[ToMo] Cách để Học Hiệu Quả Hơn Mọi Thứ?

Biết cách học là một trong những kỹ năng quan trọng mà chúng ta không được dạy từ trước. Đây cũng là kỹ năng đầu tiên mà mỗi người nên tự tìm hiểu nếu muốn cuộc sống thay đổi tích cực hơn từng ngày.

Ví dụ, khi tôi học tại trường Y, tôi thường dành thời gian nghiên cứu cách học để tối ưu hóa hiệu suất học tập của mình. Điều này giúp tôi có thêm thời gian cho các hoạt động khác như kinh doanh hoặc quay video trên Youtube.

Dù đã vượt qua giai đoạn phải đối mặt với các kỳ thi, học vẫn là một phần quan trọng trong cuộc sống của tôi. Tôi luôn cố gắng tạo ra video chất lượng hơn, viết các tiêu đề hấp dẫn hơn và xây dựng hệ thống quản lý đội nhóm tốt hơn. Tất cả những điều này đều đòi hỏi sự học hỏi liên tục.

Vì vậy, trong bài viết này, tôi muốn chia sẻ 9 mẹo thực sự hiệu quả mà tôi đã tìm hiểu và chia sẻ chúng với bạn trong quá trình học tập mọi thứ:

1. Hãy luôn giữ lưỡi rìu sắc

2. Áp dụng những mẹo nhỏ để tăng hiệu suất

3. Tìm mọi cơ hội để sâu sắc trong kiến thức

4. Phát hiện và khắc phục những điểm yếu của bạn

5. Tự đánh giá bản thân định kỳ

6. Chào đón phản hồi mạnh mẽ

7. Học một cách chăm chỉ

8. Tận dụng thời gian nghỉ ngơi

9. Chia sẻ kiến thức với người khác

1. Hãy chuẩn bị kỹ lưỡi rìu

'Cho tôi 6 tiếng để đốn gục một cái cây, tôi sẽ dành 4 giờ đầu tiên để mài sắc lưỡi rìu của mình.'

Đó là lời của Abraham Lincoln về tầm quan trọng của việc chuẩn bị. Khi nói về việc học, sự chuẩn bị kỹ lưỡi rìu là rất quan trọng.

Khi muốn học cái mới như guitar hay một môn thể thao, chúng ta cần dành thời gian tìm hiểu cách học hiệu quả trước khi bắt đầu. Việc này giúp chúng ta xác định rõ hướng đi trong quá trình học, điều quan trọng mà thường ít được chú ý.

Chẳng hạn, khi tôi học chơi piano theo phong cách tự học, tôi dành thời gian đọc các bài viết trên Reddit về 'Cách học chơi piano'. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bắt đầu thực sự giúp tôi học hiệu quả hơn.

2. Tận dụng những mẹo nhỏ để tăng hiệu suất

Thường khi học, chúng ta dễ bị phân tâm và trở nên lười biếng. Tôi đã tìm ra một số mẹo giúp tôi tập trung hơn vào việc học.

Quy tắc 5 phút là một trong những mẹo đó. Chỉ cần bắt đầu làm việc trong 5 phút, sau đó bạn có thể quyết định tiếp tục hay dừng lại. Thường sau khi bắt đầu, tôi sẽ muốn hoàn thành công việc đó.

Một mẹo khác là để điện thoại xa bạn khi học. Việc này giúp loại bỏ yếu tố gây phân tâm và tập trung vào công việc hơn.

Ví dụ, tôi thường đặt điện thoại ở xa khỏi nơi làm việc để tránh sự phân tâm từ các thiết bị điện tử khác.

3. Tìm kiếm cơ hội để đắm chìm trong kiến thức

'Ultralearning' của Scott Young là một cuốn sách xuất sắc, kể về hành trình học ngoại ngữ của tác giả trong 3 tháng. Quan trọng nhất là phải đắm chìm hoàn toàn vào việc học.

