1. Đàn ông và đàn bà
L’homme et la femme
Đàn ông cao quý trong muôn loài
Đàn bà là ước mơ tuyệt vời nhất
Chúa tạo trời ghế cho đàn ông
Cho đàn bà, bàn thờ thánh cao quý
Ghế cao làm tôn vinh
Bàn thờ làm linh hồn trọn vẹn
Đàn ông là não bộc lộ
Đàn bà, trái tim chất chứa yêu thương.
Đầu óc sinh ra ánh sáng
Trái tim tạo nên Tình Yêu
Ánh sáng làm thụ tinh
Tình Yêu làm hồi sinh
Đàn ông mạnh mẽ bởi lý trí
Đàn bà bất khả chiến bại bởi nước mắt
Lý trí thuyết phục
Nước mắt làm xúc động
Đàn ông có thể là anh hùng
Đàn bà chấp nhận mọi đau khổ
Anh hùng làm tôn lên
Khổ nhục làm cao quý
Đàn ông đạt đến đỉnh cao
Đàn bà được ưu tiên
Đỉnh cao biểu hiện sức mạnh
Ưu tiên biểu thị quyền lực.
Đàn ông là một thiên tài
Đàn bà là một thiên thần
Thiên tài không đo lường được
Thiên thần không thể định rõ.
Đàn ông khao khát vinh quang
Đàn bà mong muốn đạo đức tối thượng
Vinh quang làm cho mọi thứ trở nên lớn lao
Đạo đức làm cho mọi thứ trở nên thần thánh.
Đàn ông là một Bộ luật
Đàn bà là một Kinh thánh
Bộ luật điều chỉnh
Kinh thánh hoàn thiện
Đàn ông nghĩ suy
Đàn bà mơ tưởng
Nghĩ suy là có ảo tưởng trong óc
Mơ tưởng là có vương miện trên trán.
Đàn ông là biển cả
Đàn bà là hồ nước
Biển cả có ngọc trang trí
Hồ nước có thơ làm sáng bừng.
Đàn ông làm tăng cao
Đàn bà làm hòa mình ca hát
Bay lượn là chiếm đóng không gian
Ca hát là chiếm đoạt linh hồn.
Đàn ông là một Đền thờ
Đàn bà là Nơi thánh cao quý
Trước đền thờ, chúng ta khấu trời
Trước Nơi thánh, chúng ta quỳ xuống đất.
Và cuối cùng:
Đàn ông đứng nơi đất đẹp kết thúc
Đàn bà đứng nơi trời đẹp bắt đầu.


2. Gửi hình bóng duyên dáng
Làm người quyền lực
Tình yêu, sự hoảng loạn
Của lý trí,
Chuyển giao qua
Sự rùng mình.
Để tôi nói,
Đừng nhượng bộ gì cả.
Nếu tôi thở dài,
Hát lên, thì tốt.
Nếu tôi ở lại,
Đau khổ, ở dưới chân em,
Và nếu tôi khóc,
Tốt, hãy cười.
Người đàn ông thường
Lừa dối nhiều lúc.
Nhưng nếu tôi run,
Xinh đẹp, hãy sợ.
Bản dịch:
Yêu, đôi khi làm bối rối
Lý trí bị kinh hoàng
Nó chuyển tải qua
Cơn rùng mình.
Để tôi nói,
Đừng nhượng bộ gì cả.
Nếu tôi thở dài,
Hát lên, sẽ tốt.
Nếu tôi ở lại,
Triste, ở dưới chân em,
Và nếu tôi khóc,
Được rồi, hãy cười.
Người đàn ông thường
Hơi dối dẽo một chút.
Nhưng nếu tôi run,
Belle, hãy sợ.


3. 15 tháng hai 1843
15 tháng hai 1843
Hãy yêu người yêu con, và hãy hạnh phúc bên người ấy.
