Làm sao để nhận biết giá trị của mình trong một mối quan hệ?
Giá trị bản thân dựa trên những yếu tố nào?
Bạn thực sự xứng đáng với những gì?
Hãy tưởng tượng bạn đang mua sắm trong một cửa hàng bách hóa. Bạn nhìn thấy vài món đồ mình thích như áo sơ mi, váy hay giày. Khi nhìn giá, bạn thấy món đồ đó có giá $100.
Một số người trong chúng ta sẽ nói: “Ôi, món này đắt quá. Tôi không đủ tiền mua nó.” Trong khi đó, một số khác lại nghĩ: “Wow, món này rẻ thật. Tôi phải mua ngay.” Nhìn qua, có vẻ như nhóm thứ hai giàu hơn nhóm thứ nhất, nhưng không phải lúc nào cũng đúng.
Sự khác biệt giữa hai phản ứng nằm ở nhận thức của chúng ta về sự xứng đáng.
Những người trong nhóm đầu tiên có thể đủ tiền mua món đồ nhưng cho rằng nó không đáng giá $100. Họ thích món đó nhưng nghĩ rằng giá trị của nó chỉ khoảng $50. Họ sẽ chi tiền cho những thứ họ cho là đáng giá hơn.
Ngược lại, nhóm thứ hai mua món đồ vì họ định giá nó cao hơn $100. Nếu họ cho rằng nó đáng giá dưới $100, họ sẽ không mua.
Điều này cũng tương tự như giá trị bản thân, đặc biệt khi nói về các mối quan hệ tình cảm.
Giá trị bản thân là gì và ý nghĩa của nó ra sao?
Sự xứng đáng là khái niệm mà con người dùng để đánh giá bản thân, người khác và mọi thứ xung quanh. Động vật không làm điều này. Mặc dù không đo lường giá trị bằng tiền bạc, tâm trí chúng ta luôn có xu hướng đánh giá.
Ví dụ, bạn sẽ không muốn duy trì một mối quan hệ nếu không cảm thấy người đó xứng đáng với thời gian và sự quan tâm của bạn. Ngay cả khi mối quan hệ đang gặp trục trặc, phải có lý do nào đó khiến bạn tin rằng tiếp tục là đáng giá.
Có thể là do ý thức về giá trị bản thân quá thấp. Trong tiềm thức, bạn tin rằng mình chỉ xứng đáng với người đối xử không tốt. Như ví dụ mua sắm đầu bài, $30 chỉ mua được món hàng $30. Nếu bạn trị giá $100 mà đối tác chỉ đáng $30, sẽ không có cuộc trao đổi.
Ngược lại, nếu bạn đánh giá bản thân ở mức $30 và đối tác trị giá $100, bạn sẽ cảm thấy không an toàn trong mối quan hệ đó. Bạn khó đáp ứng kỳ vọng và lo lắng người ấy sẽ rời đi.
Giá trị bản thân của bạn không phụ thuộc vào sự đánh giá của người khác.
Tôi có thể khen ngợi bạn cả ngày và đưa ra nhiều lời khẳng định nhưng bạn vẫn có thể cảm thấy không xứng đáng. Đó là vì tôi đang chia sẻ cảm nhận của mình về bạn, chứ không phải giúp bạn nhận ra giá trị của bản thân. Chỉ bạn mới có thể xác định giá trị của chính mình.
Như tôi đã đề cập trong cuốn sách “Empty your cup”, lòng tự trọng thấp là một vấn đề về nhận thức. Chúng ta cần chịu trách nhiệm về nhận thức của mình. Trong tình yêu, chúng ta cố gắng làm cho người yêu hoặc đối tác nhận ra giá trị của chúng ta, nhưng chúng ta không thể kiểm soát nhận thức của họ, chỉ có thể kiểm soát nhận thức của chính mình.
Trở nên xứng đáng có nghĩa là bạn tự nhận thấy giá trị của bản thân. Nếu người khác không nhìn thấy, hãy bỏ qua và tìm một người khác có thể nhìn thấy.
Tầm quan trọng của giá trị bản thân: làm sao để cảm thấy mình xứng đáng trong tình yêu?
Giá trị bản thân rất quan trọng trong một mối quan hệ. Nếu bạn không coi trọng và tôn trọng chính mình, dù yêu người kia đến đâu, bạn vẫn không thể cảm nhận được tình yêu đó. Bạn sẽ nghi ngờ tình yêu của đối phương và cảm thấy bất an, luôn tự hỏi: “Tại sao lại có người yêu một người như tôi?” Bạn sẽ chú ý quá mức đến hành động của họ và dễ hiểu lầm.
Khái niệm về sự xứng đáng là chủ quan. Bạn không thể đo lường giá trị bản thân một cách chủ quan. Tuy nhiên, nhiều người nghĩ rằng bằng cách thành công, kiếm được nhiều tiền, cải thiện ngoại hình và các điểm tích cực, họ sẽ xứng đáng được yêu.
