[ToMo] Mạng Xã Hội Đang Từ Từ Hủy Hoại Tình Bạn

Bạn chỉ có thể duy trì 150 mối quan hệ bạn bè. Vậy còn mạng xã hội thì thế nào?

Ai cũng quen với việc bị cuốn vào mê cung của Facebook. Bạn biết câu chuyện đó mà.

Với tôi, vào một tối thứ ba, tôi nằm dài trên giường, tự nhủ “chỉ thêm chút nữa thôi”, và nửa giờ sau, tôi không còn cảm giác muốn nghỉ ngơi nữa.

Tôi bình luận vào bài viết của một người bạn rồi Facebook gợi ý kết bạn với một người bạn cũ, nhưng thay vì chỉ kết bạn, tôi lại xem trang cá nhân của họ và khám phá cuộc sống của họ từ vài năm trước… cho đến khi gặp một tiêu đề khiến tôi phải suy nghĩ và phần bình luận làm tôi như bùng nổ.

Sáng hôm sau, tôi thức dậy với cơ thể mệt mỏi rã rời.

Có lẽ ánh sáng xanh phát ra từ màn hình khi chúng ta lướt Facebook và xem trang cá nhân của bạn bè chính là nguyên nhân gây rối loạn chu kỳ giấc ngủ. Sự mệt mỏi và dễ cáu gắt có thể bắt nguồn từ việc thiếu ngủ. Hoặc có thể là điều gì khác.

Có thể, chúng ta tự nhủ rằng việc online giúp giữ kết nối, nhưng lại không nhận ra rằng năng lượng cho việc tương tác trực tiếp đang dần bị rút cạn và chuyển sang mạng xã hội.

Điều gì sẽ xảy ra nếu mỗi lượt like, tim, và bình luận trên mạng xã hội được thay thế bằng việc tương tác trực tiếp với bạn bè?

Luôn có cơ hội để duy trì tình bạn, kể cả khi trực tuyến.

Mặc dù não chúng ta có thể phân biệt giữa trò chuyện trực tuyến và tương tác xã hội trực tiếp, nhưng chưa chắc chúng ta đã phát triển thêm nguồn năng lượng riêng cho việc dùng mạng xã hội.

Sẽ có một giới hạn cho số lượng người mà chúng ta có thể duy trì kết nối và dành năng lượng cho.

Điều đó có nghĩa là hàng giờ chúng ta trò chuyện với người lạ mỗi đêm đang tiêu hao năng lượng mà lẽ ra chúng ta nên dành cho những người thân quen ngoài đời thực.

“Có vẻ như chúng ta chỉ có thể duy trì liên lạc với khoảng 150 người, bao gồm cả gia đình,” R.I.M. Dunbar, tiến sĩ và giáo sư Khoa Tâm lý Thực nghiệm tại Đại học Oxford, nói. Ông chia sẻ với Healthline rằng đây là “giới hạn được xác định bởi kích thước bộ não của chúng ta”.

Theo Dunbar, đây là một trong hai yếu tố quyết định số lượng bạn bè mà chúng ta có thể duy trì.

Dunbar và các nhà nghiên cứu khác tiến hành nghiên cứu bằng cách phân tích hình ảnh quét não bộ, xác định số lượng bạn bè cả trực tuyến và trực tiếp mà chúng ta có, liên quan đến kích thước của neocortex, phần não bộ kiểm soát các mối quan hệ.

Yếu tố ràng buộc thứ hai là thời gian.

Theo số liệu từ GlobalWebIndex năm 2017, trung bình chúng ta dành khoảng 2 tiếng mỗi ngày cho mạng xã hội và nhắn tin. Đến năm 2012, con số này tăng thêm khoảng nửa tiếng và có thể sẽ tiếp tục tăng.

“Thời gian bạn dành cho một mối quan hệ quyết định sự bền vững của nó,” Dunbar nói.

