1. Bài văn nghị luận số 1
Mỗi con người ra đời đều không hoàn hảo, họ mang theo những phẩm chất tích cực và những thói quen xấu. Những thói hư, tật xấu này luôn ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của mỗi người. Nói về những thói quen xấu, có ý kiến cho rằng 'Những thói xấu ban đầu giống như người lạ đi ngang qua, sau đó trở thành người bạn thân sống chung và cuối cùng làm chủ nhân nhà khó tính'.
Câu nói trên đã mở ra nhiều suy nghĩ và bài học sâu sắc. Ý kiến này muốn truyền đạt điều gì đến chúng ta? Như đã biết, 'người lạ đi qua' chỉ là những người xuất hiện rồi sẽ ra đi, họ không ở lại lâu và không tạo ra mối quan hệ sâu sắc. Trong khi đó, 'người bạn thân sống chung' là người có mối quan hệ thân thiết, không thể thiếu và nếu mất đi, ta sẽ cảm thấy trống vắng. 'Ông chủ nhà khó tính' là người có thể chi phối, thậm chí bắt buộc ta làm theo ý muốn của họ. Câu chuyện này, qua cách diễn đạt hình ảnh, đã làm cho chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của một thói quen xấu, từ một người lạ đến người bạn thân và kết thúc làm chủ nhân nhà khó tính. Đồng thời, câu nói còn chứa đựng nhiều bài học ý nghĩa về quá trình tự rèn luyện, tránh xa những thói hư, tật xấu.
Những thói hư, tật xấu luôn tồn tại trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người một cách nhẹ nhàng, tự nhiên và đôi khi chúng ta không thể nhận biết được. Đó có thể là một lời nói tục tĩu khi tức giận, một lời nói dối, việc đánh bài, thử vận may với trò chơi đen đỏ, hay thậm chí là việc quay cóp trong giờ thi,... Tất cả đều đến rất nhẹ nhàng nhưng nếu không rèn luyện và thay đổi bản thân, chúng sẽ trở thành thói quen không thể xóa bỏ. Chúng ta không thể tách rời chúng khỏi cuộc sống hàng ngày, mọi hành động của ta đều mang sự hiện hữu của chúng. Thời gian sẽ làm cho chúng ta trở thành những người nói xấu, say sỉn, hoặc người lạc quan hòa mình vào thế giới đen tối,... Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, nếu chúng ta không thể vượt qua được những thói hư, tật xấu, chúng sẽ chi phối cuộc sống của chúng ta, đẩy chúng ta vào những hành động đen tối để thỏa mãn thú vui cá nhân. Do đó, việc loại bỏ những thói quen xấu càng trở nên quan trọng, và nếu không có ý thức tự rèn luyện bản thân, chúng ta sẽ phải trả giá đắt.
Thấy rõ ảnh hưởng lớn của những thói hư, tật xấu đối với cuộc sống của mỗi người, đặc biệt là khi chúng ta không có ý thức, không nỗ lực để loại bỏ chúng. Những thói hư, tật xấu này có khả năng lây lan rất nhanh trong xã hội, lấy đi tất cả từ tài sản đến mối quan hệ gia đình và cả giá trị bản thân. Đã có nhiều người, dù biết rõ lỗi lầm của mình nhưng khó có thể vượt qua, tránh xa những cám dỗ của thói xấu. Có nhiều câu chuyện đau lòng xảy ra chỉ vì những thói xấu đã bắt đầu từ thuở ban đầu.
Do đó, câu nói 'Những thói xấu ban đầu giống như người lạ đi qua cuộc đời chúng ta, sau đó trở thành người bạn thân sống chung và cuối cùng làm chủ nhân nhà khó tính' là hoàn toàn chính xác và mang ý nghĩa sâu sắc đối với mọi người. Câu nói này làm cho chúng ta nhận ra rằng những thói hư, tật xấu luôn có quá trình ảnh hưởng lớn và nhanh chóng đối với tất cả chúng ta. Trong cuộc sống hàng ngày, nhiều người trước những thói hư, tật xấu không biết cách tự rèn luyện, phấn đấu để tránh xa và kết quả là họ ngày càng mắc phải những sai lầm nghiêm trọng. Điều đó thực sự đáng buồn và đáng trách, nhưng cũng có những người khi nhận ra lỗi lầm của mình đã không ngừng cố gắng, rèn luyện để tránh xa những thói xấu và sống một cuộc sống tốt hơn. Những người như vậy là đáng để chúng ta học tập và lấy làm gương. Đồng thời, câu nói cũng mang đến nhiều bài học quý giá cho bản thân chúng ta. Mỗi người, đặc biệt là chúng ta - những học sinh ngồi trên ghế nhà trường, cần không ngừng nỗ lực học tập, rèn luyện để tránh xa những thói hư, tật xấu, dù là nhỏ nhất. Nếu đã mắc phải, cần phải nỗ lực hết mình để loại bỏ và rèn luyện bản thân trở nên tốt hơn.'
