của mình, bạn có nhớ tên các cửa hàng mà bạn đi ngang qua mỗi ngày không, hay những gì đã xảy ra trong vụ tai nạn xe bạn đã chứng kiến vài tuần trước? Bạn có thấy được vấn đề đang nảy sinh giữa các đồng nghiệp của mình không? Hay còn từ “nhớ” được cố ý viết sai chính tả ở mấy câu trước đó - bạn đã để ý thấy không?
Đôi khi chúng ta đều bị lạc trong suy nghĩ của chính mình hoặc sống qua ngày bằng chế độ “tự động”. Tuy nhiên, khi chúng ta làm như vậy, chúng ta mất đi lượng và chất lượng của thông tin chúng ta tiếp thu - khả năng để được truyền cảm hứng hoặc khơi gợi trí tò mò, khả năng tương tác với mọi người, địa điểm và những điều xảy ra xung quanh chúng ta.
May mắn là, để phát triển khả năng quan sát của mình không hề khó, chúng ta có thể tham khảo những cách dễ dàng trong bài viết này.
Về Quan Sát
Khi quan sát, chúng ta sử dụng các giác quan của mình để xem xét về những điều chúng ta cảm thấy tò mò, sau đó đánh giá xem chúng ta đã trải nghiệm gì.
“Quan sát” không giống với “nhìn thấy”. “Nhìn thấy” là thụ động. Ví dụ: bạn nhìn thấy mọi thứ xung quanh khi bạn đi làm nhưng bạn hiếm khi tìm một thứ cụ thể nào đó, ghi chú lại để sử dụng sau. Còn quan sát là một quá trình chúng ta cố ý và chủ động chú ý để có thể thu thập thông tin cụ thể để sử dụng.
Quan sát môi trường xung quanh là vấn đề sống còn với tổ tiên thời tiền sử của chúng ta - tính mạng của họ phụ thuộc vào điều đó. Tuy nhiên, một nghiên cứu của Đại học Bang Ohio đã chỉ ra rằng kỹ năng quan sát của con người đang giảm sút.
Trong thời đại tương đối văn minh này, việc quan sát môi trường xung quanh chúng ta thường không phải là vấn đề sống hay chết. Tuy nhiên, kỹ năng quan sát vẫn quan trọng. Vì nếu không có chúng, bạn có thể bỏ lỡ những thông tin quan trọng và đưa ra những quyết định thiếu sáng suốt trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Các nhà tâm lý học Arien Mack và Irvin Rock gọi điều này là xu hướng.
Bỏ lỡ những chi tiết quan trọng này được gọi là 'mù do không chú tâm'.
Tại Sao Kỹ Năng Quan Sát Quan Trọng?
Rèn luyện trí não để quan sát cho phép bạn hiểu và ghi nhớ nhiều hơn về con người, địa điểm, sự kiện và tình huống xung quanh bạn – để thu thập những chi tiết mà bạn có thể bỏ lỡ. Đánh giá quan sát của mình một cách nghiêm túc sẽ giúp bạn hiểu, đưa ra kết luận sáng suốt và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
Những khả năng này củng cố kỹ năng làm việc và giao tiếp, cải thiện cách bạn tương tác với mọi người và môi trường xung quanh.
8 cách để rèn kỹ năng quan sát
Quan sát là một kỹ năng, bạn có thể học và phát triển nó. Với luyện tập, bạn có thể mài giũa trí óc và biến quan sát thành một thói quen.
Đây là 8 lời khuyên để cải thiện khả năng quan sát của bạn.
Biết Rõ Mục Đích
Việc tích hợp những gì bạn thấy với những gì bạn biết là quan trọng khi quan sát. Bạn chỉ có thể là người quan sát có hiểu biết khi biết cách hoạt động bình thường của một nhóm, địa điểm hoặc quy trình.
Chậm Lại và Nhìn Ra Bên Ngoài
Việc quan sát sẽ hiệu quả hơn khi bạn chậm lại và tạm dừng. Hãy cắt bỏ những giọng nói trong đầu để tập trung ra bên ngoài. Sử dụng chánh niệm để giúp bạn tập trung vào việc quan sát người khác và môi trường xung quanh.