Theo nghiên cứu của Dunbar được công bố vào năm 2016, mặc dù mạng xã hội cho phép chúng ta “phá vỡ những rào cản” của việc duy trì mối quan hệ trực tiếp và mở rộng mạng lưới bạn bè, nó vẫn không vượt qua được khả năng tự nhiên của chúng ta đối với tình bạn.

Thông thường, trong mạng lưới giới hạn khoảng 150 người, chúng ta có một vòng tròn nhỏ hơn yêu cầu tương tác thường xuyên hơn để duy trì tình bạn, dù là đi uống cà phê hay ít nhất là có vài cuộc trò chuyện.

Hãy nghĩ về vòng tròn mạng xã hội của bạn và xem có bao nhiêu người bạn cảm thấy gần gũi hơn những người còn lại. Dunbar kết luận rằng mỗi vòng tròn yêu cầu mức độ tương tác khác nhau.

Ông nói rằng chúng ta cần tương tác “ít nhất một tuần một lần với 5 người thân thiết, ít nhất một lần mỗi tháng với 15 người bạn thân, và ít nhất một lần mỗi năm với 150 người “chỉ là bạn”.

“Chúng ta đang tự lừa dối bản thân,” ông giải thích. “Bạn có thể kết bạn với bao nhiêu người tùy thích, nhưng điều đó không có nghĩa là họ thật sự là bạn. Chúng ta chỉ đang nghĩ rằng họ giống như người quen ngoài đời thực”.

Dunbar tuyên bố rằng, giống như cách chúng ta làm trong thế giới thực, chúng ta dành phần lớn tương tác trên mạng xã hội cho 15 người gần gũi nhất, với khoảng 40% sự chú ý dành cho 5 người bạn thân và 60% cho 15 người bạn khác.

Điều này liên quan đến một trong những lập luận lâu đời nhất ủng hộ mạng xã hội: Nó có thể không mở rộng số lượng mối quan hệ bạn bè thực sự, nhưng các nền tảng này có thể giúp chúng ta duy trì và củng cố những kết nối quan trọng.

“Mạng xã hội cung cấp một phương tiện hiệu quả để duy trì những mối quan hệ bạn bè cũ, vì vậy chúng ta không nên chỉ trích nó quá gay gắt,” Dunbar nói.

Nhưng ngoài niềm vui, bảng tin của tôi còn đầy những tiêu đề và bình luận sôi nổi từ bạn bè và cả người lạ – điều này không thể tránh khỏi.

Năng lượng của bạn có thể bị ảnh hưởng nếu tham gia vào các bình luận đó.

Việc sử dụng năng lượng để tương tác trong mạng xã hội rộng lớn với người lạ có thể vắt kiệt tài nguyên của bạn.

Sau cuộc bầu cử tổng thống, tôi nhìn nhận mạng xã hội là cơ hội để kết nối chúng ta với các vấn đề chính trị. Tôi mong đợi những bài viết chính trị thể hiện quan điểm tôn trọng về quyền phụ nữ và biến đổi khí hậu.

Nhưng nó phản tác dụng khi ai đó chặn tôi bằng tin nhắn trực tiếp, khiến adrenaline của tôi tăng vọt. Sau đó, tôi phải tự hỏi bước tiếp theo của mình là gì.

Liệu tham gia vào các cuộc tranh luận có thực sự tốt cho tôi và tình bạn của tôi không?

Không nghi ngờ gì nữa, vài năm trước, khi các kết nối trực tuyến trở nên phổ biến, các cuộc trò chuyện trực tuyến đã dẫn đến những kết quả thực tế.

Từ những tranh luận về chính trị, tư tưởng đạo đức đến phong trào #metoo, chúng ta thường cảm thấy tức giận hoặc căng thẳng khi tham gia các cuộc tranh luận này – đặc biệt là khi nhiều giọng nói và gương mặt quen thuộc đứng về phe đối lập. Nhưng cái giá mà chúng ta và người khác phải trả là gì?

