Hiểu rõ sức ảnh hưởng của cảm xúc đối với tư duy giúp chúng ta tận dụng hiệu quả sức mạnh đó.
Cảm xúc đưa chúng ta đi xa. Cái này ám chỉ trạng thái cảm xúc của chúng ta (ví dụ: bị cuốn hút bởi một bài hát hay một vở kịch). Nhưng cảm xúc cũng là động lực - nguồn năng lượng - cho tư duy và hành động của chúng ta. Chúng ta có thể học từ cảm xúc của mình và áp dụng chúng để giúp chúng ta giải quyết vấn đề hoặc suy nghĩ hiệu quả hơn.
Cảm xúc thường làm trở ngại cho tư duy sáng suốt. Chúng ta phải đối mặt với chúng, bước qua chúng, hoặc thay đổi chúng để suy nghĩ chính xác và sáng suốt hơn.
Thực ra, không nhất thiết phải như vậy. Chúng ta không luôn luôn cần phải giải quyết cảm xúc của mình bằng cách thay đổi chúng hoặc làm cho bản thân cảm thấy tốt hơn. Thay vào đó, cảm xúc có thể giúp ích cho tư duy và giải quyết vấn đề nếu chúng ta xem xét những thông điệp cụ thể mà chúng truyền tải, những tác vụ nào có thể hưởng lợi từ những cảm xúc và tâm trạng khác nhau, và những hoạt động nào chúng có thể thúc đẩy.
Ngoài ra, những cảm xúc khác nhau mang lại lợi ích cho các nhiệm vụ khác nhau. Sự bi quan có thể hữu ích cho các nhiệm vụ tập trung vào chi tiết, đòi hỏi tư duy phê phán. Trong tâm trạng này, chúng ta nhìn thấy tất cả những điều không ổn trên thế giới này, và đôi khi thật cần thiết (như khi đánh giá hoặc suy nghĩ về kế hoạch kinh doanh hoặc chuẩn bị một bài thuyết trình).
Khi chúng ta vui vẻ và tràn đầy năng lượng, có thể chúng ta trở nên phấn khích hoặc hớn hở, nhìn thấy các mối liên kết từ xa và nảy ra nhiều ý tưởng nhanh chóng. Việc nhận biết được cảm xúc nào phù hợp với nhiệm vụ nào có thể gợi ý cho chúng ta làm gì khi chúng ta có những cảm xúc khác nhau. Bằng cách lựa chọn nhiệm vụ phù hợp với tâm trạng của chúng ta, chúng ta đang sử dụng tiềm năng của những cảm xúc đó.
Cảm xúc cũng có thể được sử dụng như nguồn cảm hứng và thông tin cho quá trình sáng tạo. Trong nghiên cứu gần đây của chúng tôi về vai trò của cảm xúc trong quá trình sáng tạo của các nghệ sĩ - từ họa sĩ và nhà điêu khắc, nhà văn và nhà thiết kế, đến nhạc sĩ và nhà biên đạo - chúng tôi đã phát hiện rằng họ thường nói về các chức năng khác nhau của cảm xúc trong công việc của họ. Từ nghiên cứu này và nghiên cứu về những người sáng tạo nói chung, chúng tôi có thể xác định ít nhất bốn cách mà con người sử dụng cảm xúc để giúp cho sự sáng tạo:
1. Cảm xúc không thoải mái có thể truyền cảm hứng cho ý tưởng thay đổi.
Các cảm xúc tiêu cực như sự thất vọng hoặc tức giận cho chúng ta biết rằng có một vấn đề, và chúng có thể truyền cảm hứng cho những người sáng tạo để giải quyết vấn đề này. Khi mọi người cảm thấy thất vọng, họ có thể cố gắng làm cho bản thân cảm thấy tốt hơn hoặc sử dụng cảm xúc này như một tín hiệu cho biết có điều gì đó đang không ổn. Nhận ra một vấn đề có thể thúc đẩy người ta tìm cách giải quyết nó và truyền cảm hứng cho những ý tưởng về giải pháp tiềm năng.
Trong nghiên cứu của chúng tôi, một nhà thiết kế đồ họa mô tả về một bộ sưu tập công việc và nói: 'Các cảm xúc tiêu cực khiến tôi muốn tạo ra một cái gì đó độc đáo và khác biệt để nổi bật so với những điều tôi không thích về ngành nghề của mình.' Câu chuyện về sự phát minh và khởi nghiệp thường đầy những ví dụ về sự thất vọng truyền cảm hứng cho ý tưởng và sản phẩm cuối cùng. Josephine Cochrane đã phát minh ra máy rửa chén sau khi bực tức vì người giúp việc của bà thường làm vỡ những bộ đồ sứ yêu thích. Gần đây hơn, Apoorva Mehta đã phát triển ứng dụng giao hàng tạp hóa Instacart - được truyền cảm hứng từ việc không thích trải nghiệm mua sắm tại cửa hàng tạp hóa.
2. Bạn có thể chuyển hóa cảm xúc vào công việc của mình.
Cảm xúc đa dạng có thể hỗ trợ cho quá trình sáng tạo bằng cách được thể hiện trong công việc hoặc truyền năng lượng cho các nhiệm vụ khác nhau trong quá trình sáng tạo. Một nhà soạn nhạc trong nghiên cứu của chúng tôi chia sẻ: 'Tôi rất vui vẻ khi ở đó, cảm thấy thư giãn vì cuối tuần của chúng tôi chỉ mới bắt đầu, cảm thấy yêu thương cô ấy và được cô ấy yêu thương. Tôi đứng bên cây đàn của cô ấy và đơn giản chỉ để cho tất cả những cảm xúc đó chảy trong tôi tràn vào mối liên kết giữa những ngón tay và cây đàn, và tôi đã ghi lại bằng iPhone của mình.'
