Chuyên gia tâm lý xã hội Adam Galinsky cho rằng chúng ta có thể yêu cầu điều mình muốn mà không phải là người tồi.
Việc bày tỏ ý kiến của bản thân thật sự không dễ dàng
Tôi hiểu điều này vì khi tôi và vợ tôi trở thành bố mẹ chính thức năm ngoái. Khi đón con về nhà, chúng tôi không biết liệu sữa mẹ có đủ dưỡng chất cho bé không. Chúng tôi muốn gọi bác sĩ nhưng không muốn gây ấn tượng xấu. Chúng tôi chỉ biết lo lắng và chờ đợi. Ngày hôm sau, chúng tôi đưa con đi kiểm tra sức khỏe, bác sĩ đã ngay lập tức kê đơn thuốc vì con trai của tôi bị mất nước nhiều. Bác sĩ cũng đã nói rằng chúng tôi có thể liên hệ với bà. Vậy mà khi lo lắng, tôi không gọi bác sĩ như lẽ ra.Đôi khi, việc bày tỏ ý kiến không phải lúc nào cũng đúng. Tôi học được điều này cách đây hơn 10 năm, khi làm thất vọng người anh em sinh đôi của mình. Anh ấy làm phim tài liệu, và một công ty phân phối đã đề nghị phân phối một trong những bộ phim của anh ấy. Anh ấy đồng ý một cách nhiệt tình. Là một nhà nghiên cứu đàm phán, tôi giúp anh ấy làm một bản hợp đồng hoàn hảo. Và nó thực sự hoàn hảo - hoàn hảo trong việc xúc phạm người khác. Công ty bị xúc phạm đến mức rút lại đề nghị, còn anh trai tôi mất tất cả.
Trong nghiên cứu của tôi, tôi đã hỏi mọi người trên khắp thế giới về cách họ giải quyết tình huống khó xử trong việc bày tỏ ý kiến của bản thân như thế nào: chẳng hạn khi nào họ cảm thấy có thể khẳng định bản thân, nâng cao lợi ích, bày tỏ ý kiến và đưa ra những yêu cầu đầy tham vọng. Từ những trải nghiệm đó, tôi nhận ra mỗi chúng ta đều có giới hạn của hành vi có thể chấp nhận được. Đôi khi chúng ta phản ứng quá mức và đòi hỏi quá nhiều. Như đã xảy ra với anh trai tôi - đưa ra một đề nghị vượt quá giới hạn hành vi có thể chấp nhận được. Bước ra khỏi giới hạn của mình, chúng ta thường bị trừng phạt theo những cách khác nhau. Bị sa thải, bị hạ thấp, thậm chí là bị tẩy chay, hoặc mất cơ hội tăng lương, thăng chức hay thoả thuận như chúng ta đã yêu cầu.
Bạn có thể bắt đầu bằng cách tự đặt ra câu hỏi: “Tôi giới hạn ở đâu?”
Để có thể thoải mái bày tỏ ý kiến và đạt được những điều mình muốn, ta cần mở rộng giới hạn quyền lực của mình.
Qua nghiên cứu, tôi và đồng nghiệp đã nhận ra hai điểm quan trọng: 1) Phải tự tin trong bản thân; 2) Phải tạo được ấn tượng mạnh mẽ với người khác. Khi có đủ quyền lực, ta sẽ dễ dàng mở rộng giới hạn của bản thân. Khi người khác nhận ra quyền lực của ta, họ cũng sẽ đánh giá cao ta hơn. Vì thế, ta cần tìm và sử dụng các phương pháp để mở rộng giới hạn hành vi chấp nhận được.Cách tiếp cận đầu tiên - Hiệu ứng mẹ gấu - đã được khám phá qua quá trình đàm phán và là một phát hiện quan trọng.
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần ủng hộ bản thân. Một trong những cách quan trọng nhất là đặt mình vào vị trí của người khác. Chỉ cần nhìn thế giới từ góc nhìn khác, cũng là một cách quan trọng để mở rộng giới hạn của bản thân. Từ góc nhìn của bạn, tôi suy nghĩ về những điều bạn muốn, và có khả năng tôi sẽ đạt được điều mình muốn từ bạn hơn.