Tóm lại, câu nói 'Những thói xấu ban đầu giống như người lạ đi qua cuộc đời chúng ta, sau đó trở thành người bạn thân sống chung và cuối cùng làm chủ nhân nhà khó tính' là một câu nói hoàn toàn chính xác và mang ý nghĩa sâu sắc đối với mọi người.


Mỗi con người đều chứa đựng bản chất hai mặt - tốt và xấu, sự đạt được và sự chưa hoàn thiện. Giống như bàn tay với lòng bàn tay và ngón tay, chúng là không thể tách rời. Cuộc sống là cuộc chiến với cái xấu, đồng thời hướng đến những giá trị tốt đẹp. Tuy nhiên, học điều tốt thì khó hơn học điều xấu. Có người nói rằng “những thói xấu ban đầu chỉ như người qua đường, nhưng sau đó trở thành người thân ở chung nhà và cuối cùng trở thành chủ nhân khó tính”.
Thực sự, câu nói này chứa đựng ý nghĩa sâu sắc. Phật đã dạy rằng “Kẻ thù lớn nhất là chính mình”. Trong cuộc sống, chúng ta có thể đối mặt với nhiều thế lực thù địch, xấu xa để loại bỏ những yếu tố tiêu cực khỏi xã hội, nhưng lại dễ dàng nhất là thỏa hiệp với chính bản thân. Mỗi người đều mang sẵn một tính ích kỷ, quan tâm đến người xung quanh, nhưng lại dễ dàng tha thứ cho chính bản thân. Chiến thắng chính mình, vượt qua những khao khát nhỏ bé, là thách thức lớn nhất đối với con người.
Đẹp là khi chúng ta biến lợi ích cá nhân thành lợi ích của cộng đồng, làm cho cuộc sống xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Nhưng điều tốt cũng có thể trở nên xấu khi ta đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích của người khác. Tính ích kỷ biến chúng ta thành những người xấu xa và tham lam. Câu nói trên mang đến thông điệp quan trọng: chúng ta cần phải tự giác, không nên nuông chiều cảm xúc để tránh rơi vào lưới tự ái và ích kỷ.
Thật vậy, tật xấu luôn là những thứ dễ hình thành trong con người, trong khi điều tốt lại khó khăn hơn. Mất một năm thậm chí cả một đời để xây dựng một thói quen tích cực, nhưng chỉ cần một khoảnh khắc, thói xấu đã có thể len lỏi và chiếm lĩnh. Cuộc sống là bằng chứng cho thấy điều này. Ví dụ, với ma túy, nếu kiểm soát được bản thân, nó chỉ là người qua đường. Nhưng nếu chấp nhận nó, nó sẽ trở thành nỗi ám ảnh. Ban đầu, nó là công cụ phục vụ con người, nhưng dần dần con người trở thành nạn nhân của nó. Việc chuyển từ khách qua chủ nhà phụ thuộc vào suy nghĩ và kiểm soát của chính con người.
Con người không tự chủ dễ bị mất mình trong thói xấu. Ban đầu, thói xấu có thể xuất hiện vô tình, nhưng sau đó sẽ trở thành thói quen và kiểm soát suy nghĩ và hành động. Giống như học sinh, lần đầu cheating có thể là vô tình, nhưng nếu không được phát hiện, lần sau, lần sau nữa, và rồi bạn trở nên phụ thuộc vào sự gian lận, mất hứng thú tự học và phấn đấu.
Thói xấu gây hại không chỉ cho bản thân mà còn cho xã hội. Nó khiến con người sống trong lo lắng, sợ hãi và tạo ra những hậu quả nghiêm trọng. Nó khiến xã hội trở nên thờ ơ và không còn tương tác tích cực. Điều này đồng nghĩa với việc xã hội mất đi sự văn minh và nhân đạo.
Đối mặt với thách thức đẩy lùi cái xấu trong mỗi cá nhân là quan trọng. Nó giống như việc rèn luyện tính tốt. Nâng cao ý thức, tự chủ suy nghĩ là cách chúng ta có thể đối mặt và ngăn chặn cái xấu, hướng tới một tương lai tốt đẹp và xây dựng một xã hội văn minh.
