[ToMo] Vì Sao Chúng Ta Tin Rằng Một Sự Kiện Ngẫu Nhiên Sẽ Có Khả Năng Xảy Ra Nhiều Hơn Nếu Nó Đã Xảy Ra Nhiều Lần Trong Quá Khứ?

Đề xuất: Ngụy Biện Con Bạc

Ngụy biện con bạc là gì?

Khi Nào Xuất Hiện Hiện Tượng Này?

Một Ví Dụ về Ngụy Biện Con Bạc

Jane và Sự Kiện Thứ Năm

Sau nhiều giờ và nhiều ván Blackjack, Jane cuối cùng đã phải chấp nhận thất bại. Cô ấy đã mất một khoản tiền lớn. “Làm sao mà lại thế này?”, Jane tự hỏi. Cô ấy luôn thắng vào ngày thứ năm mà!

Jane tin rằng cô ấy sẽ gặt hái thành công ở sòng bạc vào ngày hôm đó, và sự thất vọng sau thất bại không thể lường trước được của cô, là kết quả của ngụy biện con bạc. Mẫu mực mà Jane nhìn thấy trong lịch sử đánh bạc của mình khiến cô ấy tin rằng có khả năng cao là cô ấy sẽ thắng khi chơi Blackjack. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy. Chuỗi thua của cô ấy trong quá khứ không ảnh hưởng đến khả năng cô ấy kết thúc chuỗi thua này.

Hiệu ứng Cụ Thể

Ngụy biện Con Bạc có thể dẫn đến việc đưa ra quyết định không tối ưu. Một phần quan trọng của việc đưa ra quyết định thông minh về một sự kiện trong tương lai là xem xét mối quan hệ nhân quả giữa nó với các sự kiện trong quá khứ. Nói một cách khác, chúng ta liên kết những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ với những sự kiện sẽ xảy ra trong tương lai. Chúng được xem là dấu hiệu hoặc nguyên nhân cho việc dự đoán tương lai.

Đây là một cách tiếp cận hợp lý khi hai sự kiện thực sự có mối quan hệ nhân quả. Ví dụ, khi chúng ta nhìn thấy những đám mây đen trên bầu trời, việc dự đoán mưa và sau đó quyết định mang theo một cái ô là một hành động hợp lý. Kinh nghiệm trong quá khứ cho thấy rằng mây đen là một dấu hiệu tốt cho việc mưa bởi vì chúng có mối quan hệ nhân quả.

Tuy nhiên, vấn đề có thể nảy sinh khi hai sự kiện không có mối liên hệ chặt chẽ như chúng ta nghĩ. Điều này là do chúng ta đưa ra các quyết định về một sự kiện trong tương lai dựa trên thông tin sai lệch. Điều tiếp theo là một quan điểm xác suất không chính xác và thiếu hiểu biết về nguyên nhân thực sự của sự kiện. Hãy tưởng tượng một nhà đầu tư dùng thành công của mình làm chỉ số cho khả năng thành công trong các đầu tư tương lai. Cả hai không nhất thiết phải có mối quan hệ nhân quả. Bằng cách nhầm lẫn rằng tương lai sẽ lặp lại quá khứ, họ có thể đánh giá quá cao khả năng thành công và không xem xét kỹ lưỡng tài sản của mình để tìm những dấu hiệu thực sự về giá trị tương lai của chúng.

Tác Động Tổng Quát

Nhìn chung, ngụy biện Con Bạc có thể gây ra những hậu quả không mong muốn đối với các tổ chức và lĩnh vực dựa vào dự đoán và phân tích chính xác của mối quan hệ. Khi một tổ chức không công nhận tính độc lập thống kê của các sự kiện ngẫu nhiên, các sự kiện không liên quan có thể được coi là nguyên nhân để tìm kiếm giải thích. Hãy tưởng tượng một tình huống mà một chính phủ đổ lỗi cho một chương trình nhập cư mới khiến thị trường sụp đổ mà không có lời giải thích, dẫn đến quyết định đóng cửa biên giới. Hoặc một nhà vật lý không nhận ra chuyển động ngẫu nhiên của các hạt và do đó dùng một số chuyển động trong quá khứ để tạo ra một định luật khoa học nhanh chóng bị bác bỏ.

Tại Sao Lại Xảy Ra?

Ngụy biện Con Bạc phát sinh từ xu hướng của chúng ta để nghĩ rằng nếu một sự kiện ngẫu nhiên đã xảy ra nhiều lần trong quá khứ thì nó sẽ xảy ra ít hoặc nhiều hơn trong tương lai. Chúng ta làm điều này vì nhiều lý do. Một trong số đó là chúng ta không thích sự ngẫu nhiên. Vì vậy, chúng ta cố gắng giải thích lý cho các sự kiện ngẫu nhiên và làm cho chúng có vẻ có thể dự đoán được.

