[ToMo] Sải Tay Với Những Ai Đang Lạc Lõng Trong Cơn Đau Buồn

Đây là một số chia sẻ chân thành từ một người đã trải qua - Tác giả Bill Bernat

Những ngày sống trong bóng tối của trầm cảm và nỗi sợ hãi về xã hội, giao tiếp với người lạ là một thách thức lớn. Nhưng một lần, trong một cuộc trò chuyện tình cờ, tôi nhận được sự động viên mạnh mẽ. Đó là tại một phòng khám tâm thần ở vùng núi. Tôi gặp một phụ nữ. Cô ấy chia sẻ rằng chỉ vài ngày trước, cô vừa lái chiếc jeep của mình qua dãy núi Grand Canyon. Cô ngồi đó, vặn ga và mơ mộng về những điều mơ hồ.

Cô kể về những trải nghiệm của mình, những suy nghĩ và cảm xúc khiến cô suy nghĩ về tự tử, nhưng tại sao cô không làm điều đó. Tôi gật đầu, cười, và sau đó, tôi kể về hành trình của mình đến với buổi tâm sự ấy. Tôi đã dùng quá nhiều thuốc an thần. Sau khi điều trị, bác sĩ khuyên tôi đến chia sẻ kinh nghiệm ở khoa tâm thần của họ.

Ngày đó, tôi và người phụ nữ ấy đã trò chuyện rất nhiều. Cô ấy khuyên tôi tiếp tục chìm sâu vào cảm giác trầm cảm, nhưng đồng thời tìm cách kết nối với ai đó. Lần đầu tiên, tôi gặp ai đó cùng trải nghiệm trầm cảm, và thật lạ là tôi cảm thấy thoải mái, không cảm thấy sai khi bị trầm cảm nữa.

Hãy tưởng tượng người đó trong buổi trò chuyện là thành viên trong gia đình hoặc một người bạn thân thiết, và họ chia sẻ rằng họ đang trải qua cảm giác trầm cảm sâu sắc. Bạn sẽ làm gì để an ủi họ?

Không phải trầm cảm làm giảm mong muốn kết nối với người khác, mà vấn đề nằm ở khả năng tự tin của họ.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết: Trầm cảm gây ra vấn đề sức khỏe và suy giảm chức năng. Trên toàn cầu, đã có 300 triệu người phải chống đỡ căn bệnh này. Ở Mỹ, Học viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia cho biết: Có 7% dân số mắc phải trầm cảm mỗi năm. Mặc dù trầm cảm phổ biến nhưng thực tế không nhiều người muốn nói chuyện với người trầm cảm trừ khi chúng ta giả vờ hạnh phúc. Vì vậy, chúng ta phải học cách đeo mặt nạ vui vẻ trong các tương tác hàng ngày, như việc mua một cốc trà sữa. Không ai muốn lắng nghe hay chia sẻ nỗi buồn sâu thẳm trong tâm hồn của người khác.

Trầm cảm không làm giảm mong muốn kết nối với người khác, mà vấn đề nằm ở khả năng tự tin của chính bản thân. Và dù bạn nghĩ gì đi nữa, tâm sự với người thân hoặc bạn bè đang trãi trầm cảm thật sự sẽ dễ dàng hơn và đôi khi còn vui vẻ. Đó không phải là vui theo kiểu “chụp ảnh selfie cùng Lady Gaga và đăng lên Facebook”, mà là cảm giác có ai đó bên cạnh, một cách tự nhiên, không ai cảm thấy khó xử, và không ai cảm thấy phiền vì sự bi quan của người khác phá hỏng niềm vui của họ.

Nếu một trận động đất chia đôi mặt đất: Một bên là những người trầm cảm, một bên là những người còn lại, và họ chắc chắn sẽ hỏi: “Tại sao phải buồn phiền thế chứ?”.

Tôi nhận ra: nếu một trận động đất chia đôi mặt đất: Một bên là những người trầm cảm, hành động một cách kỳ lạ, khó hiểu hoặc thậm chí làm mất thiện cảm vì đang phải chiến đấu giữa cuộc chiến trong tâm trí của họ. Một bên là những người còn lại, nhìn qua phía bên kia, lắc đầu mỉa mai: “Tại sao phải buồn phiền thế chứ?”

Tôi bắt đầu đối mặt với trầm cảm khi tôi 8 tuổi, và sau một thập kỷ, thật bất ngờ, tôi dần chiến thắng. Từ trạng thái buồn rầu suốt ngày, tôi cảm thấy cuộc sống dễ chịu hơn. Bây giờ, tôi vẫn sống khá bình yên với chứng rối loạn lưỡng cực này, và cũng đã vượt qua nhiều vấn đề sức khỏe khác như chứng cuồng ăn, hội chứng lo âu xã hội. Với tư cách là một người ở cả 2 bên của vết nứt địa chấn đó, tôi muốn chia sẻ với bạn một số hướng dẫn cách vượt qua, dựa trên kinh nghiệm của mình. Tôi đã tâm sự với nhiều người đã từng trải qua trầm cảm để cải thiện những lời khuyên của mình.

Xin đừng để sự thiếu hụt hạnh phúc nghiêm trọng của chúng tôi làm bạn kinh hoảng, nỗi buồn không phải là một vấn đề cần phải giải quyết ngay như bị một con cá mập cắn phải đâu.

Trước khi nói cho bạn biết những điều nên làm, tôi sẽ chỉ ra những điều không nên làm, những điều mà bạn thực sự nên tránh khi nói chuyện với một người đang trầm cảm.

