1. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 4
Bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' là một tác phẩm nổi tiếng của Xuân Quỳnh dành cho thiếu nhi. Bài thơ phản ánh rõ nét phong cách sáng tác của Xuân Quỳnh.
Bắt đầu bài thơ, Xuân Quỳnh đã trình bày một cách độc đáo về nguồn gốc loài người:
“Trời tạo ra trước tiên
Chỉ toàn là trẻ thơ
Trên trái đất trống trơn
Chưa có cây cỏ gì
Mặt trời còn chưa hiện
Chỉ toàn bóng tối
Không khí chỉ có màu đen
Chưa có sắc thái khác”
Hình ảnh của trái đất lúc bấy giờ chưa có sự sống, bao phủ bởi màu đen. Trẻ em là sự sống đầu tiên xuất hiện. Đôi mắt trẻ em rất sáng nhưng chưa nhìn thấy gì. Vì vậy, mặt trời xuất hiện để trẻ con có thể nhìn thấy rõ. Màu xanh của cây cỏ, màu đỏ của hoa giúp trẻ nhận diện màu sắc. Cây cối, lá cỏ giúp trẻ cảm nhận kích thước. Tiếng chim, gió giúp trẻ cảm nhận âm thanh. Dòng sông ra đời để cung cấp nước cho trẻ, biển xuất hiện để kích thích trí tưởng tượng của trẻ. Con đường hình thành để trẻ tập đi. Mọi sự vật ra đời để phục vụ nhu cầu của trẻ, và cả gia đình xuất hiện để đáp ứng tình yêu và sự hiểu biết mà trẻ cần:
'Nhưng cũng cần cho trẻ
Tình yêu và lời ru
Vì thế mẹ ra đời
Để chăm sóc, bế bồng
Mẹ mang về tiếng hát
Từ những cái bống cái bang
Từ hoa thơm, cánh cò trắng
Từ vị gừng đắng
Từ vết lấm chưa khô
Từ cơn mưa đầu mùa
Từ bãi cát vắng...'
Người mẹ xuất hiện mang đến tình yêu thương vô bờ. Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng không thể phủ nhận. Mẹ đem đến lời ru, gửi gắm âm thanh, mùi vị, hương sắc, hình dáng của thiên nhiên để trẻ cảm nhận. Lời ru và tình yêu của mẹ có nhiều sắc thái và cung bậc khác nhau, tự nhiên như trời đất. Khi lớn lên, trẻ em tò mò tìm hiểu thế giới truyện cổ tích, bà nội xuất hiện để kể cho trẻ:
'Nhận thấy trẻ khao khát
Chuyện xưa, chuyện mai sau
Không biết từ đâu
Mà bà đến kể chuyện
Về con cóc, nàng tiên
Về cô Tấm hiền lành
Về Thạch Sanh, Lý Thông
Mái tóc bạc của bà
Con mắt vui của bà
Bà kể suốt đời
Mà không hết chuyện'
Nhưng trẻ cũng cần học hỏi thêm kiến thức. Vì thế, bố xuất hiện để dạy dỗ. Nhờ sự chỉ dẫn của bố, trẻ biết cách ngoan ngoãn và suy nghĩ. Con người mở rộng hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh:
“Rộng lớn là mặt biển
Dài là con đường
Núi thì xanh và xa
Hình tròn là trái đất”
Trẻ em lớn lên và cần thêm kiến thức, vì thế trường học ra đời để dạy học. Thầy cô là người truyền đạt kiến thức, giúp trẻ em trưởng thành. Lớp học, bàn ghế, bảng, phấn, chữ viết, thầy giáo là những biểu tượng của sự phát triển văn minh của nhân loại trên trái đất.
Với phong cách thơ trong sáng, Xuân Quỳnh đã cung cấp một cái nhìn thú vị về nguồn gốc loài người và gửi gắm tình yêu thương sâu sắc của mình dành cho trẻ em.
2. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 5
Bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' của Xuân Quỳnh là một tác phẩm nổi bật, được xuất bản trong tập Lời ru trên mặt đất (1978) và Bầu trời trong quả trứng (1982). Bài thơ sử dụng thể ngũ ngôn để miêu tả cuộc sống của loài người trên trái đất trong thời kỳ đầu. Nó truyền tải thông điệp sâu sắc rằng mọi thứ trên trái đất được sinh ra vì con người và trẻ em, từ đó khuyến khích yêu thương và chăm sóc trẻ em để chúng có một tuổi thơ hạnh phúc.
