Buzz
Một nghiên cứu mới tiết lộ rằng nghe nhạc buồn có thể mang lại ảnh hưởng tích cực đến tâm trạng, nhờ vào cảm giác gắn kết trong các mối quan hệ.
Khi tham gia một buổi tiệc hay cuộc gặp gỡ xã hội, bạn có thể thêm vào danh sách chờ một bài hát sôi động như “That's What I Like” của Bruno Mars. Nhưng vào những ngày khác, bạn có thể muốn nghe những giai điệu u ám và dịu dàng hơn như “Anti-Hero” của Taylor Swift.
Dù bạn ưa thích thể loại nhạc nào, từ hip-hop, country, rock đến jazz, âm nhạc đôi khi có thể tác động mạnh mẽ đến tâm trạng và cảm xúc của bạn.
Điều này đặc biệt đúng với nhạc buồn. Tiến sĩ Tara Venkatesan, nhà khoa học nhận thức tại Đại học Oxford và là giọng nữ cao opera, cho biết trên Health rằng các yếu tố như nhịp độ, chế độ, lựa chọn nhạc cụ và cường độ của một bài hát có thể gợi lên những cảm xúc tiêu cực ở người nghe.
Tuy nhiên, nghiên cứu mới đăng trên Tạp chí Giáo dục Thẩm mỹ, có sự tham gia của Venkatesan, cho thấy rằng dù nhạc buồn có thể khiến mọi người buồn bã, nó cũng có thể tác động tích cực đến tâm trạng và giúp họ cảm nhận được sự gắn kết.
“Quan điểm chính của chúng tôi là giá trị của nhạc buồn nằm ở khả năng tạo ra cảm giác gắn kết, bất kể nó có thực sự khiến người nghe buồn hay không” - Venkatesan làm rõ - “Chính cảm giác gắn kết đó, chứ không phải trải nghiệm buồn, mới làm cho việc nghe nhạc buồn trở nên đặc biệt!”
Tại sao nhiều người lại yêu thích nhạc buồn?
Các nhà nghiên cứu cho rằng lý do người ta đánh giá cao nhạc buồn tương tự như lý do họ trân trọng những cuộc trò chuyện buồn - đó là cảm giác gắn kết chân thành.
Ví dụ, khi ai đó chia sẻ về một cuộc chia tay đau khổ, bạn có thể cảm thấy buồn vì nỗi đau và sự cô đơn mà họ đang trải qua, Venkatesan giải thích. Nhưng khi cuộc trò chuyện tiếp diễn, bạn có thể cảm nhận được một ý nghĩa đặc biệt và sự gắn kết độc đáo với người đó.
Nhóm nghiên cứu đã chia việc thể hiện khả năng mang lại cảm giác gắn kết của nhạc buồn thành hai phần
Trong phần đầu, các nhà nghiên cứu muốn chứng minh rằng biểu hiện cảm xúc là một giá trị đặc trưng của âm nhạc. Họ đã yêu cầu gần 400 người tham gia mô tả về bốn bài hát khác nhau như sau:
- Một bài hát “truyền tải những cảm xúc sâu sắc và phức tạp” nhưng “kém về mặt kỹ thuật”
- Một bài hát “hoàn hảo về mặt kỹ thuật” nhưng “không thể hiện được những cảm xúc sâu sắc hay phức tạp”
- Một bài hát “có cảm xúc sâu sắc” và “hoàn hảo về mặt kỹ thuật”
- Một bài hát “không cảm xúc” và “kém về kỹ thuật”
Những người tham gia được yêu cầu xếp hạng các bài hát dựa trên mức độ “ý nghĩa của âm nhạc”.
Họ nhận thấy rằng người tham gia đánh giá cao việc thể hiện cảm xúc hơn là kỹ thuật khi chọn bài hát. Những bài hát giàu cảm xúc, dù kỹ thuật thấp hơn, vẫn được chọn nhiều hơn.
Trong phần thứ hai của thí nghiệm, các tác giả đã yêu cầu 450 người mới tham gia đánh giá mức độ kết nối họ cảm nhận khi nghe nhạc hoặc tham gia các cuộc trò chuyện thể hiện 72 cảm xúc khác nhau như cảm hứng, tình yêu, nỗi buồn, sự khinh thường, v.v.
Họ phát hiện rằng những cảm xúc tạo ra sự kết nối trong cuộc trò chuyện cũng là những cảm xúc mà biểu hiện trong âm nhạc làm cho các bài hát có “ý nghĩa âm nhạc” được đánh giá cao: sự âu sầu, tình yêu, niềm vui, sự cô đơn và nỗi buồn.
Hơn nữa, người tham gia cho biết rằng những bài hát thể hiện cảm xúc buồn như đau khổ và tuyệt vọng rất khó chịu khi nghe nhưng vẫn nắm bắt được bản chất của âm nhạc và tạo ra những cuộc trò chuyện kết nối cao.
“Nói cách khác, dù chúng ta có thích nhạc buồn hay không, chúng ta vẫn coi trọng nhạc buồn vì nó tạo ra cảm giác kết nối,” Venkatesan giải thích.
Một nghiên cứu khác cho thấy mọi người nghe nhạc buồn không vì động cơ cụ thể nào khác ngoài việc họ thích thể loại nhạc hoặc ban nhạc đó. Thực tế, một nghiên cứu năm 2014 nhấn mạnh rằng gần 1/3 số người tham gia nghe nhạc buồn khi họ đang có tâm trạng tích cực.