Đừng nói: “Hãy để quá khứ qua đi.” Đó là một ý tưởng tốt, chúng tôi muốn quên đi, nhưng vấn đề là: Chúng tôi đã thử rồi. Trầm cảm không thể “để quá đi” được. Trầm cảm là một căn bệnh, cách tiếp cận đó giống như bảo người bị gãy chân hoặc ung thư: “Đừng để ý đến nó nữa.” Đừng cố gắng “sửa chữa” chúng tôi, áp lực để “trở nên bình thường” của các bạn chỉ khiến chúng tôi cảm thấy thất vọng.

Đừng nghĩ rằng những gì làm người khác cảm thấy tốt hơn sẽ hiệu quả đối với chúng tôi. Bạn không thể chữa trị một trạng thái trầm cảm lâm sàng bằng một cái gật đầu hay một nụ cười, đó là ước mơ đáng tiếc của chúng tôi.

Đừng phiền lòng khi chúng tôi phản hồi lời khuyên của bạn một cách tiêu cực. Tôi có một người bạn, khoảng một năm trước, cậu ta nhắn tôi cậu cảm thấy vô cùng buồn bã và cô đơn. Tôi đề xuất một số điều, và cậu ấy nói: ”Không, không, không làm như vậy được.” Và tôi cảm thấy hơi tức giận, nhưng sau đó tôi nhận ra rằng khi tôi trầm cảm, tôi đã suy nghĩ rằng tương lai của tôi sẽ luôn tối tăm và ai cũng ghét tôi, vì vậy dù ai nói với tôi điều gì, tôi cũng không để tâm. Vậy nên, tôi chỉ cần biết là bạn quan tâm đến tôi, nhưng tôi có thể không phản ứng tích cực.

Đừng nghĩ rằng buồn và ổn là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt. Xin đừng để sự thiếu hụt hạnh phúc nghiêm trọng của chúng tôi làm bạn hoảng sợ, nỗi buồn không phải là một vấn đề cần phải giải quyết ngay như bị một con cá mập cắn phải đâu. Đúng, chúng tôi có thể cảm thấy buồn và đồng thời vẫn ổn. Truyền thông, phim ảnh, và âm nhạc thậm chí đã khuyến khích chúng ta rằng nếu chúng ta không vui thì có gì đó không đúng đang xảy ra. Chúng ta được dạy rằng buồn là điều không bình thường, và chúng ta phải tránh né nó. Nhưng thực tế, buồn là một phần tự nhiên của cuộc sống và chấp nhận nỗi buồn không gây hại cho sức khỏe và hiểu rằng nó không kéo dài mãi mãi.

Hãy chia sẻ cùng người trầm cảm với một tư duy đánh giá cuộc sống của họ là quan trọng, mạnh mẽ và đẹp đẽ như cuộc sống của chúng ta.

Và đây là những điều bạn nên làm:

Hãy nói chuyện với chúng tôi bằng giọng điệu tự nhiên của bạn. Bạn không cần phải thay đổi giọng điệu buồn bã chỉ vì bạn đang nói chuyện với một người trầm cảm. Bạn có hỏi khi nói chuyện với người đang cảm lạnh không? Hãy vui vẻ khi ở bên chúng tôi, không có gì là không thú vị cả.

Hãy giải phóng bản thân khỏi trách nhiệm của một người trầm cảm. Có thể bạn lo rằng nếu bạn chia sẻ cùng chúng tôi, bạn sẽ phải chịu trách nhiệm cho tình trạng của chúng tôi, rằng bạn cần phải “sửa chữa” và giải quyết vấn đề của chúng tôi. Chúng tôi không mong bạn trở thành một bác sĩ, hãy đối xử với chúng tôi như một người bạn. Bạn có thể lo lắng không biết nên nói gì, nhưng điều quan trọng không phải là từ ngữ, mà là sự hiện diện của bạn.

Hãy luôn rõ ràng về những điều bạn có thể và không thể làm cho chúng tôi. Tôi thường nói với mọi người: “Gọi hoặc nhắn tin cho tôi, nhưng không chắc là tôi có thể trả lời ngay được nhé.” Điều quan trọng là có thể thu hẹp những gì chúng ta có thể giúp một cách rõ ràng. Hãy cho chúng tôi cảm giác tự chủ bằng cách thăm dò ý kiến của chúng tôi về những gì bạn định làm. Một người bạn đến và hỏi: “Mình biết gần đây cậu cảm thấy thế nào. Mình gọi cậu mỗi ngày được không, hay nhắn tin mỗi ngày rồi gọi sau này? Cậu thấy điều nào tốt hơn không?” Bằng cách chờ đợi sự đồng ý đó, bạn có lòng tin của tôi và vẫn là người bạn thân nhất của tôi.

Hãy tương tác với chúng tôi về những điều thông thường và hãy nhờ chúng tôi giúp đỡ khi cần. Khi mọi người lo lắng về một người bạn của tôi, họ gọi anh ta đi mua sắm hoặc nhờ anh ta giúp họ dọn dẹp nhà cửa. Đó là một cách tiếp cận gần gũi hơn với những người trầm cảm. Mọi người kết nối với anh ta mà không khiến anh ta cảm thấy bất an về tình trạng của mình. Anh ta cảm nhận được sự quan tâm mà không cảm thấy xấu hổ hoặc nghĩ rằng mình là gánh nặng. (À, và người bạn của bạn có thể sẽ làm việc miễn phí cho bạn!) Mời họ tham gia vào cuộc sống của bạn bằng nhiều cách khác nhau, ít nhất là mời họ xem một bộ phim mà bạn thích ở rạp.