Tổng hợp bài học Sang thu trong SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết

Buzz

Nội dung bài viết

Chia sẻ cảm nhận về thiên nhiên trong thời khắc chuyển mùa.

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Bài thơ miêu tả cảm nhận về thiên nhiên trong thời khắc chuyển mùa từ cuối mùa hạ sang thu, bộc lộ tình yêu thiết tha với thiên nhiên của tác giả.
- Thời khắc chuyển mùa thường có sự biến đổi tinh tế của thiên nhiên, như không khí mát mẻ, hoa cúc nở rộ, sen phai nhạt.
- Thiên nhiên như 'lột xác' một cách nhẹ nhàng, tâm hồn con người cũng 'đổi mới' êm đềm.
- Hình ảnh đám mây vắt nửa mình, sương chùng chình, chim vội vã, cơn mưa vơi dần thể hiện sự chuyển động của thiên nhiên.
- Tác giả cảm nhận tinh tế, nhạy cảm với thiên nhiên, muốn gửi thông điệp về việc lắng nghe, cảm nhận và đón nhận những món quà vô giá từ thiên nhiên.

Chia sẻ cảm nhận về thiên nhiên trong thời khắc chuyển mùa.

Nội dung chính

Bài thơ là những cảm nhận thực sự tinh tế cùng sự quan sát vô cùng tỉ mỉ của tác giả về sự biến chuyển của đất trời từ cuối mùa hạ sang thu. Từ đó bộc lộ tình yêu thiết tha với thiên nhiên của một tâm hồn nhạy cảm và sâu sắc.

Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 15 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Chia sẻ cảm nhận về thiên nhiên trong thời khắc chuyển mùa.

Phương pháp giải:

Quan sát và cảm nhận thiên nhiên vào thời điểm giao mùa để chia sẻ

Lời giải chi tiết:

- Thời khắc chuyển mùa thường có sự biến đổi tinh tế của thiên nhiên.

- Có những dấu hiệu rõ ràng của mùa:

+ từ hè sang thu: không khí mát mẻ, ban đêm trở lạnh không đủ lạnh để mặc áo ấm, hoa cúc nở rộ trong các vườn, sen phai nhạt trong các ao…

+ từ đông sang xuân: Những giọt mưa xuân rơi nhẹ nhàng, những đoá non trên cành cây đã nở

- Trong thời khắc chuyển mùa đó, thiên nhiên như làm lời nói lòng của con người. Đó là cảm xúc chờ đợi kèm theo chút tiếc nuối. Cảm nhận về một mùa mới đang dâng cao trong trái tim, nhưng kỷ niệm về mùa cũ vẫn còn sâu đậm. Trong thời khắc chuyển mùa, thiên nhiên như 'lột xác' một cách nhẹ nhàng. Tâm hồn con người cũng 'đổi mới' một cách êm đềm

Trải nghiệm cùng VB 1

Câu 1 (trang 15 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Hình dung thế nào về hình ảnh “Có đám mây mùa hạ / Vắt nửa mình sang thu”?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ hai câu thơ để hiểu ý nghĩa và chú ý đến từ ngữ đặc biệt

Lời giải chi tiết:

- Hình ảnh ấn tượng nhất trong bài thơ là đám mây.

+ Vắt: trạng thái lơ lửng của đám mây như một cây cầu bắc ngang mùa hạ để bước vào mùa thu. Nửa mình giữ lại một phần hương vị của mùa hạ nhưng nửa còn lại đã chuyển hóa vào mùa thu.

+ Đám mây đó là 'tín vật' đẹp đẽ trong khoảnh khắc chuyển mùa từ hạ sang thu, được chứng kiến bởi thiên nhiên và con người.

Trải nghiệm cùng VB 2

Câu 2 (trang 15 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Cùng điểm chung của các từ như chùng chình, dềnh dàng, vắt nửa mình, vơi dần là gì?