“Mọi người cảm thấy bị ép buộc phải thể hiện sự lăng mạ trên mạng vì họ nhận được phản hồi tích cực từ việc đó,” M.J. Crockett, nhà thần kinh học, cho biết.

Trong công việc của mình, cô ấy nghiên cứu cách mọi người thể hiện sự lăng mạ đạo đức trên mạng xã hội và liệu sự thấu cảm và lòng cảm thông của họ có khác so với con người thật ngoài đời.

Mỗi lượt thích hoặc bình luận có thể khẳng định một ý kiến, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ ngoại tuyến của bạn.

Đội nghiên cứu của Facebook cũng đặt câu hỏi tương tự: Mạng xã hội tốt hay xấu cho hạnh phúc của chúng ta? Câu trả lời của họ là: dành quá nhiều thời gian thì xấu, còn tương tác tích cực thì tốt.

“Chỉ đơn giản đăng một dòng trạng thái thì chưa đủ, chúng ta phải tương tác một – một với những người khác trong mạng lưới của họ,” theo báo cáo từ David Ginsberg và Moira Burke, nhà nghiên cứu ở Facebook.

Họ nói rằng “chia sẻ tin nhắn, bài viết và bình luận với những người bạn thân thiết và hồi tưởng những tương tác trong quá khứ là cách cải thiện sự vững chắc giữa các mối quan hệ.”

Nhưng sẽ ra sao nếu những tương tác thường xuyên này trở nên vô giá trị? Kể cả khi bạn không hủy kết bạn vì tranh chấp, những tương tác này ít nhất cũng sẽ thay đổi ấn tượng của bạn về họ và ngược lại.

Trong một bài báo của Vanity Fair về sự kết thúc của thời đại mạng xã hội, Nick Bilton đã viết: “Vài năm trước, một nhà điều hành Facebook nói với tôi rằng lý do lớn nhất để mọi người hủy kết bạn nhau trên Facebook là do bất đồng quan điểm về một vấn đề.

Nhà điều hành này còn đùa rằng “Ai mà biết trước được, nếu điều này cứ tiếp diễn, có thể chúng ta sẽ chỉ còn lại vài người bạn trên Facebook”.

Tương tự, giám đốc điều hành Facebook tiền nhiệm, Chamath Palihapitiya đã gây tranh cãi khi nói: “Tôi nghĩ chúng tôi đã tạo ra một công cụ xé nát cấu trúc xã hội về cách mà xã hội vận hành… [Mạng xã hội] đang làm xói mòn nền tảng cốt lõi của cách mọi người cư xử với nhau.”

“Đã có những bằng chứng chứng minh rằng mọi người có vẻ sẵn sàng trừng phạt người khác khi tương tác qua màn hình máy tính hơn là trực tiếp,” Crockett nói với chúng tôi.

Việc bày tỏ những lời dạy dỗ hay lăng mạ có thể dẫn đến những phản hồi tiêu cực từ những người không có nhiều sự thấu cảm cho các ý kiến khác. Khi cuộc hội thoại trở nên đối lập gay gắt, bạn có thể muốn chuyển từ tương tác trực tuyến sang trực diện.

Crockett cũng đề cập rằng “Đã có những nghiên cứu chỉ ra rằng nghe thấy tiếng nói của người khác giúp chúng ta chống lại sự mất nhân tính trong các cuộc tranh luận chính trị.”

Dành cho những ai đam mê đăng bài về chính trị và xã hội, hãy lắng nghe lời khuyên từ Celeste Headlee để tiếp tục sử dụng mạng xã hội một cách khôn ngoan.

Với kinh nghiệm nhiều năm phỏng vấn trên talk show hàng ngày “On Second Thought” của đài phát thanh công cộng Georgia, cô đã viết cuốn sách “Chúng ta cần nói chuyện: Làm thế nào để có một cuộc trò chuyện ý nghĩa” và diễn thuyết tại TED về 10 cách để có một cuộc trò chuyện tốt hơn.

“Hãy suy nghĩ trước khi đăng bài”, Headlee khuyên. “Trước khi phản hồi trên mạng xã hội, hãy đọc bài ít nhất hai lần để đảm bảo bạn hiểu rõ. Sau đó, hãy tìm thêm thông tin về chủ đề này. Tất cả những điều này sẽ mất thời gian, giúp bạn suy nghĩ chín chắn hơn.”

Autumn Collier, một nhân viên xã hội ở Atlanta, chuyên trị liệu cho những người gặp vấn đề với mạng xã hội, đồng ý với quan điểm này. Cô chỉ ra rằng đăng bài về chính trị tiêu tốn nhiều năng lượng mà lợi ích nhận lại có thể không đáng kể.

“Nó có thể khiến bạn cảm thấy mạnh mẽ lúc đó, nhưng sau đó bạn sẽ lo lắng “họ đã trả lời chưa?” và bị cuốn vào các cuộc đối thoại không hồi kết. Sẽ ý nghĩa hơn nếu bạn dùng năng lượng đó để tìm hiểu nguyên nhân hoặc viết thư cho chính quyền địa phương.”

Đôi khi tốt hơn là bạn nên lờ đi những cuộc trò chuyện đó. Biết khi nào nên dừng lại hoặc tắt mạng xã hội có thể là chìa khóa để giữ sức khỏe tinh thần và duy trì tình bạn lâu dài.

Chỉ thích bài viết mà không tương tác ngoài kia có thể tạo ra một thế hệ cảm thấy cô đơn.

Khi duy trì liên lạc với bạn bè của mình, cũng quan trọng là biết khi nào nên gặp mặt và tương tác trực tiếp.

Trong khi Dunbar ca ngợi các lợi ích của mạng xã hội, phần khác của nghiên cứu cũng đã chỉ ra những hậu quả tiêu cực như tăng sự suy yếu, lo lắng và cảm giác cô đơn.

“Mạng xã hội thường tuyên truyền rằng nó sẽ tăng cường mối quan hệ bạn bè của mỗi người, nhưng hàng ngàn nghiên cứu chỉ ra rằng những người dành nhiều thời gian trên mạng xã hội thường cảm thấy cô đơn hơn”, Jean Twenge – tác giả của “iGen: Tại sao những đứa trẻ ngày nay lớn lên ít nổi loạn hơn, khoan dung hơn, ít hạnh phúc hơn và hoàn toàn không được chuẩn bị cho tuổi trưởng thành” đã chia sẻ.

Bài báo của cô trên Atlantic, “Điện thoại thông minh đã phá hủy một thế hệ?” đã gây tiếng vang đầu năm nay, khiến hơn một ngàn người, bằng một hành động gây căng thẳng: Thể hiện sự lăng mạ bằng lời nói.

Tuy nhiên, nghiên cứu của Twenge không phải là vô căn cứ. Cô ấy đã nghiên cứu về ảnh hưởng của việc sử dụng mạng xã hội đối với thanh thiếu niên và phát hiện ra rằng thế hệ mới nhất dành ít thời gian ra ngoài và nhiều thời gian tương tác trên mạng xã hội hơn.

Xu hướng này được phát hiện có mối liên kết với cảm giác trầm cảm ở tuổi teen và cảm giác bị cô đơn tăng lên.

Tuy nhiên, mặc dù không có nghiên cứu nào trong số này xác nhận điều này là nguyên nhân, nhưng mọi người đều cảm nhận được sự tương tự. Đó là cảm giác FOMO (Fear of Missing Out), nỗi sợ bỏ lỡ. Nhưng nó không chỉ ảnh hưởng đến một thế hệ. Việc dành thời gian trên mạng xã hội có thể ảnh hưởng tương tự đến người lớn, thậm chí cả người già.

