Tổng kết phần văn học (phần tiếp theo)

Buzz

Nội dung bài viết

Tổng kết phần văn học (phần tiếp theo)

A. Tổng quan về văn học Việt Nam:

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Tóm tắt nội dung từ trang 186 đến trang 201 sách Ngữ văn lớp 9, tập trung vào các tác phẩm văn học Việt Nam và phân tích các đặc điểm văn học dân gian so với văn học viết, cũng như tác động của văn học dân gian lên văn học viết.
- Bài viết cũng nhấn mạnh tinh thần yêu nước và các dạng văn học dân gian như truyền thuyết, truyện cổ tích, ca dao và tục ngữ.

Tổng kết phần văn học (phần tiếp theo) từ trang 186 đến trang 201 - Soạn ngắn nhất nhưng vẫn bám sát sách Ngữ văn lớp 9, giúp học sinh dễ dàng soạn văn 9.

Tổng kết phần văn học (phần tiếp theo)

A. Tổng quan về văn học Việt Nam:

Câu hỏi 1 (trang 193 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

a. Văn học dùng chữ Hán:

TT	Tác phẩm (Đoạn trích)	Tác giả	Thể loại
1	Con hổ có nghĩa	Vũ Trinh	Truyện
2	Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng	Hồ Nguyên Trừng	Truyện
3	Sông núi nước Nam	Lí Thường Kiệt	Thơ
4	Phò giá về kinh	Trần Quang Khải	Thơ
5	Thiên Trường vãn vọng	Trần Nhân Tông	Thơ
6	Côn Sơn ca	Nguyễn Trãi	Thơ
7	Chiếu dời đô	Lí Công Uẩn	Chiếu
8	Hịch tướng sĩ	Trần Quốc Tuấn	Hịch
9	Nước Đại Việt ta	Nguyễn Trãi	Cáo
10	Bàn luận về phép học	Nguyễn Thiếp	Tấu
11	Chuyện người con gái Nam Xương	Nguyễn Dữ	Truyền kì
12	Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh	Phạm Đình Hổ	Tùy bút
13	Hoàng Lê nhất thống chí	Ngô gia văn phái	Tiểu thuyết lịch sử

b. Văn học dùng chữ Nôm:

TT	Tác phẩm (Đoạn trích)	Tác giả	Thể loại
1	Sau phút chia li	Đoàn Thị Điểm	Thơ song thất lục bát
2	Bánh trôi nước	Hồ Xuân Hương	Thơ tứ tuyệt
3	Qua Đèo Ngang	Bà Huyện Thanh Quan	Thơ song thất lục bát
4	Bạn đến chơi nhà	Nguyễn Khuyến	Thơ song thất lục bát
5	Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác	Phan Bội Châu	Thơ song thất lục bát
6	Đập đá ở Côn Lôn	Phan Châu Trinh	Thơ song thất lục bát
7	Muốn làm thằng Cuội	Tản Đà	Thơ song thất lục bát
8	Hai chữ nước nhà	Trần Tuấn Khải	Thơ song thất lục bát
9	Chị em Thúy Kiều	Nguyễn Du	Truyện thơ
10	Cảnh ngày xuân	Nguyễn Du	Truyện thơ
11	Kiều ở lầu Ngưng Bích	Nguyễn Du	Truyện thơ
12	Mã Giám Sinh mua Kiều	Nguyễn Du	Truyện thơ
13	Thúy Kiều báo ân báo oán	Nguyễn Du	Nguyễn Du
14	Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga	Nguyễn Đình Chiểu	Truyện thơ
15	Lục Vân Tiên gặp nạn	Nguyễn Đình Chiểu	Truyện thơ

Câu hỏi 2 (trang 194 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Phân biệt giữa văn học dân gian và văn học viết:

Tiêu chí so sánh	Văn học dân gian	Văn học viết
Tác giả	Vô danh, mang tính tập thể	Cá nhân
Thời điểm sáng tác	Khó xác định	Dễ xác định
Phương thức lưu truyền	Truyền miệng, sau này được ghi chép lại	Văn tự (văn bản)
Dị bản	Có	Không
Hệ thống thể loại	Đa dạng, đặc trưng, văn học viết không lặp lại	Phong phú

Câu hỏi 3 (trang 194 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Tác động của văn học dân gian lên văn học viết:

Văn học viết sử dụng nguồn gốc dân gian trong tác phẩm : tục ngữ, thành ngữ “Bảy nổi ba chìm”; “Kiến bò miệng chén”; “Bướm lả ong lơi”...; Thể thơ lục bát (Truyện Kiều, Truyện Lục Vân Tiên...) ; Cốt truyện dân gian (Truyện người con gái Nam Xương)... ; Lấy cảm hứng và hình ảnh dân gian : Con cò (Chế Lan Viên).

