Buzz
Thật lòng mà nói, bên trong mỗi chúng ta luôn tồn tại một cuộc chiến giữa cái tốt và cái xấu, giữa phần con người và phần thú vị, giữa những cảm xúc và suy nghĩ, trí tuệ và tình cảm, bản chất và bề ngoài,... Tất cả này thường được thể hiện qua hành vi bạo lực, sự gian lận,... Vậy điều gì đã dẫn đến những hành vi tiêu cực này?
Bạn đã từng bao giờ, ở một thời điểm nào đó, nhận ra rằng bạn không thực sự ổn chưa? Với mỗi người, việc tự hiểu mình thực sự không phải là điều dễ dàng. Thực sự khó khăn để chúng ta có thể tự hiểu mình, biết cách tự chữa lành và trân trọng chính mình. Nhưng bạn biết không, từ khi chào đời, mỗi người chúng ta đều xứng đáng với cuộc sống này. Mỗi người chúng ta đều xứng đáng được yêu thương, trân trọng và tự hiểu.
Bạn biết không, tôi tình cờ đọc được một câu nói rằng: 'Hầu hết chúng ta bắt đầu cuộc đời với một phần nhân cách dễ tổn thương, chứa đầy cảm giác tôi không ổn'. Đó là một trong những kết luận sâu sắc của nhà tâm lý học Thomas Harris trong cuốn sách kinh điển “Tôi Ổn - Bạn Ổn”. Câu nói ấy thực sự đã nói lên một phần nào đó của tâm hồn của tôi. Và tôi tin rằng, không chỉ riêng tôi, mà những người đọc khác đã trải qua cuốn sách này, chắc chắn cũng sẽ có những trải nghiệm sâu sắc và riêng biệt cho bản thân mình.
Một chút về tác giả của cuốn sách này - nhà tâm lý học Thomas Harris
Thomas Anthony Harris sinh vào ngày 18 tháng Tư năm 1910 tại Texas, Hoa Kỳ. Từ khi còn nhỏ, ông đã thể hiện tài năng và sự quan tâm của mình đối với khoa học, y học. Harris tốt nghiệp bằng Cử nhân Khoa học từ Đại học Arkansas (1938) và bằng Bác sĩ Y khoa từ Đại học Temple (1940). Ông đã được đào tạo về tâm thần học tại bệnh viện Saint Elizabeth và từng là bác sĩ tâm thần trong Hải quân (Thế chiến II). Harris cũng đã tư vấn cho các cựu tù binh Mỹ. Sau này, ông đã mở một phòng khám tâm thần tư nhân ở Sacramento.
Bị thu hút bởi lý thuyết của Eric Berne, Thomas A. Harris bắt đầu hợp tác chặt chẽ với Berne từ năm 1960 để giới thiệu và áp dụng Phân Tích Giao Tiếp vào trị liệu lâm sàng. Với tác phẩm của mình, Thomas A. Harris đã đóng góp lớn cho việc làm cho phương pháp này trở nên đơn giản, dễ hiểu và tiếp cận được với đông đảo độc giả thông thường.
Một cái nhìn tổng quan về cuốn sách về Phân Tích Giao Tiếp này
Đây là một cuốn sách nói về một phương pháp trị liệu tâm lý mà ít người học và chuyên gia tâm lý ở Việt Nam có cơ hội tiếp cận.
“Tôi Ổn - Bạn Ổn” (I’m OK - You’re OK) dựa trên lý thuyết Phân Tích Giao Tiếp của Tiến sĩ Eric Berne trong cuốn sách Trò Chơi Con Người. Harris cho rằng hầu hết mọi người thường có trạng thái tiêu cực “TÔI KHÔNG ỔN - BẠN Ổn” (I’m not OK - You’re OK), dẫn đến các phản ứng cảm xúc đối với người xung quanh bị rối loạn. Harris cũng đưa ra các trạng thái sống khác nhau và đề xuất những lời khuyên hữu ích để mọi người có thể hướng đến trạng thái lý tưởng “TÔI ỔN - BẠN ỔN” (I’m OK - You’re OK). Đối với Harris, việc hài lòng với bản thân và với người khác là chìa khóa đến hạnh phúc, sự mãn nguyện và quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống.
Ngôn từ trung thực và cách viết dễ hiểu của Harris đã giúp cuốn sách này trở nên phổ biến ngay sau khi ra mắt. Nó cũng đã giúp “Tôi Ổn - Bạn Ổn” trở thành một cụm từ thông dụng trong tiếng Anh Mỹ. Cuốn sách này đã đạt vị trí số một trong danh sách sách bán chạy nhất của tạp chí New York Times vào năm 1972, trong danh mục sách phi hư cấu. Nó đã được dịch sang hơn hai mươi ngôn ngữ trên toàn thế giới, làm cho chủ đề “Tôi Ổn - Bạn Ổn” trở nên phổ biến trên mọi lục địa.