Bài thơ được viết theo thể ngũ ngôn với các câu thơ ngắn gọn, dễ hiểu, phản ánh cuộc sống của con người khi mới xuất hiện và sự thay đổi của cuộc sống theo sự tiến bộ của loài người.
Khổ đầu của bài thơ miêu tả cuộc sống trên trái đất khi loài người chỉ mới là trẻ con, mọi thứ còn hoang sơ, chưa có màu sắc, cây cỏ. Dần dần, khi loài người phát triển và văn minh hơn, ánh mặt trời xuất hiện, mang lại sự sống cho mọi loài, và trẻ em được nuôi dưỡng bằng tình yêu thương của mẹ.
Để trẻ em hiểu biết hơn, bố xuất hiện để dạy dỗ, giúp trẻ ngoan ngoãn, suy nghĩ và khám phá thế giới:
“Rộng lắm là mặt biển
Dài là con đường
Núi thì xanh và xa
Hình tròn là trái đất”
Bài thơ không chỉ đơn thuần kể về lịch sử loài người mà còn nhấn mạnh việc chăm sóc và yêu thương trẻ em để chúng có một môi trường phát triển tốt.
Với sự phát triển của cuộc sống, có tiếng nói, chữ viết, nền giáo dục, con người dần trở nên văn minh hơn với trường học, lớp học, bàn ghế, và các biểu tượng khác của sự thay đổi kỳ diệu trong cuộc sống.
Trẻ em được sinh ra trong tình yêu và lời ru ầu ơ, được chăm sóc và học tập trong một trái tim nhân hậu. Bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' không chỉ lý giải cuộc sống mà còn truyền tải thông điệp sâu sắc về việc chăm sóc và yêu thương trẻ em để chúng có một tuổi thơ tốt đẹp.
3. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 6
Bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' của Xuân Quỳnh mang đến cho người đọc những cái nhìn thú vị về nguồn gốc của loài người.
Khổ thơ đầu tiên vẽ nên bức tranh cuộc sống trên trái đất khi mới xuất hiện loài người, khi mà mọi thứ còn nguyên sơ, chỉ là trẻ con, và đất trời chưa có màu sắc, chưa có cây cỏ:
“Trời sinh ra trước nhất
Chỉ toàn là trẻ con
Trên trái đất trụi trần
Không dáng cây ngọn cỏ
Mặt trời cũng chưa có
Chỉ toàn là bóng đêm
Không khí chỉ màu đen
Chưa có màu sắc khác”
Tiến xa hơn, cuộc sống của loài người dần tiến bộ và văn minh hơn. Mặt trời xuất hiện, ánh sáng chiếu rọi khắp nơi, mang lại sự sống. Trẻ em cần sự chăm sóc và tình yêu thương của mẹ. Vì vậy, mẹ đã đến để chăm sóc:
“Cho nên mẹ sinh ra
Để bế bồng chăm sóc
Mẹ mang về tiếng hát
Từ cái bống cái bang
Từ cái hoa rất thơm
Từ cánh cò rất trắng
Từ vị gừng rất đắng
Từ vết lấm chưa khô
Từ đầu nguồn cơn mưa
Từ bãi sông cát vắng…”
Tiếp theo, bà đến để dạy cho trẻ em về các câu chuyện cổ tích, văn hóa và truyền thống:
“Biết trẻ con khao khát
Chuyện ngày xưa, ngày sau
Không hiểu là từ đâu
Mà bà về ở đó
Kể cho bao chuyện cổ
Chuyện con cóc, nàng tiên
Chuyện cô Tấm ở hiền
Thằng Lý Thông ở ác…
Mái tóc bà thì bạc
Con mắt bà thì vui
Bà kể đến suốt đời
Cũng không sao hết chuyện”
Khi trí tuệ của trẻ em phát triển, cần có sự dạy dỗ của bố. Nhờ “bố bảo”, “bố dạy” mà trẻ em “biết ngoan”, “biết nghĩ”. Con người mở rộng hiểu biết, khám phá thế giới:
“Rộng lắm là mặt bể
Dài là con đường đi
Núi thì xanh và xa
Hình tròn là trái đất”
Nhà thơ tiếp tục mô tả sự ra đời của chữ viết, nền giáo dục và sự văn minh của xã hội. Con người biết mở trường, đào tạo, và có thầy giáo:
“Chữ bắt đầu có trước
Rồi có ghế có bàn
Rồi có lớp có trường
Và sinh ra thầy giáo”
Các biểu tượng như lớp học, bàn ghế, bảng viết, và thầy giáo phản ánh sự thay đổi kỳ diệu của cuộc sống. Dưới ánh sáng của văn minh, loài người sống trong ánh sáng của khoa học và giáo dục.
Bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' thể hiện sâu sắc tình yêu thương trẻ em của tác giả qua những hình ảnh chân thành và đằm thắm.
4. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 7
Trong bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người', Xuân Quỳnh đã mang đến cho người đọc một cái nhìn độc đáo và thú vị về nguồn gốc của loài người:
“Trời sinh ra đầu tiên
Chỉ toàn là trẻ con
Trái đất trụi trần,
Không có cây cỏ
Mặt trời chưa xuất hiện
Chỉ toàn bóng đêm
Không khí toàn màu đen
Chưa có màu sắc khác”
Khởi đầu là sự xuất hiện của loài người khi trái đất vẫn còn trơ trụi, không có cây cỏ, và bóng đêm bao phủ mọi nơi. Trẻ em đầu tiên được sinh ra, điều này trái ngược với thực tế mà ta thường thấy.
Sau đó, tác giả tiếp tục lí giải sự ra đời của mọi vật từ trẻ em. Đôi mắt của trẻ em, tuy sáng nhưng chưa thấy gì, vì vậy mặt trời xuất hiện để chúng có thể nhìn thấy. Cây cối mới có màu xanh, hoa mới có màu đỏ. Không chỉ vậy, tiếng hót của chim và các yếu tố khác như sông, biển, mây, và con đường cũng được sinh ra để phục vụ trẻ em. Điều này cho thấy tình yêu thương sâu sắc của nhà thơ dành cho trẻ em. Không chỉ thiên nhiên, trẻ em còn cần tình yêu thương của gia đình, đặc biệt là mẹ:
“Nhưng trẻ còn cần
Tình yêu và lời ru
Vì thế mẹ xuất hiện
Để bế bồng, chăm sóc”
Người mẹ xuất hiện để mang đến tình yêu thương và sự chăm sóc cho trẻ em. Mẹ đem đến sự dịu dàng và lời ru ngọt ngào. Những câu thơ mở đầu bằng chữ “từ” nhấn mạnh nguồn gốc của lời ru, thể hiện tình cảm mẫu tử thiêng liêng.
Không chỉ mẹ, người bà cũng ra đời để giúp trẻ em hiểu biết về văn hóa quê hương và đất nước:
“Biết trẻ con khao khát
Chuyện ngày xưa và ngày sau
Không rõ từ đâu
Mà bà về kể chuyện cổ…”
Những câu chuyện bà kể không chỉ truyền tải cội nguồn văn hóa dân tộc mà còn khuyến khích lối sống hiền lành và lương thiện. Khi trẻ em lớn lên và trí tuệ phát triển, bố ra đời để dạy dỗ trẻ em:
“Để trẻ hiểu biết
Bố sinh ra
Bố dạy cho biết ngoan
Bố hướng dẫn suy nghĩ
Rộng lớn là mặt biển
Dài là con đường
Núi xanh và xa
Trái đất hình tròn…”
Nhờ sự dạy dỗ của bố, trẻ em trở nên ngoan ngoãn và suy nghĩ sâu sắc hơn. Xã hội phát triển dẫn đến sự ra đời của trường học, lớp học, và các biểu tượng văn minh như bàn ghế, bảng viết, và thầy giáo. Đây là minh chứng cho sự tiến bộ không ngừng của loài người.
Xuân Quỳnh đã truyền tải những cảm nhận sâu sắc qua bài thơ “Chuyện cổ tích về loài người”, thể hiện tình yêu thương và thông điệp về việc chăm sóc và trân trọng trẻ em.
5. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 8
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ nữ nổi bật. Tác phẩm 'Chuyện cổ tích về loài người' của chị là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất. Bài thơ này khám phá nguồn gốc loài người qua một lăng kính mới lạ. Tác giả hình dung trái đất khi mới chỉ có loài người, khi đó chỉ toàn là trẻ em. Trái đất lúc ấy vẫn còn hoang sơ, không có cây cỏ, mặt trời chưa xuất hiện và bóng đêm bao phủ khắp nơi.
“Trời sinh ra đầu tiên
Chỉ toàn là trẻ con
Trái đất trơ trụi,
Không có cây cỏ
Mặt trời chưa hiện hữu
Chỉ có bóng đêm
Không khí toàn màu đen
Chưa có màu sắc khác”
Trời đã sinh ra trẻ em đầu tiên. Sau đó, tác giả tiếp tục giải thích sự xuất hiện của mọi thứ trên trái đất. Mọi thứ được sinh ra để phục vụ nhu cầu của trẻ em. Đôi mắt sáng của trẻ em chưa nhìn thấy gì, vì vậy mặt trời xuất hiện để trẻ có thể nhìn rõ. Cây cối và hoa màu sắc mới xuất hiện để trẻ em nhận diện màu sắc. Âm thanh từ tiếng hót của chim, cùng với các yếu tố như sông, biển, mây, và con đường, đều được tạo ra để phục vụ cuộc sống của trẻ em. Điều này cho thấy tình yêu sâu sắc của nhà thơ đối với trẻ em.
Tình mẫu tử thiêng liêng được nhấn mạnh qua sự ra đời của mẹ. Mẹ là người chăm sóc và yêu thương trẻ từ khi mới sinh ra cho đến trưởng thành. Mẹ nâng niu, chăm sóc con bằng tay dịu dàng và lời ru ngọt ngào. Những lời ru mở ra cho trẻ em hiểu biết về thế giới xung quanh. Các hình ảnh, màu sắc, hương vị xuất hiện từ lời ru của mẹ khiến mỗi người cảm động và tự hào. Bên cạnh mẹ, bà cũng xuất hiện để chia sẻ với trẻ em:
“Biết trẻ con khao khát
Chuyện ngày xưa và sau này
Không rõ từ đâu
Mà bà đến kể chuyện cổ…”
Cuối cùng, sự ra đời của bố cũng được mô tả một cách tinh tế. Nhờ sự dạy dỗ của bố, trẻ em trưởng thành hơn và khám phá thế giới xung quanh: mặt biển, con đường, núi non, và trái đất. Sự phát triển này dẫn đến sự ra đời của chữ viết, nền giáo dục, và trường học. Con người học hành và xã hội ngày càng văn minh với sự ra đời của thầy giáo và hệ thống giáo dục.
Bài thơ “Chuyện cổ tích về loài người” mang đến một cái nhìn thú vị về nguồn gốc con người, hấp dẫn, sáng tạo và tràn đầy tình yêu thương.
6. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 9
“Chuyện cổ tích về loài người” là một tác phẩm nổi bật của Xuân Quỳnh, mang đến cho tôi nhiều cảm xúc sâu sắc.
Bài thơ mở đầu với việc giải thích nguồn gốc của trái đất và các sự vật trên đó:
“Trời sinh ra đầu tiên
Chỉ có trẻ em
Trái đất còn hoang sơ
Không cây cỏ, không dáng
Mặt trời chưa xuất hiện
Chỉ có bóng tối bao trùm
Không khí màu đen thẫm
Chưa có màu sắc nào khác”
Những câu thơ mở đầu thật sự cuốn hút. Cách giải thích của Xuân Quỳnh rất độc đáo. Trẻ em được sinh ra đầu tiên. Sau đó, các sự vật khác xuất hiện để phục vụ nhu cầu của trẻ em. Đôi mắt trẻ em sáng nhưng chưa nhìn thấy gì, nên mặt trời xuất hiện để trẻ có thể nhìn rõ hơn. Màu xanh của cây cối và màu đỏ của hoa giúp trẻ nhận diện màu sắc. Cây cối và cỏ giúp trẻ cảm nhận kích thước, trong khi tiếng chim hót và gió thổi tạo ra âm thanh cho trẻ. Dòng sông cung cấp nước, biển kích thích trí tưởng tượng, con đường giúp trẻ học đi. Cuối cùng là sự ra đời của các thành viên trong gia đình, bắt đầu với tình mẫu tử thiêng liêng:
“Nhưng để trẻ cần hơn
Tình yêu và lời ru
Mẹ đã được sinh ra
Để bồng bế, chăm sóc
Mẹ mang đến âm thanh
Từ bống bống, hoa thơm
Từ cánh cò trắng tinh
Từ vị gừng đắng cay
Từ vết lấm chưa khô
Từ đầu mùa mưa
Từ bãi sông vắng lặng...”
