Tổng hợp bài học Ra-ma bị buộc tội trong sách giáo khoa Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều - chi tiết

Nội dung chính

Tóm tắt

     Ra-ma, hoàng tử trưởng của vua Đa-xa-ra-tha, phải chịu lưu đày 14 năm trong rừng theo lệnh của cha mình. Cùng với vợ xinh đẹp và đức hạnh Xi-ta cùng em trai thân thiết Lắc-ma-na, Ra-ma đối mặt với nhiều khó khăn. Sau khi giải cứu được Xi-ta khỏi vòng vây của quỷ Ra-va-na, Ra-ma lại nghi ngờ phẩm hạnh của vợ mình, gây ra sự đau đớn và khó khăn trong tình cảm của họ.

Trong khi đọc 1

Nhận định về bối cảnh khi Ra-ma và Xi-ta gặp nhau lại

Trong trang trọng và áp lực của một phiên tòa, Ra-ma và Xi-ta đối diện nhau. Ra-ma với vai trò đồng thời là người chồng, anh hùng và vị vua, còn Xi-ta là hình ảnh của sự trong sạch và bị áp đặt lên một bàn cân của công lý và tình cảm.

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn trích về Ra-ma buộc tội

- Áp dụng kiến thức từ đoạn văn để tưởng tượng ra bối cảnh mà Ra-ma và Xi-ta gặp nhau

Lời giải chi tiết:

* Về Ra-ma:

- Ra-ma đứng ở tư cách của một thủ lĩnh, đồng thời là người chồng đau lòng

- Cảm xúc trong Ra-ma giữa tình yêu và nghi ngờ

* Về Xi-ta:

- Xi-ta trước mặt mọi người như một bị cáo, còn trong lòng Ra-ma, nàng vẫn là người vợ của chàng

- Sự kiên cường và tình cảm của Xi-ta thể hiện qua hành động của nàng

- Bối cảnh đầy căng thẳng nhưng cũng đầy tình cảm.

Trong khi đọc 2

Phát hiện sự mâu thuẫn trong lời nói và tâm trạng của Ra-ma

Phương pháp giải:

- Nắm vững nội dung của đoạn văn Ra-ma buộc tội

- Sử dụng hiểu biết để nhận diện mâu thuẫn giữa lời nói và tâm trạng của Ra-ma

Lời giải chi tiết:

- Ra-ma với vai trò của một người chồng và vị vua đối mặt với sự mâu thuẫn giữa trách nhiệm và tình cảm

- Nỗi đau lòng của Ra-ma được thể hiện qua những lời lạnh nhạt nhưng không phản ánh hết tình cảm thực sự của chàng

- Sự lưỡng lự và đau đớn trong lời nói của Ra-ma thể hiện rõ mâu thuẫn trong tâm trạng của chàng.

Trong khi đọc 3

Cảm xúc của Xi-ta như thế nào?

Phương pháp giải:

- Đọc trích đoạn văn về Ra-ma buộc tội

- Hiểu và áp dụng nội dung để nhận biết và cảm nhận tâm trạng của Xi-ta

Lời giải chi tiết:

- Nghe Ra-ma bày tỏ sự phẫn nộ, Xi-ta cảm thấy đau đớn đến thốn thứ, như một cây dây leo bị vòi voi nghiền nát

  + Xi-ta muốn trốn tránh vì xấu hổ

  + Nàng khiêm nhường trước Ra-ma

  + Nàng muốn che giấu bản thân vì lòng tự trọng, nàng đau lòng, hổ thẹn

- Sự đau đớn của Xi-ta không chỉ là mất danh dự trước cộng đồng

- Xi-ta thay đổi cách gọi từ thân mật sang xa cách: chàng-thiếp; Đức vua; Người khác

- Xi-ta bước vào ngọn lửa mong thần lửa A-nhi bảo vệ và chứng minh lòng trong sạch của mình

Trong khi đọc 4

Thái độ của Xi-ta khi bước vào ngọn lửa có gì đặc biệt?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn văn về Ra-ma buộc tội

- Hiểu và áp dụng nội dung để nhận biết thái độ của Xi-ta

Lời giải chi tiết:

Xi-ta bước vào ngọn lửa với sự bình tĩnh và cầu nguyện đến thần lửa A-nhi (biểu tượng của sự trí tuệ và công bằng). Hành động này là cao quý nhất của tính cách nàng, làm nổi bật sự cao cả và bi hùng trong truyền thống sử thi. Cuối cùng, vì lòng trung trinh của nàng, thần lửa A-nhi không thiêu đốt nàng. Hình hài của nàng tỏa sáng như đóa sen rực rỡ, lan tỏa hương thơm.

Sau khi đọc 1

Văn bản Ra-ma buộc tội kể về điều gì? Bối cảnh diễn ra như thế nào?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn văn về Ra-ma buộc tội

- Hiểu và áp dụng nội dung để tìm hiểu sự kiện và bối cảnh

Lời giải chi tiết:

Văn bản Ra-ma buộc tội kể về việc Hoàng tử Ra-ma, sau khi giải cứu được vợ mình là Xi-ta từ tay quỷ vương Ra-va-na, nghi ngờ phẩm hạnh của nàng và tuyên bố từ bỏ nàng. Xi-ta vô cùng đau lòng nhưng không thể làm thay đổi quyết định của Ra-ma. Cuối cùng, nàng chứng minh lòng trung trinh của mình bằng cách bước vào ngọn lửa. Sự kiện diễn ra trong một bầu không khí trọng đại và trang nghiêm, như một phiên tòa phán xử.