Phương pháp giải:

Phân tích từ loại và ý nghĩa của các từ để nhận thấy điểm tương đồng giữa chúng

Lời giải chi tiết:

- Chùng chình: Lơ lửng, kéo dài để chuyển mùa. Từ 'chùng chình' trong bài Sang thu tạo ra hình ảnh làn sương giữ lại, như đang chờ đợi mùa thu và như đang nhớ về mùa hạ.

- Dềnh dàng: Chậm rãi, không gấp gáp, không cần thiết. Trong bài, 'dềnh dàng' được hiểu là tốc độ chậm chạp, nhẹ nhàng để mô tả dòng nước mùa thu trôi êm đềm, lững lờ.

- Vắt nửa mình: Trạng thái lơ lửng của đám mây như một cầu nối giữa mùa hạ và mùa thu. Một phần giữ lại hương vị của mùa hạ, nhưng một phần khác đã chuyển hóa sang mùa thu.

- Vơi dần: Giảm dần, không còn mạnh mẽ như trước, nhưng vẫn còn hiện diện. Trong bài thơ, 'vơi dần' diễn tả sự giảm dần của mưa, nhưng vẫn còn một chút còn lại.

→ Điểm chung: Sử dụng nghệ thuật nhân hóa, mô tả sự thong thả, chậm rãi của các hiện tượng. Đặc biệt, các từ này đều diễn tả trạng thái của các hiện tượng trong thời gian chuyển mùa.

Suy ngẫm và phản hồi 1

Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Bài thơ miêu tả cảnh thiên nhiên vào thời điểm nào? Làm sao biết được điều này?

Phương pháp giải:

Để trả lời câu hỏi, ta cần phân tích nhan đề và các câu thơ trong bài thơ.

Lời giải chi tiết:

Bài thơ mô tả cảnh thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa từ mùa hạ sang mùa thu.

Cách nhận biết:

- Nhan đề: Sang thu cho biết thời điểm và bối cảnh mà nhà thơ miêu tả trong bài thơ. Sang thu đại diện cho sự thay đổi của thiên nhiên và con người.

- Các tín hiệu từ từ ngữ, hình ảnh thiên nhiên:

+ sương chùng chình qua ngoại cửa

+ chim bắt đầu vội vã

+ vẫn còn nhiều nắng

+ đã vơi dần cơn mưa

Suy ngẫm và phản hồi 2

Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Tìm các từ ngữ, hình ảnh miêu tả sự chuyển động của thiên nhiên trong bài thơ. Thông qua cách miêu tả đó, bạn cảm nhận thế nào về tâm hồn của nhà thơ?

Phương pháp giải:

Để tìm ra câu trả lời, hãy quan sát các câu thơ trong bài và xác định các từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự chuyển động của thiên nhiên (thường được tác giả sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa).

Lời giải chi tiết:

Các từ ngữ, hình ảnh miêu tả sự chuyển động của thiên nhiên trong bài thơ: hương ôi phả vào trong gió, sương chùng chình, chim vội vã, đám mây vắt nửa mình, cơn mưa vơi dần

Qua cách miêu tả đó, bạn có thể cảm nhận sự tinh tế, nhạy cảm trong tâm hồn của nhà thơ khi kết hợp nhiều giác quan như xúc giác, thính giác, thị giác, ... để cảm nhận thiên nhiên.

Suy ngẫm và phản hồi 3

Câu 3 (trang 16 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Cách ngắt nhịp và gieo vần trong bài Sang Thu có tác dụng thế nào đối với việc thể hiện nội dung văn bản?

Phương pháp giải:

Để xác định cách ngắt nhịp và gieo vần của bài Sang Thu, hãy phân tích đặc điểm của thể thơ và đánh giá ảnh hưởng của nhịp điệu và vần vào nội dung của bài thơ.

Lời giải chi tiết:

- Ngắt nhịp: Nhịp thơ linh hoạt 3/2, 2/3.

