Tổng quan về 'GeForce dành cho game thủ': Bức tranh rối loạn của NVIDIA với vấn đề nguồn cung RTX 30

RTX 3060 và CMP đang phải chia sẻ một nguồn cung cực kỳ hạn chế, và mục tiêu của NVIDIA khi chia đôi khả năng sản xuất vào hai dòng sản phẩm gần như tương đồng không hề tốt đẹp một chút nào cả.

Hiện tại, GTX 1060 vẫn là một trong những card đồ họa phổ biến nhất trên Steam. NVIDIA nhận thức rõ điều này khi ra mắt RTX 3060: một mẫu card mới của 'Team Xanh' với giá chỉ 329 USD, gần như bằng giá khi GTX 1060 ra mắt nhiều năm trước.

Nhưng đối với game thủ, 329 USD chỉ là lời hứa trống rỗng. Điều bạn có thể thấy khi tham quan các trang web bán linh kiện máy tính là sự thật khó chịu rằng các cửa hàng đang đưa ra giá 'vô cùng cao' cho các GPU, đặc biệt là các GPU mới. Hiện tại, một mẫu card RTX 3060 được bán với giá lên đến 18 triệu đồng, thậm chí hầu hết các phiên bản dưới 20 triệu đồng đã gần như bán hết.

Giải pháp không hoàn hảo

Không chỉ ở Việt Nam, tình trạng khan hàng và tăng giá cũng diễn ra ngay cả tại Mỹ: các dòng sản phẩm 3060 đã bán hết tại các chuỗi cửa hàng lớn như Amazon, Best Buy hay Newegg. Để trải nghiệm RTX mới, game thủ ở Mỹ phải mua từ những người 'tích trữ' trên eBay với giá gấp đôi, gấp ba so với giá gốc.

Tình hình tăng giá gấp ba chỉ có thể xuất phát từ một nguyên nhân duy nhất: GPU đang trở nên hiếm có đến mức khan hàng. Trong khi nhu cầu sử dụng chip tăng lên do ảnh hưởng của Covid-19, nhu cầu đào tiền ảo cũng đang tăng lên. Những người tích trữ (và thậm chí cả các cửa hàng) đều biết rõ rằng giá GPU không cao đối với người đào coin vì họ có thể thu hồi vốn trong thời gian ngắn. Điều duy nhất là game thủ phải chịu thiệt.

NVIDIA đưa ra giải pháp là gì? Trong thông cáo chính thức, công ty lớn về GPU này cho biết họ sẽ giảm một nửa năng suất hashrate của RTX 3060. Đồng thời, các dòng GPU 'không đáp ứng tiêu chuẩn GeForce' sẽ được NVIDIA phát hành dưới tên gọi CMP để phục vụ cho việc đào tiền ảo. Và chỉ trong vòng 2 tuần, NVIDIA 'vô tình' tung ra bản cập nhật driver beta cho phép người dùng dễ dàng gỡ bỏ chức năng giảm năng suất hashrate.

RTX 3050 Ti và 3050 đâu?

Nếu tin rằng việc mở khóa driver là 'vô tình', thì tuyên bố 'GeForce dành riêng cho game thủ' của NVIDIA cũng chỉ là lời hứa trống rỗng. Có rất nhiều điều không hợp lý có thể nhìn thấy trong thông cáo không chân thành này của Team Xanh.

Điểm không hợp lý đầu tiên mà bất kỳ ai cũng có thể nhận ra là sự vắng mặt của RTX 3050 Ti. Thống kê cho thấy vào tháng 7/2020, 1050 Ti, 1650 và 1050 là các dòng GPU phổ biến thứ hai sau 1060. Vì vậy, mặc dù 1060 là sản phẩm được ưa chuộng nhất, vẫn có rất nhiều game thủ chọn các mẫu GPU giá rẻ hơn, hiệu năng thấp hơn. Nếu NVIDIA giới thiệu RTX 3050 Ti và RTX 3050, nỗi khát khao GPU của game thủ sẽ được giảm bớt một phần.