FOMO có thể biến thành một chu trình xấu của so sánh và thiếu hành động. Tệ hơn nữa, nó có thể khiến bạn sống trong 'mối quan hệ' của mình trên mạng xã hội. Thay vì tận hưởng thời gian chất lượng với bạn bè, gia đình, bạn sẽ xem story và snaps của người khác về bạn bè và gia đình của họ.

Thay vì bắt đầu những thói quen mang lại niềm vui cho bạn, bạn sẽ xem người khác bắt đầu những thói quen đó và ước rằng mình cũng có thể làm như vậy. Những hoạt động 'đi chơi' trên mạng xã hội có thể khiến tất cả những người trong vòng bạn bè của bạn bị bỏ rơi.

Bạn còn nhớ nghiên cứu của Dunbar không? Nếu chúng ta không thể duy trì sự tương tác thường xuyên với những người mà chúng ta quý trọng, 'chất lượng của mối quan hệ sẽ giảm đi đáng kể', ông ta đã nói. 'Nếu bạn không gặp ai đó trong vòng vài tháng, họ sẽ bị rơi xuống vòng bạn bè dưới của bạn'.

Mạng xã hội là một thế giới mới, và nó vẫn cần các quy tắc.

“Star Treck” đã bắt đầu mỗi tập với câu nổi tiếng: “Không gian: Biên giới cuối cùng”. Và trong khi nhiều người nghĩ đó có thể là vũ trụ hoặc các ngôi sao cao hơn, thì cũng có thể coi đó là Internet.

Internet có dung lượng lưu trữ không giới hạn và giống như vũ trụ, không có ranh giới nào cả. Nhưng mặc dù Internet có thể không có giới hạn - năng lượng, cơ thể và tâm trí của chúng ta vẫn có thể khám phá.

Như Larissa Pham đã viết một cách dứt khoát trong một tweet phổ biến: “Sáng nay, bác sĩ trị liệu của tôi đã nhắc nhở tôi rằng: bạn có thể gặp chúng tôi trực tiếp vì chúng tôi không được đào tạo để xử lý nỗi đau của con người trên nền tảng này, và bây giờ tôi sẽ để nó lại cho bạn.” – tweet này đã thu hút hơn 100.000 lượt thích và hơn 30.000 lượt retweet.

Thế giới hiện nay rất khắc nghiệt, thậm chí còn khắc nghiệt hơn khi bạn luôn trực tuyến. Thay vì đọc một dòng tiêu đề ở một thời điểm, một bài đăng trung bình sẽ thu hút sự chú ý của chúng ta hơn với đủ loại câu chuyện, từ động đất đến những con chó thậm chí là các tài khoản cá nhân.

Rất nhiều bài viết được viết để kích thích chúng ta tiếp tục lướt xuống các bài đăng khác. Nhưng điều đó không cần thiết khi chúng ta tham gia vào đó mọi lúc.

“Hãy nhớ rằng việc liên tục kết nối với mạng xã hội và điện thoại của bạn không tốt cho sức khỏe cả về thể chất và tinh thần”, Headlee nhắc nhở chúng ta. “Hãy xem nó như việc ăn kẹo hoặc khoai tây chiên: Đừng làm quá mức”. Mạng xã hội thật sự là con dao hai lưỡi.

Việc lạc quan không chắc chắn làm cho bạn hạnh phúc, nhưng nó thường giúp bạn có một tư duy mạnh mẽ hơn và khả năng chống chọi với khó khăn.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc giữ một tinh thần tích cực có thể có lợi cho sức khỏe tâm thần và thể chất của bạn.

Một thái độ tích cực có thể giúp bạn đối mặt với cuộc sống hàng ngày một cách tích cực hơn, giảm thiểu căng thẳng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Hãy tập trung vào những điều tích cực trong cuộc sống của bạn và hãy tạo ra một môi trường tích cực xung quanh mình.