Sự thật là mọi người đều xứng đáng được yêu.
Dù là người khỏe mạnh hay bệnh tật, trẻ hay già, tốt hay xấu, ai cũng cần và xứng đáng được yêu. Lý do chúng ta cảm thấy không xứng đáng với tình yêu là vì chúng ta tôn thờ tình yêu và coi đó là tất cả. Chúng ta nghĩ rằng phải trở thành người phi thường hay đạt đến một mức độ nào đó mới xứng đáng.
Nhưng điều đó không đúng. Một đứa trẻ sơ sinh không cần làm gì vẫn nhận được tình yêu và sự chú ý từ nhiều người. Tình yêu rất đơn giản, không phân biệt đối xử. Và bản chất của chúng ta là tình yêu.
Chúng ta có thể cho đi tình yêu mà mình mong muốn. Ai cũng có những điều hoặc phần nào đó trong bản thân mà mình không thích. Điều quan trọng là khám phá, quan tâm và yêu thương những phần mà ta cảm thấy không được yêu thương. Khi làm điều đó, ta sẽ tự nhiên cảm thấy xứng đáng được yêu.
Làm sao để nhận biết giá trị của bạn trong một mối quan hệ?
“Có hai thứ bạn không bao giờ phải theo đuổi: Bạn bè đích thực và tình yêu đích thực” - Mandy Hale.
Đôi khi, thật khó để nhận thấy giá trị bản thân trong mối quan hệ. Khi gần gũi ai đó, ta có thể ưu tiên nhu cầu của họ hơn mình và vô thức tìm kiếm sự chấp nhận từ họ.
Thật dễ để quên đi giá trị bản thân trong một mối quan hệ.
Khi chúng ta dồn hết năng lượng và sự chú ý từ bản thân sang người yêu, ranh giới cá nhân sẽ sụp đổ. Ta quá tập trung vào việc yêu thương đối phương mà quên mất việc yêu và chăm sóc bản thân.
Dưới đây là một vài cách giúp bạn nhớ và lấy lại giá trị bản thân trong một mối quan hệ.
1. Luôn xem mình và đối tác là bình đẳng
Theo Thích Nhật Hạnh, “Tình yêu đích thực có khả năng tạo ra niềm vui cho chính bạn và người khác.” Đối tác của bạn phải hạnh phúc và bạn cũng phải hạnh phúc. Nếu không, đó không phải là tình yêu đích thực.
Để mối quan hệ viên mãn, cần có sự tự tôn và tôn trọng lẫn nhau. Đánh giá đối phương tốt hơn hay tệ hơn đều không tốt cho mối quan hệ. Thật khó để giao tiếp khi bạn và người yêu ở trình độ khác nhau.
Hầu hết các mối quan hệ bắt đầu từ sự ngưỡng mộ đối phương.
Thông thường, khi bắt đầu một mối quan hệ, chúng ta thường ngưỡng mộ và coi trọng người kia hơn mình một chút hoặc đáng kể. Chúng ta lý tưởng hóa họ, cảm thấy may mắn khi hẹn hò với người có giá trị hơn. Nếu người kia cũng coi chúng ta là hoàn hảo, điều đó làm ta cảm thấy tốt, xứng đáng và cần thiết ngay từ đầu.
Mọi thứ đều ổn cho đến khi một bên bắt đầu nhận ra sai sót của đối phương và hạ thấp đánh giá về họ. Đột nhiên, bạn không còn cảm giác được yêu và trân trọng. Nếu bạn tiếp tục cho rằng nhu cầu của đối phương quan trọng hơn của mình, bạn sẽ bị ảnh hưởng. Không chỉ đối tác không quan tâm đầy đủ đến nhu cầu của bạn, mà bạn cũng đang hy sinh nhu cầu của bản thân cho đối tác.
Vì vậy, điều quan trọng là phải thường xuyên nhận thức về cách chúng ta đánh giá bản thân trong mối quan hệ, ngay cả khi đang hẹn hò. Bất cứ khi nào bạn thấy đánh giá của mình và đối phương khác nhau, hãy điều chỉnh để giá trị của cả hai về cùng một mức.
2. Nhận ra những giá trị bạn mang lại cho mối quan hệ.
Khi bạn cảm thấy không xứng đáng với tình yêu, hãy nhận ra những gì bạn đã đóng góp cho mối quan hệ. Bạn sẽ tự nhiên cảm thấy tự tin hơn và bớt bất an.
Khi bạn luôn tập trung vào những gì mình nhận được trong mối quan hệ, thì bất cứ khi nào đối phương có một ngày tồi tệ, không thể dành cho bạn tình yêu bạn cần hoặc cần thời gian ở một mình, điều này sẽ khiến bạn cảm thấy trống rỗng và không được yêu thương.
