[ToMo] Vì Sao Một Số Người Thường Khoảng Cách Những Người Mà Họ Yêu Quý?

Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã từng trải qua tình huống này - chúng ta quen biết ai đó và họ dường như rất nhiệt tình. Họ dành hàng giờ để nhắn tin cho chúng ta và muốn chúng ta gặp gỡ nhau càng nhiều càng tốt.

Có lẽ chúng ta sẽ cảm thấy không thoải mái nếu họ vượt quá giới hạn của chúng ta, nếu như vậy thì việc chấm dứt mối quan hệ của chúng ta có thể được hiểu. Dù sao đi nữa, đó cũng là dấu hiệu ban đầu của một mối quan hệ không tốt.

Tuy nhiên, có một số người lại tự ý tạo ra khoảng cách với mọi người mặc dù họ không gây ra sự không thoải mái. Đôi khi, cảm giác của những người như vậy dường như đang mất đi sự quan tâm đối với đối phương ngay cả khi mối quan hệ giữa cả hai rất tốt đẹp.

Nếu bạn cảm thấy có ai đó đang cố tình tạo ra khoảng cách với bạn ngay cả khi mối quan hệ giữa cả hai đang trở nên nghiêm túc, có thể họ đang sở hữu nỗi sợ về việc kết nối không rõ ràng.

Sự Lo Âu Có Thể Độc Hại Cho Mối Quan Hệ 

Theo như Hal Shorenyin, một nhà tâm lý học, đã viết trong một bài blog trên PsychologyToday, khoảng 17% người trưởng thành ở văn hoá phương Tây sợ hãi việc gắn kết và giới hạn sự thân thiết với người khác. Perpetua Neo, một chuyên gia trị liệu tâm lý, đã chia sẻ với Business Insider rằng khi con người gặp phải lo âu trong mối quan hệ, nó sẽ thay đổi cách họ nhìn nhận mối quan hệ đó và cản trở họ cảm nhận được sự hiện diện và tồn tại thực sự của họ. 

“Bạn có một cuộc hẹn với đối tác và nó nên là khoảnh khắc bạn nên thưởng thức, nắm lấy tay họ, thể hiện tình cảm của bạn và thậm chí có thể trao cho họ một nụ hôn. Nhưng có thể bạn lại đang nghĩ rằng, liệu mình có làm gì sai không và tự đặt ra những đánh giá về bản thân trong thời gian còn lại.” Nhà trị liệu còn thêm: “Nỗi lo âu ấy sẽ ngăn cản bạn khỏi việc thân thiết với đối tác, bởi bạn đang đặt ra những tiêu chuẩn không hợp lý và chúng đang dần phá hoại mối quan hệ của cả hai.”

Theo một góc nhìn, sự hoàn hảo có thể là giải pháp cho vấn đề này, trong đó mỗi cá nhân có thể tìm kiếm sự hữu ích hoặc không hữu ích. Những người tìm kiếm sự hoàn hảo luôn đặt ra tiêu chuẩn cao cho mọi thứ, trong khi nhóm ngược lại thường không quan tâm và thường trì hoãn. Theo Neo, sự hoàn hảo có thể là nguồn gốc của nỗi sợ gắn kết. 

Tuy nhiên, để phân tích sâu hơn, nỗi sợ đó thường là kết quả của những “câu chuyện” mà Neo định nghĩa. 

“Chúng ta bị điều khiển bởi những câu chuyện, và chúng ta không thể biết được những giả định nào đang được gắn lên bản thân cho đến khi chúng ta dừng lại và tự kiểm tra.” 

Trong việc điều trị, những “câu chuyện” này thường được coi là các niềm tin cốt lõi. Tuy nhiên, những “câu chuyện” này có thể bắt nguồn từ bất kỳ điều gì, từ những câu chuyện trong tuổi thơ, những trải nghiệm khó khăn cho đến những mối quan hệ sai lầm. Những niềm tin như vậy thường khiến chúng ta tin rằng “Mình không đủ tốt”, “Mình vô giá trị” hoặc “Mình không xứng đáng được yêu thương”. 

“Khi bạn chịu ảnh hưởng từ những “câu chuyện” này, thật khó để tạo ra mối quan hệ thân thiết với người khác, bởi lẽ mối gắn kết thường xuất phát từ sự dễ tổn thương. Nếu bạn cảm thấy không đáng giá và không xứng đáng quan tâm, bạn luôn muốn trở nên hoàn hảo, đặt ra những tiêu chuẩn quá cao cho bản thân, và điều này khiến bạn lo lắng. Khi bạn cố gắng mạnh mẽ hơn, bạn cũng có thể cảm thấy cô lập hơn với mọi người.” theo lời của Neo.