Nhưng hai dòng card giá rẻ vẫn đang vắng bóng. Điều này liên quan như thế nào đến các card đào tiền ảo CMP? Hiện nay, 3060 là mẫu GeForce 30 có giá rẻ nhất, hiệu năng thấp nhất, trong khi CMP là những chiếc card 'không đáp ứng tiêu chuẩn'. Thay vì sử dụng chip 3060 để sản xuất các card 3050 Ti hoặc 3050 cho game thủ, NVIDIA đang tạo ra một sản phẩm dành riêng cho việc đào tiền ảo.

NVIDIA không thể mở rộng sản xuất tùy ý

Các dòng RTX được NVIDIA thuê Samsung sản xuất trên quy trình 8nm. Trong một thế giới tưởng tượng, NVIDIA có thể mở rộng hợp đồng với Samsung hoặc thuê thêm TSMC để sản xuất thêm RTX 3060, CMP theo số lượng tùy ý.

Trong thực tế, điều này là không thể. Toàn cầu đang phải đối mặt với khủng hoảng nguồn cung silic, ảnh hưởng từ GPU đến console và thậm chí là ô tô. Samsung và TSMC không thể mở rộng nhà máy để đáp ứng nhu cầu. Khả năng sản xuất chip trên toàn cầu có hạn, và nguồn cung RTX 3060 cũng sẽ tiếp tục bị hạn chế.

Nói một cách khác, tình trạng khan hàng GPU sẽ tiếp tục kéo dài, và NVIDIA không có giải pháp nào cả. Như đã nói ở trên, thay vì sử dụng GPU 'dành cho người dùng bình thường' để bán cho game thủ với giá rẻ, NVIDIA lại sử dụng chúng cho các card đào coin.

Chặn đường nâng cấp giá rẻ sau này

CMP không phải là sản phẩm 'chuyên dành cho đào coin' đầu tiên của NVIDIA. Trong quá khứ, họ đã phát hành phiên bản 1060 có tên gọi 'P106' để bán cho người đào coin. Tuy nhiên, P106 chỉ là một phiên bản cắt giảm của GTX 1060, làm cho việc chơi game trên card đào coin trở nên vô cùng khó khăn. Cuộc sống của chiếc card đào coin này sẽ gần như kết thúc khi chúng không được sử dụng để đào coin nữa.

Với CMP, NVIDIA một lần nữa lặp lại chiến lược khi ra mắt P106 trước đây: bỏ những card đã đào coin vào bãi rác thay vì cho game thủ sử dụng. Khi cơn sốt Bitcoin đã kết thúc, hàng loạt card cũ giá rẻ đã xuất hiện, tạo điều kiện thuận lợi cho những người có ngân sách hạn chế (và yêu thích rủi ro). NVIDIA nhận ra rằng trong tương lai, khi các RTX 3060 đã qua quá trình đào coin được bán ra thị trường cũ, chúng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh số bán hàng mới.

Do đó, CMP trở thành lựa chọn thay thế tốt nhất cho NVIDIA: khi cơn sốt coin kết thúc trong tương lai, các card đào coin cũ sẽ bị loại bỏ thay vì đến tay game thủ.

Biện pháp hời hợt

Chỉ sau 2 tuần từ khi tuyên bố giảm năng suất hashrate của 3060, NVIDIA đã phát hành driver để loại bỏ giới hạn này. Thông báo chính thức cho biết driver này ban đầu chỉ được phát triển cho công việc nội bộ và chỉ 'vô tình' bị rò rỉ.

Nhưng ai cũng nhận ra điều đang diễn ra: CMP không đáp ứng được nhu cầu của giới đào coin, đến nỗi card màn hình cũng bị buôn lậu như hàng cấm. Mục tiêu ngăn chặn nguồn cung card cũ đã bị lùi lại để NVIDIA tập trung vào việc thu lợi từ hiện tại: việc tiết lộ driver để loại bỏ giới hạn cũng là dấu hiệu cho thấy NVIDIA đặt ưu tiên cho giới đào coin hơn là game thủ!

Và giá của các RTX 3060 vẫn tiếp tục cao kỷ lục. Không, GeForce không còn là dòng sản phẩm dành cho game thủ nữa. Ngay lúc này, chúng chỉ là công cụ đào coin không khác gì!