I. Tác giả và tác phẩm trong ánh sáng mới
1. Génie Alphonse Daudet
- Alphonse Daudet, tên khác là An-phông-xơ Đô-đê, là danh nhân văn hóa của Pháp thế kỷ XIX.
- Hồi ấu của một tâm hồn: Gia đình suy sụp, ông và gia đình di cư đến Lyons, nơi ông được học bổng tiếp tục học Trung học. Cuộc sống học thuật bị chia cắt khi cha mẹ ly hôn. Theo cha đến Paris, ông bắt đầu sự nghiệp làm ký giả cho tờ báo Figaro từ khi mới 12 tuổi. 14 tuổi, ông viết tác phẩm thơ đầu tiên và năm 18 tuổi xuất bản tập thơ đầu tay, mở đầu cho hàng loạt tiểu thuyết,...
- Sự nghiệp sáng tác đa dạng: Alphonse Daudet toả sáng ở mọi thể loại.
+ Tiểu thuyết tiêu biểu: Thằng nhóc con (ký sự về tuổi thơ đầy khó khăn); Những vị vua lưu vong, Le Nabab (hình ảnh xã hội Pháp thời đại với những triệu phú thời kỳ); đặc biệt là bộ tiểu thuyết Tartarin vùng Tarascon gồm ba tập.
+ Thơ ca: Tập thơ Những người đàn bà đang yêu; Những lá thư từ cối xay của tôi,... nhận được sự yêu thích rộng rãi từ độc giả Pháp.
2. Tác phẩm
- Nguồn cội: Trong tập truyện ngắn Truyện kể ngày thứ hai, Buổi học cuối cùng là câu chuyện về tình yêu quê hương và tiếng nói mẹ đẻ.
- Bối cảnh sáng tạo: Diễn ra vào thời điểm Pháp thất bại trong cuộc chiến Pháp-Phổ năm 1870-1871. Quốc gia phải nhượng bộ hai vùng An-dát và Lo-ren cho quân Đức, dẫn đến việc ngưng dạy tiếng Pháp và chuyển sang tiếng Đức.
- Nội dung tóm tắt: Câu chuyện xoay quanh Phrăng, một học sinh lười biếng và thích chơi. Sáng một buổi, vì dậy muộn và chưa ôn bài, Phrăng suy nghĩ về việc bỏ học để đi chơi. Tuy nhiên, sự thay đổi đột ngột khiến cậu ấn tượng khi đến lớp: thầy Ha-men trang trí lịch sự, toàn bộ làng người đến và ngồi gọn gàng. Thậm chí, thầy không trách mắng Phrăng vì ôn bài kém, thay vào đó lại rất nhẹ nhàng. Thầy thông báo đây sẽ là buổi học tiếng Pháp cuối cùng, từ ngày mai sẽ chuyển sang tiếng Đức. Thông điệp khiến Phrăng hối hận vì đã lơ là học tiếng Pháp. Trong buổi học, cậu cố gắng tập trung và bất ngờ hiểu bài tốt hơn mọi khi. Trên bục giảng, thầy Ha-men diễn đạt lòng yêu nước và giá trị của tiếng mẹ đẻ. Khi tiếng chuông kết thúc buổi học, thầy Ha-men, nghẹn ngào, câu nói 'Nước Pháp muôn năm!' làm cho tất cả mọi người cảm thấy xúc động và đánh dấu kết thúc buổi học.
II. Tổng kết giá trị nội dung, nghệ thuật trong bài Buổi học cuối cùng
1. Giá trị nội dung
- Khen ngợi tiếng mẹ đẻ, vinh danh tình yêu quê hương.
- Khẳng định chân lý bất diệt: 'Khi dân tộc rơi vào tình trạng nô lệ, việc giữ vững tiếng nói của họ là chìa khóa mở cửa địa ngục'.
2. Giá trị nghệ thuật
- Sử dụng góc nhìn thứ nhất, thông qua cậu bé Phrăng kể chuyện, tạo ra sự tự nhiên và diễn đạt tốt tâm trạng, cảm xúc của nhân vật.
- Tình huống truyện hấp dẫn, thu hút sự chú ý của độc giả.
- Kỹ thuật xây dựng nhân vật độc đáo, nhân vật sống động qua hình dáng, trang phục, cử chỉ, lời nói, hành động, và tâm trạng.
Qua việc thảo luận về bài viết Tổng quan về giá trị nội dung và nghệ thuật trong bài học cuối cùng, các bạn đã bổ sung thêm kiến thức quan trọng về tác phẩm này. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm các ví dụ khác trong bộ sưu tập Văn lớp 6 như: Tổng quan về giá trị nội dung và nghệ thuật trong bài thơ Lượm; Tổng quan về giá trị nội dung và nghệ thuật trong bài Đêm nay Bác không ngủ; Tổng quan về giá trị nội dung và nghệ thuật trong bài Vượt thác; Tổng quan về giá trị nội dung và nghệ thuật nổi bật trong bức tranh của em gái tôi.