MB1
Trong thơ ca dân tộc, có nhiều bài thơ tuyệt vời về mùa thu. Riêng Nguyễn Khuyến đã sáng tác chùm thơ gồm Thu vịnh, Thu ẩm và Thu điếu. Mỗi bài thơ đều tôn vinh vẻ đẹp của quê hương và tình yêu thiên nhiên, đặc biệt là bài 'Thu điếu' đã được Xuân Diệu đánh giá là 'điển hình hơn cả cho mùa thu của làng cảnh Việt Nam'. Bài thơ này mô tả một cách tinh tế cảnh đẹp của mùa thu quê hương, kết hợp với tình yêu sâu đậm đối với quê hương.
MB2
Mùa thu đem lại cảm giác u uất, gió lạnh và chiếc lá vàng rụng đầy cảm xúc. Mùa thu là nguồn cảm hứng vô tận cho nghệ sĩ. Trong lịch sử văn học, 'Câu cá mùa thu' của Nguyễn Khuyến là một trong những tác phẩm đáng để nhắc đến khi nói về mùa thu. Xuân Diệu từng nhận xét rằng: “Là điển hình hơn cả cho mùa thu của làng cảnh Việt Nam”.
MB3
Mùa thu là đề tài phổ biến trong thơ ca Việt Nam. Nó thường gợi lên những cảm xúc buồn bã, hoài niệm về một thời đi xa. Không ai có thể phủ nhận vẻ đẹp và sức hút của mùa thu trong thơ ca. Với Nguyễn Khuyến, mùa thu trong thơ ông không chỉ là một mùa thu bình thường mà còn là mùa thu của quê hương, vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bài thơ của ông mang lại niềm say mê cho nhiều thế hệ qua những hình ảnh sống động như bầu trời xanh ngắt, nước trong veo của ao cá và cánh đồng bát ngát màu vàng.
MB4
Thu điếu là một trong ba bài thơ nổi tiếng nhất về thơ Nôm của Nguyễn Khuyến, tường thuật về vẻ đẹp yên bình của mùa thu tại làng quê xưa. Bài thơ thể hiện sự đong đầy tình cảm thuần khiết và sâu lắng của một nhà Nho đối với quê hương và đất nước. Thu điếu, cùng với Thu ẩm và Thu vịnh, chỉ được sáng tác sau khi Nguyễn Khuyến từ chức quan và về sống ở quê nhà vào năm 1884.
MB5
Trong thế kỷ 19, khi đất nước rơi vào thời kỳ loạn lạc và triều đình nhà Nguyễn suy tàn, văn chương chữ Nôm phát triển mạnh mẽ, làm phong phú hơn ngôn ngữ tinh tế của truyện Kiều. Các nhà văn như Nguyễn Đình Chiểu, Bà Huyện Thanh Quan, Trần Tế Xương, Nguyễn Khuyến... ít sử dụng chữ Hán trong thơ như các nhà Nho thời trước. Họ đã chuyển sang sử dụng chữ Nôm để biểu hiện tài năng văn chương của mình.
Khi lui về sống ẩn dật, ngoài việc sáng tác những bài thơ biểu lộ nỗi lòng của nhân dân mất nước, họ cũng tạo ra những tác phẩm trữ tình mô tả sinh động về miền quê đang sống. Nguyễn Khuyến là một trong số những nhà thơ đó. Ông viết những bài thơ về mùa thu, mang trong đó tình yêu sâu đậm đối với cuộc sống và văn hóa của nông thôn. Một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của ông là Thu Điếu - Câu cá mùa thu.