[ToMo] Enneagram - Khám Phá Tận Gốc Bí Mật Tính Cách

Enneagram là một công cụ tâm lý phân loại tính cách có nguồn gốc từ Hy Lạp, chia những đặc điểm cá nhân thành 9 loại khác nhau. Một trong những lợi ích chính của Enneagram là giúp bạn hiểu rõ bản thân hơn, đồng thời đề xuất một hướng đi cụ thể để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

Enneagram đã đưa ra một quan điểm cốt lõi rằng, mỗi người chúng ta đều có xu hướng quan tâm nhiều đến tương lai và đưa ra quyết định dựa trên điều này.

Do đó, Enneagram khuyến khích mọi người học cách thư giãn, tập trung vào hiện tại và tự tin thể hiện phiên bản chân thực và tốt nhất của bản thân. Một thế giới mà mọi người không quá quan tâm đến ý kiến của người khác về họ sẽ là một thế giới đầy yêu thương.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi mọi thứ không diễn ra như mong đợi? Theo Enneagram, phiên bản tồi tệ nhất của bạn sẽ phát huy khi bạn rơi vào một tình huống không an toàn quen thuộc. Bạn thường cảm thấy lo lắng, đánh mất cơ hội tốt và phát triển những hành vi tiêu cực.

Để cảm nhận sự trọn vẹn, bạn cần trải qua cảm giác của sự rơi vào vực sâu.

Vì thế, bây giờ chúng ta sẽ khám phá phần 'đáy tối' của Enneagram, khám phá sâu hơn về bản chất âm u của từng loại tính cách.

Trong trạng thái tốt nhất, họ trở nên thông thái, chấp nhận và tràn đầy lòng từ bi. Nhưng nếu ở trạng thái tồi tệ, Kiểu 1 có thể trở nên tàn nhẫn với người khác và không khoan dung với bất kỳ hành vi nào không đáp ứng tiêu chuẩn của họ. Họ tự cách mạng bản thân, tấn công người khác và bắt đầu bóp méo hiện thực, tin rằng những hành động không đúng là một phần của sự lành mạnh và chính xác. Nếu chúng ta xem xét về việc truy tố và thiếu lòng khoan dung đối với tôn giáo của người khác, chúng ta có thể tìm thấy một số người thuộc Kiểu 1. Mặc dù không thể kết luận chắc chắn, nhưng có thể Osama Bin Laden (Trùm khủng bố) là một trong số họ. Do đó, sự thiếu lòng khoan dung và vị tha là những đặc điểm nhận dạng của tính cách loại 1.

Kiểu 2, Người sẵn lòng cho đi

Mặt tích cực của Kiểu 2 là những người khiêm nhường, trực tính và đầy lòng từ bi. Ánh mắt của họ có thể nhận biết được ánh sáng và nét đẹp tiềm ẩn trong mỗi người. Tuy nhiên, khi nói đến mặt tiêu cực, Kiểu 2 là những người thích kiểm soát, nói dối, thường xuyên tức giận và không tôn trọng ranh giới cá nhân của người khác. Họ có thể bắt đầu bóp méo hiện thực và suy nghĩ xấu về những người thực sự muốn giúp đỡ họ. Không cần phải đi xa để tìm một người có tính cách Kiểu 2. Nhân vật Alex Forrest của Glenn Close trong Fatal Attraction đã thể hiện rõ cách một tính cách Kiểu 2 hoạt động. Cô ấy là loại người không thể bỏ qua việc hẹn hò cuối tuần hoặc sẽ liên tục rình mò theo dõi một người đàn ông và cả gia đình của anh ta. Do đó, những cảm xúc bị ám ảnh hoặc việc coi thường các ranh giới cá nhân là những yếu tố chính của tính cách Kiểu 2.

Kiểu 3, Người đạt thành công

Những người mang tính cách Loại 3 toàn diện thường tự chấp nhận, sống chân thành và đích thực. Họ luôn thốt ra những lời từ trái tim và truyền cảm hứng thực sự cho những người xung quanh. Tuy nhiên, khi rơi vào thói quen cố định, họ dễ tỏ ra lừa dối người khác, che giấu những lỗi lầm và thất bại của mình. Họ thường giả tạo sự thành công và thiếu lòng từ bi, khiến họ dần trở nên tàn nhẫn và độc hại trong nỗ lực che giấu hành vi lừa đảo của bản thân. Đọc về Dorian Gray trong tác phẩm kinh điển “Chân dung Dorian Gray” của Oscar Wilde để hiểu sâu hơn về tính cách Loại 3. Hoặc có thể nghiên cứu về hành vi của giám đốc đầu tư Bernie Madhoff và vụ lừa đảo ponzi trị giá 65 tỷ đô la mà ông ta bị kết án vào năm 2008 để thấy rõ hơn về đặc điểm của Loại 3.

