1. Tóm lược Cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ nhất dưới sự chỉ huy của Lê Hoàn (năm 981)
Cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ nhất, diễn ra vào năm 981, là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Đại Cồ Việt (nay là Việt Nam). Dưới đây là hoàn cảnh và diễn biến của cuộc kháng chiến này:
a) Hoàn cảnh lịch sử:
Cuối năm 979: Nhà Đinh, triều đại trước của Đại Cồ Việt, rơi vào tình trạng hỗn loạn và suy yếu sau cái chết của Hoàng đế Đinh Tiên Hoàng. Sự bất ổn trong triều đại đã tạo điều kiện cho các nước láng giềng can thiệp. Nhà Tống ở phía bắc Trung Quốc cũng đang gặp khó khăn và rối ren trong triều đại của họ. Họ quyết định xâm lược nước ta để củng cố quyền lực và thể hiện sức mạnh của mình.
b) Diễn biến:
+ Đầu năm 981: Quân Tống bắt đầu cuộc xâm lược Đại Cồ Việt. Họ chia thành hai lực lượng: quân bộ tiến vào qua Lạng Sơn, trong khi quân thủy xâm nhập qua sông Bạch Đằng.
+ Lê Hoàn, một nhà lãnh đạo địa phương, đã chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Tống. Để ngăn chặn cuộc tấn công từ sông Bạch Đằng, ông đã chỉ đạo quân đội dựng cọc và chuẩn bị các chiến lược phòng thủ.
+ Trên sông Bạch Đằng, diễn ra nhiều trận chiến ác liệt giữa quân Đại Cồ Việt và quân Tống. Cuối cùng, lực lượng thủy quân Tống bị đánh bại và chìm dưới sông Bạch Đằng.
+ Trên mặt đất, quân Đại Cồ Việt triển khai các chiến thuật tấn công mạnh mẽ tại Chi Lăng, buộc quân Tống phải rút lui về nước.
c) Kết quả:
+ Cuộc kháng chiến chống quân Tống đã kết thúc với thắng lợi rực rỡ cho Đại Cồ Việt (nay là Việt Nam). Quân Tống bị đánh bại và phải rút lui khỏi lãnh thổ Đại Cồ Việt.
+ Sau chiến tranh, Lê Hoàn đã cử sứ giả sang Trung Quốc để trao trả tù binh và thiết lập lại quan hệ hòa bình giữa hai quốc gia. Điều này thể hiện tinh thần hòa bình và thiện chí giải quyết xung đột qua đàm phán.
d) Nguyên nhân thắng lợi:
+ Tinh thần đoàn kết và lòng dũng cảm của nhân dân Đại Cồ Việt đã đóng vai trò then chốt trong chiến thắng. Nhân dân đã cùng nhau đứng lên bảo vệ tổ quốc và chống lại cuộc xâm lược của quân Tống.
+ Tài năng chỉ huy và chiến lược của Lê Hoàn, sau này trở thành vua Lê Đại Hành, cũng đóng góp lớn vào chiến thắng. Ông đã áp dụng các chiến thuật khôn ngoan để khai thác điểm yếu của quân Tống và đánh bại họ.
2. Tóm lược Cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ hai dưới triều Nhà Lý (1075-1077)
Cuộc kháng chiến chống quân Tống dưới sự lãnh đạo của Lý Thường Kiệt được chia thành hai giai đoạn:
a) Giai đoạn I (năm 1075): Trong giai đoạn này, dưới sự chỉ huy của Lý Thường Kiệt, cuộc kháng chiến chống quân Tống đã diễn ra với những diễn biến quan trọng như sau:
Vào tháng 10 năm 1075, Lý Thường Kiệt và Tông Đản được triều đình giao nhiệm vụ chỉ huy 100.000 quân để chống lại quân Tống. Cuộc tấn công được chia thành hai đạo quân chính:
+ Mục tiêu của đạo quân đầu tiên là chiếm kho lương ở thành Châu Ung. Đạo quân này, do Thân Cảnh Phúc và Tông Đản chỉ huy, đã dẫn dắt quân và dân miền núi thực hiện chiến dịch trên bộ.
+ Đạo quân thứ hai, dưới sự chỉ huy của Lý Thường Kiệt, đã đổ bộ bằng đường thủy vào các thành Châu Liêm và Châu Khâm. Lý Thường Kiệt đã nhân cơ hội này để công bố mục tiêu của cuộc tấn công là nhằm tự vệ và bảo vệ lãnh thổ Đại Việt trước sự xâm lược của quân Tống.
+ Sau 42 ngày đêm chiến đấu, quân Đại Việt đã chiếm được thành Ung Châu, và tướng quân Tống buộc phải tự sát.
b) Giai đoạn II (năm 1076 - 1077):
- Chuẩn bị cho kháng chiến: Lý Thường Kiệt đã thực hiện một loạt các biện pháp chuẩn bị chiến lược để chống lại quân xâm lược một cách thông minh:
+ Triển khai quân đội để ngăn chặn tại các điểm gần biên giới, nhằm kiềm chế và làm suy yếu lực lượng địch trong quá trình tiến công.
+ Đặt lực lượng hải quân ở khu vực Đông Bắc để ngăn chặn và phá vỡ các chiến thuật phối hợp thủy - bộ của quân địch.