Đánh bại cái xấu không hề dễ dàng. Nó đòi hỏi sự phân biệt đúng sai, sự hiểu biết và chính kiến. Mỗi con người hãy trở thành những người nghiêm túc với chính mình từ bây giờ, để không chỉ tự hoàn thiện mình mà còn góp phần xây dựng một xã hội văn minh và tốt đẹp hơn.


Thói quen xấu, hay còn được biết đến là thói xấu. Ban đầu, thói xấu bắt nguồn từ những sai lầm nhỏ nhưng nếu không sửa chữa kịp thời, nó sẽ trở thành một thói quen không tốt khó từ bỏ. Có người nói rằng: “Những thói xấu ban đầu chỉ là người qua đường, sau đó trở thành người bạn thân, và cuối cùng là ông chủ khó chấp nhận”.
Thói xấu, hay còn gọi là thói hư, là những thói quen không tốt, ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi, tư duy và nhân cách của con người. Người qua đường là những người xa lạ, chỉ xuất hiện một lần trên đường, không có mối liên kết với bản thân chúng ta. Người bạn thân là người mà ta gắn bó thân thiết, có mối quan hệ vững chắc và khó tách rời. Họ có thể đi cùng chúng ta suốt cuộc đời này.
Ông chủ là người có quyền lực, chi phối và kiểm soát cuộc sống của chúng ta. Ông chủ có thể ra lệnh và quyết định số phận của chúng ta. Thói hư tật xấu là một phần của con người. Có những người đã dũng cảm từ bỏ nó để trở thành người tốt. Nhưng cũng có rất nhiều người không đối mặt với sự cám dỗ, để thói hư tật xấu chi phối cuộc sống và hành vi của họ. Từ một thói hư tật xấu, họ có thể bước vào con đường tội lỗi.
Không phải ai cũng sinh ra mạnh mẽ. Những đặc điểm đơn giản ban đầu, qua sự rèn luyện, có những người đã phát triển ý chí lớn. Họ sẵn lòng vượt lên trên những điều bình thường trong cuộc sống con người, trở nên cao quý và đẹp đẽ. Ngược lại, có những người dựa vào người khác, sống cuộc sống kém may mắn. Đó là môi trường mà thói hư tật xấu có thể phát triển. Ban đầu, chỉ là những thói quen nhỏ, không có ảnh hưởng lớn và khó nhận thức được tác động tiêu cực của nó. Lúc đó, nó giống như người qua đường, chỉ xuất hiện một lần trên đường đi. Nếu chúng ta nhận ra và tránh xa kịp thời, nó sẽ không còn cơ hội tiếp xúc với chúng ta nữa.
Game online là một ứng dụng có sức hút lớn, đặc biệt với học sinh. Chơi game không chỉ tiêu tốn tiền mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và học tập. Ví dụ, một học sinh có thể bị ảnh hưởng bởi bạn bè hoặc bị kêu gọi chơi game. Nếu nhận thức sớm về tác động tiêu cực và từ chối từ đầu, khi sức hấp dẫn của game chưa tạo ra sự quan tâm, học sinh có thể dễ dàng quên và tập trung vào học tập. Thói xấu thường tồn tại trong cuộc sống và lặp đi lặp lại, luôn hiện diện trước mắt. Nếu không chống lại, hoặc chấp nhận nó một cách dễ dàng, nó sẽ ngày càng lan rộng, xâm nhập vào bản thân và kiểm soát chúng ta mà chúng ta không nhận ra điều đó. Lúc đó, nó trở thành người bạn thân, thân thiện và gắn bó với chúng ta.
Hút thuốc lá được coi là một thói xấu, một hành vi không tốt. Tuy nhiên, quanh ta có quá nhiều người hút thuốc lá, thậm chí cả người thân của chúng ta. Họ chấp nhận nó như là một hành vi bình thường, không gặp phải sự phê phán nào. Họ mở mặt hút thuốc mọi lúc, mọi nơi, thậm chí ở nơi công cộng. Mặc dù có những nơi cấm hút thuốc nhưng không có ai nhắc nhở những người vi phạm. Vì vậy, nó trở thành một điều hiển nhiên. Người hút thuốc thì do cảm giác nghiện khó bỏ. Người hít khói thụ động cũng dễ chấp nhận nó, xem đó như là điều bình thường. Điều này là nguy hiểm khi điều không bình thường trở nên chấp nhận được.