Mẹ là người đầu tiên xuất hiện, mang đến lời ru và sự chăm sóc cho trẻ. Những lời ru này chứa đựng âm thanh, mùi vị, hương sắc của thiên nhiên để trẻ cảm nhận. Lời ru và tình yêu của mẹ đa dạng và phong phú như chính thiên nhiên. Khi lớn lên, bà xuất hiện để kể cho trẻ những câu chuyện thú vị:
“Biết trẻ con khao khát
Chuyện ngày xưa và sau này
Không rõ từ đâu
Mà bà về kể chuyện cổ
Kể chuyện con cóc, nàng tiên
Chuyện cô Tấm hiền lành
Thằng Lý Thông xấu xa…
Mái tóc bà bạc phơ
Đôi mắt bà ánh lên vui vẻ
Bà kể chuyện suốt đời
Cũng không hết chuyện bao la”
Sau đó, bố xuất hiện để dạy dỗ và giúp trẻ trưởng thành. Bố dạy trẻ về thế giới, giúp trẻ hiểu biết và học hỏi. Với sự ra đời của trường học, thầy cô giáo và các dụng cụ học tập, cuộc sống trở nên văn minh hơn. Xuân Quỳnh đã kể một câu chuyện hấp dẫn về sự phát triển của con người.
Bài thơ của Xuân Quỳnh cung cấp một cái nhìn thú vị về nguồn gốc loài người và phản ánh tình yêu thương sâu sắc của nhà thơ dành cho trẻ em.
7. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 10
Bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' được viết theo thể thơ ngũ ngôn, với mỗi câu gồm năm chữ. Bài thơ mô tả cuộc sống trên trái đất trong những ngày đầu khi loài người mới xuất hiện và sự tiến bộ của thế giới từ đó đến nay.
Mọi thứ trên trái đất được sinh ra để phục vụ con người, đặc biệt là trẻ em. Đoạn thơ đầu tiên gợi lên hình ảnh về một thế giới chỉ toàn là trẻ con, nơi mọi vật còn rất mới mẻ và hoang sơ, chưa có màu xanh của cây cỏ:
Trời sinh ra trước hết
Chỉ toàn là trẻ con
Trái đất còn hoang sơ
Không có cây cỏ xanh
Những khổ thơ tiếp theo cho thấy sự thay đổi rõ rệt từ khi có loài người. Mặt trời bắt đầu chiếu sáng, mang lại sự sống cho mọi loài. Trẻ em được chăm sóc, nuôi dưỡng trong tình yêu thương của mẹ:
Vì thế mẹ sinh ra
Để bế bồng chăm sóc
Có mẹ, có bố, và một gia đình. Trí tuệ và sự hiểu biết của con người ngày càng phát triển. Nhờ sự dạy dỗ của cha mẹ, trẻ em học hỏi và khám phá thế giới xung quanh:
Rộng lớn là mặt biển
Dài là con đường đi
Núi xanh và xa xăm
Trái đất hình tròn
Cuộc sống ngày càng văn minh hơn với sự ra đời của chữ viết, trường học và giáo dục. Những biểu tượng như lớp học, bàn ghế, bảng, và phấn thể hiện sự phát triển của con người dưới ánh sáng văn minh và khoa học:
Chữ viết xuất hiện trước
Rồi có bàn và ghế
Trường học và lớp học
Thầy giáo cũng ra đời
Bài thơ của Xuân Quỳnh thể hiện tình yêu thương sâu sắc dành cho trẻ em, từ lời ru của mẹ đến sự dạy dỗ của cha. Trẻ em được nuôi dưỡng trong tình yêu thương, được học tập và trưởng thành trong môi trường văn minh. Đoạn thơ kết thúc với một thông điệp rằng sự phát triển của loài người cũng chính là sự chăm sóc và yêu thương trẻ em:
Mắt trẻ con rất sáng
Nhưng chưa thấy rõ ràng
Mặt trời mới nhô cao
Để trẻ con nhìn rõ
'Chuyện cổ tích về loài người' không chỉ đơn thuần kể lại sự tiến hóa của loài người qua các thời kỳ, mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm sóc và yêu thương trẻ em để chúng có một tuổi thơ hạnh phúc và phát triển tốt nhất. Đây là lý do bài thơ được nhiều thế hệ yêu thích và trân trọng.
8. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 1
Xuân Quỳnh, nhà thơ nổi tiếng với những tác phẩm chứa đựng tình cảm chân thành và giản dị về cuộc sống gia đình và đời thường, đã tạo nên một kiệt tác với bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người'.
Bài thơ của Xuân Quỳnh không chỉ đơn thuần lý giải nguồn gốc loài người cho trẻ nhỏ mà còn đầy sự tinh tế và hài hước. Trong khổ thơ đầu tiên, tác giả đã miêu tả sự ra đời của loài người như sau:
“Trời đã tạo ra trước tiên
Chỉ có trẻ con mà thôi
Trái đất vẫn trần trụi
Không có cây cỏ xanh
Mặt trời còn chưa mọc
Chỉ có bóng tối bao la
Không khí chỉ toàn màu đen
Chưa có sắc màu nào khác”
Lúc bấy giờ, trái đất vẫn còn hoang sơ, không có cây cối hay ngọn cỏ. Mặt trời, vốn cần thiết để sưởi ấm mọi loài, cũng chưa hiện hữu. Trái đất chỉ là một màn đêm tối tăm, không có màu sắc nào khác. Tất cả những điều này đều vì trẻ em. Đôi mắt sáng của trẻ em chưa thể nhìn thấy gì, và chính vì vậy, mặt trời cần xuất hiện để giúp trẻ con nhìn rõ. Cây cỏ và hoa lá xuất hiện để trẻ em nhận biết màu sắc, trong khi tiếng chim và gió giúp chúng cảm nhận âm thanh. Dòng sông và biển cung cấp nước và thực phẩm cho trẻ em, đồng thời là nơi khám phá. Khi trẻ em bắt đầu bước đi, con đường cũng xuất hiện. Để đáp ứng nhu cầu tình yêu, mẹ đã hiện ra:
“Nhưng còn cần cho trẻ
Tình yêu và lời ru
Cho nên mẹ sinh ra
Để bế bồng và chăm sóc
Mẹ mang đến tiếng hát
Từ những điều giản dị
Từ bông hoa thơm ngát
Từ vị gừng đắng cay
Từ vết lấm chưa khô
Từ mưa đầu mùa
Từ bãi cát vắng...”
Bài thơ mở đầu với hình ảnh người mẹ xuất hiện trong thế giới, điều này rất đơn giản nhưng vô cùng ý nghĩa. Trẻ con cần sự chăm sóc dịu dàng và lời hát ru ngọt ngào từ mẹ. Lời ru này được sinh ra từ những điều giản dị và gần gũi, từ các yếu tố tự nhiên mà trẻ em có thể cảm nhận. Những câu thơ mở đầu bằng chữ “từ” nhằm khẳng định nguồn gốc của lời ru, từ những điều quen thuộc xung quanh trẻ em. Lời ru và tình yêu của mẹ giống như âm thanh, mùi vị, hương sắc của thiên nhiên, mang đến sự âu yếm bao la. Tiếp theo, Xuân Quỳnh giải thích sự xuất hiện của bà, người đem đến cho trẻ con:
“Biết trẻ con khao khát
Những câu chuyện xưa và nay
Không rõ từ đâu mà bà
Xuất hiện và kể chuyện
Chuyện con cóc, nàng tiên
Chuyện cô Tấm hiền hậu
Thằng Lý Thông xấu xa…
Tóc bà bạc phơ
Mắt bà ánh lên niềm vui
Bà kể chuyện mãi mãi
Cũng không hết các chuyện”
Hình ảnh người bà với những câu chuyện cổ tích quen thuộc như con cóc, nàng tiên, cô Tấm, và thằng Lý Thông sẽ mãi in đậm trong ký ức tuổi thơ của mỗi người. Những câu chuyện này không chỉ mang tính giải trí mà còn truyền tải văn hóa và cội nguồn dân tộc, hướng đến cách sống lương thiện và hiền hòa.