Thử Những Thứ Mới
Bạn có thể nâng cao khả năng quan sát bằng cách thăm những nơi mới hoặc trải nghiệm điều gì đó khác biệt. Điều này giúp tăng cường nhận thức và tập trung của bạn. Thường xuyên thực hiện điều này sẽ cải thiện khả năng quan sát của bạn. Đến viện bảo tàng hoặc phòng trưng bày là một mẹo hữu ích – những nơi này luôn cung cấp trải nghiệm mới mẻ để bạn quan sát kỹ lưỡng.
Loại Bỏ Sự Phiền Nhiễu
Khả năng quan sát phụ thuộc vào mức độ tập trung. Theo cuốn sách “Peopleware” xuất bản năm 1987 của Tom DeMarco và Timothy Lister, cần mất 15 phút để lấy lại tập trung sau khi bị phân tâm. Vì vậy, giảm thiểu hoặc loại bỏ sự phiền nhiễu là cần thiết.
Thử các kỹ thuật như chủ động lắng nghe và trạng thái trôi chảy, chúng có thể giúp bạn tập trung và giảm thiểu sự phân tâm.
Chơi Trò Chơi
Một bài tập tốt để rèn tinh thần cũng là cách rèn luyện và mài giũa trí óc. Các thách thức như mật mã và câu đố logic cũng như các trò chơi như Pictionary® (đuổi hình bắt chữ) hoặc Rubik's Cube® (khối lập phương Rubik) sẽ kích thích não bộ của bạn, tăng cường khả năng logic và lý luận của bạn. Một bộ não thông minh hơn, nhanh nhẹn hơn sẽ giúp bạn quan sát sâu hơn và suy luận ra những thông tin khó nhận thấy.
Kiểm Tra Trí Nhớ Của Bạn
Trí nhớ rất quan trọng trong quá trình quan sát. Để phát triển trí nhớ dài hạn, bạn có thể chọn một ngày hoặc sự kiện trong quá khứ và viết ra chi tiết những gì bạn nhớ về nó.
Để rèn luyện trí nhớ ngắn hạn, bạn có thể thử Trò chơi của Kim từ cuốn tiểu thuyết “Kim” của Rudyard Kipling. Nhờ người khác chọn 15 hoặc 20 vật ngẫu nhiên cho bạn và ghi nhớ chúng chi tiết trong một thời gian ngắn.
Nghiên cứu các bức ảnh, mô tả chúng, và tìm kiếm những vật ngẫu nhiên ở mọi nơi bạn đến để cải thiện khả năng quan sát.
Mang Một Cuốn Sổ Bên Mình
Chọn một nơi để ngồi, quan sát, và ghi lại chi tiết về những gì bạn thấy và gặp phải. Hãy sử dụng tất cả các giác quan của bạn khi ghi chép.
Cầm theo một cuốn sổ phác thảo để vẽ những bức tranh mô tả những gì bạn quan sát. Không cần phải vẽ đẹp, nhưng việc vẽ buộc bạn phải quan sát và đánh giá môi trường xung quanh.
Phát Triển Kỹ Năng Tư Duy Phản Biện Của Bạn
Khả năng tư duy phản biện là trọng tâm của việc quan sát. Nó giúp bạn đặt câu hỏi, lập luận và phân tích quan sát của mình một cách hiệu quả.
Tư duy phản biện là một kỹ năng quan trọng và có nhiều công cụ và kỹ thuật khác nhau để phát triển. Hãy tìm hiểu thêm về chủ đề này.
Những Điểm Chính
Quan sát là quá trình tập trung vào một đối tượng để thu thập thông tin và đưa ra đánh giá phản biện. Khả năng quan sát tốt giúp bạn cập nhật thông tin và làm việc hiệu quả hơn.
Để nâng cao khả năng quan sát của bạn, hãy hiểu rõ mục tiêu, sống chậm lại, loại bỏ phiền nhiễu và thử những điều mới. Rèn luyện trí óc bằng cách chơi trò chơi thách thức, kiểm tra trí nhớ, viết hoặc vẽ quan sát và phát triển tư duy phản biện.
Nguồn tham khảo
