Đôi khi, cuộc sống không luôn theo ý muốn của chúng ta. Khi đối mặt với những thử thách khó khăn, chúng ta thường phải hy sinh sức khỏe tinh thần, đặc biệt nếu tổng thể sức khỏe của chúng ta cần cải thiện.
Khi bạn cảm thấy cả về tinh thần và thể chất, việc quản lý căng thẳng trở nên dễ dàng hơn bằng cách sử dụng những phương pháp lành mạnh và hiệu quả. Điều này làm cho việc tự chăm sóc bản thân, kèm theo việc tăng cường sức khỏe tinh thần và cơ thể, trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, mỗi người có cách chăm sóc bản thân riêng. Cách tiếp cận với căng thẳng có thể không phải lúc nào cũng phù hợp với mọi người. Ngay cả trong các mối quan hệ gần gũi và lành mạnh, mỗi người cũng có những nhu cầu riêng biệt về tình bạn, hoạt động thể chất và thời gian riêng.
Thực tế là, không có một danh sách chăm sóc bản thân nào phù hợp với mọi người, dù bạn có tìm hiểu trên internet. Vậy làm sao để biết danh sách nào phù hợp với bạn?
Để hiểu rõ hơn, chúng tôi đã liên hệ với P. Jeremy Dew, một cố vấn chuyên nghiệp và giám đốc lâm sàng của The Oakwood Collaborative tại Đại học Station, Texas.
“Quan trọng là bạn phải suy nghĩ về những nhu cầu chưa được đáp ứng và tìm cách chăm sóc bản thân phù hợp để đáp ứng chúng.” - ông nói.
Một danh sách kiểm tra chăm sóc bản thân đáng tin cậy sẽ phản ánh những nhu cầu cụ thể, thói quen và thời gian của bạn. Mặc dù có thể cần một chút cố gắng để phát triển, nhưng bạn sẽ nhận thấy đây là một đầu tư đáng giá cho tương lai.
Trước hết, hãy tự đặt ra một số câu hỏi quan trọng trong quá trình thực hiện
Khi bạn bắt đầu một kế hoạch chăm sóc bản thân cụ thể, hãy sử dụng các câu hỏi này để đảm bảo rằng kế hoạch của bạn là khả thi và phù hợp với nhu cầu của bạn.
Tôi có thực hiện phương pháp này không?
Kế hoạch tự chăm sóc của bạn sẽ không mang lại kết quả nếu bạn không thực sự thực hiện nó.
Bạn có thể đã nghe về các lợi ích của việc làm vườn và muốn thử, nhưng không thích bụi bẩn và sâu bọ.
Dù bạn có thể giải quyết các vấn đề này, nhưng không cần phải ép bản thân nếu không thích. Nếu bạn không hợp với điều gì đó, hãy nhớ rằng: Còn nhiều lựa chọn khác.
Trong tình huống này, một khu vườn trong nhà với cây xương rồng hoặc cây dễ chăm sóc có thể là lựa chọn thay thế tốt.
Tài chính có ảnh hưởng ra sao?
Ví dụ, nếu bạn tham gia một phòng tập đắt tiền với mục tiêu tập nhiều hơn nhưng chỉ đến một lần mỗi tuần, bạn có thể cảm thấy căng thẳng vì chi phí hơn là nhận được năng lượng từ việc vận động.
Không có gì sai khi chi tiền cho một điều thực sự hiệu quả.
Việc chi tiêu cho đồ ăn mang về vào các đêm làm việc thay vì nấu ăn (một điểm yếu của bạn) có thể dẫn đến chi phí tăng lên nhanh chóng. Nhưng nếu bạn có thể dành nhiều thời gian hơn cho con cái và có khả năng chi trả, thì giá trị này hoàn toàn xứng đáng.
Một quy tắc chung là đảm bảo rằng chi phí không gây thêm căng thẳng cho bạn.
Tôi có quá nhiều công việc không?
Bạn có thể trở nên kiệt sức trong quá trình tự chăm sóc.
Lên lịch quá tải với các hoạt động tăng cường sức khỏe có thể làm bạn cảm thấy ngược lại với sự thư thái.