Cuối cùng, khi thói quen xấu xâm nhập sâu vào cơ thể, nó trở thành một thói quen khó bỏ. Khi nó trở thành hành vi thường xuyên, nó sẽ trở thành ông chủ, kiểm soát và quyết định cuộc sống và nhận thức của chúng ta. Nó sẽ ra lệnh và bắt buộc chúng ta phải tuân theo. Nó khiến con người mất kiểm soát và phụ thuộc hoàn toàn vào nó, dù nó có gây hại cho chúng ta. Đối mặt với nó, con người càng đau khổ hơn. Ví dụ, một người bắt đầu sử dụng ma túy. Ban đầu chỉ là sự tò mò, thử nghiệm mà không biết đến hậu quả. Khi nghiện, họ không còn đủ dũng cảm để từ bỏ. Họ trở nên nghiện và bị ma túy chi phối hoàn toàn. Mỗi ngày không có ma túy, họ trở nên khó chịu, tâm trạng xuống thấp, cơ thể đau đớn. Thèm ma túy chiếm lĩnh tâm hồn họ, và để có ma túy, họ sẽ làm mọi thứ, kể cả đối mặt với nguy hiểm. Vì vậy, những người nghiện ma túy thường trở thành con mồi dễ bị lợi dụng.
Quan điểm trên là hoàn toàn chính xác. Đó là một bài học quý báu cho những người hiếu kỳ hoặc yếu đuối trong cuộc sống, những người muốn sống một cuộc sống mạnh mẽ và tích cực. Con người được sinh ra để làm chủ bản thân mình, làm chủ cuộc sống của mình. Đừng để thói quen xấu làm mất đi chính mình, biến chúng ta thành những người có hại trong xã hội. Để sống thành công và hạnh phúc, chúng ta phải mạnh mẽ, dũng cảm và sáng suốt, nhận diện và kiên quyết chống lại điều xấu, xây dựng một cuộc sống lành mạnh và tiến bộ.
Nhà văn Lỗ Tấn đã từng nói: “Trên bước đường thành công không có dấu chân của những kẻ lười biếng”. Siêng năng là yếu tố giúp ta trở nên mạnh mẽ trong cuộc sống. Hãy sống vì bản thân và cho người khác, tìm thấy động lực mạnh mẽ để sống. Đừng bao giờ trở thành nô lệ của những thói hư tật xấu, để bị người khác lợi dụng và đưa vào con đường tội lỗi. Cuộc sống chỉ có một lần, hãy sống sao cho đáng giá.


5. Bài luận đề nghị số 4
Những thói hư, tật xấu có thể ảnh hưởng rất lớn đến phẩm chất đạo đức, cuộc sống cá nhân, gia đình và xã hội. Chúng có khả năng đẩy con người sâu vào vực thẳm, đánh mất tâm hồn trong bóng tối. Có người đã nói: 'Tập quán xấu ban đầu chỉ là như người qua đường, sau trở thành bạn thân ở chung nhà và rồi biến thành một ông chủ nhà khó tính'.
Tập quán là những thói quen hàng ngày, diễn ra thường xuyên, tự nhiên và được mọi người chấp nhận. Chúng liên kết chặt chẽ với con người, là một phần không thể thiếu trong xã hội. Tuy nhiên, tập quán có hai mặt, với những thói quen tốt mang lại lợi ích về vật chất và tinh thần, mang lại niềm vui, sức khỏe và hạnh phúc. Ngược lại, những thói quen xấu đẩy ta vào cuộc sống tăm tối và gây nhiều đau khổ. Lời nói tục, chửi thề, cờ bạc,... có một ma lực vô hình và to lớn, xâm nhập vào ta mà không để lại dấu vết. Những thói hư, tật xấu ban đầu chỉ là những người qua đường, lần đến một lần đi, tự nhiên và vô tình, không gặp mối quan hệ thân thiết và không để lại dấu ấn. Nhưng sau mỗi lần, chúng lại ghé thăm, từ từ và nhẹ nhàng. Không ồn ào nhưng tấn công mạnh mẽ, chúng buộc chúng ta trở thành bạn thân không thể tách rời. Với sức hấp dẫn không thể cưỡng lại đối với những cá nhân nông cạn, tầm thường, thậm chí bệnh hoạn, chúng ngày càng mạnh mẽ trong tâm hồn, chế ngự, điều khiển ta, biến ta thành 'một ông chủ nhà khó tính.' Khi chìm sâu vào chúng, ta cũng chìm sâu vào những dục vọng tối tăm khó kiểm soát. Tất cả những quy luật của thói xấu, từ người qua đường, bạn thân đến ông chủ nhà khó tính, trở thành một điều không thể thay đổi.
