Buzz
Việc lắng nghe bài nhạc yêu thích của bạn sẽ mang nhiều ích lợi sức khỏe hơn bạn biết đến. Đây là cách các bài hát có thể giúp giảm bớt áp lực và hỗ trợ quá trình chữa lành.
Chúng ta thường không nhận ra mức độ phụ thuộc của mình vào âm nhạc cho đến khi chúng ta quên tai nghe của mình. Những bản nhạc yêu thích có khả năng phục hồi tinh thần trước sự kiện quan trọng, làm dịu đi cảm xúc khi tức giận, và thậm chí giúp chúng ta tập trung vào công việc ở những thời điểm quan trọng.
Âm nhạc đã được nghiên cứu và tôn vinh trong lịch sử loài người vì khả năng giải trí và phục hồi. Nhiều chuyên gia đã nghiên cứu việc lắng nghe âm nhạc có thể ảnh hưởng tích cực đến nhiều tình trạng sức khỏe tinh thần và thể chất, hoặc đơn giản chỉ là một cách để đối phó với cuộc sống hàng ngày.
Lắng nghe âm nhạc có thể giảm bớt áp lực như thế nào?
Áp lực, một cảm giác căng thẳng của cảm xúc, bị áp đảo, hoặc cảm giác không thể đối phó, ảnh hưởng đến tâm lý và cơ thể chúng ta.
Áp lực ảnh hưởng đến cơ thể qua quá trình giải phóng hormone và chất hóa học nhất định để kích hoạt não bộ. Ví dụ, trong tình trạng căng thẳng, nhịp tim và huyết áp tăng cao, tuyến thượng thận sản xuất cortisol, hay còn gọi là “hormone căng thẳng”.
Cortisol có thể giúp tập trung và cung cấp năng lượng khi cần đối phó với khó khăn ngắn hạn, nhưng nếu cơ thể tiếp tục sản xuất cortisol trong thời gian dài, có thể dẫn đến cảm giác mệt mỏi liên tục. Áp lực kéo dài có thể gây rối loạn lo âu, trầm cảm, đau mãn tính, và nhiều tác động khác.
Âm nhạc đã được chứng minh là một phương tiện hiệu quả giúp giải tỏa căng thẳng. Dù là nhạc cổ điển hay nhạc hiện đại, việc lắng nghe âm nhạc yêu thích mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.
Một nghiên cứu năm 2020 về âm nhạc và căng thẳng chỉ ra rằng lắng nghe âm nhạc có thể:
Giảm nhịp tim và cortisol
Giảm đau và cải thiện sức khỏe
Đánh lạc hướng để giảm căng thẳng thể chất và tinh thần
Giảm triệu chứng căng thẳng, trong cả môi trường lâm sàng và cuộc sống hàng ngày
Âm nhạc ảnh hưởng đến não bộ như thế nào?
Theo nghiên cứu năm 2019, mỗi người trên thế giới nghe âm nhạc trung bình 18 giờ một tuần! Con số này có thể cao hơn vào năm 2021.
Âm nhạc ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào khi ta nghe nhạc?
Đây là một phân tích đơn giản:
Âm thanh của nhạc được chuyển đổi thành tín hiệu điện khi đi vào tai.
Tín hiệu này được truyền đến các vùng nhất định của vỏ đại não trong bộ não.
Các vùng chuyên dụng của não bộ phân tích các phần tử khác nhau của tín hiệu (như giọng, cao độ, nhịp điệu).
Thông tin này được kết hợp lại để bạn có thể trải nghiệm âm nhạc, ảnh hưởng đến cảm xúc và hệ thống cơ thể, điều này làm cho âm nhạc trở thành đề tài nghiên cứu đáng chú ý của các nhà khoa học!
Nghiên cứu về âm nhạc cho chúng ta biết điều gì?
Nghiên cứu về âm nhạc thường tập trung vào khả năng giúp trấn tĩnh và giải tỏa căng thẳng. Gần đây, các nghiên cứu này đã mở rộng ra các hướng mới và thú vị.
Các phát hiện gần đây bao gồm:
Giảm mức độ cortisol. Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy người trưởng thành nghe âm nhạc tại nhà hoặc tại môi trường nghiên cứu giảm mức độ cortisol đáng kể. Điều này xảy ra ở mọi loại âm nhạc.
Cải thiện sức khỏe tâm thần. Một khái quát về 349 nghiên cứu cho thấy âm nhạc có ích trong điều trị các tình trạng tâm thần, với tỷ lệ hiệu quả là 68.5%.
Ngăn sự kiệt sức. Lắng nghe âm nhạc 30 phút mỗi ngày trong một tháng giúp giảm căng thẳng và kiệt sức tinh thần.
Giúp chìm vào giấc ngủ. 62% người tham gia khảo sát năm 2018 cho biết âm nhạc giúp họ chìm vào giấc ngủ, chủ yếu là vì giúp thư giãn và xao lãng khỏi căng thẳng hàng ngày.
Giảm trầm cảm. Âm nhạc giúp giảm mức độ trầm cảm, tăng sự tự tin và động lực, đặc biệt trong môi trường nhóm.
Giảm lo âu ở trẻ em. Âm nhạc giảm lo âu đáng kể ở trẻ em trước và trong quá trình y tế.
Đối phó với dịch bệnh. Âm nhạc giúp người ta đối phó với dịch COVID-19, giữ sức khỏe và tinh thần.
Cải thiện chất lượng cuộc sống của người mắc bệnh mất trí nhớ. Âm nhạc giúp cải thiện hành vi và nhận thức của họ.
Âm nhạc và thiền định
Thiền định được thực hành rộng rãi trong các văn hóa và thường được kết hợp với yoga. Có nhiều loại thiền định, một số kết hợp với âm nhạc để hỗ trợ sức khỏe tinh thần và thể chất.
Thiền định thường nhắm vào tập trung, trấn tĩnh, hoặc định hướng sự chú ý. Âm nhạc trong thiền định có thể làm giảm nhịp tim và lo âu, hướng dẫn tập trung, hoặc tạo cảm giác tích cực.
Ví dụ, âm nhạc trong thiền định có nhịp chậm có thể làm giảm nhịp tim và lo âu. Hướng dẫn bằng âm nhạc có thể giúp điều khiển năng lượng và tập trung, hoặc tạo cảm giác tích cực.
Điều trị bằng âm nhạc
Điều trị bằng âm nhạc khác với việc chỉ nghe âm nhạc, mặc dù việc lắng nghe là một phần của nó.
Người điều trị âm nhạc làm việc với nhiều bệnh nhân ở mọi độ tuổi. Như các phương pháp điều trị khác, bao gồm điều trị nghệ thuật, người điều trị âm nhạc lên kế hoạch cho từng cá nhân để giúp họ đạt được mục tiêu.
Điều trị bằng âm nhạc có thể bao gồm việc lắng nghe âm nhạc, chơi nhạc và sáng tác nhạc, và viết lời nhạc, cùng với các hoạt động khác. Những loại tương tác 'có mục đích' với âm nhạc có thể giúp bạn giải quyết cảm xúc hoặc vấn đề làm phiền bạn, khuyến khích cảm giác tích cực, và thậm chí hỗ trợ việc điều trị nói và thể chất.
Một nghiên cứu vào năm 2015 so sánh hiệu quả của điều trị bằng âm nhạc với việc không có người điều trị so với y học âm nhạc (nơi mà âm nhạc được chơi mà không có người điều trị) cho những người mắc bệnh ung thư. Mặc dù tất cả việc lắng nghe âm nhạc đều mang lại kết quả tích cực, nhưng 77% bệnh nhân ưa thích các buổi điều trị bằng âm nhạc mà chính họ lắng nghe.
Âm nhạc giống như một loại thuốc giảm đau
Nghiên cứu chỉ ra rằng âm nhạc có thể giúp giảm đau mãn tính và đau sau phẫu thuật:
Nghiên cứu chỉ ra rằng việc nghe 'âm nhạc tự chọn, dễ chịu và gần gũi' giảm đau ở những người bị đau cơ xơ hóa.
Theo một nghiên cứu quy mô nhỏ vào năm 2017, nghe nhạc bằng tai nghe trong lúc gây mê cục bộ hoặc toàn thân có thể giảm cortisol và giảm căng thẳng hoặc đau sau phẫu thuật.
Làm thế nào âm nhạc có hiệu quả? Các nhà khoa học tin rằng tác động của âm nhạc thực sự chuyển đổi các hoạt động não bộ ra khỏi các mẫu kết nối liên quan đến đau, tạo ra cảm xúc tích cực và phân tâm.
Âm nhạc không chỉ hỗ trợ đau thể xác mà còn giúp giảm áp lực của đau cảm xúc và tâm lý.
Âm nhạc là một công cụ hỗ trợ tập trung
Bạn có thể đã thấy mình tìm kiếm 'danh sách phát học tập' trên Spotify hoặc YouTube. Đúng vậy, có nhiều lý do khiến hàng triệu người phát trực tuyến các danh sách này!
Nghe âm nhạc cũng cải thiện sự tập trung vào công việc, đặc biệt là các công việc phức tạp. Âm nhạc cũng giúp nâng cao khả năng nhớ và kết nối thông tin của não.
Trong một thí nghiệm gần đây, người tham gia được yêu cầu nhấn nút bất kể tay trên trên một chiếc đồng hồ đặc biệt bắt đầu chuyển động. Kết quả cho thấy khi nghe nhạc yêu thích trong khi làm việc 'duy-trì-trạng thái ít-yêu-cầu', tâm trí họ ít lang thang hơn và tập trung hơn so với người không nghe nhạc.