Khi sống trong môi trường yêu cầu sử dụng kỹ năng, chúng ta học tập hiệu quả nhất.

Khi tôi học ảo thuật, tôi chủ yếu biểu diễn trước mọi người. Tôi thể hiện trước bạn bè và thậm chí biểu diễn tại các sự kiện có trả tiền.

Việc thực hành và biểu diễn trước công chúng giúp tôi tiến bộ nhanh chóng hơn nhiều so với việc chỉ tự mình rèn luyện.

Đừng sợ thách thức, hãy bước ra khỏi vùng an toàn và đắm chìm vào sở thích của bạn. Công sức bạn bỏ ra sẽ được đền đáp.

4. Phát hiện và khắc phục điểm yếu của bạn

Ở trường Y, có một số môn tôi học khá kém như môn thần kinh học. Khi được hỏi về hội chứng Guillain-Barré, tôi không biết câu trả lời. Thậm chí tôi không biết liệu kiến thức đó có thuộc môn này không.

Vì vậy, mẹo số 4 là tìm ra điểm yếu và cải thiện chúng.

Khi tìm ra cách học hiệu quả cho kỳ thi, tôi tập trung vào những khía cạnh kiến thức mà tôi chưa chắc chắn. Để phát hiện và khắc phục điểm yếu, tôi đặt ra các câu hỏi cho bản thân:

Nếu mai có bài kiểm tra, tôi không biết chủ đề nào sẽ được hỏi nhiều nhất?

Phát hiện điều này giúp chúng ta tập trung vào việc học một cách hiệu quả hơn. Nếu chỉ học những điều quen thuộc, ta sẽ không tiến bộ. Hãy tìm hiểu điều mới mẻ và phát triển từ đó.

Nhưng chỉ khi chúng ta vượt qua những khó khăn cụ thể mới thực sự học được. Nếu mọi thứ quá dễ dàng, chúng ta sẽ không tiến bộ được.

Vậy nên, để tối đa hóa khả năng học và tiến bộ nhanh hơn, hãy tập trung vào những điểm yếu của chúng ta. Quan trọng là phải nhận biết chúng và cố gắng khắc phục ngay.

5.  Kiểm tra bản thân

Trong nghiên cứu, có một khái niệm gọi là ‘chủ động nhắc lại’ được sử dụng để học. Tôi đã thực hiện một video về nó và nếu bạn muốn biết thêm, có một khóa học chia sẻ kỹ năng học cho các bài kiểm tra.

Ý tưởng của 'chủ động nhắc lại' là chúng ta không học bằng cách nhớ kiến thức mà là bằng cách áp dụng nó vào thực tế.

Nếu bạn từng đọc một cuốn sách hay trang web và quên hết sau vài ngày, đó là vì bạn không kiểm tra lại bản thân về những gì đã học (hãy thử nhớ lại 9 điều ở đây và thực hành điều đó).

Rất tiếc, 'kiểm tra' thường mang lại hậu quả tiêu cực, khi chúng ta nghĩ về nó giống như việc nhận điểm số và nhận xét, nhưng nếu nhìn nhận nó như một cách để thu thập kiến thức và phát triển trong học tập, mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Nếu không tự đánh giá, chúng ta sẽ quên đi những gì đã học.

Đó là lý do tại sao khi học chơi đàn ghita, chúng ta đọc nhiều hướng dẫn trước khi thực hành. Hoặc, khi ôn tập cho bài kiểm tra, chỉ đọc sách giáo khoa và làm lại bài kiểm tra trong quá khứ mới có ích.

Chúng ta cần kiểm tra bản thân để não bộ hoạt động và ghi nhớ kiến thức. Đó mới thực sự là học tập.

Khái niệm 'khó khăn mong muốn' trong học tập là chúng ta không muốn điều gì đó quá dễ dàng.

Trong học tập, 'khó khăn mong muốn' có nghĩa là chúng ta không muốn mọi thứ quá dễ dàng.