Với sự hiện diện của mẹ và bà, trẻ em còn cần đến sự dạy dỗ của bố. Bố giúp trẻ em mở rộng hiểu biết về thế giới, nhờ những chỉ dẫn và giáo dục của bố, trẻ em biết ngoan ngoãn và suy nghĩ. Con người mở rộng hiểu biết và khám phá thế giới xung quanh:
“Mặt biển rộng lớn
Con đường dài tít tắp
Núi non xanh mướt và xa
Hình tròn là trái đất”
Khi cuộc sống ngày càng phát triển, con người được học hành. Trường lớp được mở ra, với thầy cô giáo truyền đạt kiến thức, giúp trẻ em trở thành người có ích. Những biểu tượng như lớp học, bàn ghế, bảng đen, phấn trắng, và giáo viên thể hiện sự thay đổi kỳ diệu của cuộc sống con người. Dưới ánh sáng mặt trời, con người sống trong ánh sáng của khoa học, giáo dục và văn minh:
“Chữ viết ra đời trước
Sau đó là ghế và bàn
Lớp học và trường học
Và rồi thầy giáo xuất hiện”
Bài thơ “Chuyện cổ tích về loài người” mang đến một cách lý giải độc đáo về nguồn gốc loài người và thể hiện lòng yêu thương sâu sắc của Xuân Quỳnh đối với trẻ em.
9. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' - Phần 2
Bài thơ “Chuyện cổ tích về loài người” của Xuân Quỳnh là một tác phẩm độc đáo, mang đến cái nhìn mới mẻ về nguồn gốc loài người.
“Trời đã tạo ra trước tiên
Chỉ toàn là trẻ thơ
Trên trái đất còn trơ trụi
Không bóng dáng cây cỏ
Mặt trời còn chưa ló dạng
Chỉ có bóng đêm bao phủ
Không khí màu đen kịt
Chưa có sắc màu khác”
Trái đất thời kỳ đó vẫn còn hoang sơ, không có cây cối hay cỏ xanh. Mặt trời chưa hiện diện, chỉ còn một màu đen tối. Sự xuất hiện của trẻ em đầu tiên, như Xuân Quỳnh miêu tả, là sự khởi đầu cho sự phát triển của mọi thứ. Mọi yếu tố trong tự nhiên đều vì trẻ em mà xuất hiện, từ ánh sáng mặt trời giúp trẻ em nhìn thấy, đến màu sắc của cây cối và âm thanh của chim chóc. Các yếu tố như dòng sông, biển cả, và con đường cũng được sinh ra để phục vụ nhu cầu của trẻ em.
Xuân Quỳnh tiếp tục lý giải về sự ra đời của gia đình, bắt đầu với hình ảnh người mẹ:
“Nhưng để trẻ con có
Tình yêu và lời ru dịu dàng
Vì thế mẹ đã ra đời
Để chăm sóc, bồng bế
Mẹ mang đến những lời hát
Từ bông hoa tươi thơm
Từ cánh cò trắng muốt
Từ vị gừng đắng
Từ vết lấm chưa khô
Từ nguồn cơn mưa đầu mùa
Từ bãi cát vắng...”
Đoạn thơ mở ra với hình ảnh người mẹ, cho thấy sự xuất hiện của mẹ trên đời là điều cần thiết và ý nghĩa. Mẹ đem đến sự chăm sóc và tình yêu thương bao la cho trẻ em. Những câu thơ mô tả sự ra đời của lời ru từ những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với trẻ em. Lời ru và tình yêu của mẹ đều chứa đựng nhiều sắc thái và cung bậc khác nhau, mang lại cảm giác tự nhiên và gần gũi.
Tiếp theo, bà xuất hiện với những câu chuyện cổ tích, giúp trẻ em hiểu hơn về văn hóa và truyền thống:
“Trẻ em khao khát biết
Về chuyện xưa và mai sau
Không biết từ đâu mà bà
Kể chuyện cổ tích
Như chuyện con cóc, nàng tiên
Chuyện cô Tấm hiền lành
Thằng Lý Thông ác độc…
Tóc bà bạc, mắt vui
Bà kể chuyện suốt đời
Cũng không hết được”
Hình ảnh người bà và những câu chuyện cổ tích gắn liền với tuổi thơ, truyền đạt cội nguồn và văn hóa dân tộc, khuyến khích sự hiền lành và lương thiện.
