Buzz
1. Khái niệm về apxe
Định nghĩa
Apxe là một thuật ngữ chỉ tình trạng viêm nhiễm của một tổ chức bất kỳ trong cơ thể, tạo thành các ổ mủ. Bên trong chứa các thành phần như dịch mủ, vi khuẩn, nấm và vi trùng khác, cùng với tế bào bạch cầu và mảnh vụn.
Khi một tổ chức nào đó trong cơ thể bị nhiễm trùng, khối áp xe có thể dễ dàng hình thành trên da hoặc trong các cơ quan nội tạng. Thường xuất hiện ở những vị trí như nách, âm đạo, xung quanh các khớp, kẽ giữa hai mông, hậu môn, và các cơ quan bên trong như gan, não, thận, phổi, vú, trực tràng,...
Sau khi bị nhiễm trùng, khối áp xe thường sưng, đỏ và gây đau cho bệnh nhân.
Nguyên nhân
Nhiễm trùng là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hình thành khối áp xe, với các yếu tố như...
Khi vi khuẩn xâm nhập vào mô và tuyến dưới da, chúng gây ra phản ứng viêm và kích thích tế bào bạch cầu hoạt động để chống lại nhiễm trùng.
Hệ miễn dịch của cơ thể sẽ phản ứng để loại bỏ vi khuẩn, gây ra sự sản xuất dịch mủ và tích tụ trong các khối apxe.
Các ổ apxe dưới da hoặc ở màng cứng của cột sống thường do tụ cầu gây ra.
-
Các chất bài tiết từ tuyến mồ hôi hoặc tuyến dầu bị tụ lại, không thể thoát ra bên ngoài, dẫn đến tắc nghẽn và hình thành các khối mềm, cung cấp môi trường cho mầm bệnh phát triển.
Các ký sinh trùng như giun chỉ, sán lá gan, giòi, mặc dù ít phổ biến nhưng vẫn là nguyên nhân không thể bỏ qua, đặc biệt là ở những quốc gia đang phát triển.
Những trường hợp có nguy cơ cao bị bệnh
Apxe là kết quả của hệ miễn dịch khi có sự xâm nhập của mầm bệnh. Do đó, những người có hệ miễn dịch yếu thường dễ mắc bệnh hơn và có thể chuyển sang tình trạng nặng. Những trường hợp có nguy cơ bao gồm:
Những người sử dụng thuốc Corticoid lâu dài, trải qua liệu pháp hóa xạ hoặc thường xuyên tiêm tĩnh mạch.
Những trường hợp bệnh nhân có hệ miễn dịch suy giảm như vảy nến, lupus ban đỏ hệ thống, HIV,... hoặc các bệnh như tiểu đường, viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, bạch cầu hình liềm, bệnh bạch cầu,...
Những người sống trong điều kiện thiếu vệ sinh, môi trường ô nhiễm hoặc tiếp xúc thường xuyên với vùng nhiễm trùng, chấn thương, vết thương hở,... đều có nguy cơ cao mắc bệnh apxe.
2. Triệu chứng đặc hiệu của apxe
Nếu bệnh xuất hiện ở phần nông dưới da, bạn có thể dễ dàng nhận biết bằng mắt thường khi các khối này bị viêm. Khi các khối mềm hình thành và trở nên đỏ, sưng, căng bóng, chúng sẽ gây đau đớn và có mủ. Khi chạm vào, bạn sẽ cảm nhận được nhiệt độ cao hơn và đau hơn. Khi các khối này vỡ ra, dịch mủ sẽ chảy ra ngoài, gây khó chịu và có thể tạo thành một ổ nhiễm trùng khác nếu tiếp xúc với các vùng da xung quanh.
Khi tình trạng nhiễm trùng lan rộng, bệnh sẽ xâm nhập sâu vào các mô bên trong, làm cho tình hình trở nên nghiêm trọng hơn. Người bệnh có thể phát hiện các triệu chứng như sốt cao, mệt mỏi, môi khô, và cảm giác rét run. Nếu apxe phát triển xấu tại gan, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau ở vùng hạ sườn bên phải.
3. Chẩn đoán và điều trị apxe
Chẩn đoán
Trong trường hợp khối mềm hình thành dưới da, việc chẩn đoán có thể dựa vào các biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân. Tuy nhiên, nếu bệnh xuất hiện ở các bộ phận bên trong, cần phải kết hợp giữa các triệu chứng với các phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh như:
Xét nghiệm: kiểm tra công thức máu, phản ứng viêm, đo lượng Protein C phản ứng,...
Chẩn đoán hình ảnh: siêu âm, CT Scan, cộng hưởng từ,...
Ngoài ra, còn có thể chẩn đoán bằng cách chọc hút - xét nghiệm mủ, cấy mủ, cấy máu,... từ đó đánh giá tình trạng nhiễm trùng và tổn thương.
Bác sĩ có thể thực hiện việc chọc dò dịch mủ để kiểm tra và chẩn đoán bệnh.
Điều trị
Với các khối áp xe nhỏ và có ít dịch mủ, chúng thường tự tiêu và khô mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, nếu tình trạng trở nên nặng hơn, có dấu hiệu sưng đau và lan rộng, bạn nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị. Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của khối áp xe.
Đối với các khối áp xe dưới da, việc rạch một đường nhỏ để thoát dịch mủ thường là cách hiệu quả nhất. Trong trường hợp đau đớn, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau như Paracetamol, Aspirin. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh không có tác dụng tích cực trong trường hợp này.
Đối với các ổ áp xe sâu trong cơ thể, việc dẫn dịch mủ ra ngoài thường cần sự hỗ trợ của siêu âm. Việc sử dụng kháng sinh cần được thực hiện sớm và đầy đủ để đảm bảo hiệu quả điều trị.
Khi có các triệu chứng như sốt, đau và mệt mỏi, việc bù nước và chất điện giải thông qua dịch truyền tĩnh mạch thường được thực hiện song song với phương pháp điều trị khác.
Đề nghị tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hỗ trợ nếu gặp phải bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên cơ thể.
Đôi khi, một vết cắt nhỏ trên cơ thể cũng có thể gây ra khối áp xe. Do đó, cần phải cẩn thận với các vật sắc hoặc nhọn. Bất kể vấn đề gì, đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, vì vậy bạn không nên xem nhẹ.
