[ToMo] Đối Mặt Với Nỗi Sợ Thất Bại

Nỗi sợ thất bại, hay còn gọi là hội chứng tâm lý Atychiphobia, là một trạng thái sợ hãi kéo dài và không căn cứ.

Nỗi sợ này có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, đôi khi là phản ứng tự nhiên với một tình huống cụ thể. Nó cũng có thể liên quan đến các vấn đề tâm lý như lo lắng hoặc trầm cảm.

Hội chứng sợ thất bại thường gắn liền với tính cách perfectionist. Những người như vậy thường đặt ra những kỳ vọng quá cao và lo sợ không thể đạt được những tiêu chuẩn không thực tế.

Bài viết này sẽ thảo luận về cách nhận biết và nguyên nhân của hội chứng sợ thất bại, đồng thời trình bày các phương pháp điều trị để giúp bạn vượt qua nỗi sợ này và phát triển bản thân.

Dấu Hiệu Của Hội Chứng Sợ Thất Bại

Nỗi lo thất bại có thể gây ra các biểu hiện cảm xúc và hành vi đa dạng cho người trải qua. Một số dấu hiệu thông thường của nỗi sợ này bao gồm:

• Lo lắng cực độ

• Hành vi tránh né

• Cảm giác mất kiểm soát

• Cảm thấy vô lực

• Không cảm thấy tự tin

Ngoài các biểu hiện về cảm xúc và hành vi, những người mắc phải hội chứng sợ thất bại cũng có thể trải qua các triệu chứng về thể chất như nhịp tim nhanh, đau ngực, run rẩy, chóng mặt, hoặc tiêu chảy.

Nhận Biết Hội Chứng Sợ Thất Bại

Hội chứng sợ thất bại có thể ảnh hưởng đến mỗi người một cách khác nhau, điều này có nghĩa là không phải lúc nào chúng ta cũng nhận ra được nỗi lo này. Dưới đây là một số cách mà mọi người có thể trải qua nỗi lo sợ thất bại:

• Cảm thấy thiếu kỹ năng hoặc kiến thức để đạt được mục tiêu.

• Tin rằng bạn sẽ không thể hoàn thành mục tiêu của mình.

• Trì hoãn công việc, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc hoặc khả năng hoàn thành công việc đúng hạn.

• Chia sẻ với người khác rằng bạn có thể sẽ thất bại, vì vậy đừng đặt quá nhiều kỳ vọng vào bản thân.

• Đánh giá thấp khả năng của bản thân để tránh cảm giác thất vọng.

• Lo lắng về sự không hoàn hảo hoặc sự phê phán từ người khác.

• Sợ rằng bạn sẽ làm người khác thất vọng nếu bạn không thành công.

Trong một số trường hợp, nỗi sợ thất bại có thể khiến mọi người trốn tránh nỗ lực. Lí do là họ sợ rằng dù cố gắng nhưng cuối cùng cũng không thành công, do đó họ quyết định không nỗ lực để tránh cảm giác đau đớn, ngượng ngùng hay thất vọng có thể xảy ra.

Tâm trạng lo sợ thất bại

Mặc dù nỗi sợ thất bại không được ghi nhận trong Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần, Phiên bản thứ Năm (DSM-5), nhưng bạn vẫn có thể bị chẩn đoán mắc phải một chứng ám ảnh sợ hãi cụ thể nếu bạn có các triệu chứng phản ứng nhất định. Để bị chẩn đoán mắc phải chứng ám ảnh sợ hãi cụ thể, bạn cần:

Mãi mãi ít nhất trong vòng sáu tháng và không phải vì bất kỳ yếu tố nào khác

Nguyên nhân gây ra nỗi ám ảnh thất bại

Nỗi ám ảnh thất bại có thể có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số nguyên nhân tiềm ẩn bao gồm:

Môi trường giáo dục có tính chỉ trích

Những người lớn lên trong các gia đình mà họ thường bị phê phán hoặc không được hỗ trợ nhiều có thể dễ dàng trải qua nỗi sợ thất bại hơn những người khác. Bởi vì họ cảm thấy rằng họ không bao giờ có thể đáp ứng được mong đợi của gia đình từ thời thơ ấu và có thể tiếp tục sợ rằng họ sẽ phạm phải sai lầm khi trưởng thành.