Ví dụ, trong trận đấu của tôi với Roger Federer, đó thật sự là một cuộc chiến gay go. Nhưng thực tế, nếu tôi đấu với một đứa trẻ 10 tuổi chưa từng chạm vào vợt tennis, trận đấu sẽ trở nên vô vị và không mang lại điều gì cho tôi cả. Thách thức luôn tồn tại ở hai đầu đối lập và không phải ai cũng là lựa chọn phù hợp cho sự học hỏi.

Trận đấu lý tưởng nhất là khi tôi gặp đối thủ ngang tài hoặc hơn một chút, vì đó mới là người giúp tôi học hỏi được nhiều nhất. Đó chính là lý do tại sao việc có một người hướng dẫn không phải là một ý tưởng tồi. Một người hướng dẫn giỏi có thể đối mặt với trình độ hiện tại của tôi và kết quả là tôi học được cách đối phó với thách thức, một mục tiêu mà tôi đang hướng tới.

Vậy nên, dù chúng ta đang học cái gì đi chăng nữa, hãy cố gắng áp dụng ý tưởng này và nâng cao thách thức một chút so với trình độ hiện tại của chúng ta. Sau tất cả, việc học không bao giờ đơn giản. Nó có thể khó khăn và gây ra chút bực bội. Nhưng nếu bạn cảm thấy khó khăn, hãy nhớ rằng chúng ta đang đi đúng hướng.

6. Hãy chấp nhận những phản hồi mạnh mẽ thường xuyên

Nhận xét là một trong những câu nói gây lo lắng ngay lập tức. Đặc biệt là khi chúng ta mới bắt đầu làm một điều gì đó mà không tin vào khả năng của chính mình. Bất kỳ lời nhận xét nào, có tính chất xây dựng hoặc tiêu cực, đều có thể đánh bại ý chí của chúng ta.

Vì vậy, tôi tin rằng từ khởi đầu của bất kỳ hành trình khám phá nào, điều chúng ta cần là một tinh thần tích cực, lạc quan và đam mê, không phải là những lời phê bình khắt khe.

Tuy nhiên, khi quyết định bước vào hành trình một cách nghiêm túc, chúng ta cần tránh việc tập trung vào việc được khen ngợi, thay vào đó, tập trung vào những phản hồi xây dựng để cải thiện bản thân.

Một lần nữa, việc có một người hướng dẫn thật sự là lợi ích lớn. Có một huấn luyện viên riêng biệt cho tôi, mọi thứ trong phòng tập đều giúp tôi: cơ thể tôi trở nên săn chắc hơn và giúp tôi tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành một vận động viên thể hình Gymshark. Điều quan trọng là có người cùng tôi, góp ý về những điều tôi cần cải thiện.

Trước đây, tôi ít khi tập luyện và chỉ đôi khi nhờ bạn kiểm tra dáng người của mình. Nhưng giờ đây, tôi nhận ra rằng các phản hồi chặt chẽ như vậy thúc đẩy sự tiến bộ, có thể trong học tập hoặc bất kỳ khía cạnh nào của cuộc sống.

7. Học hết mình

Khi học những điều mình thực sự quan tâm và nghiên cứu kỹ lưỡng hơn so với những gì cần thiết. Điều này có nghĩa là luôn đặt câu hỏi về lý do mọi thứ hoạt động theo cách đó.

Ví dụ, hầu hết các bác sĩ chỉ cần tuân theo hướng dẫn và quy tắc. Nhưng một số lại tiếp cận theo cách tiếp cận khoa học hơn, nghiên cứu lý do và bằng chứng đằng sau các quy tắc.

Dựa trên kinh nghiệm của tôi, rất khó để đưa ra một đánh giá khách quan về việc nhóm thứ hai có giỏi hơn nhóm thứ nhất hay không. Tuy nhiên, với tư cách là một bác sĩ, tôi muốn trở thành một người hiểu được cơ bản của các nguyên tắc và nỗ lực để thấu hiểu lý do căn bản cho việc tuân thủ các nguyên tắc, chứ không phải chỉ là việc nhớ các hướng dẫn.