Nghe nhạc buồn có làm tăng nỗi buồn không?
Shannon Bennett, Tiến sĩ, giám đốc lâm sàng tại Trung tâm Sức khỏe Tâm thần Thanh thiếu niên NewYork-Presbyterian, chia sẻ trên Health rằng nhạc buồn có khiến một người cảm thấy buồn hay không tùy thuộc vào cá nhân và trải nghiệm của họ.
Ví dụ, một người có thể cảm thấy buồn khi nghe một bài hát vì bài hát đó gợi nhớ đến một kỷ niệm đặc biệt. Do cảm xúc và ký ức của chúng ta có sự liên kết, khi nghe một bài hát gợi lên một ký ức, chúng ta có thể cảm thấy buồn.
“Nếu một bản nhạc gắn liền với một trải nghiệm nào đó, nó có thể mang lại cảm giác buồn bã thực sự,” Bennett giải thích. “Nhưng tôi nghĩ đó là trải nghiệm cá nhân, phụ thuộc vào mức độ mãnh liệt của cảm xúc đó, nó kéo dài bao lâu và chúng ta xử lý nó như thế nào.”
Điều này tương tự với một nghiên cứu năm 2016 cho thấy những người nghe nhạc buồn có thể duy trì chu kỳ suy nghĩ tiêu cực, khiến họ nghĩ về những kỷ niệm buồn hoặc suy nghĩ tiêu cực.
Âm nhạc và phản ứng của chúng ta với nó là một trải nghiệm độc đáo và mang tính cá nhân.
Venkatesan cho biết thêm, dù nhạc buồn thường khiến mọi người cảm thấy buồn, nhưng tùy thuộc vào trạng thái sức khỏe tinh thần của mỗi cá nhân, nó cũng có thể gợi lên những cảm xúc khác. Cô trích dẫn nghiên cứu trước đây về trải nghiệm của con người với nhạc buồn và lưu ý ba loại chính: đau buồn, u sầu và nỗi buồn ngọt ngào.
Cô nói: “Trong khi nỗi đau buồn chủ yếu bao gồm những cảm xúc tiêu cực như tuyệt vọng, thì cả u sầu và nỗi buồn ngọt ngào lại bao gồm nhiều cảm xúc lẫn lộn hơn như khao khát, nỗi nhớ và thậm chí cả những cảm xúc tích cực như sự thoải mái và vui vẻ”.
Âm nhạc và sức khỏe tinh thần
Bennett nói rõ rằng nhạc buồn không tự động khiến người nghe cảm thấy buồn—nó thực sự có thể mang lại tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần của người nghe.
“Âm nhạc có thể là một cách để tập đối mặt với những cảm xúc mà đôi khi khó để đối mặt và điều đó thực sự rất hữu ích về mặt cảm xúc,” cô nói thêm. “Chúng tôi gọi đó là sự bộc lộ cảm xúc, được sử dụng trong một số phác đồ trị liệu đã được nghiên cứu kỹ lưỡng để giúp chúng ta đối mặt với những cảm xúc mà đôi khi chúng ta không muốn đối mặt.”
Venkatesan cho biết nhạc buồn cũng có thể khiến mọi người cảm thấy được kết nối giống như cách một cuộc trò chuyện chân thành khiến chúng ta cảm thấy gần gũi. “Rất có thể cảm giác kết nối mà chúng ta trải nghiệm khi nghe nhạc buồn mang lại những lợi ích tích cực cho sức khỏe.”
Một số nghiên cứu cho rằng nghe nhạc buồn tạo ra cảm giác “đồng cảm về mặt cảm xúc”, nơi bạn chia sẻ cảm giác buồn bã với ca sĩ hoặc nhà soạn nhạc. Venkatesan giải thích rằng trong trường hợp này, nghe những bài hát buồn có thể đóng vai trò như một hình thức giao tiếp ảo giúp mọi người cảm thấy được chấp nhận, thấu hiểu và bớt cô đơn hơn.
Cô nhấn mạnh thêm rằng các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng lắng nghe những bản nhạc buồn giúp chúng ta kết nối với bản thân và suy ngẫm về những trải nghiệm cảm xúc của mình, điều này có thể hỗ trợ việc điều chỉnh tâm trạng.
Venkatesan chú ý rằng âm nhạc nói chung có ảnh hưởng sâu sắc đến não bộ và sinh lý của con người và do đó cũng có thể tác động đến tâm trạng.
Ví dụ, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng âm nhạc thư giãn có thể giảm nồng độ cortisol trong máu và căng thẳng tâm lý, đây là dấu hiệu của sự giảm căng thẳng và khả năng điều chỉnh tốt hơn khi đối mặt với căng thẳng.
Bennett cũng lưu ý rằng giống như cách một bài hát buồn có thể kích thích tình trạng cảm xúc buồn, thì cũng có nhiều cách sử dụng âm nhạc để kích thích tình trạng cảm xúc tích cực. Cũng có nhiều cách mà mọi người có thể chọn những hành vi tích cực có thể giúp họ cảm thấy tích cực hơn.
Bennett kết luận: “Tôi hi vọng rằng nghiên cứu này sẽ giúp mọi người nhận ra rằng cảm thấy buồn là điều bình thường và chúng ta cũng có những phương tiện để giúp bản thân vượt qua cảm giác đó”.
