[ToMo] Tinh Tinh Vẫn Ghi Nhớ Khuôn Mặt Sau 25 Năm

Năm 2015, khi là nghiên cứu sinh đại học ở vườn thú Bắc Carolina, Laura Lewis kết bạn với tinh tinh đực Kendall. Kendall luôn nhẹ nhàng nắm lấy tay và kiểm tra móng tay của cô mỗi khi cô ghé thăm.

Sau khi nghiên cứu về loài khỉ đầu chó ở châu Phi, Laura Lewis quay trở lại và thắc mắc liệu Kendall có nhớ mặt cô hay không. Khi cô bước vào chuồng, Kendall đã chạy đến và ra dấu muốn nhìn vào tay cô.

Tiến sĩ Lewis nói: ‘‘Tôi cảm thấy Kendall vẫn nhớ tôi sau 4 tháng xa cách.’’ ‘‘Nhưng tôi không có dữ liệu để chứng minh điều đó.’’

Trong một nghiên cứu mới, tiến sĩ Lewis và đồng nghiệp đã chứng minh rằng tinh tinh thông thường và tinh tinh lùn có khả năng nhớ lại khuôn mặt của các con khỉ khác chúng không gặp trong nhiều năm. Một con tinh tinh lùn nhớ khuôn mặt sau 26 năm - một kỷ lục về khả năng nhớ khuôn mặt vượt xa con người.

Với sự giúp đỡ từ cố vấn Chris Krupenye, tiến sĩ Lewis đã nghiên cứu 26 loài khỉ được nuôi tại vườn thú Edinburgh, khu bảo tồn Kumamoto và vườn thú Planckendael. Các nhà nghiên cứu hiển thị hình ảnh các loài động vật trên màn hình để khảo sát khả năng nhớ khuôn mặt của chúng.

Sau khi cho lũ khỉ quen với môi trường mới, tiến sĩ Lewis và đồng nghiệp tiến hành thí nghiệm. Trong khi lũ khỉ uống nước ép, máy tính hiển thị các cặp khuôn mặt của loài khỉ trong 3 giây. Một trong số những khuôn mặt là hoàn toàn xa lạ hoặc của bạn cũ mà chúng không gặp trong nhiều năm.

Các nhà khoa học sử dụng camera hồng ngoại để ghi lại cử động mắt của các con vật. Nếu lũ khỉ không nhớ về bạn cũ, chúng sẽ dành thời gian như nhau để nhìn cả hai bức tranh.

Nhưng kết quả lại khác. Loài khỉ luôn dành nhiều thời gian hơn để nhìn vào đồng loài trước đây. Điều này không phụ thuộc vào mối quan hệ họ hàng.

Một con tinh tinh lùn 46 tuổi ở khu bảo tồn Kumamoto có ký ức lâu dài. Nó nhìn chằm chằm vào khuôn mặt của họ hàng đã mất từ lâu hơn là khuôn mặt của những con khỉ khác mà nó chưa từng gặp.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những ký ức tốt đẹp có thể lưu giữ mạnh mẽ qua năm tháng. Lũ khỉ dành nhiều thời gian hơn để nhìn vào khuôn mặt của những loài thú mà chúng đã trải qua trải nghiệm tích cực.

Tiến sĩ Lewis suy đoán rằng loài khỉ có thể hưởng lợi từ những ký ức lâu dài này. Ví dụ, một con tinh tinh lùn cái có thể hình thành liên minh với người quen cũ sau khi gặp lại nhau nhiều năm sau.

Thí nghiệm không hạn chế thời gian lưu giữ ký ức của động vật. Có thể chúng nhớ khuôn mặt như chúng ta. Trong một nghiên cứu, tình nguyện viên nhớ tên của bạn cùng lớp sau 48 năm tốt nghiệp.

Khó mà biết được bao nhiêu loài động vật khác có ký ức lâu dài như vậy. Jason Bruck phát hiện rằng cá heo có thể nhận ra tiếng gọi của bạn bè sau 20 năm.

Tiến sĩ Bruck nghi ngờ rằng động vật sống bầy đàn có ký ức ấn tượng. Ông tin rằng tất cả chúng đều nhớ suốt đời.

Tiến sĩ Lewis nhận thấy loài tinh tinh, tinh tinh lùn và loài người có tổ tiên chung. Những ký ức dài hạn này có thể đã giúp phát triển xã hội người.

Trong quá trình tiến hóa, con người đã phải đối mặt với môi trường xã hội khác nhau. Ngôn ngữ có thể đã giúp củng cố ký ức xã hội lâu dài.

Clive Gamble đồng ý với diễn giải trên. Sự tiến hóa của ngôn ngữ có thể đã củng cố những ký ức xã hội lâu dài.