Khái niệm 'overlearning' cũng áp dụng trong việc học chơi đàn guitar. Khi có sự hướng dẫn, việc học một bài hát trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra khi học theo hướng dẫn là chúng ta chỉ học cách di chuyển các ngón tay mà không hiểu được lý thuyết âm nhạc đằng sau. Tuy nhiên, khi hiểu lý thuyết âm nhạc, chúng ta sẽ hiểu được tại sao các ngón tay phải đặt ở vị trí cụ thể.

Vì vậy, dù kết quả cuối cùng có giống nhau và chúng ta đều chơi cùng một loại nhạc cụ, nhưng việc hiểu rõ hơn về lý do mọi thứ hoạt động theo cách đó giúp cho quá trình học tập trở nên đơn giản và hiệu quả hơn.

8. Áp dụng phương pháp khoảng cách

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc lặp lại với khoảng cách là một khái niệm có thực.

Về cơ bản, khái niệm 'đường cong quên' đã được nhà tâm lý học Hermann Ebbinghaus phát hiện vào những năm 1800. Đường cong này cho chúng ta biết rằng khi chúng ta học điều gì đó - cho dù đó là sự thật, kỹ năng hoặc bất kỳ điều gì khác - thì chúng ta sẽ quên nó sau một khoảng thời gian nhất định. Nói cách khác, trí nhớ của chúng ta sẽ suy giảm theo thời gian.

Để không mất thông tin, chúng ta cần thường xuyên kiểm tra bản thân để não bộ luôn tiếp nhận đầy đủ thông tin, tương tự như việc sử dụng cơ bắp: nếu không sử dụng, chúng sẽ yếu đi. Nếu học một ngôn ngữ ở tuổi 5 và không sử dụng trong 10 năm sau, chúng ta sẽ quên hầu hết kiến thức về ngôn ngữ đó.

Chúng ta có thể ngăn chặn hiện tượng đường cong lãng quên bằng cách sử dụng sự lặp lại có khoảng cách, đặc biệt trong quá trình học mọi thứ.

Điều quan trọng là học cùng một thứ trong các khoảng thời gian cách nhau nếu muốn mã hóa vào bộ nhớ dài hạn. Thí dụ, học một bài hát bằng đàn ghita, thực hành vào ngày đầu tiên, ngày hôm sau, một tháng và sáu tháng sau. Bằng cách này, bài hát sẽ được ghi nhớ sâu vào bộ nhớ dài hạn.

Nếu muốn áp dụng sự lặp lại có khoảng cách trong quá trình học, đặc biệt là học dựa trên thực tế, có nhiều ứng dụng hữu ích như Anki.

9. Dạy người khác những gì bạn học được

Cuối cùng, hãy chia sẻ những gì bạn học được với người khác.

Thay vì cho rằng chỉ có chuyên gia mới có thể dạy, chúng ta nên nhận thức rằng học từ những người có kinh nghiệm gần gũi hơn cũng là một phương pháp hữu ích.

Học từ người hướng dẫn có thể hiệu quả hơn học từ các chuyên gia.

Trong quá trình học tại trường y, tôi thấy việc ôn tập từ các sinh viên y khoa thường hữu ích hơn là từ giáo sư đoạt giải Nobel thế giới. Họ hiểu tình hình của tôi và điều tôi cần học hơn.

Đừng sợ phải chia sẻ kiến thức của bạn với người khác.

Khi tôi dạy học sinh y khoa hoặc dạy đàn ghita/piano, và chia sẻ kiến thức trên Youtube, kiến thức của tôi được củng cố và vững chắc hơn. Việc ghi lại quá trình học giúp tôi tiếp thu kiến thức tốt hơn vì tôi biết rằng tôi sẽ phải truyền đạt nó cho người khác trong tương lai.