Chúng ta Cố Gắng Hiểu Các Sự Kiện Ngẫu Nhiên

Một sự kiện ngẫu nhiên là kết quả của sự ngẫu nhiên. Điều này làm cho nó không thể dự đoán trước. Một số người thấy điều này là thú vị, nhưng hầu hết chúng ta lại cảm thấy lo ngại. Chúng ta thích khả năng dự đoán, trật tự và khả năng giải thích trong hầu hết các khía cạnh của cuộc sống. Vì vậy, khi một sự kiện ngẫu nhiên xảy ra hoặc chuẩn bị xảy ra, chúng ta cố gắng giải thích nó bằng cách tìm ra các mô hình hoặc dấu hiệu trong quá khứ của sự kiện đó. các sự kiện tương tự ngay cả khi chúng không thực sự liên quan. Đây là cách tự nhiên để tâm trí chúng ta hiểu được thế giới hỗn loạn.

Chúng ta Nghĩ Số Ít Đại Diện Cho Số Nhiều

Trong cái được gọi là “luật số nhỏ”, chúng ta thường chọn những mẫu thông tin nhỏ để đại diện cho dân số lớn hơn mà chúng được rút ra. Các nhà tâm lý học nổi tiếng Amos Tversky và Daniel Kahneman gọi hiện tượng này là “sự vô tình với kích thước mẫu”.

Tverski và Kahneman tin rằng sự vô tình của chúng ta đối với các mẫu lớn phần lớn có thể là do “phương pháp phán đoán tính đại diện”. Heuristics là lối tắt tinh thần mà bộ não chúng ta sử dụng để giúp chúng ta đưa ra quyết định nhanh chóng. Theo phương pháp phỏng đoán này, chúng ta thường xác định khả năng xảy ra điều gì đó bằng cách đánh giá mức độ giống nhau của nó với những trải nghiệm trong quá khứ.

Chúng ta thường chọn những trải nghiệm trong quá khứ mà chúng ta muốn các sự kiện trong tương lai giống như vậy hoặc chúng ta nghĩ nên đại diện cho một kết quả lý tưởng. Một con bạc có thể thực hiện một vài lượt chơi thành công trên máy đánh bạc để thể hiện chuỗi chiến thắng dài hơn sẽ tiếp tục (như đôi khi đã xảy ra trong quá khứ) hoặc ngược lại, giả định rằng sẽ có một trận thua thậm chí sẽ bằng số tiền thắng của họ và do đó. mô tả một đêm ở sòng bạc sẽ như thế nào.

Tverski và Kahneman tiếp tục lưu ý rằng chúng ta làm điều này cũng vì những quan niệm sai lầm về cơ hội, mà chúng ta cho rằng đó là một quá trình công bằng hơn là một quá trình ngẫu nhiên.

Chúng Ta Tin Quá Nhiều Vào Cơ Hội

Nhiều Người Trong Chúng Ta Xem Cơ Hội Như Một “Quá Trình Tự Điều Chỉnh”. Điều Này Có Nghĩa Là Chúng Ta Nghĩ Rằng Cơ Hội Hướng Tới Sự Cân Bằng Và Cân Bằng. Những Sai Lệch So Với Trạng Thái Cân Bằng Này Được Khôi Phục Bằng Một Kết Quả Đối Nghịch Khi Một Quá Trình Tình Cờ Diễn Ra. Hãy Xem Xét Ví Dụ Về Người Đánh Bạc Trên Máy Đánh Bạc Có Thể Họ Nghĩ Rằng Một Lượt Chơi Trên Máy Có Cả Thắng Và Thua Nên Khi Họ Có Chuỗi Thắng Họ Bắt Đầu Mong Đợi Một Trận Thua Hoặc Một Học Sinh Cho Rằng Họ Đã Khoanh Tròn Quá Nhiều Lựa Chọn “A” Liên Tiếp Trong Bài Kiểm Tra Trắc Nghiệm Của Mình Và Vì Vậy Họ Chọn Chữ “C” Để Phá Vỡ Khuôn Mẫu Đáng Ngờ.

