Top 10 Bài phê bình văn học về khổ thơ 1 của 'Nói với con' của Y Phương (lớp 9) tốt

Dưới bức trời, giọt mưa phùn rơi nhẹ, âm nhạc của bài thơ 'Nói với con' của nhà thơ Y Phương vang lên, làm xao động không khí xung quanh. Những từ ngữ giản dị nhưng ẩn chứa sức mạnh tình cảm thường hiện vô thức trong tâm trí người đọc. Những điều ngọt ngào cha dạy con trong bài thơ có lẽ cũng là lời dặn dò đầy yêu thương mà bao cha muốn truyền đạt cho con. Mỗi lần đọc, ta như quay trở về với nguồn gốc, với những điều quý giá nhất. Sử dụng những lời của người cha để truyền đạt về nguồn cội của mỗi con người, qua đó thể hiện niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền vững và phẩm chất tốt lành của dân tộc và quê hương.

Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Tình yêu thương của cha mẹ, sự che chở của quê hương đối với con người là vô hạn. Các con trưởng thành từng ngày trong tình yêu thương ấy. Ở bốn câu đầu thơ, với những hình ảnh giản dị, Y Phương thể hiện sinh động không khí gia đình ấm cúng:

“Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười.”

Cứ như ta đang ngắm bức tranh của một em bé chập chững tập đi, bi bô tập nói. Cách thể hiện tư duy của nhà thơ rất độc đáo. Khi đứa con bước đi từng bước, từng tiếng nói cười đều là sự chăm sóc, yêu thương của cha mẹ. Con lớn lên bằng tình yêu thương, trong sự chăm sóc và hy sinh của cha mẹ. Những hình ảnh ấm áp với cha và mẹ, âm thanh tươi vui với tiếng cười là biểu hiện của một không khí gia đình hạnh phúc, ấm áp, quấn quýt. Hình ảnh đó là nguồn động viên quý báu cho cuộc sống, là nền tảng tâm hồn của con người.

Đứa con trưởng thành trong cuộc sống lao động cần sự chăm sóc từ cha mẹ, trong bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng của quê hương. Nhìn con lớn lên mỗi ngày, cha mẹ yêu quý thêm mảnh đất của tổ tiên, nơi họ đã lớn lên. Câu thơ bắt đầu với những hình ảnh động lòng:

“Người đồng mình yêu lắm con ơi!”

Nhà thơ tự hào về những người cùng làng thân thiết, đơn giản, là biểu tượng cho tình cảm quê hương gắn bó. “Người đồng mình” có cuộc sống khó khăn nhưng họ có tinh thần mạnh mẽ, mở cửa lòng với quê hương, dù có khó khăn đến đâu. Họ là những người quê mình, biểu tượng cho vẻ đẹp của quê hương. Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương mạnh mẽ của cha mẹ dành cho con cái, tình yêu và tự hào về quê hương đất nước. Bài thơ cũng là sự thể hiện tình cảm yêu thương con cái, mong muốn thế hệ sau nối tiếp truyền thống của tổ tiên, dân tộc và quê hương.

Bài thơ 'Nói với con' của Y Phương bằng cách sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh mộc mạc, cụ thể của người dân tộc Tày, giúp người đọc hiểu được lòng nuôi dưỡng, che chở của cha mẹ đối với con và hy vọng con sống xứng đáng với quê hương.

“Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”

Người cha nhắc nhở về kỷ niệm ngày cưới của mình với con, mong muốn con luôn nhớ rằng con lớn lên trong tình yêu và hạnh phúc của cha mẹ. Ngày cưới là ngày cha và mẹ gặp nhau, là ngày tình yêu của họ bắt đầu. Người cha muốn con hiểu rằng tình yêu và hạnh phúc của con xuất phát từ ngày ấy. Đó là điểm khởi đầu của mọi tình yêu và hạnh phúc trong cuộc đời. Người cha muốn con sống trọn vẹn, mang theo giá trị và ý nghĩa của ngày cưới trong mỗi bước đi của mình.