Cam kết quá nhiều, kể cả những cam kết thú vị, có thể tăng thêm căng thẳng, vì điều này khiến bạn không có thời gian để thư giãn và xử lý suy nghĩ của mình - một phần quan trọng trong việc chăm sóc bản thân.
Có đủ thời gian không?
Trong việc chăm sóc bản thân, việc tập thể dục đều đặn là quan trọng nhất. Hãy luôn quan tâm đến bản thân mình, không chỉ khi bạn cảm thấy căng thẳng.
Cuối cùng, luôn quan tâm đến nhu cầu của bản thân có thể giúp bạn tránh căng thẳng quá mức từ đầu.
Hãy đặt ra những mục tiêu chăm sóc bản thân phù hợp với lịch trình công việc và các trách nhiệm khác của bạn.
Cái gì đã làm việc trong quá khứ?
Hãy nhớ về những khoảnh khắc hạnh phúc và tích cực trong quá khứ, bất kể là ở tuổi thơ hay thanh niên. Điều gì đã thúc đẩy tư duy tích cực của bạn?
Có thể đó là do thiếu trách nhiệm hoặc tính cách hài hước mà bạn không thể dễ dàng tiếp cận ở thời điểm hiện tại.
“Chăm sóc bản thân đạt hiệu quả cao nhất khi được xây dựng dựa trên câu chuyện của riêng bạn.” Dew nói. Ông giải thích rằng những kí ức cụ thể có thể tái tạo sự yên bình và sức khỏe trong cuộc sống của bạn.
“Khi bạn nhớ lại những kỷ niệm vô tư từ tuổi thơ, những kỷ niệm đó thường có ảnh hưởng sâu sắc hơn khi bạn cố gắng mang chúng vào hiện tại,” Dew nói. Khi bạn bắt đầu nhận ra thời gian và hành động quan trọng giúp bạn tìm lại sự yên bình trước đó, hãy khám phá cách kết hợp chúng vào cuộc sống hiện tại của bạn.
Bắt đầu với việc xem xét nhu cầu về thể chất
Chăm sóc cơ thể bao gồm các biện pháp giúp cơ thể hoạt động tốt. Khi xem xét việc chăm sóc cơ thể, hãy tìm hiểu và ghi chú bất kỳ bước nào bạn có thể thực hiện để đáp ứng những nhu cầu đó. Nếu bạn nhận ra bất kỳ khía cạnh nào mà bạn muốn thay đổi, hãy tập trung vào chúng trong kế hoạch chăm sóc bản thân.
Giấc ngủ
Phần lớn người trưởng thành cần ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm. Thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, tập trung và sức khỏe.
Thường thì bạn không ngủ đủ, nhưng tin vui là bạn có thể tự cải thiện giấc ngủ của mình.
Chăm sóc sức khỏe
Chăm sóc sức khỏe tốt có thể giúp bạn tự tin hơn khi đi kiểm tra sức khỏe và phát hiện ra vấn đề sớm.
Có thể bạn không thấy quan trọng của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng đó có thể là cách tốt nhất để phát hiện vấn đề sức khỏe trước khi nó trở nên nghiêm trọng.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện vấn đề sức khỏe sớm hơn, tránh được những tác động tiêu cực cho sức khỏe tổng thể.
Dinh dưỡng
Dinh dưỡng đúng cách không chỉ liên quan đến thức ăn bạn tiêu thụ.
Đảm bảo bạn tuân thủ một chế độ ăn cân đối và chọn lựa thực phẩm giàu dinh dưỡng để bảo vệ sức khỏe của mình sẽ mang lại nhiều lợi ích.
Cách bạn tiêu thụ thức ăn cũng quan trọng: Bạn có ăn mỗi khi đói bụng cồn cào và thức ăn giữa các cuộc họp, khi bạn vội vã từ nhà đến cơ quan hay khi bạn trước TV không?
Hoặc bạn sẽ dành thời gian để ăn chậm rãi, tập trung, để bạn có thể thưởng thức mỗi miếng ăn?