Hướng tiếp cận này được minh họa thông qua một câu chuyện thực tế. Một người đàn ông đến một ngân hàng ở Watsonville, California và nói: “Hãy đưa 2.000 đô la ra đây, nếu không tôi sẽ đánh bom ngân hàng này”. Thay vì đưa tiền, giám đốc ngân hàng đã đặt mình vào vị trí của anh ta và nhận ra một điều quan trọng - anh ta chỉ đang yêu cầu một số tiền cụ thể. Giám đốc ngân hàng hỏi: “Tại sao là 2.000 đô la?”. Người đàn ông trả lời: “Bạn của tôi sẽ bị sa thải nếu tôi không có 2.000 đô la”. Cô ấy đáp: “Ồ! Vậy là bạn không muốn cướp ngân hàng, bạn chỉ muốn vay tiền. Tại sao bạn không quay lại văn phòng của tôi và điền đơn vay tiền nhỉ?” Tư duy nhanh nhẹn đặt mình vào vị trí của người khác đã làm dịu đi một tình huống căng thẳng. Nhìn nhận sự việc từ góc nhìn của người khác sẽ khiến chúng ta trở nên thân thiện và quyết đoán, nhưng vẫn được yêu mến.
Có một cách để quyết đoán mà vẫn được mọi người yêu mến: thể hiện sự linh hoạt.
Cách này không chỉ hiệu quả với người bán hàng - các bậc phụ huynh cũng vậy. Ví dụ, cháu gái tôi đã không muốn mặc những bộ quần áo mà mẹ đã chuẩn bị. Sau đó, chị dâu tôi đã nảy ra một ý tưởng tuyệt vời: Sẽ thế nào nếu cô ấy cho cô con gái tự mình chọn áo thun, quần hoặc váy? Và ý tưởng này đã thực sự hiệu quả - cháu gái tôi đã tự chọn quần áo và nhanh chóng mặc vào mà không gặp bất cứ sự chống đối nào.
Tôi đã khảo sát mọi người trên toàn thế giới “Khi nào bạn cảm thấy thoải mái để bày tỏ ý kiến của mình?”. Người đầu tiên đã trả lời “khi tôi có được sự ủng hộ từ xã hội”. Có nghĩa là chúng ta cần những người đồng minh bên cạnh mình. Trở thành một mẹ gấu là một cách để có người ủng hộ bên cạnh. Và trưng cầu ý kiến, đặc biệt là những người có vị thế cũng là một cách. Khi ta xin ai đó lời khuyên, họ sẽ thích chúng ta vì ta coi trọng và thể hiện sự khiêm tốn của mình. Hơn hết, điều này có thể giải quyết được tình huống tiến thoái lưỡng nan khác. Đó là sự khó xử trong việc đề cao bản thân, vì nếu chúng ta không tự quảng bá mình thì sẽ chẳng ai để ý ta, nhưng nếu ta làm thì lại không được người khác yêu mến.
Nhưng nếu ta trưng cầu ý kiến liên quan đến một trong những thành tựu của ta thì ta sẽ trở nên tài giỏi trong mắt người khác - và cũng được yêu mến
. Chiến lược này thực sự mạnh mẽ, ngay khi bạn nhận ra nó đang xảy ra. Có nhiều lần, tôi được báo trước rằng một người cấp dưới được chỉ đạo đến hỏi lời khuyên của tôi. Mỗi lúc đó, tôi đã đặt mình vào vị trí của họ, quan tâm đến mục tiêu của họ và tận tâm hơn vì tôi biết họ đang cần lời khuyên của tôi.Một thời điểm khác khi chúng ta cảm thấy tự tin để bày tỏ ý kiến của mình chính là khi ta có đủ kiến thức chuyên môn.
Trong cuộc sống này, chúng ta thường được giao những vai trò và giới hạn cụ thể, nhưng chúng luôn mở ra và mở rộng. Vì vậy, đôi khi bạn có thể trở thành một người mẹ bảo vệ quyết đoán, trong khi ở những thời điểm khác, bạn lại là người tìm kiếm sự khôn ngoan từ người khác một cách khiêm tốn. Bằng chứng và sự hỗ trợ từ đồng minh sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi thử thách. Hãy trở thành người có cái nhìn sâu sắc và đam mê về những quan điểm của mình. Nếu mỗi người áp dụng cách suy nghĩ này, chúng ta sẽ mở rộng giới hạn về những hành vi chấp nhận được và luôn có khả năng tự do diễn đạt quan điểm của mình.