Một mối quan hệ là sự hỗ trợ lẫn nhau.
Nhận thức được những gì bạn đóng góp cho mối quan hệ không có nghĩa là bạn phải hy sinh bản thân hay nhu cầu cá nhân hoàn toàn. Đó không phải là làm cho người yêu phụ thuộc vào bạn để cảm thấy được cần thiết. Đây là sự phụ thuộc lẫn nhau, không phải là tình yêu đích thực.
Tất cả chúng ta đều trải qua những lúc bị tổn thương và cần được hỗ trợ. Một mối quan hệ lành mạnh là nơi cả hai hoạt động như một nhóm và hỗ trợ nhau. Bạn động viên đối tác khi họ thất vọng và cho họ không gian khi cần. Khi bạn chạm đáy, đối tác cũng sẽ làm điều tương tự. Đó không phải là màn trình diễn của một người.
Mỗi người đóng một vai trò đặc biệt trong mối quan hệ và chúng ta hỗ trợ nhau ở những điểm mà đối phương yếu. Cả hai đều quan trọng trong mối quan hệ.
3. Xử lý vấn đề lòng tự trọng thấp của bạn
Khi bạn không nhận ra sự đóng góp của mình trong mối quan hệ, hãy nhận thấy đó là vấn đề nhận thức. Thường thì, chúng ta luôn nghĩ rằng mình không xứng đáng và không thể nhìn nhận từ một góc độ khác.
Khi tâm trí bạn quyết định bạn không đủ tốt hoặc không xứng đáng, chỉ có bạn mới có thể thay đổi suy nghĩ của mình. Bạn cần phải mở lòng và tiếp nhận quan điểm mới, nếu không, bạn sẽ bị kẹt với quan điểm cũ mãi mãi.
Nếu bạn không thể tự mình nhìn nhận từ một góc độ khác, hãy trò chuyện với một người khác hoặc đọc sách về lòng tự trọng để mở rộng quan điểm của bạn.
Chúng ta thường tìm kiếm người khác để điền vào khoảng trống trong lòng mình.
Nhưng nếu chỉ có chính chúng ta mới có thể điền vào khoảng trống đó mà không cần sự giúp đỡ từ người khác thì sao? Đối tác không thể làm điều đó cho chúng ta; chúng ta phải tự làm. Người yêu chỉ có thể giải quyết phần một vài khó khăn của chúng ta tạm thời, nhưng họ không thể giúp chúng ta loại bỏ cảm giác thiếu thốn và không xứng đáng. Điều này chỉ có thể do chính chúng ta và bắt đầu từ việc nhận thức.
Khi bạn cảm thấy không an toàn hoặc không xứng đáng trong tình yêu, hãy tập trung vào các yếu tố gây ra và mối quan hệ không lành mạnh của bạn. Hãy khám phá những niềm tin sai lầm và những quan niệm cũ về bản thân và thách thức chúng.
4. Dừng việc đánh giá và chỉ trích
Tâm trí chúng ta thường đánh giá, phê phán và phân tích mọi thứ, kể cả mối quan hệ và giá trị của bản thân. Nhưng chúng ta không cần phải làm vậy. Chúng ta không cần phải nghe theo sự phán xét mà tâm trí tự tạo ra.
Tâm hồn thường đánh giá giá trị con người dựa trên quá khứ của họ. Nó nhắc nhở ta về những hành động đã thực hiện hoặc chưa thực hiện trong quá khứ và đánh giá mức độ xứng đáng của mỗi người. Nó cũng so sánh chúng ta với một tương lai lý tưởng, đặt ra những mục tiêu và hình mẫu mà chúng ta mong muốn đạt được, và điều đó khiến chúng ta cảm thấy không đủ tốt.
Thay vì đánh giá bản thân xem có xứng đáng hay không, hãy đơn giản là trở nên xứng đáng.
Thay vì tự đặt ra câu hỏi liệu mình xứng đáng yêu thương hay không, hãy yêu thương. Hãy sử dụng tất cả nguồn lực hiện có và nắm bắt những phẩm chất tích cực đã có trong bản thân. Đừng đánh giá mình dựa trên quá khứ hoặc tương lai. Hãy sống trong hiện tại và tận hưởng những gì bạn đang có.
Sức mạnh của quyết định hiện tại luôn nằm trong tay chúng ta. Nếu bạn cảm thấy đã mắc phải sai lầm nào đó không thể tha thứ trong quá khứ và cảm thấy không đáng yêu, hãy chọn trở thành phiên bản tốt nhất của bản thân. Quá khứ không thể thay đổi, nhưng hiện tại thì có thể.
Mỗi khi cảm thấy đã chọn lựa sai lầm, hãy lựa chọn lại.