Cha muốn con biết về cội nguồn quê hương, sống sao cho xứng đáng với những người đi trước, sống để làm đẹp cho nơi mình sinh sống. Tạo hoá đã ban tặng cho con một thể xác, một linh hồn. Con đừng bao giờ tự hèn hạ, mất mình trong cuộc sống. Cha muốn con sống cao quý, vì đó là nguồn sức mạnh để con trưởng thành. Quê hương là tấm gương để con soi bước mỗi khi lạc lõng. Con sẽ tìm thấy mình đẹp đẽ hơn trong bức tranh của quê hương, trong cảm giác ấm áp và an lành của nơi mình gọi là nhà.

Đọc những dòng thơ của Y Phương, người đọc như đang trở về với quê hương của mình, tìm thấy tâm hồn mình trong từng câu thơ. Con ra đời từ tình yêu của cha mẹ, lớn lên bằng tình thương và con sẽ trưởng thành từ sự nhận thức về cội nguồn, về sức sống mãnh mẽ của làng quê mình. Mỗi làng quê là một phần của đất nước, và mỗi làng quê cũng là một phần của trái tim con người - trái tim cha và con.

Y Phương, nhà thơ đặc trưng của cộng đồng dân tộc, truyền đạt tâm tư chân thành và sâu sắc của những người sống giản dị giữa thiên nhiên hùng vĩ. Thơ của ông không chỉ là lời nói, mà còn là chia sẻ lòng, tình cảm của những con người đồng bào, đơn giản nhưng chân thành, nồng thắm như lòng đất mẹ. Trong số những tác phẩm nổi tiếng của ông, không thể không nhắc đến 'Nói Với Con', đặc biệt là khổ thứ nhất, lời chia sẻ thiêng liêng của cha đối với con về cội nguồn và tình thân. Những câu thơ như 'Chân phải bước tới cha', 'Chân trái bước tới mẹ' thể hiện tình thương cha mẹ vô điều kiện. Bài thơ như một bức tranh tình yêu cha con, là niềm tự hào và hạnh phúc của mỗi gia đình.

Bốn câu thơ đầu tiên về bước chân đầu tiên của đứa trẻ làm cho người đọc cảm nhận được niềm hạnh phúc của cha mẹ. Những đoạn thơ như 'Người đồng mình thương lắm con ơi' với hình ảnh 'Đan lờ cài nan hoa', 'Vách nhà ken câu hát' là chia sẻ về những ký ức, những khoảnh khắc đẹp đẽ của cuộc sống đồng bào trong làng. Cha muốn con hiểu rằng con là phần quan trọng của người đồng mình, được nuôi dưỡng bằng tình yêu thương chân thành. Cha và mẹ mãi nhớ về ngày cưới như một biểu tượng cho hạnh phúc tình yêu và sự chờ đợi của họ trong từng bước phát triển của con.

Bài thơ kết thúc bằng những dòng tâm sự về quê hương, với hình ảnh 'Rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng'. Cha chia sẻ về vẻ đẹp tự nhiên, tình yêu thương của những người làm cha mẹ đối với quê hương. Cha khuyến khích con yêu quê hương, yêu đồng bào, và trân trọng những giá trị tốt đẹp của cuộc sống. Tất cả những tâm sự chân thành này được thể hiện qua ngôn ngữ giàu hình ảnh, sức sống, và với phong cách thơ đặc trưng của ông, tạo nên một tác phẩm tuyệt vời về tình cha con, tình yêu quê hương, và đất nước.

Trong sự thành công của văn học hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng Tháng Tám, thơ ca của các dân tộc anh em đã đóng góp quan trọng, và Y Phương - nhà thơ dân tộc Tày, cũng góp phần không nhỏ. Thơ của Y Phương nổi bật với cách diễn đạt qua hình ảnh mộc mạc, khái quát và giàu chất thơ về gia đình, quê hương, đất nước. Bài thơ 'Nói với con' của ông là một ví dụ tiêu biểu. Trải dài suốt bài thơ là thông điệp về tình yêu quê hương, đất nước và khuyến khích duy trì những truyền thống quý báu của dân tộc.