Ăn uống có ý thức và ăn uống chú ý đến trải nghiệm thực khách là hai cách tiếp cận giúp bạn hài lòng với thức ăn, giúp bạn thưởng thức mỗi miếng ăn mà không cảm thấy cấm kỵ hoặc căng thẳng.
Hoạt động thể chất
Hướng dẫn về hoạt động thể chất hiện nay khuyến nghị người trưởng thành nên tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần ở mức độ vừa phải.
Tập thể dục có thể trở thành một cảm giác khó chịu nếu bạn không thích. Nhưng nếu bạn thấy nó thú vị hoặc thậm chí là vui vẻ, bạn có thể muốn làm điều đó thường xuyên hơn.
Khi thêm hoạt động thể chất vào kế hoạch chăm sóc bản thân, việc chọn những hoạt động bạn thích (hoặc ít nhất là không gặp phải khó khăn) là rất quan trọng.
Gần gũi
Mọi người thường liên kết 'gần gũi' với 'tình dục'. Tuy nhiên, các loại tiếp xúc cơ thể khác cũng rất quan trọng đối với sức khỏe.
Chạm vào là một nhu cầu cơ bản của con người, và thiếu tiếp xúc cơ thể có thể gây ra hậu quả cho sức khỏe.
Tìm kiếm một số chiến lược tự chăm sóc để đáp ứng nhu cầu tiếp xúc cơ thể?
Hãy thử:
Trải nghiệm một liệu pháp mát-xa (chuyên nghiệp hoặc trao đổi mát-xa với bạn bè hoặc người yêu)
Ôm người thân yêu hoặc ôm chính mình
Tìm một người bạn để âu yếm
Chăm sóc một con vật cưng hoặc tình nguyện giúp đỡ thú cưng cho người khác
Bây giờ, hãy chuyển sang nhu cầu tinh thần
Nhu cầu tinh thần liên quan đến sự nhận thức cũng như sức khỏe tâm thần. Nói một cách khác, bạn muốn xem xét những gì cung cấp năng lượng cho tâm trí và giúp bạn cảm thấy tỉnh táo.
Giảm căng thẳng
Căng thẳng đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe tâm thần.
Một cách tốt để bắt đầu là phát hiện ra những gì đang gây ra căng thẳng cho bạn. Bạn đang giải quyết những vấn đề đó ra sao? Bạn có thể thoát khỏi chúng không? Nếu không, bạn có thể xử lý chúng ra sao để hiệu quả hơn?
Ranh giới
Ranh giới mạnh mẽ giúp bạn bảo vệ thời gian cho bản thân, từ đó giúp kiểm soát căng thẳng.
Đặt những ranh giới này có thể liên quan đến:
Thẳng thừng từ chối khi bạn không muốn làm điều gì đó
Không tự nguyện thêm bất kỳ việc nào
Trực tiếp thảo luận về nhu cầu với người khác
Nhận thức
Mở rộng và củng cố tâm trí của bạn có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể.
Tăng cường kỹ năng nhận thức có thể liên quan đến:
Học một kỹ năng mới
Đọc sách
Tham gia các trò chơi trí tuệ để cải thiện khả năng tập trung
Trị liệu
Đối với nhiều người, tư vấn chuyên môn đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc bản thân. Hợp tác với một chuyên gia về bất kỳ dấu hiệu sức khỏe tâm thần nào có thể mang lại sự cải thiện đáng kể, giúp cải thiện cả sức khỏe tinh thần và thể chất.
Sự hỗ trợ chuyên môn có thể hữu ích ngay cả khi bạn không gặp phải các triệu chứng cụ thể. Mọi người đều đối mặt với những thách thức và để chúng tích tụ có thể dẫn đến kiệt sức và căng thẳng.
Nếu bạn cảm thấy choáng váng vì bất kỳ lý do nào, liệu pháp cung cấp không gian để tìm hiểu các chiến lược đối phó và chia sẻ mọi suy nghĩ trong tâm trí của bạn.
Phát triển bản thân
Dành thời gian để mở rộng và phát triển là một cách khác để chăm sóc bản thân. Điều này có thể đem lại một cuộc sống đáng sống hơn, củng cố ý thức về bản thân và cải thiện mối quan hệ của bạn.