- Gieo vần: Vần chủ yếu là vần chân (se-về, vã-hạ) trong mỗi khổ tạo sự liền mạch của cảm xúc.

→ Tác dụng: Tạo sự liên kết giữa các dòng thơ, câu thơ và tạo nên nhịp điệu cho bài thơ.

Suy ngẫm và phản hồi 4

Câu 4 (trang 16 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Theo bạn, chủ đề của bài thơ Sang Thu là gì? Tác giả muốn gửi thông điệp gì đến người đọc qua bài thơ này?

Phương pháp giải:

Để trả lời câu hỏi, hãy đọc kỹ toàn bộ bài thơ và rút ra nội dung chính để nhận biết chủ đề của tác phẩm.

Dựa vào chủ đề của tác phẩm, bạn hãy suy luận về cảm xúc của tác giả, từ đó suy ra thông điệp của nhà thơ.

Lời giải chi tiết:

- Chủ đề: Bài thơ thể hiện cảm nhận tinh tế của tác giả về sự thay đổi của thiên nhiên từ cuối mùa hạ sang mùa thu, cùng những suy ngẫm về thời gian.

- Thông điệp của tác giả: Cần biết lắng nghe, cảm nhận thiên nhiên bằng tất cả các giác quan để đón nhận những món quà vô giá từ thiên nhiên.

Suy ngẫm và phản hồi 5

Câu 5 (trang 16 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Nếu nhan đề Sang thu được đổi thành Thu hay Mùa thu thì có phù hợp với nội dung của bài thơ hay không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Em phân tích được ý nghĩa nhan đề, em nhận xét về sự liên kết giữa nhan đề và nội dung, từ đó nêu suy nghĩ về hai nhan đề được đề xuất thay liệu có phù hợp với nội dung của tác phẩm.

Lời giải chi tiết:

- Sang thu: nhan đề thể hiện được khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu. Nhan đề này còn bộc lộ những cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về sự chuyển mình của đất trời trong khoảnh sang thu.

- Thu/Mùa Thu: nhan đề thể hiện được không khí và thiên nhiên đất trời của mùa thu

→ Ta không thể thay nhan đề Sang thu được đổi thành Thu hay Mùa thu bởi toàn bộ bài thơ này tập trung miêu tả khoảnh khắc đất trời chuyển mình từ hè sang thu.

Suy ngẫm và phản hồi 6

Câu 6 (trang 16 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Đọc bài thơ Sang thu, em học được điều gì từ cách quan sát, cảm nhận thiên nhiên của tác giả?

Phương pháp giải:

Em cảm nhận cách quan sát và cảm nhận thiên nhiên của tác giả qua các hình ảnh thơ trong bài. Từ đó em rút ra được bài học về cách quan sát thiên nhiên từ tác giả

Lời giải chi tiết:

- Cách quan sát, cảm nhận thiên nhiên của tác giả Hữu Thỉnh

+ Nhà thơ đã mở rộng tầm quan sát lên chiều cao (chim), chiều rộng (mây) và chiều dài (dòng sông). Tác giả đã quan sát vạn vật bằng cả thính giác, thị giác, xúc giác và khứu giác.

+ Nhà thơ có những cảm nhận tinh tế nhất về sự thay đổi của đất trời. Phải chăng có sợi tơ duyên đồng cảm giữa con người với thiên nhiên đang vào thu. Qua cách cảm nhận ấy, ta thấy Hữu Thỉnh có một hồn thơ nhạy cảm, yêu thiên nhiên tha thiết, một trí tưởng tượng bay bổng.