Mở đầu bài thơ là mười một câu thơ đầy tình yêu thương và ấm áp về gia đình:

'Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời'

Đứa con được sinh ra và trải qua thời thơ ấu dưới bảo bối của bố và mẹ. Bước đi đầu tiên của đứa trẻ là sự kiện trang trọng, vì lần đầu tiên nó bước đi bằng đôi chân của mình, nhưng cũng đầy cảm động vì được sống trong vòng tay an bình, chở che của bố mẹ. Sự lớn lên của đứa trẻ là một hành trình hồn nhiên. Tiếng nói và tiếng cười là những điều rực rỡ như ánh bình minh. Hình ảnh được diễn đạt một cách cụ thể và giàu chất thơ ở cách đếm chiều dài của câu thơ:

'Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười'

Chúng ta có thể thấy sự độc đáo và dễ thương của hai hành động tư duy không đồng bộ này. Câu thơ chứa đựng một loại nhẹ nhàng, ngọt ngào và một loại âm thanh vui vẻ mà những người làm cha, làm mẹ ai cũng yêu thích. Tuy nhiên, dù lòng cha mẹ có dung dường đến đâu, sự cần thiết của quê hương vẫn không thể phủ nhận. Phải có quê hương để nuôi dưỡng đứa con từng ngày:

'Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.'

Những hoạt động bình thường như 'đan lờ, ken' của dân tộc Tày trở nên thánh thiêng đến không ngờ. 'Người đồng mình yêu lắm con ơi' - từ 'người đồng mình' âm nhạc như thân thiết và đầy tình cảm. Người dân của làng yêu quý đứa con này, dù họ có nghèo đói nhưng chỉ cần có tình cảm, họ vẫn có thể kết nối và yêu thương. Họ vẫn sống hòa mình với thiên nhiên, với những ngọn núi rừng bạt ngàn ở Tây Bắc, tạo ra 'rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng'. Rừng nuôi sống con người, và mỗi con đường mở ra tấm lòng bao dung, rộng lớn.

Bài thơ “Nói với con” của Y Phương là một tác phẩm giúp chúng ta hiểu được vẻ đẹp của tình cha con, làm xúc động và thêm một giọng nói yêu thương của cha mẹ đối với con cái, cũng như những kỳ vọng lớn lao và mong ước rằng thế hệ sau sẽ tiếp tục và phát triển những truyền thống quý báu của quê hương. Bằng cách thể hiện một cách mộc mạc, chân thành và sâu sắc, khổ thơ đầu tiên thật sự là một tác phẩm độc đáo, nó không chỉ truyền đạt về tình cảm gia đình mà còn về tình yêu quê hương xứ sở. Trong lòng ta vang lên câu hát:

“Ba sẽ là cánh chim.

Cho con bay thật xa…

Ba sẽ là lá chắn.

Che chở suốt đời con…”.

Mỗi người khi ra đời đều có một mái ấm, quê hương, và nguồn gốc. Nơi đó là nguồn năng lượng nuôi dưỡng, là bài học đầu tiên của cuộc sống, là thời gian đầy yêu thương và chia sẻ. Y Phương, nhà thơ của vùng núi Tây Bắc, đã truyền đạt tình yêu gia đình, quê hương và niềm tự hào dân tộc qua bài thơ 'Nói với con'. Từ những dòng thơ tuyệt vời, ông đã gửi gắm tâm huyết về gia đình, quê hương, và niềm kiêu hãnh về dân tộc.

'Chân phải bước tới cha...

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời'

Gia đình là nguồn cảm hứng cho mọi tình cảm tốt đẹp của con người. Đó là nơi mẹ quay về từ chợ trưa với chiếc nón lá 'quê hương là cầu tre nhỏ/ mẹ về nón lá nghiêng che' (Quê hương - Đỗ Trung Quân). Đó là nơi cha tận tâm gọt từng nan tre để làm cánh diều cho con. Gia đình là nơi con bắt đầu những bước chân đầu tiên, là nơi lưu giữ tiếng nói và tiếng cười của con trẻ. Y Phương đã sử dụng hình ảnh phong phú cùng với việc kể liệt kê 'chân phải, chân trái, tiếng nói, tiếng cười' để tạo ra không khí ấm áp và hạnh phúc của một gia đình. Bạn có thể thấy một đứa trẻ vừa bước chân non nớt về phía cha mẹ. Không gì đáng yêu hơn là đôi bàn chân hồng hồng bước trên sàn nhà và đôi tay bé xíu vẫy vẫy cha mẹ. Câu thơ mộc mạc nhưng đầy tình cảm, như một câu chuyện kể, tô điểm cho sự đáng yêu của con, sự hạnh phúc của gia đình.