Câu hỏi 4 (trang 194 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Một số minh chứng cho thấy tinh thần yêu nước là một đặc điểm nổi bật trong văn học Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử:

- Thời kỳ Trung đại (từ thế kỉ X đến thế kỉ XIX) : Các tác phẩm như Sông núi nước Nam, Phò giá về kinh, Bình Ngô đại cáo, Hịch tướng sĩ...

- Sau Cách mạng tháng Tám 1945 : Các tác phẩm như Làng, Lặng lẽ Sa Pa, Đoàn thuyền đánh cá,...

Câu hỏi 5 (trang 194 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Các biểu hiện của tư tưởng nhân đạo là gì?

- Thể hiện sự thương cảm, đau xót trước số phận đau khổ của con người.

- Tôn trọng, vinh danh vẻ đẹp của con người.

- Chỉ trích, phê phán các thế lực đàn áp con người.

- Hiểu biết sâu sắc, quý trọng ước mơ của con người.

B. Tóm tắt về một số dạng văn học:

Câu hỏi 1 (trang 200 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Các dạng văn học dân gian chính là gì?

- Truyền thuyết : câu chuyện dân gian kể về các sự kiện và nhân vật có liên quan đến lịch sử, thường chứa đựng yếu tố tưởng tượng, kì ảo.

- Truyện cổ tích : câu chuyện dân gian mô tả cuộc đời của một số loại nhân vật phổ biến. Thường có yếu tố huyền bí, thể hiện lòng tin vào chiến thắng của thiện ác.

- Truyện cười : kể về những tình huống hài hước trong cuộc sống, nhằm mang lại tiếng cười hoặc chỉ trích.

- Truyện dạy bảo : kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, sử dụng hình ảnh về động vật hoặc con người để truyền đạt những bài học sống, lời khuyên, lời dạy dỗ.

- Ca dao, dân ca : thể loại âm nhạc dân gian, kết hợp từ ngôn từ và giai điệu, diễn đạt cuộc sống tinh thần bên trong của con người.

- Tục ngữ : Câu nói ngắn gọn, súc tích, với nhịp điệu đặc biệt, hình ảnh thể hiện sự khôn ngoan của nhân dân, được áp dụng trong cuộc sống hàng ngày.

Câu hỏi 2 (trang 194 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Các ví dụ minh họa:

- Nhân vật anh hùng: Thạch Sanh, Bốn anh em...

- Nhân vật tài ba: Đứa trẻ thông minh...

- Nhân vật không mấy hoàn hảo: Sọ Dừa, Công chúa ếch...

- Nhân vật hậu đậu: Chàng ngốc, con chim ánh sáng...

Câu hỏi 3 (trang 194 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Bước

tới

Đèo

Ngang

bóng

xế

tà

Cỏ

cây

chen

đá

lá

chen

hoa

Lom

khom

dưới

núi

tiều

vài

chú

Lác

đác

bên

sông

chợ

mấy

nhà

Nhớ

nước

đau

lòng

con

quốc

Thương

nhà

mỏi

miệng

cái

gia

Dừng

chân

đứng

lại

trời

non

nước

Một

mảnh

tình

riêng

với

Quy tắc vận luật của thể loại thơ thất ngôn bát cú theo nguyên tắc của bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan :

- Các vần được đặt ở cuối câu 1, 2, 4, 6, 8 (Vần a).

- Câu 1 và 2 đối lập về thanh điệu (khác nhau về bằng trắc ở các từ thứ 2,4,6)

- Câu 2 và 3 phù hợp về tiếng điệu (giống nhau về bằng, trắc ở các từ thứ 2,4,6)

- Cặp câu 3 và 4, 5 và 6 tương phản nhau về âm thanh và hình ảnh.

Câu hỏi 4 (trang 200 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Hai tác phẩm thơ Nôm là Truyện Kiều và Truyện Lục Vân Tiên.

- Tóm tắt ngắn gọn Truyện Kiều : Thúy Kiều là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn. Nàng có mối tình với Kim Trọng. Gia đình Kiều bị vu oan, nàng phải bán thân chuộc cha. Kiều trải qua nhiều biến cố và cuối cùng được đoàn tụ với Kim Trọng.