-- Tạm biệt! -- Hãy là kho báu của người ấy, hỡi con đã là của chúng ta!
Đi đi, đứa con yêu quý, từ gia đình này sang gia đình khác.
Mang theo hạnh phúc và để lại chúng tôi những buồn phiền!
Ở đây, họ giữ con lại; nơi kia, họ khao khát con.
Con gái, vợ, thiên thần, đứa trẻ, hãy làm đúng cả hai trách nhiệm của con.
Hãy để lại cho chúng tôi nỗi tiếc thương, và hãy mang đến cho họ một hy vọng,
Rời đi với một giọt lệ! Nhập cảnh với một nụ cười!
Bản dịch:
Con hãy yêu người yêu con, và hãy hạnh phúc bên người ấy.
'Tạm biệt!' - Hãy là kho báu của người ấy, hỡi con đã là của chúng ta!
Đi đi, đứa con yêu quý, từ gia đình này sang gia đình khác.
Mang theo hạnh phúc và để lại chúng tôi những buồn phiền!
Ở đây, họ giữ con lại; nơi kia, họ khao khát con.
Con gái, vợ, thiên thần, đứa trẻ, hãy làm đúng cả hai trách nhiệm của con.
Hãy để lại cho chúng tôi nỗi tiếc thương, và hãy mang đến cho họ một hy vọng,
Rời đi với một giọt lệ! Nhập cảnh với một nụ cười!
Năm 1843, con gái của Victor Hugo là Léopoldine cưới Charles Vacquerie. Ngày 4 tháng 9, Léopoldine và chồng chết đuối dưới sông Seine, ở Villequier. Victor Hugo khi đó đang ở Pyrénées, hay tin ngày 9 tháng 9 sau khi đọc tin trên báo. Ông trở về Paris ngày 12.
Trong thời gian để tang và buồn bã, ông ngừng viết trong vòng 3 năm.


4. Đôi ta đã chạm môi
Puisque j’ai mis ma lèvre à ta coupe encor pleine
Bởi vì từ khi môi anh chạm vào cái cốc còn đầy của em.
Bởi từ khi vầng trán nhợt nhạt của anh đặt vào tay em.
Bởi vì đôi khi anh được hít hơi thở ngọt ngào.
Của tâm hồn em, hương thơm trong bóng đêm thoảng kín.
Bởi từ khi anh được ban cho nghe tiếng em nói.
Những lời tràn đầy của con tim bí ẩn.
Bởi từ khi anh đã thấy em khóc và đã thấy em mỉm cười.
Môi em gắn môi anh và mắt em trong mắt anh.
Bởi từ khi anh thấy niềm vui ngời sáng trên đầu anh.
Tia sáng vì sao của em. Ôi! Luôn luôn tràn ngập.
Bởi từ khi anh thấy rơi vào lượn sóng đời anh.
Một chiếc lá hoa hồng tách ra từ đời em.
Bây giờ anh nói với tháng năm trôi qua hối hả:
Qua đi! Cứ trôi qua đi! Nhưng ta không già cỗi
Hãy cuốn đi tất cả những đoá hoa tàn tạ của ngươi!
Ta có trong tâm hồn một đoá hoa không thể nào hái được.
Đôi cánh (thời gian) của ngươi chạm vào không thể làm rơi vãi.
Bình nước ta uống và đã đầy hơn.
Tâm hồn ta có lửa hơn là ngươi chỉ có tro tàn.
Trái tim ta có tình yêu hơn là ngươi chỉ có sự quên lãng.


5. Biển đêm
Oceano nox
Ôi! bao thủy thủ, bao thuyền trưởng
Đã khám phá những chuyến hải trình xa xôi với niềm vui,
Trong chốn đỉnh trời buồn bã, họ tan biến mất!
Bao nhiêu người đã mất, số phận khắc nghiệt và đau lòng!
Dưới biển sâu không đáy, trong đêm tối không trăng,
Dưới đại dương mù quái mãi mãi bị chôn vùi!
