Phương pháp Steiner là một trong những phương pháp giáo dục cho trẻ nổi tiếng trên toàn cầu, giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo của mình. Vậy, điều này có nghĩa là gì? Hãy khám phá cùng chúng tôi trong chuyên mục Giáo dục sớm 0 - 6 tuổi trên Mytour!
Phương pháp Steiner là gì?
Phương pháp Steiner, còn được gọi là phương pháp Waldorf, là phương pháp giáo dục mầm non được phát triển bởi Rudolf Steiner và Joseph Lorenz - hai nhà triết học, nhà tư tưởng xã hội, kiến trúc sư người Áo.
Rudolf Steiner và Joseph Lorenz - hai nhà sáng lập phương pháp Steiner, người Áo
Phương pháp này đã trở nên phổ biến ở Châu Âu và ngày càng được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam hiện nay. Phương pháp giáo dục Steiner hiệu quả nhất khi áp dụng cho trẻ ở độ tuổi mầm non.
Trong giai đoạn đầu của cuộc sống, phương pháp này giúp trẻ em học hỏi, vui chơi và tiếp thu kiến thức thông qua việc tạo ra một môi trường lý tưởng cho việc khám phá thế giới xung quanh qua các hoạt động thực tế và trò chơi tự nhiên.
Mục tiêu chính của phương pháp giáo dục Steiner là giúp trẻ phát triển mối quan hệ tích cực với thiên nhiên và thế giới xung quanh.
Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp Steiner
Ưu điểm của phương pháp Steiner
Phương pháp giáo dục Steiner được đánh giá cao vì tập trung vào việc phát triển trí não, nâng cao khả năng tư duy, sáng tạo và kích thích sở thích của trẻ.
Các trường mầm non thực hiện phương pháp Steiner cho trẻ đều chú trọng vào ba yếu tố: Tư duy, Ý chí và Tâm trạng. Môi trường giáo dục tạo ra một không gian gần gũi với trẻ, luôn mang lại sự thoải mái và an toàn cho trẻ.
Các lớp học luôn khuyến khích sự sáng tạo, tưởng tượng của trẻ và thúc đẩy trẻ thảnh thơi mơ mộng trong một không gian cổ tích với đủ màu sắc.
Trẻ được tham gia vào tự nhiên và các hoạt động nhóm cùng bạn bè. Điều này giúp trẻ rèn luyện kỹ năng giao tiếp và các kỹ năng xã hội khác cần thiết cho sự phát triển của họ.
Nhược điểm của phương pháp Steiner
Ngoài ra, quan điểm rằng trẻ nên được chơi hoàn toàn có thể gây ra nhiều tranh cãi. Do đó, phương pháp giáo dục này không phù hợp để áp dụng rộng rãi tại mọi trường học.
Các bậc phụ huynh cần dành thời gian hiểu rõ con trẻ và tìm ra sở thích, khả năng của họ để có thể lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp nhất.
Các đặc điểm chính của phương pháp giáo dục Steiner
Vai trò của giáo viên trong phương pháp Steiner
Trong quá trình học, giáo viên sẽ hướng dẫn một cách cụ thể và rõ ràng. Sau đó, trẻ sẽ học cách tự thực hiện theo những hướng dẫn đó. Trên cơ sở này, giáo viên trong phương pháp Steiner trở thành một bản mẫu cho trẻ học tập và lập theo. Vì vậy, các giáo viên cần phải kiên nhẫn và tận tụy để giải quyết mọi vấn đề một cách thông minh và nhạy bén.
Giáo viên là người dìu dắt và hướng dẫn trẻ theo phương pháp Steiner
Trẻ em được khuyến khích chơi hoàn toàn tự nhiên
Theo nghiên cứu của giáo sư Steiner, trong những năm đầu phát triển, cha mẹ nên để trẻ được vui chơi tự do. Đây là khoảng thời gian quý giá cho trẻ khám phá thế giới xung quanh và phát triển khả năng bản thân.
Cha mẹ nên khuyến khích con tham gia các hoạt động ngoài trời thay vì sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, iPad, TV... Điều này không chỉ tăng cường phát triển trí não và rèn luyện thể chất mà còn giúp hạn chế tình trạng nghiện điện thoại, TV ở trẻ.
Thói quen lặp đi lặp lại như một phần của cuộc sống hàng ngày
Các trường mầm non thường áp dụng một chương trình lặp đi lặp lại, bao gồm vẽ tranh, hát, các trò chơi ngoài trời, trồng cây,... để giúp trẻ hình thành các thói quen sinh hoạt tốt.
Môi trường giáo dục tạo điều kiện nhẹ nhàng và chân thật
Trạng thái mơ màng là thời kỳ đầu đời của trẻ mà nhà tâm lý học Rudolf Steiner đã miêu tả. Trong giai đoạn này, trẻ chưa có ý thức về bản thân và thế giới xung quanh. Vì vậy, để phát triển tự nhiên nhất, cha mẹ nên tạo ra một môi trường học tập và vui chơi lành mạnh với các hoạt động như vẽ tranh, ca hát,...
