Đã đến lúc mang thiên nhiên vào cuộc sống hàng ngày. Dù theo bản năng ta biết việc ngắm nhìn chim chóc và sóc trong công viên có thể làm dịu tinh thần và giúp ta cảm thấy tốt hơn, những bằng chứng khoa học ngày càng khẳng định lợi ích của liệu pháp tự nhiên. Bài viết này giải thích các khía cạnh và lợi ích của liệu pháp tự nhiên đối với sức khỏe tâm lý, cũng như cách tận hưởng thiên nhiên ngay cả khi ta phải ở trong nhà.
Liệu Pháp Tự Nhiên là Gì?
Liệu pháp tự nhiên, hay liệu pháp sinh thái, dựa trên việc sử dụng thiên nhiên để giúp ta hồi phục, đặc biệt về mặt tâm lý. Hiện nay, thay vì tận hưởng và hưởng lợi từ môi trường tự nhiên, ta dành nhiều thời gian trực tuyến trước màn hình. Ta không còn dành đủ thời gian ngoài trời để giảm căng thẳng, xả hơi hoặc nạp năng lượng như trước kia. Chẳng hạn, ta không còn đạp xe qua những cánh đồng hoặc vui chơi bên hồ nước như khi còn nhỏ. Thay vào đó, ta dành nhiều thời gian cho mạng xã hội và trò chơi điện tử, dẫn đến một xã hội căng thẳng với nhiều vấn đề tâm lý.
Liệu Pháp Xanh Lá và Xanh Dương
Bạn có thể đã nghe về liệu pháp tự nhiên như 'chăm sóc xanh', 'tập thể dục xanh' hoặc 'liệu pháp xanh'. Điều này bởi vì lợi ích mạnh mẽ của nó đến từ việc dành thời gian ở những không gian xanh. Nhưng liệu pháp tự nhiên cũng bao gồm việc ở gần các môi trường nước xanh như biển, sông và hồ. Ở gần nước giúp phục hồi tinh thần và khiến ta cảm thấy tốt hơn. Màu xanh dương còn biểu trưng cho sự bình yên và thanh thản.
Dự án Blue Health là một tổ chức đã nghiên cứu mối liên hệ giữa không gian xanh và sức khỏe tại 18 quốc gia Châu Âu. Sau khi khảo sát 18.000 người, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng mọi người cảm thấy tốt hơn khi ở gần nước. Thực tế, có bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc nhiều hơn với không gian xanh ngoài trời có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tâm thần và hạnh phúc. Vì vậy, các nhà nghiên cứu đã mở rộng khái niệm liệu pháp thiên nhiên để bao gồm cả không gian xanh dương.
Có nhiều phương pháp trị liệu thiên nhiên khác nhau mà bạn có thể tham gia. Những phương pháp này bao gồm làm vườn trong sân sau, đi dạo trong cánh đồng hoa, hoặc thư giãn trên phao trôi sông.
Ngoài ra, liệu pháp thiên nhiên hay liệu pháp sinh thái còn bao gồm các hoạt động hoặc phương pháp được hướng dẫn chính thức bởi các nhà trị liệu và lãnh đạo được đào tạo. Dưới đây là một số phương pháp trị liệu thiên nhiên chuyên nghiệp hơn:
Liệu pháp nông nghiệp
Liệu pháp hỗ trợ động vật
Liệu pháp phiêu lưu
Liệu pháp thiên nhiên hoang dã
Liệu pháp tắm rừng
Lợi ích của việc sống cùng thiên nhiên
Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng chúng ta có thể hưởng lợi từ sức mạnh chữa lành của Mẹ Thiên Nhiên và đạt được nhiều lợi ích về sức khỏe tâm lý. Câu hỏi đặt ra là liệu các liệu pháp này có dễ dàng và tiết kiệm chi phí không? Nghiên cứu tâm lý mới nhất cho thấy rằng dành thời gian cùng thiên nhiên là một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí để cải thiện nhiều khía cạnh của sức khỏe tâm lý.
Tăng cường hạnh phúc
Nhiều sách và bài viết đã được xuất bản về cách nâng cao hạnh phúc. Một phương pháp đã được chứng minh là dành nhiều thời gian hơn với thiên nhiên. Trong một đánh giá các nghiên cứu trước đó, Tiến sĩ Gregory Bratman, giảng viên tại Đại học Washington, đã xác định một khung đo lường lợi ích tâm lý để các nhà quy hoạch thành phố tích hợp môi trường tự nhiên vào các kế hoạch tương lai. Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances, Gregory và đồng nghiệp đã tìm thấy bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc với thiên nhiên liên quan đến nhiều lợi ích, bao gồm tăng cường hạnh phúc, cảm giác thịnh vượng, tương tác xã hội tích cực và cảm giác ý nghĩa trong cuộc sống.
Giảm căng thẳng, lo âu và trầm cảm
Với tỷ lệ lo âu ngày càng tăng ở sinh viên đại học Mỹ, một nghiên cứu đã xem xét 14 nghiên cứu trước đó về người trưởng thành ở độ tuổi đại học. Sống và học tập gần thiên nhiên giúp giảm căng thẳng tâm lý rõ rệt. Nghiên cứu so sánh sinh viên sống ở khu vực đô thị với những người sống gần thiên nhiên, cho thấy tác động tức thì của môi trường đến tâm lý. Chỉ cần ít nhất 10 phút ngồi hoặc đi dạo gần thiên nhiên, sức khỏe tâm lý của chúng ta sẽ được cải thiện đáng kể. Các nhà khoa học sử dụng các chỉ số tâm lý và sinh lý để đo lường điều này.
Tăng cường lợi ích đối với nhận thức
Tâm trí chúng ta tận hưởng thời gian gần gũi thiên nhiên, giúp tập trung tốt hơn, được gọi là sự mài dũa nhận thức. Nghiên cứu gần đây cho thấy tương tác với thiên nhiên rất có lợi cho não bộ, cải thiện hiệu suất trí nhớ, tính linh hoạt nhận thức và khả năng kiểm soát sự chú ý.
Mang thiên nhiên vào ngôi nhà của bạn
Vì lý do xã hội và kinh tế, không phải ai cũng có thể dễ dàng tiếp cận không gian xanh. Thêm vào đó, trong thời tiết xấu và mùa đông lạnh, ngay cả những người có khả năng cũng có thể không muốn ra ngoài thiên nhiên. Sự hấp dẫn của việc đi dạo bên sông hoặc thăm khu bảo tồn thiên nhiên có thể giảm đi.
Nếu bạn bị hạn chế về thời gian và khả năng tiếp cận, có thể do lịch trình làm việc căng thẳng hoặc không thoải mái khi ra ngoài trong cái lạnh, bạn vẫn có thể dễ dàng tiếp cận thiên nhiên hơn.
Làm thế nào để mang những lợi ích của thiên nhiên vào trong ngôi nhà và nơi làm việc? Dưới đây là một số cách đơn giản bạn có thể thử: