Bài viết là một phần của chuỗi Series “Cùng Nhau Sống Tốt Hơn” của TED (How to Be a Better Human), chứa đựng những lời khuyên bổ ích từ cộng đồng TED.
Đó là mùa hè năm 2002, tôi và bạn trai có một buổi lửa trại cùng bạn bè của anh ấy.
Bạn trai tôi kém tôi một tuổi và anh ấy sẽ trở lại trường vào mùa thu, còn tôi chuyển đến Washington DC để bắt đầu công việc đầu tiên. Mặc dù con đường không còn chung nhưng chúng tôi chưa sẵn sàng kết thúc mối quan hệ này. Trong một lần cao hứng, tôi nói: “Chúng ta hãy đi Iceland đi!”
“Iceland sao?”, anh ấy nhìn tôi đầy ngạc nhiên.
“Đúng vậy! Đó là một nơi rất đẹp và em muốn thấy Cực Quang”.
Tôi không thể nhớ chính xác phản ứng của anh ấy, nhưng chắc chắn là không mấy hào hứng! Và chúng tôi chia tay chỉ hai tuần sau đó.
Câu chuyện về Iceland đã giúp tôi nhận ra nhiều điều. Nó không chỉ cho thấy tầm quan trọng của sự đồng điệu trong một mối quan hệ, mà còn khiến tôi nghĩ rằng chúng ta nên đến Iceland một lần trong đời. Việc tìm kiếm một người bạn đời phù hợp là mong muốn lớn nhất của tôi để có thể tận hưởng niềm vui cuộc sống.
“Thói quen nói 'Tôi sẽ rất vui khi...' nguy hại hơn những gì ta nghĩ”.
Thực tế, mỗi khi gặp điều may mắn, tôi đều nghĩ “Điều này thật tuyệt, nhưng mình sẽ vui hơn nếu có một người bạn trai”.
Khi tìm thấy một căn hộ đẹp, tôi tưởng tượng tất cả những bữa tiệc tối mình sẽ tổ chức nếu có một người bạn đồng hành. “Mình sẽ rất vui nếu có ai đó cùng sống ở đây”, tôi tự nhủ.
Khi được thăng chức, tôi và bạn bè đã đi uống để chúc mừng. Tôi nghĩ “Thật vui vì không phải là người duy nhất ngồi đây còn độc thân”.
Khi thấy bạn bè mình tận hưởng chuyến du lịch cùng người yêu và đăng ảnh lên mạng xã hội, trong khi tôi về thăm gia đình như mọi khi, tôi đã nghĩ ngay: “Mình sẽ rất vui nếu tìm được ai đó cùng đi Iceland”.
Và đây chính là thủ phạm, bốn từ làm mất đi niềm vui: “Tôi sẽ vui khi…”
Có thể chính bạn cũng đã từng nói những lời này, hoặc quen thuộc với những câu như “Khi tôi vượt qua..., tôi sẽ thấy ổn hơn” hay “Nếu tôi có được…, cuộc sống sẽ tuyệt hơn nhiều”.
Chúng ta thường tự nói những điều như vậy mà không chút suy nghĩ. Một phần vì nó dường như vô harm, chỉ đơn giản là ai đó đang thể hiện ước mơ hoặc khát khao của mình. Nhưng thực tế, thói quen nói “Tôi sẽ vui khi…” lại nguy hại hơn những gì ta nghĩ.
Đó là vì “Tôi sẽ vui khi…” không chỉ là một câu, mà là tư duy của bạn. Tư duy này đã khiến chúng ta luôn hy vọng vào niềm vui ở xa - thay vì tận hưởng niềm vui hiện tại.
“Đạt được một dấu mốc trong cuộc đời là tốt, nhưng cuối cùng chúng ta thường bắt đầu tìm kiếm các mốc tiếp theo và rơi vào vòng lặp ‘Tôi sẽ vui khi…’ không bao giờ dừng lại”.
Hạnh Phúc Và Niềm Vui: Hai Khái Niệm Không Giống Nhau
Chúng ta thường sử dụng từ “hạnh phúc” hoặc “niềm vui” như nhau, nhưng ít ai nhận ra rằng chúng là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt - và tôi nghĩ việc phân biệt chúng rất có ích.
Hạnh phúc là cảm nhận tổng thể về cuộc sống của chúng ta. Nó tương đương với những gì nhà tâm lý học gọi là 'tâm trạng chủ quan' và bao gồm nhiều yếu tố: cảm giác về sức khỏe, công việc, ý nghĩa cuộc sống và mối quan hệ.
Nếu hạnh phúc là cảm xúc dài lâu về cuộc sống, thì niềm vui là cảm xúc ngắn hạn trong một khoảnh khắc cụ thể. Niềm vui thường tích cực, mạnh mẽ và ngắn ngủi. Chúng ta cảm nhận niềm vui thông qua cơ thể và tâm trí, thể hiện bằng sự thoải mái, sảng khoái và sự rạng rỡ.
Bởi vì hạnh phúc là một khái niệm phức tạp, không phải lúc nào cũng rõ ràng điều gì làm ta hạnh phúc. Nhiều người nghĩ hạnh phúc liên quan đến những sự kiện lớn như tìm được tình yêu, thăng tiến nghề nghiệp, mua nhà, sinh con. Nhưng thực tế là, chúng ta không biết chính xác điều gì làm chúng ta hạnh phúc.
Một nghiên cứu cho thấy sau một sự kiện lớn, hạnh phúc có thể tăng lên nhưng sau đó sẽ trở lại trạng thái bình thường. Đạt được một mốc quan trọng có thể mang lại cảm giác tốt, nhưng cuối cùng chúng ta lại bắt đầu tìm kiếm mốc tiếp theo, và rơi vào vòng lặp 'Tôi sẽ hạnh phúc khi...' một lần nữa.
Nhận ra rằng chúng ta không thể kiểm soát được cuộc sống của mình là rất quan trọng.
Vấn đề là khi ta tập trung vào những mục tiêu lớn này, chúng có thể làm sao lãng niềm vui hiện tại.
Nói một cách khác: Trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc, chúng ta không nên bỏ qua niềm vui hiện tại của mình.
Mỗi khi ta nói với mình rằng “Tôi sẽ vui khi…” cũng là cách nói “Tôi không thể hạnh phúc ở hiện tại”.
Làm Sao Để Thực Hiện Điều Này?
Thay vì dành thời gian với người thân để làm việc thêm và nhận thêm tiền, chúng ta nên tận hưởng thời gian bên nhau.
Chúng ta không dành thời gian cho sở thích vì bận rộn với công việc để tiến xa trong sự nghiệp.
Chúng ta không trang trí căn hộ thuê của mình vì muốn tiết kiệm từng đồng để mua nhà, nhưng trong thời gian đó, nơi chúng ta sống trở nên trống trải như một hộp rỗng.
Chúng ta trì hoãn chuyến đi tới Iceland cho đến khi tìm được người đi cùng. Nhưng bạn lại thấy chán ngồi lướt Instagram và cảm thấy như mình đang bỏ lỡ điều gì đó.
Tập trung vào những điều xa vời chỉ làm bạn mất hứng thú với niềm vui hiện tại. Mỗi khi tự nhủ “Tôi sẽ hạnh phúc khi…” cũng là cách nói “Tôi không cảm thấy hạnh phúc ở hiện tại”. Nếu bạn không thể tìm thấy niềm vui, chỉ vì cuộc sống không diễn ra như ý muốn, thì tại sao bạn phải cố gắng?
Thói quen nói “Tôi sẽ hạnh phúc khi…” khiến chúng ta hy vọng vào những sự kiện trong cuộc đời thay vì tạo ra cuộc đời như ta mong muốn. Nó làm chúng ta trở nên thụ động, giống như đang xem một chương trình truyền hình về cuộc đời mình và mong đợi những gì sẽ xảy ra tiếp theo thay vì tự nhận ra rằng chúng ta là những người tạo ra cuộc sống của mình. Nó khiến chúng ta luôn mong đợi và tìm kiếm thay vì tận hưởng và sống.
Thói quen nói “Tôi sẽ vui khi…” khiến chúng ta luôn mong đợi và tìm kiếm thay vì tận hưởng và sống.
Cách Tôi Học Cách Buông Bỏ Sự Kỳ Vọng Và Tìm Hạnh Phúc
Năm 2011, tôi đã hẹn hò một người suốt một năm, nhưng mọi thứ không suôn sẻ. Tôi đưa anh ta đến Bermuda để tham dự đám cưới của người bạn thân từ nhỏ, nhưng anh ta lại uống quá nhiều rượu và không tuân thủ lễ nghi. Mọi thứ trở nên tồi tệ hơn từ đó. Tôi đã cố gắng cứu vãn mối quan hệ này, và một ngày, tôi nảy ra ý tưởng, 'Chúng ta nên đi Iceland!'. Sự thiếu hụt sự hứng thú từ phía anh ta đã trở nên quen thuộc.
Hai ngày sau đó, tôi tự mình lên kế hoạch cho một chuyến du lịch đến Iceland vào dịp năm mới. 'Nếu bạn muốn, bạn có thể đi cùng tôi,' tôi nói với bạn trai. 'Chỉ cần đặt vé máy bay là được'.
Chúng tôi chia tay vài tuần sau đó, và khi Năm Mới đến, tôi đang băng qua những cánh đồng nham thạch và tận hưởng hồ nước nóng một mình.
Bạn Nghĩ Đã Xảy Ra Gì Khi Tôi Cuối Cùng Thực Hiện Chuyến Đi Iceland Sau Gần 10 Năm Suy Nghĩ? Tôi Tìm Thấy Niềm Vui!
Tôi liên lạc với một nghệ sĩ từng được tôi viết về và chúng tôi gặp nhau tại bảo tàng nghệ thuật. Sau đó, cô ấy mời tôi đến nhà và chúng tôi đón Năm Mới cùng gia đình. Tôi chiêm ngưỡng tràng pháo tuyệt đẹp bùng nổ trên bầu trời Reykjavik cùng ba thế hệ người Iceland. Tôi thưởng thức món cá và khoai chiên và ghi chép những điều thú vị trong cuốn sổ nhật ký của mình. Tôi đã lên kế hoạch cho một chuyến đi đến Snæfellsnes, kết thúc bằng một ly chocolate nóng có whiskey và hát những bài hát không lời cùng những người nông dân tại một nhà nghỉ. Tôi đã kết bạn với nhiều người mới trong chuyến đi đến Iceland này, và vài năm sau đó, tôi đã ghé thăm hai người trong số họ ở Copenhagen. Cuối cùng, tôi cũng có cơ hội thưởng ngoạn ánh sáng phân cực, một trải nghiệm kỳ diệu hơn cả những gì tôi từng tưởng tượng.
Dù chỉ là những khoảnh khắc bé nhỏ, nhưng chúng lại đóng góp quan trọng vào việc mở rộng thế giới của chúng ta.
Chúng Ta Thường Bỏ Lỡ Niềm Vui Vì Dường Như Nó Làm Chúng Ta Mất Tập Trung Với Niềm Hạnh Phúc To Lớn Mà Chúng Ta Đang Mong Chờ.
Tôi nghĩ đôi khi chúng ta bị kẹt trong chờ đợi hạnh phúc như đang đứng yên ở một đảo hoang, sợ rằng không muốn di chuyển vì lo lắng rằng điều chúng ta mong muốn (máy bay cứu hộ) có thể không bao giờ đến.
Nhưng Khi Tôi Học Cách Lắng Nghe Hiện Tại Thay Vì Chờ Đợi Tương Lai, Tôi Nhận Ra Rằng Điều Không Tưởng Sẽ Luôn Xảy Ra.
Và Dù Hạnh Phúc Đó Đến Sớm Hay Muộn, Bạn Vẫn Có Thể Sống Một Cuộc Sống Đầy Đủ, Một Cuộc Sống “Giàu Có Niềm Vui”.
Bây giờ, Mỗi Khi Tôi Nói 'Tôi Sẽ Hạnh Phúc Khi ...', Tôi Luôn Cố Gắng Tưởng Tượng Mình Ở Tương Lai Và Nhìn Lại Hiện Tại.
Vậy Bạn Đang Chờ Đợi Điều Gì?
Mặc Dù Tôi Đã Nói Như Vậy, Nhưng Tôi Không Thể Giả Bộ Rằng Tôi Chưa Bao Giờ Nói 'Tôi Sẽ Hạnh Phúc Khi...'.
Nhưng Tôi Nhận Ra Rằng Chờ Đợi Hạnh Phúc Là Một Thói Quen, Và Giống Như Bất Kỳ Thói Quen Nào Khác, Chúng Ta Có Thể Thay Đổi Nó.
Sau Đó, Tôi Đặt Ra Câu Hỏi Cho Bản Thân: 'Tôi Sẽ Ước Gì Về Sự Sử Dụng Thời Gian Này?'
Bạn Có Thấy Rằng, Chờ Đợi Hạnh Phúc Thường Bắt Nguồn Từ Việc Mong Muốn Sự Hoàn Hảo, Từ Đó Ta Tưởng Tượng Ra Một Cuộc Sống Hoàn Hảo Và So Sánh Mọi Thứ Với Nó. Bất Kỳ Thứ Gì Không Đạt Đến Mức Độ Hoàn Hảo Đều Gây Ra Thất Vọng. Và Vì Hoàn Hảo Không Thể Đạt Được, Ngay Cả Khi Bạn Đạt Được Điều Bạn Mong Muốn, Bạn Vẫn Sống Trong Tình Trạng Buồn Chán.
Ngược Lại, Niềm Vui Bắt Đầu Từ Chính Nơi Bạn Đang Ở.
Năm 2016, tôi quay lại Iceland sau năm năm kể từ chuyến đi một mình - lần này là cùng chồng tôi, Albert. Chúng tôi đã thấy chim Puffin đẻ trên vách đá, hái quả việt quất hoang dã và tham gia Học viện Tiên nữ. Và bạn biết không? Chuyến đi đó tốt hơn chỉ vì tôi đã từng đến đó. Kỷ niệm mới xen lẫn với kỷ niệm cũ và tôi rất hạnh phúc khi giới thiệu với người yêu một nơi đặc biệt như vậy. Và tôi cũng rất vui mừng vì tôi không chờ đợi điều gì cả.