Tổng hợp những chủ đề ngữ pháp tiếng Trung HSK 6 cao cấp

别提+多+ tính từ/động từ+ 了。

/Biétí duō….le/: khỏi phải nói

(dùng để biểu thị mức độ rất sâu, không cần phải nói chi tiết, mang ngữ khí cường điệu, nhấn mạnh.

• 这个人办事，别提多负责了。/Zhège rén bànshì, biétí duō fùzéle./: Người này làm việc rất trách nhiệm khỏi phải nói. 
• 老平长得别提多像他爸爸了。/Lǎo Píng zhǎng dé biétí duō xiàng tā bàbale/: Khỏi phải nói, Lão Bình trông rất giống cha của anh ta.

• Đều là đại từ.
• Đều có thể đề cập đến một người nào đó không phải người nói hoặc người nghe.

Có thể định chỉ một người nào đó hoặc một vài người nào đó. Tất cả những người này đều xuất hiện rồi, đại khái có ý nghĩa giống như “他hoặc “他们”.

Ví dụ: 

• 李阳天天帮我复习功课，我要是考不上，都对不起人家（指李阳)/Lǐ Yáng tiāntiān bāng wǒ fùxí gōngkè, wǒ yàoshi kǎo bù shang, dōu duìbùqǐ rénjiā (zhǐ lǐ yáng)/: Lý Dương giúp tôi ôn tập bài học mỗi ngày, nếu như tôi thi trượt tôi sẽ cảm thấy có lỗi với anh ấy lắm (chỉ Lý Dương).

Có thể chỉ bản thân người nói, tương đương với 我 (mang sắc thái hài hước)

Ví dụ: 

• 你跑慢点儿行不行？人家跟不上。/Nǐ pǎo màn diǎnr xíng bùxíng? Rénjiā gēn bù shàng/: Cậu có thể chạy chậm hơn được không, người ta (tôi)  không theo kịp.

恨不得/hènbudé/: Hận không thể, mong muốn, khát khao, nóng lòng,...

(Là một động từ, diễn tả sự háo hức mong chờ một điều gì đó, thường dùng cho những việc không thể làm được).

• 他恨不得长出翅膀来一下子飞到北京去。/Tā hènbudé zhǎng chū chìbǎng lái yīxià zǐ fēi dào Běijīng qù./: Anh ấy hận không thể mọc thêm đôi cánh để bay ngay đến Bắc Kinh.
• 他恨不得马上投入战斗。/Tā hènbùdé mǎshàng tóurù zhàndǒu/: Anh ấy mong muốn được tham gia chiến đấu ngay.

不由得/bùyóudé/: không được, đành phải, buộc phải…

(Là phó từ, dùng để biểu thị việc bạn không thể kiểm soát nổi, không kiềm chế nổi bản thân vì một lý do nào đó. Lý do đó được đề cập ở vế trước đó.)

不由得 + cụm động từ/cụm chủ vị

• 他说得这么透彻，不由得你不信服。/Tā shuō de zhème tòuchè, bùyóudé nǐ bù xìnfú./: Anh ta nói thấu đáo như vậy, bạn không thể không phục được.
• 想起过去的苦难，不由得掉下眼泪来。/Xiǎngqǐ guòqù de kǔnán，bùyóudé diào xià yǎnlèi lái/: Nhớ lại những khó khăn đã qua, tôi không cầm được nước mắt.

Mang ý nghĩa là đặt mình vào vị trí của người khác để suy nghĩ, thấu hiểu và thông cảm cho người đó. Phía trước có thể thêm các phó từ như 很，非常

Ví dụ: 

• 我的家离公司很远，孩子又小，老板很体谅我，允许我晚半个小时上班。/Wǒ de jiā lí gōngsī hěn yuǎn, háizi yòu xiǎo, lǎobǎn hěn tǐliàng wǒ, yǔnxǔ wǒ wǎn bàn gè xiǎoshí shàngbān/: Nhà tôi xa công ty, con còn nhỏ, sếp rất chu đáo đã cho phép tôi đi làm muộn nửa tiếng.

Nhấn mạnh vào việc tha thứ cho những lỗi lầm, sai sót, sơ suất hơn là đổ lỗi hay trừng phạt. Không thể thêm phó từ vào phía trước được.

Ví dụ: 

• 昨天我作业没写完，是因为我病了，所以老师原谅了我。/Zuótiān wǒ zuòyè méi xiě wán, shì yīnwèi wǒ bìngle, suǒyǐ lǎoshī yuánliàngle wǒ/: Tôi đã không thể hoàn thành bài tập về nhà ngay hôm qua vì bị ốm, vì vậy giáo viên đã tha thứ cho tôi.

Có thể trùng điệp.