Bao thuyền trưởng và đoàn thủ thuỷ của họ đều đã ra đi!
Cuộc bão cuộc đời đã lấy đi tất cả những trang sách của họ,
Và bằng một hơi thở, tất cả tan biến trên sóng biển!
Chẳng ai biết kết cục của họ dưới đáy biển thẳm.
Mỗi đợt sóng qua, một chiến lợi phẩm bị thu phục; một cái thuyền bị sóng cuốn trôi, một đoàn thủ bị sóng vùi lấp!
Chẳng ai biết số phận của họ, những linh hồn không quay trở lại!
Họ lăn bánh qua những vùng đất tăm tối rộng lớn,
Và đầu chết va vào những tảng đá không rõ tên tuổi.
Ôi! Bao ông bà già, họ chỉ còn một ước mơ cuối cùng,
Đã chết khi đợi chờ mỗi ngày trên bờ cát,
Những người không bao giờ quay về!
Mọi người thường kể về họ trong những đêm!
Một nhóm vui vẻ ngồi trên những neo gỉ,
Đôi khi xen kẽ tên của họ, bị che phủ bởi bóng tối,
Trong những tiếng cười, những giai điệu, những câu chuyện phiêu lưu,
Và những nụ hôn mà họ đánh mất từ tương lai đẹp đẽ của họ,
Khi họ đang ngủ dưới tảo biển xanh!
Mọi người hỏi: “Họ ở đâu? Họ có làm vua trên một hòn đảo nào không?”
Họ có bỏ chúng ta để đến một bờ biển phong phú hơn không?”
Rồi kỷ niệm về họ cũng bị chôn lấp,
Thân thể mất trong nước biển, tên bị mất trong trí nhớ.
Thời gian, nó trút bóng tối đậm đen lên mọi bóng tối.
Trên đại dương tối tăm, nó ném bóng tối quên lãng.
Chẳng bao lâu trước khi bóng họ biến mất khỏi tầm nhìn mọi người.
Một người không có chiếc thuyền, và người kia nơi công việc của họ ư?
Chỉ còn mình, trong những đêm bão giông quét qua,
Những người vợ già với đầu trắng, mệt mỏi đợi họ,
Nói về họ khi đang khuấy động tro lửa,
Nơi bếp lửa và trái tim của họ.
Và khi cuối cùng mộ đất đóng lại mí mắt họ,
Chẳng gì biết tên họ nữa, không cả một viên đá tầm thường.
Trong nghĩa trang hẹp, nơi tiếng vang đáp lại chúng ta,
Không có một cây liễu xanh rụng lá vào mùa thu,
Không có bài hát đơn giản và nhàm chán
Của một người ăn xin hát ở góc của một chiếc cầu cổ!
Họ ở đâu, những thủy thủ chìm trong đêm tối?
Ôi những làn sóng, các ngươi biết bao câu chuyện u ám!
Những làn sóng sâu mà các bà mẹ quỳ gối khiếp sợ!
Các ngươi kể với nhau những câu chuyện đó khi nước triều lên,
Và đó là lý do các ngươi có những giọng nói tuyệt vọng
Khi các ngươi đến với chúng ta vào buổi tối.
Dịch bởi: ChatGPT
1840
Bài thơ về số phận của những thủy thủ không quay trở lại. Tiêu đề gốc bằng tiếng Latinh. Bài thơ này đã từng được sử dụng trong chương trình SGK Văn học 11 giai đoạn 1990-2006 với bản dịch của Tố Hữu, nhưng đã bị loại bỏ trong SGK Ngữ văn 11 từ năm 2007.