Sau khi đọc 2

Điều gì được thể hiện qua nhân vật Ra-ma và Xi-ta?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn văn về Ra-ma buộc tội

- Hiểu và áp dụng nội dung để nhận biết điều được thể hiện qua nhân vật Ra-ma và Xi-ta

Lời giải chi tiết:

Thể hiện qua nhân vật Ra-ma và Xi-ta:

- Trong bối cảnh:

  + Xi-ta đứng trước mọi người như một bị cáo

  + Ra-ma ngự trên ngôi như một thủ lĩnh, một quan tòa có quyền kết án

  + Ra-ma trong tư cách kép: Người chồng - người anh hùng, vị vua

  + Ra-ma trong ràng buộc kép: bổn phận người chồng nhưng vẫn giữ tròn bổn phận của vị vua, người anh hùng

- Tâm trạng của Ra-ma:

  + Trước khi Xi-ta bước vào lửa:

  + Khẳng định chiến thắng và tài nghệ của mình

  + Tuyên dương công trạng của những người giúp đỡ

  + Lời nói tự hào, rành mạch

  + Khi đối diện với Xi-ta:

  + Xưng hô xa cách: ta-phu nhân

  + Khẳng định mục đích chiến đấu không phải vì danh dự, phẩm giá cá nhân và cộng đồng

  + Phát ngôn ghen tuông, nghi ngờ về trinh tiết của Xi-ta

  + Lăng nhục, từ chối nàng làm vợ và trục xuất nàng

  + Thái độ lạnh lùng, tàn nhẫn

  + Đau khổ, xót xa

- Khi Xi-ta vào lửa:

  + Kiên quyết câm lặng, mắt dán xuống đất

  + Ra-ma bàng hoàng nhìn chàng như thần chết

  + Sự lựa chọn giữa tình yêu và danh dự

Sau khi đọc 3

Ý nghĩa của nhân vật Ra-ma và Xi-ta trong văn học Ấn Độ cổ đại và áp dụng vào thời hiện đại?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn văn về Ra-ma buộc tội

- Hiểu và áp dụng nội dung để tìm hiểu ý nghĩa của nhân vật Ra-ma và Xi-ta trong văn học Ấn Độ cổ đại và áp dụng vào thời hiện đại

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa của nhân vật Ra-ma và Xi-ta trong văn học Ấn Độ cổ đại và áp dụng vào thời hiện đại:

- Trong văn học Ấn Độ cổ đại:

  + Hình ảnh của người phụ nữ: đẹp về hình thức và phẩm chất nhân cách bên trong như đức hạnh, lòng trắc ẩn, tình yêu thương bao la đối với con người và cảnh vật, sự chung thủy và sự kiên nhẫn đáng trân trọng của người phụ nữ trong mối quan hệ với các vấn đề xã hội (tôn giáo, đẳng cấp, hôn nhân). Trong văn học Ấn Độ cổ đại, những người phụ nữ ấy được coi là “khuôn vàng thước ngọc”

  + Hình ảnh của người anh hùng: được xây dựng dựa trên cảm quan và tư duy tôn giáo. Nhân vật anh hùng thường có tầm vóc lớn lao, đẹp về hình thức và đặc biệt là tinh thần. Trong sử thi Ramayana, nhân vật Ra-ma được xây dựng là người anh hùng “toàn diện toàn mỹ”, không chỉ đẹp về hình thức mà tài năng và đức hạnh của chàng cũng rực rỡ như các vì sao trên bầu trời

- Trong thời hiện đại:

  + Ý nghĩa của nhân vật Ra-ma và Xi-ta vẫn được giữ nguyên về mặt tinh thần, nhưng có thể hiểu theo cách đa chiều hơn, không giới hạn bởi các chuẩn mực cứng nhắc. Điều này phản ánh sự thay đổi trong nhận thức và giá trị xã hội hiện đại, nơi mà sự đa dạng và sự linh hoạt được đánh giá cao hơn.

  + Tính cách và hành động của nhân vật Ra-ma và Xi-ta có thể được áp dụng vào cuộc sống hiện đại như một tấm gương cho lòng dũng cảm, sự kiên nhẫn, và lòng trắc ẩn trong mối quan hệ và trong việc đối diện với những thách thức của cuộc sống.

Sau khi đọc 4

Điểm khác biệt giữa nhân vật anh hùng trong sử thi và thần thoại?

Phương pháp giải:

- So sánh đoạn trích Ra-ma buộc tội và đoạn trích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng

- Sử dụng kiến thức đã học

- Áp dụng vào đoạn trích để tìm ra điểm khác biệt của nhân vật anh hùng trong sử thi và thần thoại.

Lời giải chi tiết:

- Nhân vật anh hùng trong thần thoại thường có khả năng biến hóa và hành động phi thường

- Trong sử thi, nhân vật anh hùng thường có sức mạnh, tài năng, đẹp đẽ và phẩm chất phi thường, dũng cảm hy sinh cho cộng đồng trong cuộc chiến và thách thức tự nhiên