Trong tình huống tốt nhất, những người thuộc Loại 4 thường suy nghĩ sâu sắc, có khả năng chữa lành và truyền cảm hứng. Họ có thể tự tin thể hiện bản thân một cách sâu sắc và thú vị đối với thế giới. Nhưng nếu ở tình huống tồi tệ nhất, mọi thứ xung quanh họ trở nên như những bóng ma, nhắc nhở về sự tồi tệ và cảm giác thất bại liên tục ám ảnh họ. Họ có thể từ chối sự giúp đỡ từ người khác, bị chiếm bởi cảm giác tuyệt vọng và thậm chí tự hủy hoại bản thân, rơi vào vũng lầy của cảm xúc tiêu cực. Hành vi của Kurt Cobain, ca sĩ chính của Nirvana, là một ví dụ điển hình cho người theo chủ nghĩa cá nhân. Dù anh có những thành công rực rỡ và cảm xúc sâu sắc bên ngoài, nhưng không thể ngăn chặn anh rơi vào trạng thái trầm cảm và cuối cùng là quyết định tự kết liễu cuộc đời vào năm 1994. Tính tự trọng thấp và xu hướng tự tổn thương bản thân là những đặc điểm phổ biến của Loại 4.

Loại 5, hay còn được gọi là Người dò xét

Khi nhận thức được cao, những người thuộc Loại 5 có tư duy mở rộng, là chuyên gia trong lĩnh vực mà họ chọn và tập trung mạnh mẽ vào mục tiêu của mình. Họ chia sẻ kiến thức từ trái tim. Nhưng khi họ bước vào bóng tối, họ hoàn toàn biến thành những con người khác. Bị cô lập, họ rút lui và xa lánh thực tế, bị ám ảnh và lạc lõng trong những ý nghĩ của chính mình. Họ có thể trở thành con mồi của những ảo tưởng và suy nghĩ sai lầm, dẫn đến tình trạng tâm thần không ổn định và mất kiểm soát trong một thế giới hư ảo mà họ tự tạo ra. Pete Madsen, kỹ sư người Đan Mạch, là một ví dụ điển hình cho hành vi không lành mạnh của người dò xét. Ông ta thông minh và đặc biệt, nhưng suy nghĩ của anh ta trở nên lạc lõng và ám ảnh, dẫn đến việc anh ta giết nhà báo Kim Wall trên tàu ngầm của mình vào năm 2017. Cảm giác cô đơn, mơ hồ và tâm thần phân liệt là những đặc điểm chung của Loại 5.

Loại 6, hay còn gọi là Người mang nhiều hoài nghi

Tính cách loại 6 ở hướng tích cực nhất, thường tin tưởng vào lời khuyên sâu sắc từ bên trong, hỗ trợ mạnh mẽ người khác, thể hiện khả năng cân bằng các suy nghĩ, dẫn dắt minh bạch, công bằng và có lòng dũng cảm. Nhưng khi rơi vào thói quen cố định, có sự xáo trộn nội tâm trong họ, thể hiện qua những cảm xúc bất thường, thiếu quyết đoán, nghi ngờ, trốn tránh và mâu thuẫn. Họ cảm thấy bị tấn công từ mọi phía, đầy nghi ngờ với chính bản thân. Họ cũng có xu hướng tự hủy hoại, suy nghĩ phi lý, hỗn loạn, hoang tưởng và không dám tin tưởng. Ví dụ nổi tiếng nhất về mặt tiêu cực của loại 6 có thể kể đến Adolf Hitler, người đã ra lệnh phá hủy Paris với tâm hồn đầy thù hận, kèm theo những hành động vô nghĩa vào cuối Thế chiến II trước khi tự tử vào những ngày cuối cùng. (Paris đã được cứu bởi Tướng quân Choltitz của Đức Quốc xã, người đã từ chối mệnh lệnh.) Tâm lý hoang tưởng và xu hướng tự hủy hoại bản thân là những yếu tố của tính cách loại 6.