Cuộc sống thường nhật của người dân nơi đây được mô tả qua những hình ảnh như 'đan lờ, cài nan hoa/ vách nhà ken câu hát'. Những công việc hàng ngày của họ, dù đơn giản nhưng đầy ý nghĩa, được thể hiện qua những từ ngữ của thơ. 'Đan lờ, vách nhà ken' không chỉ là những công việc vật lý, mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết và gắn bó. Trong khó khăn, họ vẫn hát ca bên đống lửa, âm nhạc, và điệu múa, làm phong phú đời sống tinh thần của họ. Bằng những hình ảnh như vậy, Y Phương diễn đạt tinh thần lạc quan, hăng say lao động của con người miền núi.

Núi rừng hùng vĩ và thiên nhiên thơ mộng của miền núi góp phần làm phong phú thêm cuộc sống tình cảm của nhân vật. 'Rừng cho hoa/ con đường cho những tấm lòng'. Núi rừng và con đường trở thành biểu tượng cho sự sống và những bước đi của con người vào cuộc sống. Mỗi con đường dẫn đến suối, núi, rừng mang theo 'những tấm lòng' - tình cảm của quê hương và đồng bào. Đây là nơi con nhận thức ra tình cảm sâu sắc với quê hương và dân tộc.

Con người lớn lên không chỉ nhờ vào tình yêu của gia đình mà còn nhờ vào sự lao động của người đồng bào 'đan lờ cài nan hoa/ vách nhà ken câu hát'. Những hình ảnh này không chỉ thể hiện cuộc sống khó khăn mà còn làm nổi bật tinh thần lạc quan, sáng tạo và đoàn kết của họ. Đan lờ, cài nan hoa, vách nhà ken trở thành biểu tượng cho nét đẹp văn hóa và tinh thần của người dân nơi đây.

'Người đồng mình yêu lắm/...ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời'. Người cha không chỉ dạy con về tình cảm gia đình mà còn hướng dẫn con hướng tình yêu của mình đến quê hương, dân tộc. Tình cảm gia đình chuyển hóa thành tình cảm với quê hương, nhấn mạnh sự đoàn kết của những người dân giản dị. Con người lớn lên không chỉ nhờ vào tình yêu gia đình mà còn nhờ vào lao động của người đồng bào 'đan lờ cài nan hoa/ vách nhà ken câu hát'. Y Phương thông qua từ ngữ và hình ảnh đã diễn đạt tinh thần đoàn kết, gắn bó của người đồng bào miền núi.

Ngoài ra, vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng và sự thơ mộng của thiên nhiên cũng làm phong phú cuộc sống tình cảm của người con ngày càng trưởng thành. 'Rừng cho hoa/ con đường cho những tấm lòng'. Núi rừng và con đường không chỉ là nơi con trưởng thành mà còn là nơi tìm kiếm sự bình yên tinh thần. Mỗi con đường đưa đến suối, lên núi, đi qua rừng đều mang theo những 'tấm lòng' của quê hương, dân tộc. Đó là tình cảm của sự trung thành, lòng hiền lành và lòng rộng lượng.

Từ tình cảm gia đình, xứ sở, người cha không kìm được niềm hạnh phúc và tự hào để nhắc nhở con mình về ngày cưới 'Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới/ ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời'. Con đã trưởng thành, sắp bắt đầu cuộc hành trình mới, nhưng cha vẫn nhắc nhở con về sự thiêng liêng của hôn nhân khởi đầu từ ngày cưới. Mọi niềm vui, mọi trách nhiệm của con người đều xuất phát từ đây.

Thể thơ tự do với nhịp điệu và giọng thơ tha thiết, đoạn thơ của Y Phương đã làm nổi bật tình cảm sâu sắc của con người đối với gia đình, quê hương và đồng bào. Đó là tình cảm đáng quý, đáng giữ gìn, trở thành nét đẹp văn hóa của con người Việt Nam.

Mọi tình cảm tốt đẹp của con người đều nảy sinh từ những điều bình dị nhất. Trong đó có tình cảm gia đình, tình yêu quê hương và đất nước. Y Phương, qua lời nhắc nhở của người cha, muốn chúng ta sống với lòng biết ơn, trung thành và hướng về nguồn cội.