Tại Sao Điều Này Quan Trọng

Ngụy Biện Con Bạc Không Chỉ Ảnh Hưởng Đến Những Người Đến Sòng Bạc - Một Điều Đó Rõ Ràng Nó Có Thể Ảnh Hưởng Đến Bất Kỳ Ai Trong Chúng Ta Khi Chúng Ta Đánh Giá Xác Suất Xảy Ra Một Sự Kiện Trong Tương Lai Bằng Cách Xem Xét Các Sự Kiện Tương Tự Trong Quá Khứ Chúng Ta Làm Điều Này Mọi Lúc Trong Cả Cuộc Sống Cá Nhân Và Nghề Nghiệp Của Mình Rất Dễ Mắc Sai Lầm Khi Thực Hiện Điều Này Với Các Sự Kiện Độc Lập Về Mối Quan Hệ Trực Tiếp Điều Này Có Thể Làm Xáo Trộn Các Dự Đoán Của Chúng Ta Về Xác Suất Và Các Quyết Định Theo Sau Chúng Chúng Ta Không Muốn Xác Định Sai Các Đặc Điểm Của Các Mối Quan Hệ Trong Quá Khứ Như Những Dấu Hiệu Cho Thấy Các Mối Quan Hệ Hiện Tại Của Chúng Tôi Nhất Thiết Sẽ Đi Theo Con Đường Đó Chúng Ta Cũng Không Muốn Coi Một Chuỗi Công Việc Bị Từ Chối Là Dấu Hiệu Cho Thấy Chúng Ta Sẽ Không Tìm Được Việc Làm Trong Tương Lai.

Làm Thế Nào Để Tránh Nó

Để đối phó với ảnh hưởng của định kiến nhận thức này, chúng ta cần công nhận tính độc lập quan trọng của các sự kiện được đề cập. Điều này không phải lúc nào cũng dễ dàng, đặc biệt khi chúng ta có lợi ích cụ thể trong mối quan hệ của chúng. Suy nghĩ về quá trình thực tế mà một sự kiện xảy ra có thể giúp chúng ta nhận ra rằng một số sự kiện trong quá khứ tương tự không thực sự đóng góp gì vào việc sự kiện hiện tại diễn ra. Nó cũng có thể hữu ích khi suy nghĩ về việc một sự kiện trong quá khứ có ảnh hưởng gì đến các sự kiện trong tương lai và đánh giá lý do mà không đặt quá nhiều trọng tâm vào ngẫu nhiên hay niềm tin.

Nguồn gốc của lập luận Con Bạc

Lập luận về con bạc được nhà tư duy người Pháp Marquis de Laplace xuất bản lần đầu vào năm 1820. Trong tiểu luận Triết học về Xác suất, Laplace nhận thấy rằng những người muốn có con trai nghĩ rằng mỗi lần sinh con trai sẽ tăng khả năng đẻ con gái cho lần sau.

Sự tương đồng với lập luận Con Bạc được phát hiện lần đầu trong bối cảnh thí nghiệm vào những năm 1960, khi các nhà nghiên cứu đang khám phá cách tâm trí đưa ra quyết định dựa trên xác suất. Trong các thí nghiệm này, các thử thách được yêu cầu dự đoán xem đèn nào trong hai đèn màu sẽ sáng tiếp theo. Sau khi nhìn thấy một dãy màu được chiếu sáng, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng các thử thách có khả năng dự đoán màu còn lại hơn.

Ví dụ 1 - Tỷ lệ thắng thấp

Ví dụ nổi tiếng nhất về lập luận Con Bạc đã xảy ra tại bàn roulette của sòng bạc Monte Carlo vào năm 1913. Trong 10 lượt quay cuối cùng của bánh xe roulette, quả bóng đã rơi vào ô màu đen.

Vì những người chơi bạc cảm thấy màu đỏ đã xuất hiện quá lâu nên họ quyết định đặt cược vào màu đen. Tuy nhiên, bóng vẫn tiếp tục rơi vào ô đen. Khi xu hướng này tiếp tục, người chơi bạc ngày càng tin chắc rằng lượt tiếp theo sẽ là màu đỏ. Đám đông và lượng cược tăng lên và số tiền thua của họ cũng tăng theo.

Chỉ sau 26 quả bóng đen liên tiếp, quả bóng cuối cùng cũng rơi vào ô màu đỏ và chuỗi trận này mới kết thúc. Đến lúc này, tổn thất đã đến mức đáng kinh ngạc. Sòng bạc đã kiếm được rất nhiều tiền. Điều này được gọi là “ngụy biện Monte Carlo”, gần nghĩa với ngụy biện Con Bạc.

Ví dụ 2 - Phân tích tài chính

Ngụy biện Con Bạc đã được chứng minh là có ảnh hưởng đến việc phân tích tài chính. Theo các nhà kinh tế Hersh Shefrin và Meir Statman, các nhà đầu tư thường giữ những cổ phiếu mất giá và bán những cổ phiếu tăng giá. Họ gọi đây là “một khuynh hướng chung là bán cổ phiếu thắng quá sớm và giữ cổ phiếu thua quá lâu”.

