Tôi hầu như nhớ rõ buổi học đầu tiên mà tôi đảm nhiệm. Đó là một buổi thí nghiệm vật lý ở trường đại học, và tôi là một trợ giảng mới tốt nghiệp đại học. Điều này vừa là vui vừa là lạ. Tôi không lớn hơn các sinh viên nhiều, nhưng ở đó, tôi chịu trách nhiệm cho mọi thứ. Đó là một khoảnh khắc đáng nhớ.
Trong những năm tiếp theo, tôi đã thay đổi cách tiếp cận giáo dục khoa học (mặc dù đôi khi tôi lại quay trở lại với thói quen và phương pháp từ khóa học ban đầu). Thực ra, theo một cách nào đó, tôi nghĩ giáo viên giống như Pokémon: chúng ta tiến hóa qua các cấp độ khác nhau và có được những sức mạnh khác nhau. (Rất đáng tiếc, chúng ta cũng khác nhau về hình dạng.) Theo kinh nghiệm của tôi, có ba cấp độ trong quá trình phát triển của một giáo viên.
Cấp độ 1: Người Truyền đạt
Đây là nơi mà hầu hết mọi người bắt đầu. Là một trợ giảng mới tốt nghiệp đại học, tôi chủ yếu chỉ dùng những tài liệu đã được cung cấp và truyền đạt thông điệp đó tới lớp học. Nếu có sách hướng dẫn thực hành, tôi sẽ tuân theo. Đối với một khóa học giảng dạy, điều này có nghĩa là tuân thủ theo thứ tự các chủ đề trong giáo trình. Nếu một nhà xuất bản tạo ra bộ ghi chú PowerPoint, tôi sẽ sử dụng chúng.
Ở cấp độ này, giáo viên thực sự chỉ là người truyền đạt. Họ lấy những gì tác giả nói và truyền đạt cho sinh viên. Điều này giống như Sigourney Weaver trong bộ phim Galaxy Quest (cuộc truy tìm trên thiên hà) - một bộ phim bạn nên xem. Nhiệm vụ duy nhất của cô trên phi thuyền là nhận lệnh và truyền đạt chúng cho máy tính. Cô ấy là một người truyền đạt ở cấp độ 1.
Điều này không phải là điều tồi tệ hoàn toàn. Đôi khi bạn chỉ cần ở cấp độ 1. Vì cuộc sống thế đấy. Vào học kỳ này, tôi đã chọn một khóa học thiên văn học cho sinh viên không chuyên ngành vào phút cuối. Bạn sẽ làm gì khi chỉ còn một tuần để chuẩn bị? Đúng rồi, bạn tải xuống tất cả slide PowerPoint. Có những thứ tôi muốn thay đổi, nhưng đôi khi không phải lúc nào cũng có thể thay đổi được. (Dưới đây là những suy nghĩ của tôi về khóa học đó nếu bạn quan tâm.)
Cấp độ 2: Chuyên Gia Nội Dung
Khi giáo trình không đủ tốt, bạn cần phải phát triển lên cấp độ tiếp theo với tư cách là người sáng tạo nội dung. Giáo viên không chỉ lấy những gì có trong sách; bây giờ họ còn điều chỉnh nội dung nữa. Làm thế nào? Dưới đây là một số đặc điểm của một giáo viên Pokémon ở cấp độ 2:
- Thay đổi thứ tự các chủ đề (trong vật lý, từ lực học đến động học)
- Điều chỉnh các phương trình - ví dụ, viết v1 cho vận tốc ban đầu thay vì v
- Đề xuất về ký hiệu. Giáo trình cũ trình bày các vector dưới dạng biến được in đậm. Nhưng bây giờ chúng ta vẽ mũi tên trên đầu biến đó.
- Quyết định gọi g là 'trọng trường cục bộ,' với đơn vị là N/kg, thay vì 'gia tốc trọng trường'
- Tạo các slide PowerPoint mới cho một chủ đề cụ thể
Đây chỉ là những ví dụ nhỏ thôi. Còn có 1,000 cách để biến tài liệu thành của riêng bạn. Bạn có thể viết giáo trình của riêng mình. Bạn thậm chí có thể không sử dụng giáo trình và chỉ dựa vào ghi chú và bài thuyết trình của bạn.
Thực sự thì có lẽ hầu hết các giáo viên đang ở cấp độ này - mọi người thích tùy chỉnh các khóa học của họ, dù chỉ một chút. Nhưng những giáo viên tiên tiến hơn, với sự thông thạo vững chắc về nội dung, bắt đầu có những ý tưởng riêng về cách trình bày các chủ đề.
Cấp độ 3: Giáo Dục Mở Rộng
Đến một thời điểm nào đó, bạn bắt đầu nhận ra được một số điều. Bạn nhận ra rằng dù bạn giảng giải rõ ràng đến đây, thì nhiều sinh viên vẫn sẽ không hiểu. Đối với các nhà giáo dục ở cấp độ 2, phản ứng của họ là cố gắng cải thiện nội dung. Có sự giả định rằng nếu bạn có thể tạo ra bài giảng hoàn hảo, mọi người sẽ hiểu. Đơn giản thế thôi.