Để trở thành người có ích cho xã hội, chúng ta phải rèn luyện bản lĩnh trước những thói hư, tật xấu. Chúng đến rất lặng lẽ, nhẹ nhàng nhưng mang theo một mãnh lực ghê gớm. Một lần chửi thề, một lần quay cóp trong giờ kiểm tra, một ly rượu thách đố bạn bè, một ván bài vui chơi, chỉ là sự bắt đầu cho nhiều lần tiếp theo. Mọi người thường coi thường tác hại sâu xa của chúng vì chúng bắt đầu nhỏ nên dễ bị xem nhẹ. Một lần thử sẽ mang lại cảm giác khoái trá, nhung nhớ khi cần giải quyết vấn đề tương tự. Để tránh điểm kém, để tránh la mắng của bố mẹ, ta tiếp tục quay cóp. Để tỏ ra anh hùng, ta chạm đến chén rượu lần thứ hai. Một lần, hai lần và nhiều lần sau, những thói quen ấy không chỉ là người qua đường mà trở thành bạn thân, không thể bỏ lỡ. Ngày qua ngày, những thói quen ấy tiếp tục và kết quả nhận được thường là giả dối. Những kỳ thi nghiêm túc sẽ vạch trần tất cả, những chén rượu sẽ biến ta thành kẻ nghiện rượu, gây hại xã hội. Ông chủ vô hình nhưng khắc nghiệt, tàn bạo, làm ta đau đớn và khổ sở, chi phối toàn bộ tình cảm và hành động của ta.
Các thói xấu thường lôi cuốn, hấp dẫn đến mức ghê người, khiến con người mất tỉnh táo và chìm đắm trong ảo giác. Chúng trở thành thói quen không thể cưỡng lại và là nguyên nhân khiến ta trở thành nô lệ của chúng. Ta không thể dứt bỏ nếu thiếu nghị lực và lòng kiên trì.
Đạo đức và hành động thiện là chìa khóa để con người được tôn trọng. Nhưng để xây dựng điều này, là một công việc cực kỳ khó khăn và đôi khi phải trả giá bằng cả mạng sống. Một phút sai lầm có thể khiến ta trở thành nô lệ của thói quen xấu, ảnh hưởng đến tư cách và mất giá trị bản thân. Thói hư tật xấu dễ dàng bám theo ta và lấy đi tất cả, tạo ra một sức hủy hoại khủng khiếp mà ta không thể thoát ra. Trong lịch sử, những nhà lãnh đạo không tôn trọng đạo đức như vua Trụ, Lê Long Đỉnh đã để thói trác táng, trụy lạc phá hủy mọi thứ.
Khi làm quen với thói hư, tật xấu, nhiều người coi đó chỉ là trò 'tập làm người lớn' hoặc thể hiện trước bạn bè, không quan tâm đến tác hại nặng nề. Gia đình, bạn bè và xã hội đều chịu ảnh hưởng. Chính bản thân ta cũng trở nên khó chịu, luôn nhận sự coi khinh từ mọi người. Đó là một cảnh báo, chúng ta phải luôn cảnh giác với những thói quen xấu. Không để chúng chi phối ta dù chỉ một giây phút nào. Càng ngày, xã hội phức tạp, những thói xấu ngày càng nhiều, yêu cầu sự cảnh báo và cảnh giác từ chúng ta. Câu 'Tập quán xấu ban đầu là người qua đường, sau trở thành bạn thân ở chung nhà và kết cục thành ông chủ nhà khó tính' là một bài học quý giá, đừng để thói quen xấu tồn tại trong ta.


5. Đề xuất số 4: Nghị luận về một chủ đề quan trọng
Trong cuộc hành trình của cuộc sống, chúng ta bắt gặp nhiều thách thức khó khăn, những ảnh hưởng tiêu cực mà chúng ta khó lòng tránh khỏi. Nói về sự lan truyền và tác động nhanh chóng của những thói quen xấu đối với con người, có quan điểm cho rằng: “Những thói xấu ban đầu như là người lạ đi qua đường, rồi trở thành bạn thân sống chung dưới một mái nhà và cuối cùng làm chủ nhân khó tính”.