Các nhà đầu tư có thể coi giá trị cổ phiếu tăng liên tục là dấu hiệu cho thấy nó sẽ sớm sụp đổ, do đó quyết định bán. Tương tự, nếu một cổ phiếu mất giá, điều này có thể được coi là dấu hiệu cho thấy nó sắp tăng giá và vì vậy họ quyết định giữ lại. Ngụy biện Con Bạc có thể xuất hiện ở đây, vì các nhà đầu tư đưa ra quyết định dựa trên xác suất xảy ra một sự kiện ngẫu nhiên (giá cổ phiếu) dựa trên lịch sử của các sự kiện tương tự trong quá khứ (xu hướng về các mức giá trước đó của nó). Hai điều này không nhất thiết phải liên quan. Một cổ phiếu đang tăng giá có thể tiếp tục tăng giá, cũng như nó có thể sụp đổ. Bản thân quỹ đạo giá trong quá khứ của nó không quyết định quỹ đạo trong tương lai của nó.

Tóm lược

Ngụy biện Con Bạc là gì?

Ngụy biện Con Bạc ám chỉ niềm tin của chúng ta rằng xác suất của một sự kiện ngẫu nhiên trong tương lai bị ảnh hưởng bởi quá khứ của loại sự kiện đó.

Lý do tại sao nó xảy ra

Đầu tiên, chúng ta không thích sự ngẫu nhiên. Do đó, chúng ta cố gắng giải thích nó bằng cách tìm kiếm các mẫu hoặc dấu hiệu trong quá khứ của các sự kiện tương tự-- ngay cả khi chúng không thực sự liên quan. Thứ hai, chúng ta thường chọn những mẫu thông tin nhỏ để đại diện hoặc đại diện cho một nhóm lớn hơn mà chúng được rút ra từ đó. “Sự thờ ơ với kích thước mẫu” này thường do “kinh nghiệm về tính đại diện”, trong đó chúng ta xác định khả năng xảy ra một điều gì đó bằng cách so sánh với những trải nghiệm trong quá khứ. Chúng ta thường chọn những trải nghiệm trong quá khứ mà chúng ta muốn các sự kiện trong tương lai giống như vậy hoặc chúng ta nghĩ rằng chúng đại diện cho một kết quả lý tưởng. Cuối cùng, nhiều người trong chúng ta nghĩ về cơ hội như một “quá trình tự điều chỉnh”. Chúng tôi nghĩ rằng cơ hội hướng tới sự cân bằng và công bằng. Những sai lệch khỏi trạng thái cân bằng này được điều chỉnh bằng một kết quả ngược lại khi một quá trình ngẫu nhiên diễn ra.

Ví dụ 1 - Tỷ lệ chiến thắng thấp

Một đêm tại các bàn roulette của sòng bạc Monte Carlo năm 1913, bánh xe roulette liên tục rơi vào ô màu đen. Vì màu đỏ đã xuất hiện quá lâu, người chơi bắt đầu đặt cược vào màu đen. Tuy nhiên, bóng vẫn tiếp tục rơi vào ô đen. Khi xu hướng này tiếp tục, họ càng tin chắc rằng lượt tiếp theo sẽ là màu đỏ và tăng tiền cược của họ. Sau chỉ 26 quả bóng đen liên tiếp, quả bóng cuối cùng cũng rơi vào quân đỏ và chuỗi trận này mới kết thúc. Điều này gọi là “ngụy biện Monte Carlo”, gần nghĩa với ngụy biện Con Bạc.

Ví dụ 2 - Phân tích tài chính

Ngụy biện của Con Bạc đã được chứng minh là có ảnh hưởng đến việc phân tích tài chính. Nhà đầu tư thường nắm giữ những cổ phiếu giảm giá và bán những cổ phiếu tăng giá. Họ có thể coi giá trị cổ phiếu tăng liên tục là dấu hiệu cho thấy nó sẽ sớm giảm giá, do đó họ quyết định bán. Ngụy biện của con bạc có thể xuất hiện ở đây, vì các nhà đầu tư đang đưa ra quyết định dựa trên xác suất xảy ra một sự kiện khá ngẫu nhiên (giá cổ phiếu) dựa trên lịch sử của các sự kiện tương tự trong quá khứ (xu hướng về các mức giá trước đó của nó). Hai điều này không nhất thiết phải liên quan. Bản thân quỹ đạo giá trong quá khứ của nó không quyết định quỹ đạo trong tương lai của nó.

Cách tránh ngụy biện Con Bạc

Để chống lại tác động của thành kiến nhận thức này, chúng ta cần thừa nhận tính độc lập nhân quả của các sự kiện được đề cập. Suy nghĩ về quá trình thực tế mà một sự kiện xảy ra có thể giúp chúng ta nhận ra rằng một số sự kiện trong quá khứ giống với nó không thực sự đóng vai trò trong việc nó diễn ra. Cũng có thể hữu ích khi nghĩ về lý do tại sao bạn cho rằng một sự kiện trong quá khứ có ảnh hưởng nào đó đến sự kiện trong tương lai và đánh giá lý do mà không đặt nặng vào biến số hay niềm tin.