Thực tế, việc học không hề đơn giản tí nào. Nó lộn xộn và khiến bạn phát điên. Đôi khi bạn muốn gào lên - cả giáo viên và sinh viên đều vậy.
Ví dụ A: Một trong những ý tưởng đầu tiên được giảng dạy trong Vật lý 101 là mối quan hệ giữa lực và chuyển động. Một số giáo trình gọi điều này là 'Định luật hai Newton' (mặc dù tôi tránh sử dụng cách gọi này). Điều này nói rằng khi có một lực tác động lên một vật, vật đó sẽ tăng tốc. Dưới dạng phương trình, nó trông như thế này, trong đó m là khối lượng của vật và a là gia tốc của nó:
Trong lớp, bạn thực hiện các tình huống mô phỏng cho mô hình này. Bạn đặt một lực không đổi lên một chiếc xe chạy có ma sát thấp và chứng minh rằng nó đang tăng tốc. Bạn loại bỏ lực tác động lên một chiếc xe sau khi nó được đẩy đi và chỉ ra rằng vận tốc không thay đổi (không có gia tốc). Bạn ném một quả bóng lên trời và chứng tỏ rằng nó chậm lại khi bay lên do lực hấp dẫn (gia tốc hướng xuống). Trải qua tất cả những điều này, các sinh viên đều gật đầu vui vẻ.
Sau đó, bạn đặt một câu hỏi: Một tên lửa ở sâu bên ngoài không gian, nơi không có trong lực, và nó bắn các động cơ đẩy trong 30 giây để tăng tốc. Điều gì xảy ra khi động cơ bị tắt? Hãy thử điều này trong một lớp vật lý. Tôi đảm bảo sẽ có nhiều học sinh nói rằng tên lửa chạy chậm lại và dừng lại vì không có lực tác dụng lên nó. Hãy bình tĩnh hít một hơi.
Việc giảng dạy của bạn có thể không phải là vấn đề. Sinh viên chắc chắn không phải là vấn đề. Thực tế, có thể không có vấn đề nào ở đây cả. Vì đây chính là nội dung của quá trình học tập. Và bạn vừa đạt đến cấp độ 3.
Vậy thì những điều gì sẽ xảy ra với một giáo viên cấp độ 3? Lần này, nó liên quan đến những gì sinh viên làm, chứ không phải những gì giáo viên làm. Đó là toàn bộ ý tưởng đằng sau việc học tập lấy học sinh làm trung tâm. Dưới đây là một vài ví dụ:
- Học giải quyết vấn đề giống như trong tình yêu: Điều này thực sự tuyệt vời. Học sinh hợp tác nhóm để giải quyết vấn đề, nhưng mỗi 5 phút lại thay đổi đội một lần. Tin tôi lần này đi.
- Phân loại thẻ: Tạo ra các thẻ với nội dung khác nhau - ví dụ, một loạt biểu đồ động. Sinh viên cùng nhau sắp xếp thẻ thành từng đống. Đống nào? Họ sẽ tự quyết định, sau đó phải giải thích lý do chọn lựa của mình. Một công cụ tuyệt vời.
- Câu hỏi với cú nhấp chuột: Điều này khá dễ dàng. Sinh viên sử dụng một số công cụ bình chọn để trả lời các câu hỏi trắc nghiệm thú vị. Dựa trên phản hồi của họ, bạn có thể có một số cuộc thảo luận thú vị trong lớp.
- Trò chơi sai sót: Ở đây, sinh viên cùng nhau giải quyết một vấn đề vật lý và viết giải pháp lên bảng. Nhưng họ cố tình thêm sai lầm vào giải pháp. Và sinh viên khác sẽ cố gắng tìm ra điểm sai đó.
Nhớ rằng tất cả các hoạt động này đều tập trung vào việc học sinh tự thực hiện. Đây là phần giải phóng - khi giáo viên nhận ra rằng học sinh không chỉ là đối tượng của họ mà còn là người học tự quản lý học tập.
Vậy việc học có dễ dàng không nhỉ - chỉ cần nâng cấp là xong sao? Ôi, ước gì nó dễ dàng như vậy. Làm việc ở cấp độ 3 có thể khó khăn và đáng sợ vì bạn đang mất quyền kiểm soát và không đảm bảo được mọi thứ sẽ diễn ra suôn sẻ. Thành thật mà nói, đôi khi nó thậm chí là một thảm họa. Nhưng đôi khi - và thực sự ngạc nhiên, thường xuyên hơn - điều đó lại là điều tuyệt vời.
Có phải là cấp độ 4 không? Có thể là có, nhưng tôi vẫn chưa đạt đến cấp độ đó.