Buzz
Một số người không thích những cách giảm căng thẳng truyền thống lắm, nhưng những cách đó thực sự có ích. Từ viết lách, vẽ tranh cho đến làm gốm hoặc hát ca, dưới đây là những cách giúp bạn tìm thấy sự bình yên mỗi ngày.
Thiền định không phải dành cho tất cả mọi người. Hoặc ít nhất không phải lúc nào bạn cũng bình tĩnh, đầu óc minh mẫn. “Trong đầu có tiếng nói chuyện không ngừng là điều hết sức bình thường” Joy Rains nói, một nhà thực hành chánh niệm và là tác giả cuốn Meditation Illuminated: Simple Ways to Manage Your Busy Mind (Soi tỏ thiền định: Những cách đơn giản để kiểm soát tâm trí bận rộn của bạn). “Tôi gọi kiểu đó là ‘Stuff’, nó là từ viết tắt của: câu chuyện (stories), tư duy (thoughts), ham muốn (urges), thất vọng (frustrations) và cảm xúc (feelings). Khi bạn rơi vào trạng thái trầm tư, ngay lúc này bạn đang giải phóng ‘Stuff’ của bạn. Bạn sẽ không nghĩ đến những lời dèm pha, suy nghĩ về quá khứ hay lo lắng về tương lai nữa.”
Cách “giải phóng Stuff” thực sự giống như một liều thuốc giải hiệu quả của thế kỷ 21, nó giúp chúng ta tập trung hơn, nhớ lâu hơn và trở nên tỉnh táo hơn, thậm chí còn giảm sự lo âu, trầm cảm và căng thẳng. Tin tốt là chúng ta không cần phải cố ngồi yên và tập trung học cách hít vào thở ra nữa, nhà tâm lý học Suzy Reading nói. Mặc dù cô đang là cô giáo dạy yoga, Reading thừa nhận rằng cô cũng gặp khó khăn khi thực hành cách thiền định truyền thống, “và không phải ai cũng hiểu được cách thiền đúng. Nhưng cũng không thể nói rằng thiền định không dành cho họ.”
Rains cho rằng bạn có thể thực hành các hoạt động khác ngoài ngồi thiền truyền thống mà vẫn có được sự chánh niệm. “Suy cho cùng thì chánh niệm là luyện tập cho não bộ của bạn” cô nói. “Hãy để tâm đến những gì bạn làm trong ngày, đó là bạn sẽ làm được thôi. Tôi nghĩ không có cách nào đúng hay sai, quan trọng là khi bạn thực hành, hoạt động đó có tác động tới bạn hay không.”
Đi dạo
Rains gợi ý mọi người tập luyện chánh niệm lúc đang đi bộ, một phần “là vì khi chúng ta đi bộ, chúng ta hầu như chả làm việc gì khác ngoài việc nhấc chân và dậm chân cả. Đó là thời điểm tuyệt vời để bạn nhận thức được bàn chân mình được kết nối với mặt đất”. Đây cũng là lúc bạn nhận thức về bản thân tốt hơn, bởi vì bạn có thể ngăn tâm trí bị xao nhãng bằng cách nhìn thẳng vào thứ vừa nảy ra trong đầu bạn, trước khi bạn nhẹ nhàng chú ý tới bước chân mình. Hãy đi giày có đế mỏng hoặc giày chân trần, chân bạn sẽ cảm nhận được mặt đất một cách chân thật hơn.
Với những bạn nuôi chú, Rains gợi ý, “hãy chú ý đến chiếc đuôi vẫy vẫy, tiếng chân chú chó đi đi lại lại trên đường, hơi thở nhẹ như mây trong một ngày đông lạnh”. Đó là một trong những lợi ích siêu hay của những con sen đấy.
Hòa mình vào thiên nhiên
Hòa mình vào thiên nhiên cũng là một cách luyện tập chánh niệm. “Có rất nhiều nghiên cứu xoay quanh thiên nhiên hoang dã”, Reading nói, “và chúng ta sẽ cảm thấy sung sướng khi được kết nối với thiên nhiên ít nhất trong 15 giây. Đó là một cách thăng hoa cảm xúc tuyệt vời. Bạn không cần phải ở trong vườn quốc gia để cảm nhận điều đó – chỉ cần nhìn cây cối hoặc bầu trời, ngắm bình minh.”Những người hay ngắm chim cảnh hoặc hay đi câu có sẽ cho bạn biết thú vui của việc tận hưởng thiên nhiên hàng tiếng đồng hồ liên tục ra sao. Khi chúng ta hòa mình vào thiên nhiên, Reading nói, “chúng ta đang ở trong một không gian rộng lớn, khác hẳn với không gian phòng họp Zoom hoặc chỉ chú tâm vào cái màn hình máy tính. Bạn sẽ có cái nhìn toàn cảnh hơn khi ở trong một không gia rộng lớn, và nó sẽ làm dịu hệ thần kinh của bạn.”