Thực sự, trong mọi chế độ, mọi thời kỳ đều tồn tại những điều tiêu cực. Đó là những thói quen, những phẩm chất không tốt, có hại cho bản thân, cho mọi người xung quanh và hơn nữa là cho toàn cộng đồng. Nếu những thói quen đó được phát triển, tăng trưởng theo thời gian, chúng sẽ trở thành những thói quen khó mà chúng ta có thể thay đổi. “Những thói xấu ban đầu như người lạ đi qua đường”.
Con người được sinh ra với sự thuần khiết, thiện lương, không gặp phải tội lỗi gì cả. Những yếu tố tiêu cực đến với chúng ta một cách ngẫu nhiên và đột ngột, không có bất kỳ dấu hiệu nào về sự xuất hiện của kẻ lạ đó. Cũng không có ai nghi ngờ về sự hiện diện của nó. Một học sinh ngoan ngoãn, lễ phép, sống trong môi trường gia đình lành mạnh và hạnh phúc sẽ cảm thấy lạ lẫm với những thói quen xấu trong xã hội, trong trường học: ma túy, trộm cắp, nghiện ngập. Ban đầu, đó chỉ là sự tiếp xúc và nhận biết, nhưng dần dần nó trở nên sâu sắc hơn, ảnh hưởng đến chúng ta. Đúng là nếu một con người có bản chất nhân hậu, lương thiện khó mà tưởng tượng những điều đó và ngay cả không nghĩ đến cách phòng tránh, loại bỏ kẻ lạ nguy hiểm đó.
Dù vậy, điều nguy hiểm nhất chưa phải là điều đó. Từ lúc điều xấu nảy mầm đến lúc nó thấm vào tâm hồn chúng ta là một quá trình dễ dàng, nhanh chóng. Qua những bước khởi đầu, nó trở thành kẻ chi phối hoàn toàn, đầy quyền năng đáng sợ. Lúc ấy, con người chỉ còn như một người hầu, phụ thuộc vào việc thực hiện những hành động bị xã hội và mọi người chỉ trích. Con người sẽ trở thành người vô ý thức, không có khả năng đối mặt hoặc đối kháng rất yếu ớt vì nó đã “cuối cùng làm chủ nhân khó tính”.
Người lạ đi qua đường, trở thành bạn thân và cuối cùng làm chủ nhân khó tính. Đó chính là quá trình chiếm lĩnh và xâm nhập của điều tiêu cực. Có vẻ như không thể, nhưng lại có thể; dường như khó mà lại dễ. Một khi con người không giữ được chất lương, phẩm chất trước sức cám dỗ của vật chất, của thú vui… thì rất dễ mất đi phẩm chất. Thói quen xấu như kẻ mưu mô, láu cá bị lạc quan của người lạ để thực hiện ý đồ của mình. Đó là sứ giả của quỷ, của bóng tối, của những yếu tố tiêu cực ngược lại với con người, với xã hội. Trong cuộc sống, có nhiều trường hợp tương tự. Một sinh viên đại học có tương lai tươi sáng, có đầy đủ điều kiện để trở thành công dân xuất sắc. Nhưng vì cám dỗ, mê mải mà rơi vào vòng xoáy của ma túy, nghiện ngập. Ban đầu có vẻ xa lạ, bình thường nhưng mỗi ngày càng trở nên quen thuộc, thân thiết với nó. Bị chi phối, trở thành kẻ trộm cắp, luôn nảy sinh những ý nghĩ xấu. Tồn tại song hành với con người đó là mưu toan, âm mưu để đáp ứng nhu cầu của mình. Cuối cùng, họ trở thành kẻ tàn bạo, mang đầy tâm hồn tội ác. Đó là khi thói quen xấu trở thành “ông chủ khó tính” - kẻ sai khiến tàn nhẫn.
Trong câu ngạn ngữ Việt Nam, có những câu diễn đạt sự ảnh hưởng của hoàn cảnh đối với phẩm chất: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” hay “ở bầu thì tròn ở ống thì dài”. Và một lần nữa, câu nói đó chứng minh đúng về sức mạnh khủng khiếp của điều tiêu cực, một loại virus có khả năng lây lan đáng kể. Nhưng qua đó, tác giả cũng truyền đạt cho chúng ta những bài học về sự lựa chọn, về tư duy vững chắc trước mọi tình huống. Trong cuộc sống, không ai tránh khỏi điều tiêu cực, vấn đề là chúng ta phải tìm kiếm con đường sống, đề phòng và loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực. Khi làm được điều đó, con người sẽ cảm thấy yên bình.
Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là ai cũng sẽ bị chi phối, bị tác động bởi điều tiêu cực. Như lời ông cha ta: “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Giữa những xô bồ, những khó khăn của đối thủ, những chiến sĩ của chúng ta vẫn kiên định sống giữa địch và khẳng định phẩm chất tốt đẹp, lòng trung thành, hướng về nhân dân, Tổ quốc. Như thơ Tố Hữu ca ngợi những chiến sĩ giải phóng tinh thần:
Chúng ta muốn trở thành bụi tro Chúng ta muốn vàng lòng nhân đạo
Người có khả năng chiến thắng mọi hoàn cảnh là người có lập trường. Họ sẽ không để thói quen xấu trở thành người bạn thân và làm chủ nhân nhà mình.


Đường biên giữa phẩm chất tốt và tật xấu không phải lúc nào cũng rõ ràng. Sự hiện diện của phẩm chất tốt và tật xấu thường được thể hiện qua mối quan hệ của mỗi người với xã hội xung quanh. Phẩm chất tốt là kết quả của sự cân bằng hợp lý giữa lợi ích cá nhân và lợi ích cộng đồng. Nó trở thành tật xấu khi lợi ích cá nhân ảnh hưởng đến lợi ích cộng đồng. Như tật ích kỷ, lòng tham lam, lười biếng, tránh trách nhiệm, ham chơi, tự mãn… Trước khi gây ra hậu quả không lợi cho cộng đồng, tật xấu đó đã tạo ra những hậu quả tiêu cực cho chính người 'sở hữu' nó. Vì vậy, có câu nói 'Những tật xấu ban đầu là người qua đường, sau trở thành người bạn, và cuối cùng biến thành chủ nhà khó tính'. Đây là một diễn đạt chính xác, hình ảnh hóa ảnh hưởng của những tật xấu đối với bản thân của mỗi con người.
Người xưa có câu 'Nhân chi sơ tính bản thiện', ý nói là bản tính con người ban đầu là thiện lương. Tuy nhiên, do điều kiện sống, nhu cầu sinh tồn, và áp lực của cuộc sống, con người dần dần phát triển những tật xấu. Không phải ngay từ khi mới sinh ra, con người đã mang theo những tật xấu. Những tật xấu hình thành và chiếm giữ từng người dần dần. Người có lòng can đảm, chiến thắng bản thân, những tật xấu sẽ ít có cơ hội hiển lộ. Cụ thể hơn, đó là hiện tượng nghiện ngập trong xã hội ngày nay. Ban đầu chỉ là sự tò mò hoặc bị lôi cuốn. Lúc đó, ma túy chỉ là người qua đường. Người có lòng can đảm sớm từ chối nó, tận dụng cơ hội hạn chế tác động của nó. Khi tật xấu mới nảy sinh, chúng ta có thể dễ dàng loại bỏ nó. Nhưng nếu không nhận biết được nó là tật xấu, tiếp tục sở hữu và theo đuổi lợi ích cá nhân, quên lợi ích cộng đồng, thì tật xấu sẽ ngày càng thâm nhập vào tâm trí. Giống như người nghiện, nếu không sớm từ bỏ ma túy, việc tiếp tục sẽ làm chúng ta trở nên quen với nó, rồi thèm thuồng và cuối cùng là sẽ không còn kiểm soát được nó. Ban đầu nó phục vụ chúng ta, nhưng cuối cùng chúng ta sẽ trở thành nô lệ của nó. Lúc đó, vai trò của chủ nhà và khách qua đường sẽ bị đảo ngược.
Mỗi người, nếu không tự nhận thức và phân biệt được đâu là phẩm chất tốt và đâu là tật xấu, dễ mất đi con người của mình, dễ trở thành nô lệ của những tật xấu. Ban đầu, những hành động xấu có thể chỉ là do vô tình, giống như người qua đường gặp nhau vô tình. Nhưng nếu lặp lại lần thứ hai, sẽ rất dễ có lần thứ ba và nhiều lần nữa (như người bạn thân chung sống). Khi trở thành một thói quen, hệ thống, nó sẽ điều khiển ta (như chủ nhà khó tính). Một học sinh, sau khi thi lần đầu không thuộc bài, có thể liếc nhìn vài lần. Nếu không chiến đấu với chính mình, lặp lại lần thứ hai và thứ ba, cuối cùng trở thành thói quen. Thói quen đó sẽ khiến bạn trở nên lười biếng trong học tập. Và như vậy, bạn đã để tật xấu kiểm soát mình.