Trong cuốn sách này, tác giả hướng dẫn người đọc áp dụng mô hình PAC vào các tương tác xã hội hàng ngày để tự nhận thức và trở thành con người thông thái, có trí tuệ và năng lực hơn. Đây thực sự là một bước tiến lớn trong lĩnh vực khoa học và tạo ra nền tảng quan trọng để xây dựng mối quan hệ với bản thân và với người khác. “Tôi Ổn - Bạn Ổn” là một cuốn sách vừa phải, chia thành 13 chương lớn bao gồm:
Chương 1: Freud, Penfield, Berne
Chương 2: Tâm Hồn Cha Mẹ, Tâm Hồn Người Lớn và Tâm Hồn Trẻ Thơ
Chương 3: Bốn Tư Thế Sống
Chương 4: Khả Năng Thay Đổi Của Chúng Ta
Chương 5: Phân Tích Tương Giao
Chương 6: Sự Khác Biệt Của Chúng Ta
Chương 7: Thời Gian Trong Cuộc Sống
Chương 8: Mô Hình P-A-C và Hôn Nhân
Chương 9: Mô Hình P-A-C và Nuôi Dạy Con Cái
Chương 10: Mô Hình P-A-C và Tuổi Vị Thành Niên
Chương 11: Khi Nào Cần Thiết Phải Trị Liệu?
Chương 12: Mô Hình P-A-C và Giá Trị Đạo Đức
Chương 13: Tác Động Xã Hội của Mô Hình P-A-C
Cuốn sách Tôi Ổn - Bạn Ổn là một tài liệu hướng dẫn quý báu giúp bạn hiểu rõ hơn về những ký ức và trải nghiệm quá khứ làm thế nào ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại của bạn. Thậm chí, những ảnh hưởng từ những năm đầu đời có thể làm trở ngại cho chúng ta trong việc tìm kiếm cuộc sống mình mong muốn. Hãy khám phá về sức mạnh của ký ức, cách kiểm soát cảm xúc và giải thoát bản thân khỏi quá khứ để xây dựng một tương lai hạnh phúc và bền vững hơn.
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ cuốn sách này với các bạn, một tài liệu với chủ đề tâm lý học được viết bằng ngôn từ gần gũi, dễ hiểu nhất mà tôi từng đọc. Hy vọng rằng bạn có thể dành thời gian, dù là từng chút một, để đọc và lắng nghe thông điệp của cuốn sách này. Tôi tin rằng nó sẽ mang lại cho bạn nhiều giá trị không ngờ.
Cảm nhận cá nhân của tôi về cuốn sách này
Đây là lần đầu tiên tôi viết đánh giá về một cuốn sách về tâm lý học, đặc biệt là về một chủ đề khá lạ lẫm với tôi như Phân Tích Tương Giao. Ban đầu, tôi cảm thấy rất e ngại và khó khăn khi đọc cuốn sách này vì nó là một chủ đề ngoài lề so với sở thích của tôi. Nhưng sau khi đọc xong, tôi nhận thấy rằng đó là một quyết định đúng đắn. Dù sách có phần khó hiểu và cần thời gian để nắm bắt, nhưng nó đem lại những giá trị đáng giá và là một trải nghiệm đáng nhớ.
Cảm nhận ban đầu của tôi khi đọc cuốn sách Tôi Ổn - Bạn Ổn này không hề suôn sẻ. Tôi cảm thấy khá khó khăn và cảm thấy rối rắm. Tuy nhiên, sau khi đọc hết, tôi nhận ra rằng đó là một cuốn sách đáng đọc. Thỉnh thoảng, việc thay đổi phong cách đọc sách và chọn những cuốn sách khác thường ngoài “vùng an toàn” có thể mang lại những trải nghiệm thú vị và sâu sắc hơn. Vì vậy, đừng ngần ngại thử thách bản thân bằng cách đọc những cuốn sách mới, có thể bạn sẽ khám phá ra những điều bất ngờ!
Phân tích sự tương giao của ba trạng thái Cái Tôi trong mỗi cá nhân: Cái Tôi Người Lớn, Cái Tôi Cha Mẹ và Cái Tôi Trẻ Em, đây là cơ sở quan trọng cho giao tiếp giữa con người với con người.