Khám phá tri thức và quan điểm của bạn có thể giúp bạn xác định các lĩnh vực có thể phát triển được.
Bạn có thể tự hỏi mình:
Tôi có thể tìm hiểu gì về các văn hóa khác nhau?
Làm sao tôi có thể dành thêm thời gian cho những người mà tôi thường xuyên quan tâm?
Làm cách nào để nâng cao trình độ học vấn của mình?
Công việc này không mang lại sự hài lòng cho tôi. Lựa chọn tiếp theo của tôi là gì?
Nghỉ ngơi
Thỉnh thoảng, việc thư giãn và nghỉ ngơi giúp não bạn có thời gian để nạp năng lượng, thúc đẩy hoạt động tối ưu.
Nếu bạn thường xuyên mất tập trung, điều này có thể là dấu hiệu bạn cần thư giãn tinh thần. Vì vậy, việc chăm sóc bản thân có thể bao gồm việc áp dụng một số phương pháp giảm căng thẳng khi cảm thấy quá kích thích. Hãy thử như việc vẽ, đi dạo trong thiên nhiên hoặc đơn giản là đóng mắt một lát để đầu óc được thư giãn.
Dành thời gian cho niềm vui và giải trí cũng rất quan trọng. Một lịch trình quá tải với công việc và không có thời gian cho niềm vui thường là dấu hiệu của sự kiệt sức sắp đến.
Đừng quên nhu cầu tình cảm
Cảm giác và cảm xúc có thể là dấu hiệu về những gì còn thiếu trong cuộc sống của bạn. Chăm sóc cảm xúc đồng nghĩa với việc tiếp xúc với chúng, học cách hiểu và sử dụng thông tin đó để bảo vệ sức khỏe tinh thần tốt hơn.
Trí óc tỉnh táo
Khó có thể hiểu cảm xúc khi không biết chúng muốn gì.
Hãy dành thời gian để lắng nghe cảm xúc của bạn, giúp bạn nhận ra nhu cầu của chúng và nhận biết khi chúng không được đáp ứng.
Nếu bạn khó kết nối với cảm xúc của mình, thiền hoặc viết nhật ký có thể là cách tốt để bổ sung cho kế hoạch chăm sóc bản thân. Chia sẻ cảm xúc của bạn với những người bạn tin cậy cũng rất hữu ích.
Đồng hành cùng bạn
Hầu hết mọi người cần dành thời gian tương tác với nhau theo cách có ý nghĩa, tuy nhu cầu cụ thể về tương tác xã hội có thể khác nhau tùy theo tính cách và các yếu tố khác.
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy cô đơn, có thể bạn cần phải dành nhiều thời gian hơn để kết nối với mọi người. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy choáng ngợp, thậm chí cáu kỉnh với những người xung quanh, hãy coi việc dành thời gian một mình là ưu tiên quan trọng hơn.
Bạn có thể đáp ứng nhu cầu xã hội bằng cách dành thời gian cho bạn bè và những người thân yêu, nhưng việc mở rộng mối quan hệ và thiết lập kết nối mới trong cộng đồng cũng mang lại nhiều lợi ích.
Tâm trạng của bạn có thể chỉ dẫn bạn đến loại tương tác mà bạn cần ở bất kỳ thời điểm nào.
“Hãy suy nghĩ xem bạn muốn ở bên những người sẽ giúp bạn nhớ hay những người sẽ giúp bạn quên. Những người giúp bạn nhớ sẽ tạo không gian cho bạn cảm nhận sâu sắc hơn. Những người giúp bạn quên có thể giúp bạn chăm sóc bản thân bằng cách mời bạn tham gia vào những hoạt động vui vẻ.” - Dew giải thích.
Tình thương
Hầu hết mọi người đều mong muốn biết (và được nhắc nhở) rằng họ được yêu thương bởi người khác.
Tình yêu có thể được thể hiện qua lời nói, những cử chỉ ân cần hoặc sự chạm vào. Sự thiếu vắng hỗ trợ tinh thần này có thể gây ra cảm giác cô đơn, thậm chí là những suy nghĩ lo lắng hoặc chán nản.