Một nghệ sĩ đang tập trung tái hiện một phiên bản đa phương tiện về hoa cúc gloriosa mô tả: 'Sự tò mò đã tạo ra nhiều thử nghiệm với các phương tiện khác nhau để tạo hiệu ứng. Sự cấp bách thúc đẩy tiến độ, và sự mãnh liệt đã dẫn đến nhiều giờ làm việc tập trung để đạt được hiệu quả mong muốn.'
Ngoài việc tạo ra một tác phẩm, cảm xúc cũng có thể được chuyển hóa vào các cá nhân khác tham gia vào quá trình sáng tạo, như một nhà biên đạo múa đã mô tả: 'Tôi cố gắng chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực của mình thành phản hồi mang tính xây dựng cho đội diễn viên của mình, và tôi để niềm vui của mình tỏa sáng vào những ngày tôi cảm thấy tốt về nó.'
Việc chuyển hóa cảm xúc này có thể có những hệ quả quan trọng. Ví dụ, các doanh nhân có khả năng truyền tải nhiệt huyết (qua biểu hiện khuôn mặt sống động, cử chỉ cơ thể năng động, v.v.) được coi là đam mê hơn, và điều này báo trước sự quan tâm của các nhà đầu tư tiềm năng.
3. Sử dụng ký ức về cảm xúc có thể hỗ trợ cho quá trình tư duy.
Trong nghiên cứu của chúng tôi, một nhà văn đang tập trung hoàn thành một câu chuyện ngắn về hai người phụ nữ trong một nghĩa trang đã mô tả: 'Công việc viết lách thường gắn liền với cảm giác cô đơn, nhưng trong khi tôi viết, tôi cố gắng sử dụng cảm giác đó để lột tả sự cô đơn mà từng nhân vật của mình cảm nhận; tôi cố gắng giữ tâm trạng đó trong quá trình hoàn thành tác phẩm. Ngoài ra, tôi cố gắng hồi tưởng lại những ký ức từ những mất mát trong gia đình để có được các chi tiết chính xác cho câu chuyện - có thể tôi sẽ đi đến nghĩa trang để xem những chi tiết/ký ức nào sẽ được gợi lại. Tích cực triệu tập cảm xúc và ký ức từ những khoảnh khắc đó.' Đây là quá trình tương tự được sử dụng bởi các diễn viên khi họ hồi tưởng những ký ức cảm xúc cá nhân để tạo ra hình ảnh sống động và đáng tin cậy về nhân vật của họ.
4. Các cảm xúc cụ thể có thể giúp chúng ta thực hiện các công việc khác nhau một cách trôi chảy hơn
Thường thì, những người sáng tạo có thể lựa chọn làm các công việc khác nhau vào các thời điểm khác nhau. Họ sử dụng cảm xúc để hỗ trợ đạt được mục tiêu và hiểu mối liên hệ giữa trạng thái cảm xúc và hiệu suất, và có thể chọn nhiệm vụ phù hợp với tâm trạng của mình để tận dụng mối quan hệ này.
Tôi không phải là người thích buổi sáng; mức năng lượng của tôi thấp vào buổi sáng và ý tưởng không được khơi thông. Nhưng trong tâm trạng này, tôi có thể hoàn thành tốt các nhiệm vụ yêu cầu tư duy phản biện, như đọc phần nháp của các bản thảo của tôi. Tâm trạng của tôi khiến việc nhìn nhận từ góc độ của những người đánh giá tiềm năng về các bài báo trở nên dễ dàng hơn, giúp tôi nhận ra các vấn đề tiềm ẩn và suy nghĩ về cách giải quyết chúng.
Tương tự, trong nghiên cứu của chúng tôi, một nhạc công đệm đàn cho buổi biểu diễn ba-lê đang soạn nhạc cho một vở múa mô tả:
Tôi nhận ra rằng có thể mang các cảm xúc từ bên ngoài vào trong lớp học bằng cách đánh giá cảm xúc của mình vào thời điểm đó, sau đó sử dụng trạng thái cảm xúc của mình để xác định mức độ năng lượng cần thiết. Ví dụ, nếu tôi cảm thấy tỉnh táo và vui vẻ ở đầu buổi học, các vũ công tỏ ra năng động và ánh nắng mặt trời tỏa sáng, vv. và phong cách di chuyển yêu cầu là chậm rãi và u ám - có thể thậm chí là tối tăm - thì tôi cần thay đổi hoàn toàn theo hướng ngược lại với cảm nhận của mình và tưởng tượng một không gian u ám để truyền đạt năng lượng tích cực của mình. Cách tôi biểu diễn âm nhạc, do đó, được ảnh hưởng bởi nguồn năng lượng 'tích cực', nhưng truyền đạt qua một bức tranh khắc nghiệt. Tôi hầu như chắc chắn có thể biểu diễn một cái gì đó phù hợp với năng lượng này.
Khả năng sử dụng cảm xúc, tích cực hoặc tiêu cực, thoải mái hoặc không thoải mái, để giúp hiểu rõ hơn về trải nghiệm của mình và hỗ trợ quá trình tư duy và ra quyết định có thể tạo ra sự khác biệt giữa việc phản ứng với thế giới xung quanh và trở thành một người tham gia sáng tạo và tích cực trong thế giới đó. Nhà tâm lý học B. F. Skinner nói rằng khi gặp điều gì đó thú vị, hãy từ bỏ mọi thứ đang làm và tập trung vào điều đó. Để thực hiện lời khuyên này, chúng ta cần lắng nghe và sử dụng cảm xúc của mình. Sự sáng tạo có thể ẩn chứa phía sau màn hình của cảm xúc.