Buzz
GNP (viết tắt của Gross National Product trong tiếng Anh) hay còn gọi là Tổng sản lượng quốc dân hoặc Tổng sản phẩm quốc dân, là một chỉ số kinh tế đánh giá sự phát triển của một quốc gia. GNP được tính bằng tổng giá trị bằng tiền của các sản phẩm cuối cùng và dịch vụ mà công dân của quốc gia đó tạo ra trong một khoảng thời gian, thường là một năm tài chính, bất kể sản xuất trong hay ngoài nước.
| Country | GNP (triệu USD) | |
|---|---|---|
| 1 | Hoa Kỳ | 10.945.792 |
| 2 | Nhật Bản | 4.389.791 |
| 3 | Đức | 2.084.631 |
| 4 | Anh | 1.680.300 |
| 5 | Pháp | 1.523.025 |
| 6 | Trung Quốc | 1.417.301 |
| 7 | Ý | 1.242.978 |
| 8 | Ca-na-đa | 756.770 |
| 9 | Tây Ban Nha | 698.208 |
| 10 | México | 637.159 |
| Nguồn: Ngân hàng Thế giới [1] | ||
Sản phẩm cuối cùng là hàng hóa được tiêu thụ trực tiếp bởi người tiêu dùng, không phải là sản phẩm trung gian trong quá trình sản xuất. Ví dụ, một chiếc ô tô bán cho người tiêu dùng là sản phẩm cuối cùng; trong khi các bộ phận như lốp xe bán cho nhà sản xuất ô tô là sản phẩm trung gian (a). Cũng chiếc lốp đó, nếu bán cho người tiêu dùng thì nó lại trở thành sản phẩm cuối cùng (b). Chỉ sản phẩm cuối cùng mới được tính vào thu nhập quốc gia, vì việc đưa sản phẩm trung gian vào sẽ gây ra tính toán trùng lặp, làm tăng ảo giá trị thực của thu nhập quốc gia. Ví dụ, trong trường hợp (a) của chiếc lốp, giá trị của nó đã được tính khi nhà sản xuất lốp bán cho nhà sản xuất ô tô, và sau đó lại được tính thêm lần nữa trong giá trị của chiếc ô tô khi bán cho người tiêu dùng.
Chỉ các sản phẩm mới được sản xuất mới được tính. Việc kinh doanh các hàng hóa đã tồn tại từ trước, chẳng hạn như ô tô cũ, không được tính vào, vì các mặt hàng này không tham gia vào quá trình sản xuất các sản phẩm mới.
Thu nhập được tính vào GNP dựa trên quyền sở hữu các yếu tố sản xuất, không phụ thuộc vào việc sản xuất diễn ra ở đâu. Ví dụ, lợi nhuận sau thuế của một nhà máy ô tô tại Việt Nam do một công dân Mỹ đầu tư sẽ được tính vào GNP của Mỹ chứ không phải của Việt Nam, vì vốn sản xuất thuộc sở hữu của người Mỹ. Lương của công nhân Việt Nam là một phần của GNP Việt Nam, trong khi lương của công nhân Mỹ làm việc tại đó là một phần của GNP Mỹ.
Công thức tính GNP
Công thức tính tổng sản lượng quốc gia (GNP) dưới đây được xây dựng dựa trên cách tiếp cận chi tiêu.
- C = Chi tiêu tiêu dùng cá nhân (của các hộ gia đình)
- I = Tổng đầu tư quốc nội của cá nhân (bao gồm tất cả các khoản đầu tư của doanh nghiệp trong lãnh thổ quốc gia)
- G = Chi tiêu của chính phủ
- X = Giá trị xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ
- M = Giá trị nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ
- NR = Thu nhập ròng từ các khoản đầu tư nước ngoài
GNP = C + I + G + (X - M) + NR
GNP hoặc GNI
GNI là viết tắt của Gross National Income, tức Tổng thu nhập quốc gia hoặc Tổng thu nhập quốc dân. GNI có giá trị tương đương với GNP, nhưng chúng khác nhau ở cách tiếp cận. GNP dựa trên sản xuất, trong khi GNI dựa trên thu nhập của công dân. Điều này quan trọng khi xem xét các khái niệm NNP và NNI, vì phải tính đến khấu hao và các loại thuế gián tiếp, khiến NNI luôn thấp hơn NNP một giá trị tương ứng với thuế gián tiếp.
Các khái niệm liên quan
- Tổng sản phẩm quốc nội (GDP)
- Tổng sản phẩm ròng quốc gia (NNP)
- Tổng thu nhập ròng quốc gia (NNI)