Không phải lúc nào bạn cũng dễ dàng nhận được tình thương mà bạn cần, đặc biệt khi bạn không có nhiều bạn bè hoặc không đang ở trong một mối quan hệ hoặc không có hứng thú với việc hẹn hò.
Nếu bạn cần thêm nhiều tình thương hơn trong cuộc sống, hãy xem xét việc nuôi một con thú cưng. Chúng không chỉ cung cấp tình thương và sự đồng hành mà còn giúp đỡ với các nhu cầu chăm sóc bản thân khác, chẳng hạn như tập thể dục và ra ngoài vận động.
Thời gian riêng
Mỗi người đều cần thời gian để thư giãn một mình.
Điều này có thể hiểu là:
Nghỉ ngơi một ngày khi cảm thấy thoải mái
Tạo không gian riêng tư cho bản thân tại nhà
Dành thời gian cho những sở thích mà bạn yêu thích
Dù bạn quyết định dành thời gian của mình như thế nào, thư giãn một mình là điều cần thiết cho sức khỏe tinh thần, vì vậy thời gian ở một mình dưới nhiều hình thức nên được tính đến trong mọi kế hoạch chăm sóc bản thân.
Sắp xếp mọi thứ cùng nhau
Khám phá bản thân đóng một vai trò quan trọng trong việc chăm sóc bản thân. Tìm hiểu thêm về nhu cầu cụ thể của bạn giúp bạn có thể tìm ra các cách hiệu quả hơn để chăm sóc bản thân.
Sau khi bạn đã nhận ra nhu cầu riêng của mình, bạn có thể bắt đầu lập danh sách các nhu cầu hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng và hàng năm.
Hãy nhớ rằng nhu cầu chăm sóc bản thân thường thay đổi theo thời gian, đặc biệt là khi xem xét các tình hình toàn cầu.
Ví dụ: một kế hoạch chăm sóc bản thân được xây dựng trong thời kỳ dịch COVID-19 hoặc phong trào Black Lives Matter có thể phản ánh những cảm xúc cụ thể và những thay đổi trong hành vi mà bạn có thể chưa từng suy nghĩ trước đây.
Hãy coi kế hoạch chăm sóc bản thân của bạn như một tài liệu sống, một tài liệu sẽ phát triển cùng với bạn. Xem xét lại thường xuyên có thể giúp bạn xác định các chiến lược hiệu quả hơn và bổ sung các phương pháp tiếp cận có ích hơn.
Khi bạn gặp khó khăn trong một số lĩnh vực cụ thể, hãy tìm hiểu về những rào cản tiềm ẩn ngăn bạn đáp ứng những nhu cầu đó. Một chuyên gia tâm lý luôn sẵn lòng hỗ trợ và chỉ dẫn ở đây.
Nếu việc tuân thủ kế hoạch của bạn gặp khó khăn, thì việc sử dụng lời nhắc trực quan có thể hữu ích. Bạn có thể thử:
Một sơ đồ treo tường
Một lịch hoặc nhật ký tự chăm sóc bản thân
Các lời nhắc trên điện thoại thông minh
Tổng kết
Nhu cầu tự chăm sóc của mỗi người rất đa dạng và hướng dẫn này không đầy đủ.
Khi đánh giá nhu cầu riêng của mình, bạn có thể phát hiện ra một số điều quan trọng khác trong quá trình này.
Có thể bạn đã thực hiện một số bước hiệu quả để đáp ứng nhu cầu của mình. Khi bạn cảm thấy tốt nhất, hãy chú ý và ghi lại những gì bạn đang làm, có ý thức hoặc không, để hỗ trợ sức khỏe của bạn. Đôi khi, tự chăm sóc bản thân đơn giản như vậy.
Hãy nhớ rằng, vào cuối ngày, bạn biết điều gì tốt nhất cho bản thân mình.
Tác giả: Crystal Raypole
Liên kết bài viết gốc: Cách tạo một danh sách kiểm tra chăm sóc an toàn thực sự phù hợp với bạn
Dịch giả: Phạm Quỳnh Giao - Nguồn: ToMo Học Một Điều Mới