Đa số chúng ta trải qua tuổi thơ với cảm giác không ổn của một đứa trẻ. Từ rất sớm, chúng ta nhận thức được mối quan hệ giữa bản thân và người khác, mối quan hệ này ảnh hưởng sâu rộng đến mọi hoạt động và suy nghĩ của chúng ta.
Chìa khóa của hạnh phúc và bình an chính là sự cân bằng trong vị thế “Tôi ổn - Bạn ổn”. Nhưng nhiều người đang sống trong ba vị thế còn lại, đặc biệt là vị thế “Tôi không ổn - Bạn ổn”. Vị thế này gây ô nhiễm cho Cái Tôi Người Lớn của chúng ta, khiến chúng ta dễ tổn thương vì những phản ứng cảm xúc không kiểm soát của Cái Tôi Trẻ Em và những thông tin mâu thuẫn mà chúng ta tiếp nhận mà không suy nghĩ, thông tin này thường xuất phát từ Cái Tôi Cha Mẹ.
Bằng cách hiểu rõ cấu trúc nhân cách và những quyết định từ quá khứ, chúng ta có thể tìm thấy tự do để thay đổi cuộc sống.
Ba trạng thái của Cái Tôi trong mỗi con người:
Cái Tôi Cha Mẹ (P – Parent):
Vị thế Cái Tôi Trẻ Em (C – Child):
Vị thế Cái Tôi Người Lớn (A – Adult):
Dựa trên nguyên tắc của thuyết Phân tích Tương giao, Harris phát triển lý thuyết về bốn vị thế sống, mô tả cách mà con người cảm nhận về mối quan hệ giữa bản thân và người khác. Harris cho rằng đa số chúng ta trải qua tuổi thơ với cảm giác không ổn trong vị thế Cái Tôi Trẻ Em. Đối với trẻ lên ba tuổi, cha mẹ to lớn, vĩ đại và luôn đúng – Cha mẹ rất ổn. Trong mắt của đứa trẻ, với vóc dáng nhỏ bé và sự vô lực của nó, nó cảm thấy mình thấp kém hơn người lớn xung quanh – tự thấy mình không ổn.
Harris gọi cảm giác không ổn này là “kết quả dư thừa của việc từng là một đứa trẻ”, là “tình thế phức tạp của tuổi thơ”. Ông cũng khẳng định “Những đứa con của những bậc cha mẹ ‘tốt’ vẫn phải chịu gánh nặng của việc không ổn”.
Bốn vị thế sống và gánh nặng của “TÔI KHÔNG ỔN”
Tôi không ổn, bạn ổn
Cảm thấy không ổn, bạn cũng thế:
Tôi cảm thấy ổn, nhưng bạn không cảm thấy như vậy:
Tôi ổn, bạn cũng nên ổn:
Phương pháp Phân Tích Tương Giao cùng với mô hình chính của nó - P-A-C, đã trở thành một công cụ hữu ích cho các nhà tâm lý học, đặc biệt trong việc thực hiện các phương pháp điều trị nhóm. Mô hình P-A-C của Phương pháp Phân Tích Tương Giao có khả năng giải quyết các vấn đề trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, giữa vợ chồng, giữa mọi cá nhân trong xã hội và cả các vấn đề về đạo đức.
Harris tin rằng thông qua việc khám phá ba trạng thái Cái Tôi của chính mình và hiểu được chúng, chúng ta sẽ tìm ra tự do để thay đổi và không bao giờ là quá muộn để thay đổi trạng thái bản thân. Tôi tin rằng mỗi người đều đang cố gắng để hiểu và thay đổi bản thân mình để trở thành một phiên bản tốt hơn, để sống với trạng thái ổn định hơn với câu nói “Tôi Ổn - Bạn Ổn”. Mong rằng mọi người sẽ tìm được trạng thái ổn định của riêng mình.
Phần kết
Có lẽ không cần phải khen ngợi cuốn sách này quá nhiều, vì không phải tự nhiên mà nó lại trở thành một trong những cuốn sách tâm lý đặc sắc của thời đại. Hy vọng mọi độc giả đọc bài đánh giá này của tôi sẽ được cơ hội khám phá cuốn sách này. Hãy tự quan sát chính xác bản thân, để tìm hy vọng thay đổi. Thay đổi từ bên trong, bằng cách loại bỏ những điều cản trở ta, và qua sự tái tạo, bạn sẽ tìm thấy hy vọng hoàn hảo để vượt qua sự kìm kẹp của tội lỗi. Mong rằng mỗi người chúng ta đều trở nên tốt hơn theo cách mà chúng ta mong muốn.
Tóm tắt bởi: Thu Hương - MyBook
Hình ảnh: Đình Thành