+ Xây dựng hệ thống phòng thủ vững chắc dọc bờ nam sông Như Nguyệt và bố trí quân bộ tại các vị trí chiến lược.
- Trận chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt:
+ Năm 1077, quân Tống chia thành hai đạo để tấn công Đại Việt. Đạo quân bộ dưới quyền chỉ huy của Quách Quỳ tiến vào khu vực Đông Bắc, trong khi đạo quân thủy do Hoà Mâu chỉ huy tấn công khu vực ven biển Đông Bắc.
+ Quân Đại Việt đã thành công trong việc ngăn chặn và gây khó khăn cho quân bộ của Quách Quỳ tại phòng tuyến sông Như Nguyệt. Dù Quách Quỳ đã nhiều lần nỗ lực vượt sông, nhưng tất cả các cố gắng của ông đều bị đánh bại và không thể tiến sâu vào lãnh thổ Đại Việt.
+ Vào cuối mùa xuân năm 1077, Lý Thường Kiệt quyết định phát động một cuộc tấn công quy mô lớn và thực hiện phản công mạnh mẽ. Cuộc tấn công này đã dẫn đến thất bại nghiêm trọng của quân Tống và kết thúc cuộc xâm lược của họ.
+ Lý Thường Kiệt đã chủ động đề nghị đàm phán hòa bình, và Quách Quỳ đã nhanh chóng chấp nhận, rút quân về nước.
=> Kết quả: Cuộc chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt đã kết thúc với chiến thắng vang dội cho Đại Việt, đánh bại quân Tống và bảo vệ độc lập của Đại Việt.
3. Ý nghĩa của Cuộc kháng chiến chống quân Tống
a) Tầm quan trọng của cuộc kháng chiến chống quân Tống lần 1 dưới sự chỉ huy của Lê Hoàn vào năm 981
+ Bảo vệ chủ quyền quốc gia: Cuộc kháng chiến đã bảo vệ và củng cố độc lập của Đại Cồ Việt bằng cách đánh bại quân Tống và đẩy lùi sự xâm lược, thể hiện quyết tâm và khả năng bảo vệ lãnh thổ của quốc gia.
+ Thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộc: Cuộc chiến này đã khẳng định sự đoàn kết của nhân dân Đại Cồ Việt trong việc chống lại kẻ xâm lược, thể hiện sự đồng lòng và sức mạnh tập thể của đất nước.
+ Tôn vinh sự lãnh đạo và tài năng của Lê Hoàn: Cuộc kháng chiến đã làm nổi bật tài năng quân sự và phẩm chất lãnh đạo xuất sắc của Lê Hoàn, người đã chỉ huy và giành chiến thắng quyết định tại Trận Bạch Đằng.
+ Xây dựng nền tảng cho tương lai: Cuộc kháng chiến đã tạo ra một mô hình tự quyết và bảo vệ độc lập, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển và thăng tiến của Đại Cồ Việt trong tương lai.
+ Tầm quan trọng trong lịch sử Đông Á: Cuộc kháng chiến không chỉ mang ý nghĩa quốc gia mà còn ảnh hưởng lớn đến lịch sử Đông Á, chứng minh rằng một quốc gia nhỏ bé có thể đánh bại một đế quốc hùng mạnh nhờ vào tinh thần đoàn kết và chiến lược thông minh.
Tóm lại, cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ nhất dưới sự chỉ huy của Lê Hoàn không chỉ có ý nghĩa sâu sắc về mặt lịch sử và chính trị, mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết và quyết tâm bảo vệ độc lập dân tộc, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của Đại Cồ Việt.
b) Ý nghĩa cuộc kháng chiến chống quân Tống lần 2 dưới triều đại Nhà Lý (1075 -1077)
+ Bảo vệ chủ quyền quốc gia: Cuộc kháng chiến lần thứ hai đã củng cố độc lập và chủ quyền của Đại Việt, thể hiện quyết tâm bảo vệ lãnh thổ bằng việc đánh bại quân Tống và đuổi họ ra khỏi lãnh thổ.
+ Thể hiện tinh thần đoàn kết và lãnh đạo: Cuộc kháng chiến này khẳng định sự đoàn kết của nhân dân Đại Việt dưới sự lãnh đạo của Lý Thường Kiệt trong việc chống lại quân Tống, tôn vinh tài năng và tinh thần lãnh đạo xuất sắc của ông trong việc bảo vệ đất nước.
+ Tạo nền tảng cho sự phát triển tương lai: Cuộc kháng chiến chống quân Tống đã giúp Đại Việt thiết lập một mô hình tự chủ và bảo vệ độc lập, từ đó xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển và tiến bộ của quốc gia sau này.
+ Ý nghĩa trong khu vực Đông Nam Á: Cuộc kháng chiến này không chỉ quan trọng với quốc gia mà còn có ảnh hưởng lớn đến khu vực Đông Nam Á, củng cố vị thế và uy tín của Đại Việt, chứng tỏ sức mạnh của quốc gia khi đối mặt với đế quốc xâm lược.
Tóm lại, cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ hai dưới triều đại Nhà Lý không chỉ có giá trị lịch sử và chính trị sâu sắc, mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết và quyết tâm bảo vệ độc lập dân tộc, đồng thời đánh dấu sự phát triển và thăng tiến của Đại Việt trong tương lai.