6. Tháng năm rực rỡ hoa tươi
Mai rực rỡ hoa
Bởi vì tháng năm, hoa nở tưng bừng trên cánh đồng,
Hãy đến! đừng chán chường khi hòa mình
Vào cảnh quan, khu rừng, những bóng cây quyến rũ,
Những vạch sáng rộng trên bờ sóng yên bình,
Con đường kết thúc nơi con đường bắt đầu,
Và không khí, mùa xuân và bức tranh bát ngát,
Bức tranh mà thế giới này dành tặng nhỏ bé và vui vẻ
Như một đôi môi dịu dàng dưới chân váy của bầu trời!
Hãy đến! và ánh nhìn của những vì sa tinh tế
Rơi xuống trái đất qua bao lớp màng,
Cây thấm đẫm hương thơm và giai điệu,
Khí hổi nồng nàn giữa trưa trên cánh đồng,
Bóng và ánh nắng mặt trời và làn nước và màu xanh,
Và sự rực rỡ của toàn bộ thiên nhiên
Hãy làm nở, như một đóa hoa kép,
Vẻ đẹp trên trán em và tình yêu trong trái tim em!
(21 tháng 5, 1835)
Bản dịch:
Tháng năm hoa rực rỡ
Ðồng xanh rộn ràng gọi mời chúng ta,
Ðến đi em! đừng ngần ngại
Những hình ảnh đồng quê, rừng cây quyến rũ,
Những đợt sóng yên bình dưới ánh trăng sáng,
Con đường kết thúc tại nơi con đường bắt đầu,
Và không khí, mùa xuân và bức tranh bát ngát,
Bức tranh mà thế giới này gắn bó khiêm nhường và vui vẻ
Như một đôi môi dịu dàng dưới váy bồng của bầu trời!
Hãy đến! và ánh nhìn của những vì sa thanh tao
Rơi xuống trái đất qua bao lớp màng,
Cây thấm đẫm hương thơm và giai điệu,
Khí hổi nồng nàn giữa trưa trên cánh đồng,
Bóng và ánh nắng mặt trời và làn nước và màu xanh,
Và sự rực rỡ của toàn bộ thiên nhiên
Hãy làm nở, như một đóa hoa kép,
Vẻ đẹp trên trán em và tình yêu trong trái tim em!
(21 tháng 5, 1835)


7. “Hãy đắm chìm trong tình yêu vô hạn”
“Yêu mãi mãi! yêu mãi mãi!”
Yêu mãi mãi! yêu mãi mãi!
Khi tình yêu rời đi, hi vọng bay đi.
Tình yêu, đó là tiếng kêu của bình minh,
Tình yêu, đó là bản hòa nhạc của đêm.
Điều gì sóng nói với bờ cát,
Điều gì gió nói với những ngọn núi già,
Điều gì ngôi sao nói với những đám mây,
Đó là từ khóa không thể diễn đạt: Yêu!
Tình yêu khiến ta mơ mộng, sống và tin tưởng.
Nó có thêm một tia sáng hơn cả vinh quang,
Và tia sáng đó, đó chính là hạnh phúc!
Hãy yêu! Dù người ta khen hoặc trách móc,
Luôn luôn có những trái tim lớn yêu:
Hãy kết hợp sự trẻ trung của tâm hồn
Với sự trẻ trung của trán em!
Hãy yêu, để làm đẹp những giờ phút của em!
Để mọi người thấy trong đôi mắt đẹp của em
Những niềm vui nội tâm
Và nụ cười bí ẩn!
Yêu nhau mãi mãi hơn nữa!
Chúng ta hãy liên kết mỗi ngày.
Cây cỏ mọc lên với lá xanh;
Hãy để tâm hồn ta mọc lên với tình yêu!
Hãy là gương và bức tranh!
Hãy là bông hoa và hương thơm!
Những người yêu nhau, ẩn sau bóng cây
Cảm nhận mình là hai nhưng chỉ là một!
Các nhà thơ tìm kiếm những người đẹp.
Người phụ nữ, thiên thần với những ân ái thuần khiết,
Thích mát-xa dưới đôi cánh che chở
Những trán lớn hồn mộng và hỏi thăm.
