Tổng quan về u nang buồng trứng

1. Khái quát về u nang buồng trứng 

U nang buồng trứng là các khối u phát triển không đều bên trong buồng trứng, có màng bọc bên ngoài (gọi là vỏ nang). Bên trong có thể chứa dịch lỏng hoặc chất rắn.

Định hình và phát triển khối u không bình thường trong buồng trứng

Khối u có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, từ trẻ em vừa bước vào tuổi dậy thì cho đến người cao tuổi 80. Tuy nhiên, nhóm người mắc bệnh chiếm tỷ lệ cao nhất là ở độ tuổi từ 30 - 40. Theo nhiều nghiên cứu, khối u thuộc vào một trong các loại u phổ biến ở phụ nữ, chiếm đến 3,6% trong các bệnh phụ khoa.

2. Phân loại các loại u nang 

U nang trong buồng trứng được phân loại thành u nang thực chất và u nang chức năng. 

U nang chức năng

U được tạo ra do các sự cố về chức năng sinh lý của buồng trứng trong quá trình phát triển, không gây tổn thương vật lý có nguồn gốc từ các nang trứng. U nang trong buồng trứng thường tự tan biến sau vài chu kỳ kinh nguyệt, có kích thước từ vài mm đến 6 - 8cm. Có 3 loại u nang cơ bản: 

Nang bọc trứng: là các nang trứng đã phát triển đến độ trưởng thành nhưng không thể phóng trứng được, nghĩa là các nang degraff không phát nổ vào ngày hợp lệ, tiếp tục phát triển. Điều này gây ra sự chậm trễ kinh nguyệt cho các chị em.

Nang hoàng thể được tạo ra do hoàng thể vẫn phát triển bình thường sau khi phóng trứng, tạo ra các nang có vỏ mỏng chứa đầy chất lỏng bên trong. Nang này có thể gây đau và chảy máu ở khu vực chậu.

Nang hoàng tuyến là dạng u nang ít gặp nhất. Đây là trường hợp các nang trứng bị kích thích mạnh mẽ dẫn đến không phóng trứng mà thay vào đó trở thành hoàng tuyến. Kích thước của các khối u này thường lớn hơn so với nang bọc trứng, bên trong còn chứa nhiều chất lỏng lutein.

U nang thực chất 

U phát sinh từ những tổn thương ở buồng trứng, thường là dạng lành tính, tuy nhiên cũng có khả năng ác tính nhưng hiếm gặp hơn. Bệnh tiến triển một cách âm thầm, kéo dài trong nhiều năm. Có thể gặp các loại u: 

• U nang nước: là một túi chứa chất lỏng, có vỏ mỏng, cuống dài. Ở bên ngoài và bên trong nang đôi khi có các nhú nhỏ rất dễ chuyển hóa thành ung thư. Số lượng nhú càng nhiều, khả năng ung thư càng cao. Tuy nhiên, hầu hết các u nang nước đều là u lành tính, tỷ lệ phát triển thành ung thư thấp.

• U nang mô: thường gặp nhất là teratoma (u quái) và khối u tế bào gốc. Phần lớn là lành tính, xuất hiện ở mọi độ tuổi, có thể ở tuổi sinh đẻ, phụ nữ mãn kinh, thậm chí là trẻ em và 10% ở phụ nữ mang thai. Cấu trúc nang giống như một lớp sừng dày, bên trong chứa tóc, xương, răng, tuyến giáp

  ,… Đường kính dưới 10cm nhưng dễ bị xoắn, gây nguy hiểm hơn so với các loại u khác.

• U nang nhầy: là loại u có nhiều thùy nên kích thước lớn hơn các u khác, vỏ dày, cấu trúc giống như da. Cấu trúc nang chia thành hai lớp bao gồm lớp tổ chức xơ và lớp thượng bì trụ đơn phía trong. Bên trong nang chứa chất lỏng nhầy màu vàng. U nang dạng này phổ biến và thường liên quan đến các cơ quan xung quanh nhưng tỷ lệ ung thư thấp.

• U nang có cuống: là một loại nang nước, không kết nối với các cơ quan xung quanh, kích thước lớn và dễ bị xoắn hơn so với u nang mô, vỡ nang có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

• U nang có vách, chia thùy và có chồi: hình thành các vách hoặc chồi từ đó chia nang ra thành nhiều thùy. Thông thường, việc điều trị sẽ bắt đầu từ các chồi bên trong vách hoặc thùy sau đó mới đến các chồi ở phía bên ngoài.

2 dạng u nang là u nang thực chất và u nang cơ bản

3. Cơ chế hình thành u nang trong buồng trứng

Hiện nay, vẫn chưa có nhà khoa học nào có thể giải thích rõ ràng về cơ chế hình thành của u nang trong buồng trứng. Tuy nhiên, có một số kết luận rằng các u nang hình thành do một số yếu tố sau: 

• Thể vàng phát triển quá mức: bình thường chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ kéo dài từ 4 - 7 ngày. Nếu thể vàng hoạt động quá mức, thời gian kinh nguyệt sẽ kéo dài hơn, máu chảy nhiều. Trường hợp nặng có thể gây ra đau bụng cấp tính do nang trứng vỡ.

Nang trứng bị dị tật, không phát triển đầy đủ và hoàn thiện sẽ gây ra vấn đề trong việc hấp thu các dưỡng chất từ chất lỏng trong buồng trứng. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến u nang buồng trứng.

• Các rối loạn nội tiết tố buồng trứng có thể gây ra buồng trứng đa nang. Điều này là do hormone luteinizing trong buồng trứng tăng cao, kích thích buồng trứng sản xuất nội tiết tố nữ.

Lạm dụng thuốc tránh thai là nguyên nhân gây ra u nang buồng trứng

• Chế độ ăn uống không cân đối, ít tiêu thụ thực phẩm tự nhiên như rau xanh, thực phẩm giàu hormone như thịt, trứng, sữa.

• Stress, căng thẳng, thừa cân, béo phì. 

• Gan làm việc kém hiệu quả do quá tải hoặc nhiễm độc.

• Phụ nữ từng phải đối mặt với sẩy thai hoặc trẻ em bắt đầu kinh nguyệt sớm hơn so với bình thường.

• Rối loạn nội tiết, chức năng của tuyến giáp suy giảm.

5. Biểu hiện thường gặp của u nang buồng trứng

Người mắc u nang buồng trứng thường biểu hiện những dấu hiệu sau: 

• Hành kinh đau đớn, dày máu, mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt. 

• Chu kỳ kinh nguyệt không đều, thay đổi bất thường. Hành kinh nhiều, đậm, có thể có máu đen thẫm.

• Rong kinh, kinh nguyệt kéo dài lên đến 10 ngày gây ra tình trạng thiếu máu, da xanh xao.

• Đau ở vùng u nang, bụng dưới. Cảm giác nặng nề và đau đớn.

• Đau mỏi toàn thân, đau lưng. Tiểu tiện nhiều, tiểu rắt do u nang làm áp lực lên bàng quang.

• Đau mỗi khi giao hợp.

Việc phát hiện u nang buồng trứng sớm có tầm quan trọng không thể phủ nhận đối với sức khỏe của phụ nữ. Vì thế, để tránh các biến chứng có thể xảy ra, lời khuyên tốt nhất là nên đi kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng/1 lần.

Đi kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng/1 lần để phát hiện u nang buồng trứng sớm

Hãy yêu quý bản thân bằng cách thiết lập các thói quen lành mạnh và tích cực trong ẩm thực, sinh hoạt hàng ngày của bạn nhé!