Loại 7, hay còn gọi là Người say mê

Những người thuộc loại tính cách 7 thường tập trung, sáng suốt, vui vẻ, tinh thần phóng khoáng và biết trân trọng những gì cuộc sống mang lại cho họ. Ở mức xấu nhất, trong khi cố gắng thoát khỏi vòng xoáy lo âu, họ mất đi giới hạn lành mạnh, hành vi của họ trở nên tuyệt vọng và không ổn định, nghiện ngập, thái quá và phản ứng thói quen thoát ly xã hội sẽ xuất hiện. Không thể tập trung, đào thoát từ một lối thoát này sang lối thoát khác, những người loại 7 trở nên khắt khe, khó đoán, không đáng tin cậy và dễ nổi giận. Để nhìn thấy hành vi tiêu cực của loại 7, không cần đi xa hơn nhân vật Julian Wells, người nghiện ma túy do Robert Downey Jr. thủ vai trong Less Than Zero. Nếu chưa xem phim, bạn cũng có thể tìm hiểu về những vấn đề cá nhân của Robert Downey Jr., vì anh cũng được cho là thuộc loại 7. Những thói quen tự hủy hoại bản thân bao gồm nghiện ngập và cố gắng tự tử bốc đồng là những yếu tố chung của tính cách loại 7.

Loại 8, hay còn gọi là Lãnh đạo

Khi thói quen tập trung của họ được nới lỏng, những người thuộc loại 8 trở nên hào hùng, biết kiềm chế, hào phóng, khôn ngoan và dũng cảm. Nhưng khi thói quen xấu dần hình thành, họ trở nên tàn nhẫn, ích kỷ, độc tài, cứng nhắc và bạo lực. Họ tiếp cận quá mức, tranh giành quyền lực và có thể phá hủy tàn nhẫn mọi thứ không phù hợp với mong muốn. Họ không quan tâm đến phương thức, chỉ quan trọng kết quả và đưa mọi thứ vào tầm kiểm soát. Bạo lực và phá hủy quá mức là những đặc điểm nhận biết của tính cách loại 8. Saddam Hussein, cựu độc tài của Iraq, người bị đất nước của mình xử phạt vì tội ác chống lại nhân loại, có thể là một ví dụ cho loại 8. Bạo lực tàn bạo và phá hủy là những đặc điểm chính của tính cách loại 8.

Ở góc độ tích cực nhất, những người thuộc Loại 9 tự nhìn nhận rõ bản thân, họ được hướng dẫn, rõ ràng và thực tế, thể hiện hành động đúng đắn và hướng tới mục tiêu của họ. Nhưng khi rơi vào thói quen xấu, một bức tranh khác xuất hiện với màu sắc tăm tối. Tê liệt, mệt mỏi, mất kết nối với thế giới và không còn sự sống, họ trở nên giống như thây ma, gần như không có biểu hiện con người. Họ có thể rơi vào trạng thái trầm cảm. Mặt tối của những người thuộc Loại 9 thường là gánh nặng tội lỗi, thiếu sót hoặc thờ ơ. Vấn đề này có thể bắt nguồn từ việc phụ huynh lờ đi mối quan tâm hoặc cho phép lạm dụng xảy ra, hoặc từ việc quản lý biết về tham nhũng trong công ty nhưng không làm gì. Trong vụ bê bối của Madoff, có thể ít nhất một người làm việc với anh ta thuộc loại 9. Từ chối mọi người và cách biệt bản thân là hai đặc điểm của người thuộc Loại 9.

Khám phá mặt tối của các tính cách có thể làm bạn thất vọng, nhưng cũng có thể làm sáng tỏ những xu hướng và phát hiện ra dấu hiệu mặt tối ẩn trong bản thân là một phần quan trọng của sự phát triển. Trải nghiệm bóng tối mới có thể giúp bạn đánh giá cao hơn ánh sáng của những ngày sáng tỏ. Mỗi người đều có mặt tốt và mặt xấu, vì vậy, Enneagram cung cấp cho bạn một bản đồ rõ ràng đến cả hai điểm này.

Link bài gốc: The Dark Side of the Enneagram: The Shadow for Each Type

Dịch giả: Nguyễn Trần Khánh Thư - ToMo - Học Một Điều Mới