Hội chứng tưởng tượng ảo giác là một biểu hiện của rối loạn tâm thần. Những người mắc chứng này thường có những suy nghĩ hoặc nỗi sợ không căn cứ, tin rằng họ đang bị hại. Họ có thể nghĩ ai đó âm mưu chống lại họ hoặc lan truyền những tin đồn không hay về họ, thậm chí cho rằng bạn bè họ phản bội mà không có bằng chứng.
Hội chứng tưởng tượng ảo giác thường liên quan đến các triệu chứng của rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực.
Hội chứng tưởng tượng ảo giác đôi khi được coi là kỳ lạ vì tính chất của nó có thể rất bất ngờ và khó tin. Khác với những hoang tưởng thông thường như tin rằng nhà bạn sắp sập hay có người muốn làm hại bạn.
Người mắc hội chứng tưởng tượng ảo giác thường thiếu niềm tin vào người khác một cách mạnh mẽ và không lý do. Họ có thể trở nên giận dữ và căng thẳng khi phải đối mặt với sự thật rằng họ đang trải qua hội chứng này, một phần là do họ tin rằng họ đang bị làm tổn thương và không tin tưởng vào ai khác.
Những người mắc phải chứng ảo giác thường cảm thấy mất liên kết với thực tại và tin rằng họ đang bị người khác xung quanh hại. Trong nhiều trường hợp, khó có thể tạo sự gần gũi với những người bị hoang tưởng ảo giác vì họ lo sợ người thân yêu sẽ phản bội họ.
Nguyên nhân gì dẫn đến hoang tưởng ảo giác?
Có nhiều yếu tố dẫn đến hoang tưởng ảo giác như các chứng sau:
- Chứng tâm thần phân liệt
- Rối loạn lưỡng cực
- Dùng hoặc từ bỏ sử dụng ma túy, hoặc đồ uống chứa cồn
- Các vấn đề tâm thần khác như rối loạn lo âu, rối loạn căng thẳng sau trải qua sự kiện soc, rối loạn ảo tưởng cao điểm và rối loạn nhân cách
Đôi khi, hoang tưởng ảo giác không liên quan đến một trường hợp cụ thể và được chẩn đoán là rối loạn hoang tưởng.
Một loại hoang tưởng ảo giác như thế nào?
Hoang tưởng ảo giác có nhiều dạng. Dưới đây là một số ví dụ:
- Hoang tưởng ám chỉ: tin rằng một sự kiện cụ thể hoặc hành động đang trực tiếp ám chỉ bản thân, như một bài hát trên đài phát thanh nói về bạn chẳng hạn.
- Hoang tưởng cao cả: người bị hoang tưởng tin rằng họ có một sức mạnh hoặc tài năng đặc biệt mà người khác không có; ví dụ, một phụ nữ tin rằng cô ấy có tài năng vượt trội về âm nhạc và nghệ thuật.
- Hoang tưởng kiểm soát: nghĩ rằng hành động của người khác bị kiểm soát bởi các lực lượng bên ngoài; ví dụ, một người đàn ông tin rằng phương tiện truyền thông đang kiểm soát suy nghĩ của mình.
- Hoang tưởng ghen tuông: tin rằng người yêu đang phản bội mà không có bằng chứng nào; ví dụ, một người đàn ông tin rằng bạn gái đang gian dối mà không có bằng chứng nào để chứng minh.
Triệu chứng của hoang tưởng ảo giác là gì?
Có một số dấu hiệu hoặc triệu chứng chỉ ra rằng một người đang phải đối mặt với hoang tưởng ảo giác:
- Cá nhân có triệu chứng nghe thấy âm thanh, cố gắng chứng minh chúng là thật và thậm chí lạm dụng niềm tin hoang tưởng đó. Họ có thể có ảo tưởng liên quan đến hoang tưởng của họ, ví dụ như tin rằng ti vi hoặc ra-đi-ô phát sóng những gì họ nghĩ.
- Những người mắc chứng hoang tưởng gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa ảo ảnh và thực tế. Những dấu hiệu này thường kết hợp với rối loạn tâm thần như chứng tâm thần phân liệt.
- Những người mắc chứng ảo giác thường có suy nghĩ không có tổ chức, dẫn đến lối nói dài dòng, thiếu logic hoặc thay đổi chủ đề không có ý định trong cuộc trò chuyện.
Có cách nào để tránh bị hoang tưởng ảo giác không?
Tưởng tượng và ảo giác có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các tổn thương não hoặc tình trạng sức khỏe tâm thần.
Những triệu chứng này thường được điều trị hiệu quả nhất thông qua việc sử dụng thuốc kết hợp với liệu pháp tâm lý, còn được gọi là 'liệu pháp nói chuyện'. Nhiều người đã cải thiện tình trạng của mình với phương pháp này.