Âm nhạc giúp giảm căng thẳng
Lo âu, áp lực và đau thường đi kèm với nhau. Âm nhạc có thể giúp điều chỉnh chúng và giải quyết vấn đề chúng gây ra.
Như đã được đề cập trong một số nghiên cứu trước đó, âm nhạc có thể giúp giảm lo âu ở cả người lớn và trẻ em trước và trong quá trình y học.
Trong một nghiên cứu với hơn 950 bệnh nhân nặng, việc thực hiện trị liệu âm nhạc 30 phút mỗi ngày được liên kết mật thiết với mức độ lo âu và căng thẳng thấp hơn. Khả năng của âm nhạc giúp giảm các phản ứng lo âu sinh học như nhịp tim và mức độ cortisol cũng giúp giải quyết lo âu.
Âm nhạc là công cụ giúp xoa dịu
Các phần của hệ thống thần kinh trung ương có tính đồng cảm và thuộc giao cảm không hoạt động tự nguyện hoặc tự động, nghĩa là chúng hoạt động mà không cần ý thức.
Bác sĩ gọi phần thuộc giao cảm là 'nghỉ ngơi và tiêu hóa', vì chúng giải quyết các chuyển động khi cơ thể đang nghỉ ngơi, trong khi phần cảm thông là trạng thái 'chiến đấu hoặc bỏ chạy', đảm nhận sự chuyển động của cơ thể.
Trong tình huống căng thẳng, khó giữ bình tĩnh và vững chãi. Hít thở sâu kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm để trở lại trạng thái 'nghỉ ngơi và tiêu hóa'.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng một số loại âm nhạc có thể kích hoạt lại hệ thống thần kinh giao cảm cùng với tăng nhịp tim, giống như sau khi tập thể dục.
Có những loại âm nhạc phù hợp hơn để giảm căng thẳng không?
Các thể loại âm nhạc không lời nhất định, như nhạc cổ điển và nhạc nền, đã là chủ đề của hầu hết các nghiên cứu về âm nhạc và căng thẳng. Dù có bằng chứng cho thấy chúng có thể giảm áp lực và lo âu, nhưng không có nghĩa là chúng tốt hơn các thể loại khác.
Việc lắng nghe âm nhạc bao gồm nhiều thể loại hoặc bài hát được chọn bởi tham dự viên và các nhà nghiên cứu. Hiệp hội Trị liệu Âm nhạc Hoa Kỳ tuyên bố rằng 'Tất cả loại nhạc có thể hữu ích trong việc thay đổi cuộc sống của khách hàng hay bệnh nhân'.
Chúng ta sử dụng các loại âm nhạc khác nhau cho các mục đích khác nhau. Vì chúng ta có mối quan hệ đặc biệt với các bài hát và thể loại yêu thích, nên chúng ta có thể sử dụng chúng để kích thích cảm xúc và cảm giác độc đáo đối với mối quan hệ đó. Ví dụ:
Nhạc cổ điển liên quan đến tác dụng an ủi và trấn tĩnh.
Nhạc rap có thể mang nguồn cảm hứng và động lực khi tâm trạng thấp hoặc đối phó với hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống.
Nhạc metal nặng có thể 'nâng cao sự phát triển bản thể' và giúp bạn điều chỉnh tốt hơn.
Các nhạc sĩ, nhà nghiên cứu và nhà trị liệu âm nhạc đã tạo ra bài hát 'thoải mái nhất' từ trước đến nay, được gọi là 'Weightless'. Nhưng quyết định là của bạn.
Tóm lại
Lắng nghe bản nhạc yêu thích mang nhiều lợi ích hơn bạn nghĩ. Đó cũng là an toàn, hiệu quả và phổ biến.
Âm nhạc không phải là phương pháp chữa bệnh thần kỳ hoặc thay thế cho trị liệu, thuốc, phẫu thuật hoặc bất kỳ phương pháp y học nào khác. Tuy nhiên, nó có thể đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe hàng ngày và đối phó với các vấn đề sức khỏe cấp tính.
Lắng nghe âm nhạc, âm nhạc trị liệu và kết nối mang lại nhiều lợi ích như:
Giảm áp lực và lo âu
Cải thiện tâm trạng
Giảm đau
Cải thiện giấc ngủ
Tăng cường tập trung và trí nhớ
Thư giãn cơ thể và hỗ trợ thiền
Hỗ trợ trị liệu lời nói và thể chất
Thúc đẩy sự kết nối và gắn kết cộng đồng
Nghiên cứu về lợi ích và giảm áp lực của âm nhạc vẫn đang tiếp tục và đôi khi đưa ra kết quả khác nhau. Nhưng quan trọng nhất, hãy tiếp tục lắng nghe!