Định nghĩa về sự thất bại

Mỗi người thường có quan điểm riêng khi nói về định nghĩa của thất bại. Với một số người, thất bại có nghĩa là không đạt được mục tiêu như họ đã kế hoạch. Điều này có thể tạo ra nhiều kỳ vọng khó khăn để đáp ứng.

Di truyền học

Nỗi lo lắng cũng bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền. Nếu các thành viên trong gia đình bạn cũng mắc chứng lo âu, có khả năng cao nỗi lo sợ và lo lắng cũng sẽ phát triển trong bạn.

Người cầu toàn

Hội chứng sợ thất bại đôi khi bắt nguồn từ những người cầu toàn. Khi họ đặt ra tiêu chuẩn cực kỳ cao, có vẻ như không có gì đủ để đáp ứng kỳ vọng của họ. Điều này bao gồm cả hiệu suất làm việc và thành tích của bản thân. Vì họ sợ nếu không đạt được tiêu chuẩn cao đã đặt ra, họ có thể trải qua nỗi sợ thất bại cực kỳ dữ dội.

Tổn thương và hồi phục

Những ai đã từng trải qua thất bại hoặc tổn thương có thể rất sợ tái diễn những trải nghiệm đó trong tương lai.

Ví dụ, bạn có thể hoảng sợ khi phải thuyết trình hoặc bị chế giễu trong một buổi biểu diễn. Những hậu quả tiêu cực của việc thất bại, như mất việc làm hoặc không đậu vào trường đại học mong muốn, cũng có thể là những yếu tố rủi ro góp phần gây ra nỗi lo sợ thất bại.

Mặc dù mọi người đôi khi cũng sợ thất bại, nhưng nỗi sợ ấy trở nên nghiêm trọng hơn khi nó cản trở bạn khỏi việc theo đuổi mục tiêu và đạt được những điều bạn muốn trong cuộc sống.

Tác động của nỗi lo sợ thất bại

Nỗi lo sợ thất bại có thể ảnh hưởng đến niềm tin của một người vào khả năng và động lực theo đuổi mục tiêu của họ.

• Tự ti và tác động

• Những ai sợ thất bại thường tự ti và thường xuyên nói những lời tiêu cực với bản thân hoặc thiếu tự tin vào khả năng của mình, từ đó làm cho việc theo đuổi mục tiêu trở nên khó khăn hơn.

• Thiếu động lực: Khi bị ám ảnh bởi nỗi sợ thất bại, người ta có thể thiếu động lực để bắt đầu các dự án và đạt được mục tiêu của mình. Đối mặt với những thách thức hoặc việc học những kỹ năng mới, họ thường dễ dàng từ bỏ hoặc từ chối tham gia.

• Tự hủy hoại bản thân: Người ta lo sợ thất bại thường tham gia vào các hành vi tự hủy hoại bản thân, giảm cơ hội thành công của họ. Ví dụ, nghiên cứu chỉ ra rằng sinh viên sợ thất bại thường tự hủy hoại bản thân, điều này cản trở sự thành công trong học tập của họ.

• Cảm giác xấu hổ và ngượng ngùng

• Hội chứng sợ thất bại thường bắt nguồn từ cảm giác xấu hổ hoặc ngượng ngùng. Thất bại có thể làm cho người ta cảm thấy vô dụng, vì vậy việc tránh xa ngay từ đầu có thể là cách để bảo vệ bản thân khỏi cảm giác thất vọng và buồn bã.