Cuối cùng, người bố xuất hiện để dạy dỗ và giúp trẻ em mở rộng hiểu biết:
“Để trẻ biết rộng lớn
Bố đã sinh ra
Bố dạy cho biết ngoan
Bố chỉ cho cách nghĩ
Mặt biển rộng lớn
Con đường dài
Núi xanh xa tít
Trái đất hình tròn”
Nhờ “bố bảo” và “bố dạy”, trẻ em có được kiến thức và sự hiểu biết. Sự phát triển của xã hội được thể hiện qua trường học và giáo dục, biểu thị sự văn minh của cuộc sống. Bài thơ “Chuyện cổ tích về loài người” của Xuân Quỳnh là một tác phẩm thể hiện tình yêu sâu sắc dành cho trẻ em và thông điệp chăm sóc, nâng niu trẻ nhỏ.
10. Phân tích bài thơ 'Chuyện cổ tích về loài người' số 3
Xuân Quỳnh, nhà thơ nổi tiếng với nhiều tác phẩm dành cho thiếu nhi, đã tạo nên một kiệt tác với bài thơ “Chuyện cổ tích về loài người”.
Ngay từ phần mở đầu, nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh về cuộc sống trên trái đất khi chỉ có “trẻ con” và khi đất còn hoang sơ “trụi trần”, chưa có cây cối và màu xanh:
“Trời sinh ra trước nhất
Chỉ toàn là trẻ con
Trên trái đất trụi trần
Không dáng cây ngọn cỏ
Mặt trời cũng chưa có
Chỉ toàn là bóng đêm
Không khí chỉ màu đen
Chưa có màu sắc khác”
Vào thời điểm đó, trái đất hoàn toàn trống trơn, không có ánh sáng mặt trời, chỉ có bóng tối. Xuân Quỳnh đã lý giải rằng sự xuất hiện đầu tiên trên trái đất là trẻ em - một cách lý giải độc đáo, trái ngược thực tế. Sau đó, tác giả tiếp tục giải thích sự xuất hiện của các vật thể xung quanh. Mọi thứ đều xuất phát từ nhu cầu của trẻ em. Đôi mắt sáng của trẻ cần ánh sáng mặt trời để nhìn thấy rõ, cây cối và hoa cỏ để nhận biết màu sắc. Âm thanh của loài chim cũng phục vụ nhu cầu cảm nhận của trẻ. Mọi sự vật thiên nhiên đều được sinh ra để phục vụ cuộc sống của trẻ em, thể hiện tình yêu thương sâu sắc của nhà thơ. Tiếp theo, Xuân Quỳnh lý giải sự ra đời của người mẹ liên quan đến trẻ em:
“Nhưng còn cần cho trẻ
Tình yêu và lời ru
Cho nên mẹ sinh ra
Để bế bồng chăm sóc
Mẹ mang về tiếng hát
…
Từ bãi sông cát vắng”
Tình mẫu tử là một tình cảm thiêng liêng, người mẹ chăm sóc con từ khi mới sinh cho đến trưởng thành. Mẹ đem đến sự chăm sóc và lời ru ngọt ngào, giúp trẻ hiểu biết về thế giới xung quanh. Xuân Quỳnh đã dùng những hình ảnh, màu sắc, hương vị từ lời ru của mẹ để thể hiện sự quan trọng của mẹ đối với trẻ em. Không chỉ có mẹ, người bà cũng đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của trẻ:
“Biết trẻ con khao khát
Chuyện ngày xưa, ngày sau
Không hiểu là từ đâu
Mà bà về ở đó
Kể cho bao chuyện cổ…”
Trẻ em cần được trang bị thêm kiến thức, và người bố đã ra đời để giúp trẻ em biết suy nghĩ và ngoan ngoãn hơn. Bố giúp trẻ hiểu về thế giới xung quanh: mặt biển, con đường, núi non và trái đất. Khi có chữ viết và nền giáo dục, con người có thể học hỏi và cuộc sống trở nên văn minh hơn với trường học và thầy giáo. Bài thơ “Chuyện cổ tích về loài người” không chỉ là một cách lý giải thú vị về nguồn gốc con người mà còn thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm sâu sắc đối với trẻ em.