Tất cả bắt đầu từ mối quan hệ giữa chúng ta và người thân.

Nhưng những “câu chuyện” này xuất phát từ đâu?

Neo chỉ ra rằng nhiều nghiên cứu về sự gắn bó tập trung vào trẻ em, có vẻ như đây là một đặc điểm phát triển trong tuổi thơ.

Thuật ngữ “Thuyết về sự gắn kết” được John Bowlby, một nhà tâm lý học người Anh, phát triển vào những năm 60. Nghiên cứu của ông cho thấy sự phát triển của trẻ em phụ thuộc nhiều vào việc hình thành mối liên kết mạnh mẽ với ít nhất một người thân - thường là cha mẹ.

Neo cho biết, so với các loài khác, con người mất nhiều thời gian hơn để phát triển. Ví dụ, con non của hươu chỉ cần vài phút để học đi và chạy, trong khi con người cần hơn một năm để hoàn thành giai đoạn đó. Chúng ta có vẻ như không thể làm gì khi còn nhỏ, và điều này góp phần tạo nên tâm lý gắn bó từ sớm, như một cách để tồn tại. Sự gắn bó với người chăm sóc khi còn nhỏ sẽ ảnh hưởng đến hành vi gắn kết của chúng ta sau này. Hành vi đó có thể an tâm hoặc không an tâm, phụ thuộc vào mối quan hệ giữa chúng ta và người thân. “Người cảm thấy an tâm sẽ không lo lắng khi bạn đời không ở bên cạnh, hoặc khi họ phải tạm xa rời họ.” bà nói. “Họ sẽ dễ dàng chia sẻ về những gì khiến họ không vui, tự thiết lập ranh giới cho bản thân và làm cho đối tác hiểu rõ mong muốn của mình. Với những người như vậy, mối quan hệ được xây dựng trên sự gắn kết và niềm tin.” 

Tuy nhiên, nếu bạn được nuôi dạy theo một cách khác trong những năm đầu đời, có khả năng bạn sẽ phát triển cảm giác thiếu an tâm sau này. Ví dụ, khi một phụ huynh trở nên nóng giận và thô bạo khi con trẻ buồn bã, điều này sẽ khiến đứa trẻ nghĩ rằng cảm xúc của mình không lành mạnh và đáng bị trừng phạt. Đứa trẻ sau này sẽ học cách xử lý cảm xúc bằng cách bỏ lơ chúng - chúng sẽ cố gắng làm cho cảm xúc của bố mẹ dễ chịu hơn thay vì ngược lại. 

Với những phụ huynh không quan tâm đến con cái, đứa trẻ của họ sẽ dành thời gian lớn để tìm kiếm sự chú ý từ họ. Những đứa trẻ có mối quan hệ vững chắc với cha mẹ thường thích mạo hiểm và dám đối mặt với khó khăn, bởi vì họ tin rằng họ luôn có người để dựa vào. Ngược lại, những đứa trẻ trong môi trường ngược lại có thể cảm thấy e dè với điều mới mẻ và có thể trở nên không ổn định trong các mối quan hệ sau này. 

“Đây có thể là nguyên nhân gốc của nỗi sợ gắn kết. Giao tiếp với mọi người dễ dàng, nhưng mở lòng mới là điều khó khăn. Bạn có thể quen biết ai đó trong nhiều năm, nhưng điều này không đồng nghĩa rằng bạn thực sự hiểu hết về họ.” 

Những mối quan hệ khác cũng có thể gây ra vấn đề

Thỉnh thoảng, người ta có một tuổi thơ êm đềm nhưng vẫn gặp khó khăn trong cuộc sống sau này. Điều này là hoàn toàn có thể xảy ra, đặc biệt là khi bạn dính líu vào một mối quan hệ với một kẻ lạm dụng. Theo Neo, khi bạn ở trong một mối quan hệ độc hại, có vẻ như toàn bộ thế giới trở nên không rõ ràng, đặc biệt sau khi bạn kết thúc mối quan hệ đó.

“Phần lớn phụ nữ từng trải qua những mối quan hệ độc hại sẽ gặp khó khăn trong việc tận hưởng cuộc sống sau này, bởi khi đó họ đã mất niềm tin vào cuộc sống.” Neo cho rằng: “Con người sống mỗi ngày với niềm tin rằng điều tốt đẹp chỉ đến khi chúng ta tuân theo chuẩn mực, rằng tương lai sẽ sáng sủa hoặc ít nhất cũng sẽ ổn, nhưng khi điều tồi tệ xảy ra, không nhất thiết là do sự gây hại mà có thể là do việc mất đi một người thân yêu hay cảm giác thất vọng khi bị sa thải đột ngột khỏi công việc. Khi đó, thế giới cùng với những ước mơ của chúng ta dường như vỡ tan.”

