Tâm lý tội phạm là một lĩnh vực quan trọng của tâm lý học, tập trung vào việc nghiên cứu hành vi và suy nghĩ của các tội phạm.
Lĩnh vực tâm lý tội phạm liên quan đến tâm lý học pháp lý, nhưng có những khác biệt quan trọng. Các chuyên gia tâm lý học tội phạm thường tập trung vào hành vi phạm tội, trong khi các chuyên gia tâm lý học pháp y chú trọng đến sự giao thoa giữa tâm lý học và luật pháp.
Sự quan tâm đến tâm lý tội phạm đang tăng cao nhờ các chương trình truyền hình nổi tiếng như “Tư duy tội phạm” và “CSI: Điều tra Hiện trường Tội phạm”. Lĩnh vực này cũng có mối liên hệ mật thiết với tâm lý pháp y.
Bài viết này tập trung vào tâm lý học tội phạm và công việc của các chuyên gia trong lĩnh vực này, bao gồm thông tin về học vấn, mức lương và môi trường làm việc.
Phân tích Công việc trong Ngành Tâm lý Học Tội Phạm
Nhiệm vụ chính của nhà tâm lý học tội phạm là nghiên cứu nguyên nhân khiến con người phạm tội. Họ cũng đánh giá nguy cơ tái phạm và đưa ra dự đoán về hành động có thể của tội phạm sau khi phạm tội.
Ngoài việc hỗ trợ cơ quan thực thi pháp luật xử lý tội phạm và phân tích hành vi tội phạm, những nhà tâm lý học tội phạm thường cung cấp lời khai chuyên môn trong tòa.
Hồ sơ của tội phạm
Một trong những nhiệm vụ phổ biến của nhà tâm lý học tội phạm là lập hồ sơ phạm nhân. Mặc dù phương pháp này đã tồn tại từ lâu, nhưng việc lập hồ sơ tội phạm đã chính thức được thực hiện từ những năm 1940.
Ngày nay, các tổ chức như FBI sử dụng hồ sơ tội phạm để giúp truy bắt tội phạm bạo lực và hỗ trợ đánh giá tâm lý của nghi can trong quá trình phỏng vấn.
Thực tế về tâm lý tội phạm so với hiện thực và phim ảnh
Thường thì các chuyên gia tâm lý không tham gia vào cuộc hỏi đáp với những tên nghi phạm bị bắt. Đôi khi, một số vụ việc có thể kéo dài vài tuần, vài tháng, hoặc thậm chí vài năm để điều tra và hiếm khi có kết quả nhanh chóng và rõ ràng như trên truyền hình.
Mặc dù công việc không giống với những gì bạn thấy trên TV, nhưng thực sự, nó không hề nhàm chán. Ngoài việc lập hồ sơ phạm nhân, các nhà tâm lý tội phạm có thể hỗ trợ những người đã phạm tội và cần được đánh giá tâm lý. Nhiều chuyên gia tâm lý tội phạm cũng tham gia vào việc nghiên cứu về những tên săn mồi trên mạng hoặc giúp phá vụ gian lận trực tuyến.
Môi trường làm việc trong lĩnh vực Tâm lý Tội phạm
Những người làm việc trong lĩnh vực tâm lý tội phạm thường hoạt động trong môi trường văn phòng hoặc tòa án. Một chuyên gia tâm lý tội phạm có thể dành nhiều thời gian cho việc phỏng vấn, tìm hiểu lịch sử tội phạm hoặc chia sẻ chuyên môn trong phòng xử án.
Các lĩnh vực cụ thể mà một người có thể làm việc với bằng cấp liên quan đến tâm lý tội phạm bao gồm:
Chuyên viên lập hồ sơ tội phạm:
Chuyên gia phân tích tội phạm:
Chuyên gia tâm lý tội phạm:
Nhà tư vấn tâm lý tội phạm:
Người bảo vệ nạn nhân:
Chuyên gia trị liệu hành vi:
Nhân chứng chuyên môn:
Quản lý hồ sơ:
Chuyên gia tâm lý pháp y:
Trong một số trường hợp, những chuyên gia tâm lý tội phạm có thể hợp tác chặt chẽ với cảnh sát và đặc vụ liên bang để hỗ trợ điều tra vụ án, thường bằng cách xây dựng hồ sơ của những kẻ phạm tội giết người, hiếp dâm và các tội phạm bạo lực khác.