Hãy đến với chúng tôi, những vẻ đẹp đầy xúc động!
Hãy đến với anh, em là niềm hạnh phúc, là luật lệ!
Thiên thần! hãy đến với anh khi em hát,
Và, khi em khóc, hãy đến với anh!
Chỉ có chúng tôi hiểu những niềm phấn khích của em;
Vì tâm hồn chúng tôi không phải là sự chế giễu;
Vì những nhà thơ là những chiếc lọ
Nơi phụ nữ đổ trái tim của mình.
Anh chỉ tìm kiếm sự thật duy nhất
Trong thế giới này;
Anh để mọi thứ trôi đi như dòng nước
Tất cả chỉ là tạm bợ, hữu hình hay không hữu hình.
Đối với anh, sự ưu tiên là:
Bóng của em đậy lên trên cuốn sách của anh,
Khi trán em chau chấu xuống trên anh.
Mọi khao khát, một khi đánh thức,
Trong tâm hồn ta như là ngọn lửa hồng;
Sẽ chuyển thành tro hoặc bay lên thành khói,
Ta tự hỏi: -Còn gì sau cùng không?-
Chỉ tình yêu ở lại. Ôi người phụ nữ cao quý!
Trong môi trường đen tối này,
Nếu muốn giữ vững lòng tin, linh hồn của em,
Giữ Chúa, giữ tình yêu!
Hãy giữ nó trong trái tim, không có gì sợ hãi;
Dù em phải khóc và chịu đựng,
Ngọn lửa không bao giờ tắt,
Và bông hoa không bao giờ chết!
Nguồn: Hãy yêu nữa, NXB Văn học, 1990


8. Đêm tháng sáu
Đêm tháng sáu
Mùa hè, khi ánh nắng chiếu tắt, đồng hoa mở ra
Mùi hương nồng lan tỏa xa xôi;
Mắt đóng, tai lắng nghe những tiếng ồn ào,
Chỉ ngủ nửa mê mờ trong giấc mộng trong suốt.
Các vì sao trở nên trong trẻo hơn, bóng đêm trở nên tốt lành hơn;
Một nửa ánh sáng vô hình tô điểm tòa tháp bất diệt;
Và bình minh dịu dàng và nhạt nhòa, đang đợi giờ của mình,
Dường như cả đêm lang thang dưới bầu trời.
Bản dịch:
Giữa mùa hè, khi ban mai rời đi, cánh đồng hoa phô diễn mùi hương quyến rũ;
Mắt đóng kín, tai lắng nghe những tiếng ồn ào xung quanh,
Chỉ ngủ một nửa giấc mơ trong suốt.
Các vì sao trở nên tinh khiết hơn, bóng đêm trở nên ấm áp;
Một ánh sáng u ám làm tô điểm nét vĩnh cửu của bầu trời;
Và bình minh dịu dàng và nhạt nhòa, đang chờ đến lượt của mình,
Như là cả đêm lang thang dưới bức tranh của trời.


9. Khi bóng trẻ thơ xuất hiện
Khi em lộ diện, niềm vui tràn ngập
Gia đình hòa mình trong hân hoan
Bức tranh hạnh phúc nở sáng từ ánh mắt thuần khiết của em
Mọi ánh nhìn đều rạng ngời,
Những trán buồn bã, thậm chí có lẽ là bẩn thỉu nhất,
Đều mỉm cười bừng tỉnh khi thấy em hiện hữu,
Vô tư và hạnh phúc.
Dù là tháng sáu tôi bắt đầu mở cửa, hay tháng mười một
Chốc lát quanh bàn lửa lớn lung linh trong phòng,
Những chiếc ghế gần nhau hơn,
Khi em đến, niềm vui đến và chiếu sáng con đường của chúng ta.