Một số người không thể tự mình hồi phục sau những biến cố, dẫn đến việc góc nhìn về tương lai của họ từ đó trở nên không rõ ràng và đáng sợ hơn nhiều. Mỗi khi gặp gỡ người mới, họ thường mong đợi những điều tồi tệ nhất có thể xảy ra và rồi lại từ chối thiết lập mối quan hệ thân thiết với bất kỳ ai.

Theo Neo, “nếu chúng ta không học cách thiết lập mối quan hệ thân thiết với người khác, nỗi sợ hãi về việc gắn kết sẽ tồn tại mãi mãi.” Bà cũng nhấn mạnh rằng việc nhận diện dấu hiệu của một mối quan hệ độc hại là rất quan trọng, nhưng không nên quá chủ động tìm kiếm chúng. Thay vào đó, hãy hy vọng rằng “người ấy là một người tốt và hài hước” thay vì lo lắng về việc họ có chỉ biết suy nghĩ cho bản thân hay không.

Một số điều cần lưu ý

Shannon Thomas, một nhân viên xã hội, chia sẻ một số cách mà mọi người thường sử dụng để phá hủy một mối quan hệ. “Một trong số đó là khi chúng ta liên tục chỉ trích người khác mặc dù họ chỉ muốn gần gũi hơn. Chúng ta nghi ngờ động cơ, lý do đằng sau sự gần gũi đó. Chúng ta cho rằng mọi thứ người kia làm chỉ là giả vờ và họ không có một chút cảm xúc nào dành cho chúng ta. Tất cả mọi điều chúng ta cảm nhận đều phản ánh qua suy nghĩ và đồng thời cũng ảnh hưởng đến hành động của chúng ta sau này.

Một người có thể cố tình tạo khoảng cách với người yêu bằng cách liên tục nói rằng họ bận rộn với công việc hoặc có chuyện quan trọng hơn, rằng họ không có thời gian cho cả hai. Những xung đột không đáng có cũng từ đó mà phát sinh, khiến người kia dần mất đi tình cảm ban đầu.

“Những người trải qua sự lạm dụng học được rằng không phải ai cũng là người tốt.” Thomas bổ sung. “Điều này làm cho họ dễ bị sợ hãi khi gặp ai đó trở nên quá thân thiết. Họ tạo ra bức tường vô hình và đặt ra giới hạn trong mối quan hệ vì lo sợ bị tổn thương lần nữa.”

Hãy dành năng lượng của bạn cho những người tích cực hơn.

Những kẻ lạm dụng không hứng thú với những người yếu - họ thích thách thức bản thân bằng cách tìm kiếm những cá nhân mạnh mẽ, tự tin. Khi đạt được mục tiêu, họ tận hưởng cảm giác trên cơ nạn nhân.

Theo Neo, hãy cảnh giác với những kẻ như vậy vì bạn có thể dễ tổn thương hơn bạn nghĩ. Việc bị lạm dụng có thể khó chỉ ra nguồn gốc cụ thể, và bạn có thể tự trách mình về điều đó. Đặc biệt đối với những người dễ đồng cảm, vì họ thường cho đi mà không cần nhận lại.

“Khi bạn không đặt ra ranh giới, bạn dễ trở thành mục tiêu của kẻ lạm dụng. Giống như bạn đang ở trận chiến mà không có pháo đài, và kẻ thù có thể tấn công bạn mà không gặp phải sự kháng cự nào. Vì vậy, hãy dành tình cảm cho những người tốt chân chính, không chỉ để giúp họ mà còn để tự bảo vệ bản thân. Bạn làm thế nào có thể giữ lại những kỷ niệm tươi đẹp nếu bạn mãi ở trong bóng tối?”

Thomas nói rằng việc quan trọng nhất đối với mỗi người là biết chọn lựa bạn bè, kết nối với những người tích cực thay vì những kẻ độc hại.

Cuối cùng, bà nhấn mạnh sự thành thật trong các mối quan hệ: “Khi tình cảm sâu đậm, và bạn tin tưởng người kia đủ mạnh mẽ để cùng bạn vượt qua, là lúc cần phải thành thật với sự sợ hãi của chính mình. Để học cách tin tưởng một lần nữa, là lúc để xây dựng những mối quan hệ lành mạnh, tốt đẹp xung quanh mình.