Bạn cũng có thể thử cảm giác bất ngờ, choáng ngợp này bằng cách khác, như là xem tranh hoặc xem một tiết mục hay ho nào đó. “Những thứ đó có thể trở thành một phần cực kì quan trọng trong cuộc sống của chúng ta.”
Vẽ
Bạn tôi phát hiện ra thay vì kỹ năng vẽ của cô được cải thiện hơn, thì cảm xúc của cô ấy đã ôn hòa hơn sau khi đi học lớp vẽ hàng tuần. “Đó là vì bạn tận hưởng cảm giác không bị làm phiền khi đang việc của bạn” Rains nói. “Bạn sẽ cuốn theo công việc đó… và bạn sẽ chỉ quan tâm đến hiện tại – đó là lí do vì sao hoạt động này lại khiến bạn cảm thấy sảng khoái và hồi phục lại tinh thần.
Làm việc nhà
“Gấp quần áo cũng là một cách thiền định”, Reading nói. Đừng vội gấp nhanh, hãy ngửi mùi thơm nước xả vải, để ý tới chất liệu vải, hãy khiến bản thân làm việc một cách sảng khoái gọn gàng, hãy giả vờ là bạn đang quay video ASMR. Bạn sẽ đang thực hành chánh niệm, thoải mái một chút và sẽ tiết kiệm nhiều thời gian hơn lúc bạn đang vội (càng vội thì càng không xong). Nếu cách này khiến bạn hoài nghi “Gì cơ, có cả gấp quần áo á?” vậy thì hãy thử tập chánh niệm bằng cách hút bụi hoặc nấu ăn, Reading nói. “Hoặc bạn ăn như thế nào. Bạn có thể biến bất cứ hoạt động nào thành tĩnh tâm bằng cách lắng nghe cảm nhận của chính mình.”
Thử những cái mới
Sách của cô Reading tên là ‘Reset to Reset”, đã khẳng định rằng suy nghĩ và thư giãn có thể “kết nối với nhau, có mối quan hệ qua lại uyển chuyển về mặt tâm lý. Có thể là nấu một món ăn mới hoặc học một kỹ năng sáng tạo mới sẽ giúp bạn cảm thấy có sức sống hơn.”
Rains cho rằng làm những việc đánh vào trí tò mò của chúng ta, trái ngược lại với những thứ thoải mái và quen thuộc, “dù bạn theo đuổi sự sáng tạo nào thì cũng sẽ giúp đầu óc bạn được khai sáng, bởi vì não bạn sẽ luôn phải nghĩ ra nhiều thứ khác nhau. Tôi nghĩ nhiều người sẽ bị bất ngờ về điều này, bởi vì hầu như mọi người sẽ tách biệt hẳn giữa việc suy nghĩ và nghỉ ngơi.”
Nhìn ra ngoài cửa sổ
Chúng ta cần phải làm rõ sự thật về thiền một chút.” Reading nói. “Hầu như mọi người đến hỏi tôi cách thực hành thiền định để khiến tâm trí trống rỗng. Là một nhà tâm lý học, có nhiều người nói với tôi như thế này: ‘Tôi muốn loại bỏ những suy nghĩ này, tôi không muốn cảm thấy như thế nữa.’”. Nhưng càng muốn đầu óc trống rỗng thì sẽ càng hỗn loạn hơn. Hãy tập trung làm việc gì đó khiến chúng ta quên đi sự ồn ào trong tâm trí, như thế chúng ta có thể hiểu ra và chấp nhận, hơn là cố xóa bỏ nó. Bạn có thể dành ra 5 phút để ngắn nhìn ngọn nến đang cháy, hoặc nhìn ra ngoài ô cửa sổ. “Hãy thử ngồi ghế trong công viên và ngắm nhìn thế giới vận hành ra sao” Reading gợi ý. “Hãy quan sát sự tử tế giữa người với người”. “Không có ai thiền tệ cả” Reading nói. “Nếu như tâm trí bạn đang đi đâu đó, đó cũng là một kiểu thiền rồi”. Mỗi khi bạn để ý và tập trung lại vào cảnh đường phố hay ngọn lửa bập bùng, “bạn sẽ nâng cao kĩ năng dẫn dắt tâm trí của bạn hơn đấy”.