Phương pháp điều trị hội chứng sợ thất bại

Cách điều trị hội chứng sợ thất bại phụ thuộc vào cách mà bạn trải qua nỗi sợ hãi này và ảnh hưởng của nó đối với cuộc sống của bạn. Trong nhiều trường hợp, người ta có thể sử dụng các chiến lược tự cải thiện bản thân để đối phó với cảm giác này.

Nếu nỗi sợ thất bại làm ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn, thì quan trọng là bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ một chuyên gia. Các phương pháp điều trị hội chứng sợ thất bại có thể bao gồm:

Phương pháp tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu có thể hỗ trợ bạn vượt qua những suy nghĩ, cảm xúc và hành vi gây ra lo sợ về thất bại. Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) giúp nhận biết và thay đổi các suy nghĩ tiêu cực tạo ra cảm giác sợ hãi. Hay liệu pháp Giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm (MBSR) cũng có thể hỗ trợ bạn.

Sử dụng thuốc

Có thể sử dụng các loại thuốc để kiểm soát cảm giác lo âu hoặc trầm cảm liên quan đến lo sợ về thất bại. Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRI) thường được kê đơn để điều trị các rối loạn cảm xúc và lo âu. Thuốc chống lo âu như Xanax (alprazolam) và Ativan (lorazepam) cũng có thể được kê đơn.

Trong nhiều trường hợp, việc kết hợp cả hai phương pháp điều trị này cùng với thay đổi lối sống có thể mang lại hiệu quả cao nhất.

Đối mặt với lo sợ thất bại

Ngoài ra, có một số chiến lược bạn có thể áp dụng để giảm cảm giác lo sợ về thất bại. Một số phương pháp bao gồm:

Xem xét kết quả

Đôi khi bạn có thể tưởng tượng về kết quả tồi tệ nhất có thể xảy ra—và sau đó, hãy lập kế hoạch về cách bạn có thể đối phó với chúng—điều này có thể giúp giảm bớt lo âu khi bạn theo đuổi mục tiêu của mình.

Tập trung vào những điều bạn có thể kiểm soát

Thay vì lo lắng về những khía cạnh của tình huống mà bạn không thể kiểm soát, hãy tập trung vào những điều mà bạn có thể kiểm soát.

Lập kế hoạch từ trước

Nếu bạn đang đối mặt với một thách thức có thể khiến bạn lo sợ về thất bại, hãy bắt đầu phát triển các kế hoạch dự phòng từ trước. Có một kế hoạch B (hoặc kế hoạch C) có thể giúp bạn cảm thấy an tâm hơn.

Định nghĩa lại ý nghĩa của thất bại

Thay đổi cách suy nghĩ về thất bại cũng có thể giúp giảm bớt cảm giác lo sợ. Thất bại là một phần của cuộc sống và có thể là cơ hội để học hỏi và phát triển kỹ năng mới.

Thất bại có thể gây thất vọng, nhưng quan trọng là phải duy trì quan điểm tích cực về những điều học được từ thất bại. Để đạt được thành công, thường cần phải trải qua nhiều lần thất bại để học hỏi và phát triển kỹ năng mới.

Áp dụng tư duy tích cực

Tránh những suy nghĩ tiêu cực có thể làm giảm tự tin và gây ra lo lắng. Hãy tập trung vào suy nghĩ tích cực để thúc đẩy động lực.

Tưởng tượng hoá có thể ngược lại

Mặc dù tưởng tượng thành công có thể được xem là một cách để đạt được mục tiêu, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiến lược này có thể có hậu quả ngược đối với những người sợ thất bại. Một nghiên cứu chỉ ra rằng những người mắc hội chứng sợ thất bại thường trải qua tâm trạng tiêu cực nặng sau khi họ tưởng tượng về thành công.

Nhận xét cuối cùng từ Verywell

Hội chứng sợ thất bại là điều mà mọi người đều có thể trải qua, nhưng nó có thể trở nên khó khăn hơn nếu cảm giác đó kéo dài. Thấu hiểu và tử tế với bản thân cùng với việc thực hiện các bước nhỏ để tăng cường tự tin và quản lý nỗi sợ của bạn.