Tổng quan về bệnh thoát vị thành bụng

1. Giới thiệu tổng quan về thoát vị thành bụng

Thoát vị là khi một phần nội tạng trong bụng trượt ra khỏi vị trí ban đầu. Phần này thường được bao bọc bởi da bụng. Một số loại thoát vị phổ biến bao gồm thoát vị bẹn, thoát vị thành bụng, thoát vị rốn, thoát vị đùi,…

Thoát vị xảy ra khi một phần của nội tạng bên trong bụng trượt ra khỏi vị trí bình thường

Thoát vị thành bụng xảy ra khi nội tạng (thường là ruột non, ruột già) bị trượt ra và nằm ở một vị trí dưới thành bụng. Điều này thường xảy ra ở những vùng có lớp cơ yếu hoặc không có cơ, đặc biệt là ở vùng có vết mổ trước đó hoặc ở những vùng bẩm sinh không có cơ. Áp lực từ trong xoang bụng khiến nội tạng trượt ra và tạo thành một bọc lồi trên bề mặt của thành bụng.

Hernia thành bụng bao gồm một túi (bọc) hernia chứa nội tạng thoát ra. Khi túi thoát vị có cổ lớn, nội tạng có thể trượt vào túi khi áp lực trong xoang bụng giảm. Trường hợp này gọi là thoát vị hồi phục. Nếu nội tạng bị kẹt trong túi và không thể đưa trở lại xoang bụng, đó được gọi là thoát vị không hồi phục.

Các dạng biến thể của hernia thành bụng:

Thoát vị gian thành: Khi nội tạng trượt đến một vùng yếu của thành bụng nhưng không ra ngoài thành bụng, mà nằm ở giữa các lớp cơ của thành bụng.

Thoát vị Richter: Khi chỉ một phần của thành ruột ở phía đối diện với vết rạn bị trượt ra khỏi vị trí ban đầu.

Thoát vị trượt: Xảy ra khi nội tạng trượt qua một điểm yếu của thành bụng, tạo thành một phần của nội tạng thoát ra và hình thành một túi hernia.

2. Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh

Nguyên nhân:

Thoát vị thành bụng xảy ra do sự yếu đuối hoặc thiếu cơ ở một vùng cụ thể của thành bụng, thường là ở những vùng chỉ có lớp mạ mảnh che phủ. Có hai nguyên nhân chính gây ra tình trạng này: 

Dị tật bẩm sinh: Trong quá trình phát triển của thai nhi, có một số yếu tố ảnh hưởng khiến thai nhi không phát triển bình thường, dẫn đến khiếm khuyết ở thành bụng. Hiện nay, nguyên nhân gây ra các dị tật thành bụng bẩm sinh ở trẻ vẫn chưa được xác định chính xác. Một số quan điểm cho rằng có thể do sự thay đổi hormone, biến đổi gen, hoặc các tác nhân tiêu cực từ phía người mẹ (sử dụng rượu bia, chất kích thích, thuốc,…).

Thoát vị thành bụng ở trẻ thường do khiếm khuyết bẩm sinh của thành bụng

Do vết mổ cũ: Khi vết mổ cũ lành không đúng cách, các lớp cơ không liền mạch sẽ tạo ra một lỗ trên thành bụng. Các bộ phận nội tạng trong xoang bụng sẽ đi vào lỗ này và bên ngoài thành bụng tạo thành tình trạng thoát vị. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự lành của vết mổ trên thành bụng bao gồm:

• Ăn uống quá no trong thời gian đầu sau phẫu thuật làm tăng áp lực trong bụng khi vết mổ chưa lành hoàn toàn. Điều này làm cho vết mổ bung ra, lớp cơ không đóng kín, tạo ra lỗ hở trên thành bụng.

• Tăng cân quá nhanh sau phẫu thuật cũng làm trở ngại cho quá trình lành của vết mổ trên thành bụng.

• Bệnh nhân mang thai sớm sau mổ: trước khi vết mổ trên thành bụng lành hoàn toàn, việc mang thai sẽ làm tăng áp lực trong bụng, làm mất kiên nhẫn và làm cho vết mổ không lành đúng cách.

• Vận động mạnh và quá sớm sau phẫu thuật. Nếu bệnh nhân vận động không đúng cách, vận động quá mạnh có thể làm ảnh hưởng đến vết mổ, vết mổ sẽ lâu lành và dễ bị sai lệch trong quá trình hồi phục.

• Một số trường hợp không rõ nguyên nhân làm cho vết mổ không lành đúng cách, có thể là do cơ địa của mỗi người hoặc một số chất hàng ngày gây cản trở cho quá trình lành của vết mổ.

Tăng cân nhanh sau phẫu thuật có thể gây ra tình trạng thoát vị thành bụng

Triệu chứng:

Các dấu hiệu có thể xuất hiện ở người mắc bệnh thoát vị thành bụng:

• Khu vực bụng bên ngoài hiển thị một khối u phồng lên, khi ấn vào có cảm giác mềm mại. Ở những người có da bụng mỏng, có thể nhìn thấy rõ nội tạng bên trong.

• Trong trường hợp người bệnh có lớp mỡ bụng dày, khối thoát vị có thể khó nhận biết. Khi bụng của bệnh nhân phình ra, nếu đặt tay vào vùng bụng, có thể cảm nhận được sự phồng lên của khối u.

• Người bệnh có thể cảm thấy đau tức ở vùng bụng mà không rõ nguyên nhân.

• Cảm giác căng trên vùng bụng, áp lực trong bụng tăng lên, làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi.

• Hạn chế vận động của người bệnh.

3. Phương pháp chữa trị thoát vị thành bụng

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh và sức khỏe của bệnh nhân, có thể áp dụng các phương pháp điều trị khác nhau.

Điều trị bệnh tại bệnh viện:

Trong trường hợp khối thoát vị nhỏ và không gây ra nhiều đau đớn hoặc không thoải mái lớn cho bệnh nhân, có thể sử dụng thuốc để điều trị. Ngoài ra, có một số trường hợp không cần phải phẫu thuật để điều trị, bao gồm: 

• Bệnh nhân có tuổi cao, yếu đuối, không thể tự chăm sóc hoặc phục hồi sau phẫu thuật một cách khó khăn.

• Bệnh nhân mắc các bệnh lý nội tiết nặng.

• Dự đoán thời gian sống của bệnh nhân không lâu.

Phẫu thuật là biện pháp chữa trị chính cho các trường hợp thoát vị thành bụng

Ngoài các trường hợp đã nêu, phần lớn bệnh nhân đều cần phải phẫu thuật. Hiện nay, có nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau để điều trị thoát vị thành bụng như mổ hở, mổ nội soi, và mổ bằng tia laser. Mỗi phương pháp có những ưu và nhược điểm riêng, và quyết định về phương pháp sử dụng sẽ dựa vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.

Hầu hết các trường hợp thoát vị thành bụng đều được phẫu thuật điều trị

Một số lưu ý khi thực hiện phẫu thuật điều trị thoát vị thành bụng:

• Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân cần ngừng hút thuốc lá và các chất kích thích khác ít nhất 10 ngày. 

• Nếu đang sử dụng bất kỳ loại thuốc điều trị nào, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.

• Trước khi mổ, bệnh nhân cần nhịn ăn ít nhất 12 giờ.

• Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần được sử dụng kháng sinh để phòng tránh nhiễm trùng vết mổ.