Viết lách
Sẽ có lúc chúng ta cảm thấy mệt mỏi với những suy nghĩ và cảm xúc của bản thân, Readings nói, nhưng cũng có lúc chúng ta cần phải đối mặt với nó. “Thiền có thể được thể hiện qua viết lách, bạn ngồi xuống và viết ra cảm xúc của mình”. Lấy từ một chút kinh nghiệm của bản thân, Rains nói:” Khi người ta viết, họ sẽ trở nên phán xét và những gì họ nghĩ hay can thiệp vào tiếng nói của họ”. Vậy nên mục tiêu ở đây là, cô ấy nói, “hãy để những lời phán xét ra chỗ khác và viết sự thật, không bị xao nhãng bởi những việc khác”. Hãy tự thiết kế khoảng thời gian viết lách của riêng mình.
Làm việc
Luyện tập chánh niệm không nhất thiết phải là nghỉ ngơi, Rains nói, cô làm việc cá nhân cũng như làm trong tổ chức như Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm của Hoa Kỳ, thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ. Nếu bạn làm việc một cách thoải mái thì sẽ cảm thấy vui vẻ, “nhưng tập trung làm những việc không mấy vui lắm có thể giúp bạn giảm căng thẳng đấy”. Có trường hợp rất đáng sợ là sếp bạn bảo bạn đến văn phòng đột xuất, nhưng điều đó lại giúp bạn luyện tập chánh niệm. Nếu bạn sợ bạn sẽ mất việc, Rains nói, “hãy tập trung vào hiện tại và tự kể cho bản thân một câu chuyện sẽ chẳng bao giờ xảy ra. Hãy tự hỏi:’Tôi cả thể ở lại mà không biết chuyện gì xảy ra không? Tôi có nhận thấy sự căng thẳng trong tôi không? Tôi có thả lỏng cơ thể được không?”
Hát trong dàn hợp xướng
Cảm giác được hòa giọng vào mọi người rất thích thú, nhưng đó không chỉ là một cách để tĩnh tâm. “Mẹ tôi 95 tuổi rồi và đã hát trong dàn hợp xướng gần nhà lâu năm rồi”, Rains nói. “Mẹ tôi thi thoảng cảm thấy căng thẳng khi học hát bài mới vì bà ấy không giỏi ghi nhớ”. Nếu bạn đang gặp thử thách nào đó, lưu ý rằng cách bạn đang nghĩ tới trong đầu là bước đầu tiên để vượt qua đấy. Bước hai là, “hãy bước ra mớ suy nghĩ hỗn độn ấy và trải nghiệm thực tế đi, nghĩ xem thử thách giúp mình ra đời như thế nào, để cảm nhận được giọng trong tâm trí và nói ra ngoài miệng? Mình cảm thấy mình có chỗ đứng vững chắc chưa? Mình cảm thấy cân bằng chứ? Lồng ngực mình có phập phồng lúc hát không?”
Xây cái gì đó
Lego là đồ chơi sắc màu sặc sỡ dành cho người lớn. John Lewis cho rằng những set Lego cho người lớn như lắp thành bó hoa đang có chương trình giảm giá, một đứa bạn của tôi đã rất sung sướng khi nhận được món quà sinh nhật tuổi 49 tuần này là set Lego của Series TV show FRIENDS. Rains có thể hiểu được lý do tại sao. “Cảm nhận từng viên gạch chồng lên nhau, ngắm nghía màu sách, nghe tiếng lách cách khi chúng va vào nhau”, cô nói. “Bạn sẽ biết trước được chúng sẽ thành hình gì và khi nào làm xong – điều tôi nói có vẻ khác biệt chút, bởi vì bạn đang nghĩ tới tương lai mà. Nhưng nếu bạn nhìn lại cả một quá trình, ngắm nghía thành phẩm do mình tạo ra. Tôi sẽ cho rằng đó là một điều rất tuyệt vời ấy chứ.”
Đi xem phim
Tạo đồ gốm
“Thực sự là một cách tuyệt vời để tận hưởng khoảnh khắc hiện tại” Rains nói. “Bạn sẽ trải qua nhiều cảm xúc khác nhau khi nghe những lời đánh giá – chiếc bát này bị méo, hoặc người này không đúng như tôi đã nghĩ, hoặc tôi đang gặp phải vấn đề phức tạp và cảm thấy thất vọng. Hãy để ý xem bạn cảm thấy như thế nào với những lời phê bình đó, cảm nhận cấu trúc và nhiệt độ của đất sét, tiếng ồn của bàn quay, và tâm trạng bạn sẽ hướng tới tiếng rì rào của chiếc bàn xoay gốm.