- Qua bài thơ chúng ta học được từ nhà thơ Hữu Thỉnh rất nhiều bài học bổ ích khi quan sát, cảm nhận thiên nhiên. Đầu tiên, chúng ta phải có tấm lòng say mê với vạn vật, một tình yêu thiên nhiên tha thiết và sâu sắc. Chúng ta hãy quan sát từng sự vật, hiện tượng thiên nhiên bằng nhiều giác quan và góc độ khác nhau, không nên bó hẹp vào những góc nhất định mà hãy mở rộng tầm mắt để cảm nhận được nhiều vẻ đẹp hơn

Suy ngẫm và phản hồi 7

Câu 7 (trang 16 SGK Ngữ Văn 7 tập 1)

Chọn một từ ngữ trong bài thơ mà em cho là hay nhất. Viết ít nhất một câu để giải thích cho sự lựa chọn của em.

Phương pháp giải:

Em chọn từ ngữ bất kì mà mình thấy ấn tượng, phân tích cái hay của từ ngữ đó để giải thích cho sự lựa chọn của mình

Lời giải chi tiết:

Em có thể chọn từ ngữ theo cảm nhận của em mà em yêu thích nhất.

Ví dụ:

- Từ: Vắt. Từ “vắt” chỉ trạng thái lơ lửng của đám mây như một cây cầu bắc ngang mùa hạ để bước đến cánh cửa của mùa thu. Nửa mình như vẫn giữ lại chút hương vị của mùa hạ nhưng nửa còn lại đã rướn mình hòa vào trời thu. Dải lụa mây phất phơ trong sự cao ngần của nền trời ấy là “tín vật” đẹp đẹp trong khoảnh khắc chuyển giao từ mùa hạ sang thu trước sự chứng kiến của thiên nhiên đất trời và lòng người.

- Từ: Phả. Từ “phả” là một động từ có sắc thái mạnh dùng để diễn tả sự chủ động như đã đợi sẵn để được lan tỏa trong không gian của hương ổi.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Làm sao để cảm nhận sự chuyển mùa từ hè sang thu qua thiên nhiên?

Cảm nhận sự chuyển mùa từ hè sang thu qua những dấu hiệu như không khí mát mẻ, hoa cúc nở rộ, và sương chùng chình. Những đặc điểm này tạo nên không gian chuyển giao nhẹ nhàng từ mùa này sang mùa khác.

Tại sao từ ngữ như 'vắt nửa mình' lại có ý nghĩa đặc biệt trong bài thơ 'Sang Thu'?

Từ 'vắt nửa mình' thể hiện sự chuyển động của đám mây lơ lửng giữa mùa hạ và thu, mang một hình ảnh tinh tế về sự giao thoa của thiên nhiên. Đây là hình ảnh đặc trưng cho khoảnh khắc chuyển mùa.

Bài thơ 'Sang Thu' miêu tả cảnh thiên nhiên vào thời điểm nào trong năm?

Bài thơ miêu tả cảnh thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa từ hè sang thu. Từ ngữ và hình ảnh trong bài cho thấy sự thay đổi tinh tế của đất trời vào thời điểm này.

Những từ ngữ nào trong bài thơ 'Sang Thu' miêu tả sự chuyển động của thiên nhiên?

Các từ như 'sương chùng chình', 'chim vội vã', và 'đám mây vắt nửa mình' miêu tả sự chuyển động của thiên nhiên, thể hiện nhịp điệu chuyển giao từ mùa hạ sang thu một cách nhẹ nhàng, êm dịu.

Chủ đề chính của bài thơ 'Sang Thu' là gì và thông điệp của tác giả là gì?

Chủ đề của bài thơ là sự cảm nhận tinh tế về sự thay đổi của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa từ hè sang thu. Thông điệp của tác giả là mời gọi người đọc cảm nhận thiên nhiên sâu sắc hơn qua các giác quan.

Cách ngắt nhịp và gieo vần trong bài thơ 'Sang Thu' ảnh hưởng như thế nào đến nội dung?

Cách ngắt nhịp linh hoạt và gieo vần giúp tạo sự liên kết giữa các dòng thơ, làm nổi bật cảm xúc của bài thơ. Nhịp điệu này giúp thể hiện sự chuyển tiếp nhẹ nhàng và cảm xúc của tác giả về thiên nhiên.