Ví dụ: 

• 他家确实有特殊情况，你就体谅体谅他吧。/Tā jiā quèshí yǒu tèshū qíngkuàng, nǐ jiù tǐliàng tǐliàng tā ba/: Gia đình anh ấy có hoàn cảnh đặc biệt, bạn hãy thông cảm cho anh ấy nhé!

• 他打量了我一番，到嘴边的话又不说了。/Tā dǎliangle wǒ yī fān, dào zuǐ biān dehuà yòu bù shuōle./: Anh ấy nhìn, đánh giá tôi một lúc, những điều định nói lại không nói ra nữa. 
• 那只小鸟做了一番最后的挣扎，慢慢地，躺在那里不动了。/Nà zhī xiǎo niǎo zuòle yī fān zuìhòu de zhēngzhá, màn man de, tǎng zài nàlǐ bù dòngle./: Chú chim nhỏ ấy vùng vẫy lần cuối rồi từ từ nằm bất động ở đó.

• 父母的话常常在他耳边回响，他总在提醒自己不要辜负了父母的一番期望。/Fùmǔ dehuà chángcháng zài tā ěr biān huíxiǎng, tā zǒng zài tíxǐng zìjǐ bùyào gūfùle fùmǔ de yī fān qīwàng./: Lời nói của bố mẹ thường văng vẳng bên tai nên anh ấy luôn tự nhắc nhở bản thân không được phụ lòng mong đợi của bố mẹ.
• 经过了几番风雨，他才懂得人生的价值。/Jīngguòle jǐ fān fēngyǔ, tā cái dǒngdé rénshēng de jiàzhí./: Trải qua bao thăng trầm, anh ta mới hiểu được những giá trị của cuộc sống.

• 和五年前比，多数人的工资已经翻番了。/Hé wǔ nián qián bǐ, duōshù rén de gōngzī yǐjīng fānfānle./: So với 5 năm trước, mức lương của hầu hết tất cả mọi người đều tăng gấp đôi.

过于/guòyú/: quá, lắm, quá chừng

Là phó từ biểu thị sự thái quá, có nghĩa là vượt qua một giới hạn nhất định nào đó.

• 过于劳累/Guòyú láolèi/: Quá mệt mỏi.
• 进了山才发现，这里人烟过于稀少了，车开上好一阵子都见不到一个人。/Jìnle shān cái fāxiàn, zhèlǐ rényān guòyú xīshǎole, chē kāi shàng hǎo yī zhènzi dōu jiàn bù dào yīgè rén/: Sau khi đi vào núi, tôi mới phát hiện ra ở đây có quá ít người, lái xe một hồi lâu cũng không thấy một bóng người.

着呢/zhene/: rất, lắm

• Là một trợ từ, thể hiện mức độ sâu, với ngữ khí cường điệu.
• Được dùng cho khẩu ngữ.

• 他肯定发烧了，身上烫着呢./Tā kěndìng fāshāole, shēnshang tàng zhene/: Anh ta chắc phát sốt rồi, người nóng như lửa đốt.
• 这种瓜好吃着呢。/Zhè zhǒng guā hǎo chī zhene./: Loại dưa này ăn rất ngon.

Cả hai đều chỉ mức thấp nhất, mức tối thiểu.

Ví dụ: 

• 小孩子每天起码/至少要睡九个小时。/Xiǎo háizi měitiān qǐmǎ/zhìshǎo yào shuì jiǔ gè xiǎoshí./: Trẻ nhỏ nên ngủ ít nhất 9 tiếng mỗi ngày.

Là tính từ, có thể dùng làm định ngữ đứng trước danh từ

Ví dụ: 

• 按时上课，这是对学生起码的要求。/Ànshí shàngkè, zhè shì duì xuéshēng qǐmǎ de yāoqiú./: Đến lớp đúng giờ là yêu cầu tối thiểu đối với sinh viên.

Là phó từ, không thể làm định ngữ đứng trước danh từ được.

Ví dụ: 

• 今天到会的至少有三千人。/Jīntiān dào hùi de zhìshǎo yǒu sānqiān rén/: Đến buổi họp hôm nay có ít nhất 3000 người.

Phía trước có thêm từ  “最” dùng để nhấn mạnh yêu cầu cơ bản nhất, mức tối thiểu nhất.

Ví dụ: 

• 我每个月的电话费最起码也要100块钱。/ Wǒ měi gè yuè de diànhuà fèi zuì qǐmǎ yě yào 100 kuài qián/: Hóa đơn tiền điện thoại hàng tháng của tôi ít nhất là 100 tệ.

Phía trước không thể sử dụng thêm “最” để nhấn mạnh.

Ví dụ: Không thể nói: 最至少要100元.