- Tóm tắt truyện Lục Vân Tiên : Lục Vân Tiên là một chàng trai văn võ. Chàng cứu được Kiều Nguyệt Nga và sau nhiều khó khăn, họ được sống hạnh phúc bên nhau.

→ Điểm chung trong hai tác phẩm : Các nhân vật là người tốt nhưng phải trải qua nhiều khó khăn trước khi đoàn tụ và sống hạnh phúc.

Câu hỏi 5 (trang 200 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

- Phần thơ trong truyện Kiều thể hiện tính linh hoạt trong việc diễn đạt:

“Gần đây có một phụ nào,

Dẫn người xa lạ đi hỏi tên tuổi.

.......

Con cò bớt một thêm hai,

Giờ đã lâu nằm trên cành vàng ngoài bốn trăm.”

( Mã Giám Sinh mua Kiều)

- Phần thơ thể hiện tâm trạng:

“Trước cửa lâu Ngưng Bích, mùa xuân đã khép lại

Tâm hồn u buồn, trăng vẫn sáng qua rừng cây

........

Nhìn gió cuốn đi, lòng thêm buồn

Tiếng sóng vỗ xôn xao, bên tai âm thầm lặng lẽ”.

( Kiều ở lầu Ngưng Bích)


Điểm so sánh	Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng	Lão Hạc
Kiểu trần thuật	hành trạng : tên tuổi, các việc làm,…	biến hóa, đa dạng
Lời lẽ	thuật lại	Đối thoại trực tiếp
Cách miêu tả	giản lược	chi tiết
Mối quan hệ nhân vật	tạo lập trên cơ sở giải quyết tình huống	tạo lập từ thái độ, tình cảm
Điểm nhìn trần thuật	tác giả	nhân vật ông giáo

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Văn học Việt Nam dùng chữ Hán bao gồm những tác phẩm nào?

Văn học Việt Nam dùng chữ Hán bao gồm các tác phẩm như: 'Con hổ có nghĩa', 'Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng', 'Sông núi nước Nam', 'Phò giá về kinh', 'Chiếu dời đô', và nhiều tác phẩm quan trọng khác.

Văn học dân gian và văn học viết có những điểm khác biệt gì?

Văn học dân gian có tác giả vô danh, không xác định thời gian sáng tác và lưu truyền chủ yếu qua truyền miệng. Trong khi đó, văn học viết có tác giả cá nhân, thời gian sáng tác rõ ràng và lưu truyền qua văn bản.

Văn học dân gian ảnh hưởng như thế nào đến văn học viết?

Văn học dân gian ảnh hưởng lớn đến văn học viết, thể hiện qua việc sử dụng thành ngữ, tục ngữ, thể thơ lục bát, cốt truyện dân gian, và cảm hứng từ hình ảnh dân gian như con cò trong các tác phẩm văn học viết.

Văn học Việt Nam có những đặc điểm nào thể hiện tinh thần yêu nước?

Tinh thần yêu nước trong văn học Việt Nam thể hiện qua các tác phẩm như 'Sông núi nước Nam', 'Hịch tướng sĩ', 'Làng', và 'Đoàn thuyền đánh cá', đặc biệt trong các giai đoạn lịch sử quan trọng.

Các dạng văn học dân gian chính là gì?

Các dạng văn học dân gian bao gồm truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện cười, truyện dạy bảo, ca dao dân ca, và tục ngữ, mỗi loại có đặc điểm và mục đích riêng trong việc truyền tải thông điệp văn hóa.

Thế nào là thể loại thơ thất ngôn bát cú trong bài thơ Qua Đèo Ngang?

Thể loại thơ thất ngôn bát cú trong bài thơ Qua Đèo Ngang có đặc điểm là các câu thơ có 8 chữ, vần ở cuối câu 1, 2, 4, 6, 8, và tuân thủ quy tắc đối lập, tương phản về âm thanh và hình ảnh giữa các câu.

Tóm tắt ngắn gọn nội dung Truyện Kiều và Truyện Lục Vân Tiên?

Truyện Kiều kể về Thúy Kiều, một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, bị vướng vào bi kịch gia đình và tình yêu. Truyện Lục Vân Tiên kể về chàng trai Lục Vân Tiên, người cứu Kiều Nguyệt Nga và cùng nàng vượt qua khó khăn. Cả hai tác phẩm đều thể hiện tình yêu và sự hy sinh.