Để điều trị chứng tưởng tượng và ảo giác, việc nói chuyện với bác sĩ là rất quan trọng. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp tìm ra phương pháp điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ thực hiện các kiểm tra để loại trừ các vấn đề y tế khác có thể gây ra triệu chứng này.
Nếu bạn hoặc người thân của bạn gặp phải chứng tưởng tượng và ảo giác, hãy nói chuyện với bác sĩ ngay lập tức. Việc chẩn đoán và điều trị sớm là điều quan trọng. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm để loại bỏ các nguyên nhân y tế có thể gây ra vấn đề này.
Nếu chứng tưởng tượng và ảo giác xuất phát từ việc sử dụng hóa chất, phương pháp giải độc có thể giảm bớt các triệu chứng. Nếu không rõ nguyên nhân và các triệu chứng không liên quan đến việc sử dụng thuốc hoặc chất kích thích, có thể bị chẩn đoán mắc các vấn đề tâm thần như tâm thần phân liệt hoặc rối loạn lưỡng cực.
Thuốc cũng được sử dụng để giảm các triệu chứng ảo giác và các vấn đề tâm thần khác như tâm thần phân liệt hoặc rối loạn lưỡng cực. Thuốc chống loạn thần là một loại thuốc được dùng để điều trị các triệu chứng này bằng cách thay đổi hoạt động của các chất trong não ảnh hưởng đến tâm trạng và suy nghĩ.
Nếu bạn gặp phải chứng hoang tưởng ảo giác, có thể bạn không muốn sử dụng thuốc vì bạn không tin rằng bạn đang mắc các triệu chứng từ điều kiện tâm thần. Bạn có thể thử các phương pháp điều trị khác nhưng chỉ khi đảm bảo sức khỏe và an toàn cho bản thân và người khác.
Cách hỗ trợ người bị hoang tưởng ảo giác
Nếu bạn biết ai đó đang mắc chứng hoang tưởng ảo giác, dưới đây là một số cách bạn có thể giúp họ:
- Hỗ trợ họ. Cho họ biết rằng bạn sẵn lòng lắng nghe họ. Thể hiện sự quan tâm đến những lo lắng và nỗi sợ của họ để họ không cảm thấy bị phê phán hoặc cô lập. Tránh phê phán họ vì điều này chỉ làm tăng thêm cảm giác bị đánh giá từ người khác.
- Đảm bảo họ biết bạn luôn sẵn lòng giúp đỡ họ và những người khác khi cần. Bạn cũng có thể đi cùng họ khi họ cần đi ra ngoài để đảm bảo mọi thứ diễn ra tốt hơn.
- Nếu người bị ảo giác được điều trị, khuyến khích họ tiếp tục trò chuyện với người điều trị. Bạn cũng có thể hướng họ đến gặp bác sĩ hoặc nhà tâm lý. Hành động này thể hiện sự quan tâm của bạn đối với họ và giúp họ cảm thấy an toàn khi chia sẻ nỗi lo của mình.
- Tham gia vào một nhóm hỗ trợ địa phương hoặc trực tuyến. Điều này giúp bạn tìm được nguồn hỗ trợ hữu ích. Bạn cũng có thể giúp đỡ những người đang phải đối mặt với các vấn đề hoang tưởng ảo giác khác nhau.
- Giúp người bị hoang tưởng tìm cách giải tỏa căng thẳng. Thư giãn bằng các phương pháp như thiền có thể giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi, từ đó làm cho các triệu chứng dễ kiểm soát hơn. Bạn có thể khuyến khích họ thực hiện các bài tập thư giãn hoặc tham gia các lớp yoga.
- Hãy thấu hiểu. Trong quá trình giúp đỡ, hãy nhớ rằng người bị hoang tưởng có thể không muốn nhận sự giúp đỡ hoặc lời khuyên. Hãy nhớ rằng không có gì là hoàn hảo khi đối mặt với cảm xúc và hành động của người mắc chứng hoang tưởng ảo giác.
Hoang tưởng ảo giác là niềm tin sai lầm mà người mắc phải tin là sự thật. Bước đầu tiên để đối phó với chứng hoang tưởng ảo giác là thừa nhận vấn đề và người mắc hoang tưởng cần được giúp đỡ.
Trong một số trường hợp, điều này có nghĩa là tìm lời khuyên từ chuyên gia để giải thích mọi điều cho người bạn yêu thương. Cần nhớ rằng con người không chọn trở thành người không hợp lý - đó là một vấn đề tinh thần cơ bản cần được giải quyết.