Tận dụng học cụ để khuyến khích sáng tạo tối đa
Trong các trường mầm non theo phương pháp Steiner, học cụ thường không phong phú, có thể chỉ là những khối gỗ. Các đồ chơi giáo dục thường được làm từ tự nhiên, không sử dụng nhựa nhân tạo. Những công cụ này được thiết kế đơn giản nhằm khuyến khích trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ.
Phương pháp Steiner tận dụng học cụ để khuyến khích sáng tạo tối đa
Cách thực hiện phương pháp giáo dục Steiner cho trẻ nhỏ ra sao?
Trong giai đoạn mầm non
Theo ông Rudolf Steiner, thời kỳ này đánh dấu sự phát triển vững chắc của cơ thể. Trẻ nhỏ tại độ tuổi này chưa có ý thức hay suy nghĩ, phát triển chủ yếu dựa trên việc bắt chước thế giới xung quanh.
Giai đoạn này là nền tảng quan trọng để trẻ phát huy tối đa sự sáng tạo. Trong các trường theo phương pháp Steiner, đồ chơi và học cụ thường là các vật liệu tự nhiên như gỗ, miếng ghép hình, vỏ sò, vỏ ốc, trái cây khô, gấu bông, đồ chơi giả lập, v.v. Tất cả những đồ này giúp trẻ tự do sáng tạo theo ý thích của mình.
Phương pháp Steiner thúc đẩy tư duy, sự sáng tạo cho trẻ mầm non
Ở độ tuổi từ 3 - 4
Trẻ có thể sáng tạo với một mảnh vải cotton hoặc lụa. Ngày hôm nay, mảnh vải có thể biến thành một em bé được ôm trên tay, trong khi ngày mai, nó có thể trở thành chiếc áo choàng của một hoàng tử.
Ở độ tuổi từ 4 - 5
Ở giai đoạn này, trẻ có thể bắt đầu tự thu thập các đồ chơi để tưởng tượng xây dựng một ngôi nhà. Họ có thể dùng ghế hoặc kệ tủ để tạo thành tường, sau đó phủ một tấm vải lên để tạo thành một túp lều nhỏ. Trẻ sẽ tưởng tượng và đóng vai cha, sau đó làm vai mẹ, và cuối cùng là vai con.
Ở độ tuổi từ 5 - 6
Tới giai đoạn này, trẻ bắt đầu có suy nghĩ và ý thức. Do đó, trí tưởng tượng của trẻ được kích thích hơn khi nghe cha mẹ hoặc giáo viên kể chuyện. Qua ngôn từ của câu chuyện, trẻ có thể tưởng tượng ra các nhân vật theo cách riêng của mình. Thế giới tưởng tượng ở giai đoạn này là một phần quan trọng trong việc phát triển tư duy sáng tạo cho trẻ sau này.
Cha mẹ khi chăm sóc trẻ cần nhận thức rằng trẻ em như búp trên cành, là một món quà quý giá mà cần được bảo vệ để trẻ phát triển tối đa. Hãy kiên nhẫn, chậm rãi, tạo điều kiện thích hợp để trẻ phát triển đúng cách. Đây là triết lý mà phương pháp giáo dục Steiner theo đuổi.
So sánh phương pháp Steiner và Reggio Emilia
Bên cạnh phương pháp Steiner, phương pháp Reggio Emilia cũng là một trong những phương pháp giáo dục cho trẻ mầm non được biết đến trên toàn thế giới. Để chọn lựa phương pháp phù hợp nhất cho con, cha mẹ cần tìm hiểu cẩn thận về những điểm tương đồng và khác biệt giữa phương pháp Steiner và Reggio Emilia!
Tương đồng
Cả hai phương pháp đều nhằm mục đích giúp trẻ mầm non phát triển tư duy, khả năng sáng tạo và kỹ năng xã hội. Trong cả hai, trẻ được coi là trung tâm của quá trình giáo dục, có cơ hội tiếp xúc rộng rãi với thiên nhiên thông qua các hoạt động và đồ chơi được làm từ vật liệu tự nhiên.
Khác biệt
- Phương pháp Steiner: Không giảng dạy kiến thức cho trẻ trước 7 tuổi. Trong phương pháp này, trẻ được khám phá và chơi đùa với thế giới tự nhiên dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Thầy cô đóng vai trò là nguồn cảm hứng và mẫu mực mà trẻ noi theo.
- Phương pháp Reggio Emilia: Đưa kiến thức vào quá trình học từ những năm đầu đời thông qua việc chơi mà học. Trẻ được khuyến khích tự quyết định và kiểm soát quá trình học tập, tự mình tiếp thu kiến thức. Thầy cô ở đây là bạn đồng hành, sẵn sàng hỗ trợ và định hướng khi cần.
Nhận xét từ Mytour
Bài viết trên Mytour đã giới thiệu về phương pháp Steiner cho cha mẹ. Mong rằng thông tin hữu ích này sẽ giúp các bậc phụ huynh lựa chọn được phương pháp giáo dục phù hợp nhất cho con.
Cha mẹ có thể tham khảo thêm các phương pháp giáo dục khác trên Mytour để có quyết định tốt nhất cho con yêu!
Huyền Linh tổng hợp