Những chuyên gia tâm lý tội phạm được tuyển dụng trong một số tổ chức khác nhau. Một số làm việc cho chính quyền địa phương, tiểu bang hoặc liên bang, trong khi những người khác tự làm với vai trò nhà tư vấn độc lập. Có cả những người chọn giảng dạy tâm lý tội phạm ở cấp đại học hoặc tại các cơ sở đào tạo chuyên ngành tội phạm.
Tâm lý Tội phạm trong Giáo dục và Đào tạo
Trong nhiều trường hợp, những chuyên gia tâm lý tội phạm bắt đầu với bằng cử nhân tâm lý học. Sau khi hoàn thành đại học, một số sinh viên tiếp tục học thạc sĩ tâm lý học.
Một lựa chọn khác là tiếp tục học chương trình tiến sĩ sau khi hoàn thành bằng cử nhân. Cơ hội việc làm trong lĩnh vực chuyên môn này nhiều hơn so với những người có bằng Tiến sĩ hoặc Tâm lý học tâm lý.
Bằng Tiến sĩ (PhD hoặc Tiến sĩ Triết học) thường tập trung nhiều hơn vào lý thuyết và nghiên cứu, trong khi bằng PsyD (hoặc Tiến sĩ Tâm lý học) thường chú trọng vào thực hành.
Để trở thành một chuyên gia tâm lý tội phạm, bạn nên nghiêm túc xem xét việc đạt bằng PhD hoặc PsyD về tâm lý học lâm sàng hoặc tư vấn. Trong một số trường hợp, sinh viên cần tập trung vào một lĩnh vực chuyên môn như tâm lý pháp y hoặc tội phạm.
Dù bạn chọn học loại bằng tiến sĩ nào, cũng mất từ 5 đến 7 năm để hoàn thành và bao gồm các bài học, thực tập, nghiên cứu và luận văn. Để trở thành một chuyên gia tâm lý học có bằng cấp chính thức, bạn cũng cần phải hoàn thành khóa thực tập và vượt qua các kỳ thi của tiểu bang.
Mức lương thông thường trong ngành Tâm lý học tội phạm
Mặc dù có các công việc tâm lý pháp y ở cấp độ thạc sĩ nhưng sự cạnh tranh cho những vị trí này rất gay gắt. Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, có khoảng 181.700 nhà tâm lý học ở Hoa Kỳ vào năm 2018, nhưng chỉ có khoảng 18.300 người trong số họ là các chuyên gia tâm lý học. (Dữ liệu không đưa ra thông tin cụ thể về nhà tâm lý học pháp y.)
Về khía cạnh thu nhập, mức lương của các chuyên gia tâm lý học thường cao hơn so với các ngành nghề khác, với mức lương trung bình hàng năm là 95.610 USD. Trong năm 2018, thu nhập hàng năm dao động từ 41.220 USD đến cao nhất là 127.510 USD.
Các chuyên gia tâm lý học có mức lương trung bình cao hơn khi làm việc cho chính quyền tiểu bang và địa phương hoặc hành nghề tư nhân, trong khi những người làm việc cho chính phủ liên bang hoặc bệnh viện lại có mức lương hàng năm thấp hơn.
Những điều cơ bản từ Verywell
Trước khi quyết định xem ngành này có phải là lựa chọn phù hợp với mình hay không, hãy dành thời gian xem xét khả năng và mục tiêu của chính bạn. Do tính chất công việc, bạn có thể phải đối mặt với một số tình huống khó khăn. Bạn cũng cần phải chuẩn bị tâm lý để ứng phó với những áp lực mà công việc này có thể đem lại.
Một trong những cách hiệu quả nhất để xác định xem ngành này phù hợp với bạn hay không là tìm hiểu thông tin từ một nhà tâm lý học tội phạm đang hoạt động. Liên hệ với cơ quan địa phương để có thêm thông tin về việc kết nối với nhà tâm lý học tội phạm trong khu vực của bạn.