Chúng ta cười, chúng ta kêu la, chúng ta gọi tên em, và người mẹ của em
Run sợ khi thấy em bước đi.
Đôi khi chúng ta nói chuyện, làm cho lửa sáng hơn
Về tổ quốc và Chúa, về những nhà thơ, về tâm hồn
Bay lên trong lời cầu nguyện;
Em hiện hữu, tạm biệt thiên đàng và tổ quốc
Và những nhà thơ thánh! Cuộc trò chuyện nghiêm túc
Dừng lại với nụ cười.
Đêm, khi con người ngủ, khi tâm hồn mơ mộng, vào thời điểm
Mà ta nghe thấy rên rỉ, như tiếng khóc than,
Dòng nước lăn qua giữa những cỏ dại,
Nếu bình minh đột ngột chiếu sáng như một ngọn hải đăng,
Ánh sáng của nó trong cánh đồng đánh thức một dàn nhạc
Âm thanh của chuông và các loài chim.
Em bé, em là ánh sáng buổi bình minh và tâm hồn tôi là đồng bằng
Mà hoa hướng dương mở hương thơm của nó
Khi em hít thở;
Tâm hồn tôi là khu rừng với những cành cây tối tăm
Được lấp đầy chỉ để em một mình, với những âm thanh ngọt ngào
Và những tia vàng dịu dàng!
Bởi vì đôi mắt đẹp của em đầy những điều dịu dàng vô tận,
Bởi vì đôi bàn tay nhỏ bé, vui mừng và chúc phúc,
Chưa bao giờ gây ra điều gì xấu;
Chân bé chưa từng chạm vào bùn lầy của chúng ta,
Đầu thiêng liêng! Em bé có mái tóc vàng! Thiên thần xinh đẹp
Với vòng trán rạng ngời!
Em là bồ câu của chiếc tàu cứu thế
Đôi chân mềm mại và trong trắng không chạm vào giai đoạn chạy bộ,
Cánh của em là màu xanh da trời.
Mà không hiểu biết, em nhìn nhìn thế giới này.
Đôi trinh nữ! Cơ thể không có điều gì dơ bẩn,
Tâm hồn không có điều gì là bẩn!
Thật là đẹp, đứa trẻ, với nụ cười dịu dàng của em,
Niềm tin tốt lành của em, giọng nói muốn nói hết mọi điều,
Những giọt nước mắt nhanh chóng được an ủi,
Để nhìn chằm chằm và ngạc nhiên,
Mở lòng đón nhận linh hồn trẻ thơ của mình cho cuộc sống
Và đôi môi cho những nụ hôn!
Chúa ơi! Hãy bảo vệ tôi, bảo vệ những người tôi yêu thương,
Anh em, cha mẹ, bạn bè, và thậm chí là kẻ thù của tôi
Trong sự thắng lợi của điều xấu,
Để không bao giờ thấy, Chúa ơi! Hè không có những đóa hoa hồng đỏ
Long lanh màu hổ phách, tổ không có ong,
Nhà không có đứa trẻ!
Dịch bởi:
Nhóm dịch GPT-3


10. Mùa Thu
Thu
Bình minh nhạt nhòa, không khí se lạnh, bầu trời ít trong trẻo hơn;
Những ngày dài qua đi, những tháng quyến rũ kết thúc.
Ôi! Đây rồi, những cây cối bắt đầu vàng rồi!...
Mùa thu buồn bã với cơn gió lạnh và sương mù
Và mùa hè đang lui về và một người bạn đang rời đi.
Dịch:
Bình minh phai nhạt, không khí lạnh lẽo, bầu trời không còn trong trẻo;
Những ngày dài đã qua, những tháng dễ thương đã kết thúc.
Ôi! Đây rồi, những cây cỏ bắt đầu chuyển sang màu vàng!...
Mùa thu buồn bã với cơn gió và sương mù
Và mùa hè đang rời đi, một người bạn đang nói lời chia tay.