Tật xấu sẽ làm cho con người trở nên nhỏ bé, ích kỷ, khiến ta phải tranh giành, ganh đua và tính toán. Cuộc sống của chính chúng ta sẽ mất đi sự thanh thản. Tật xấu sẽ là nguyên nhân khiến người xung quanh đối xử với chúng ta không nhân nhượng và thiếu lượng thứ. Và như thế, vì tật xấu, ta sẽ trở nên cô đơn, luôn bị quấy rối bởi những ham muốn cá nhân. Cuộc đấu tranh để đoạt lấy, để thỏa mãn những tật xấu sẽ biến cuộc sống của chúng ta thành một địa ngục. Tật xấu là con dao phản chủ, làm tổn thương bất kỳ ai sử dụng nó thường xuyên. Tật xấu làm mất đi sự trong sạch và thanh thản trong tâm hồn, tạo ra sự bất ổn cho lương tâm. Do đó, tật xấu không chỉ tạo ra tác động xấu đối với những người xung quanh mà còn tạo ra những hậu quả đau đớn cho chính người 'sở hữu' nó. “Lương tâm trong sạch giữ cho tâm hồn thanh thản. Hơn nữa, nó là lớp lá chắn trước mọi tai họa và đau khổ”.




9. Bài luận về thói xấu số 9: Tìm Hiểu Sâu Hơn
Mỗi người chúng ta đều mang những hạn chế riêng, những yếu điểm khó tránh. Tuy nhiên, điều quan trọng không phải là những khiếm khuyết về thể chất mà là sự yếu đuối của tâm hồn, những thói xấu và lòng ích kỷ đang âm thầm xâm nhập vào tâm hồn như câu nói: “Thói xấu ban đầu giống như người qua đường, ban đầu xa lạ, sau trở thành bạn thân và cuối cùng trở thành chủ nhân khó tính.”
Chúng ta đều trải qua những khoảnh khắc trống trải, những thiếu sót và không ai là hoàn hảo. Những thói xấu là những thói quen hoặc cách ứng xử, hành động tiêu cực, gây ảnh hưởng xấu đến bản thân và môi trường xung quanh. Mỗi người chúng ta đều phải đối mặt với thói xấu bởi trong mỗi con người, tồn tại những bóng tối và góc khuất riêng, cần được nuôi dưỡng, rèn luyện như lửa thử vàng, như ngọc để càng mài càng sáng. Ban đầu, chúng ta ban đầu thuần hậu và đơn sơ, nên thói xấu không có cơ hội tiếp cận, chúng chỉ là những người xa lạ, vô tình không quen biết.
Nhưng quy luật của cuộc sống là cạnh tranh, phát triển để sinh tồn, vì vậy trong cuộc đấu tranh đó, con người dễ bị những khát vọng cá nhân lấn át tham vọng và đó là lúc rào chắn của chúng ta không còn vững chắc nữa, thói xấu sẽ xâm chiếm và dần dần trở thành bạn thân không mời mà đến. Đáng sợ hơn nữa, từ thân quen chúng sẽ kiểm soát và sai khiến chúng ta có những hành động tiêu cực. Nó trở thành chủ nhân, sai khiến và biến chúng ta thành công cụ cho những tội ác và trừng phạt. Nhưng con người thường hay bị cám dỗ, vì vậy rất dễ để thói xấu xâm chiếm bản thân. Ta mất ý thức đúng sai, trở nên vô cảm và mất tự chủ giữa tham vọng, khát vọng; giữa chiến thắng và thất bại; giữa tình yêu và thù hằn… từ đó, bản thân dần sa đà vào con đường tội lỗi, rồi sa xuống vũng lầy không bao giờ vén chân lên được.
Nhưng, một điều ta phải nhận ra rằng từ người qua đường, trở thành bạn thân và cuối cùng là chủ nhân khó tính không phải ai khác, chính là ta đã mở cửa đón “những thói xấu” vào nhà, rồi tự bán rẻ tâm hồn ta cho quỷ dữ. Đừng đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho những yếu tố khách quan, trước hết ta cần phải nhìn nhận trách nhiệm của bản thân. Yếu tố chủ quan luôn là chìa khóa giải đáp những thắc mắc và nghi vấn mà ta không thể lý giải. Vậy nên, hãy rèn cho mình một bản lĩnh vững vàng, một tinh thần thép và một cái đầu lạnh để không bị cám dỗ bởi những tác động tiêu cực từ bên ngoài.
Tuy nhiên, rõ ràng, ai trong chúng ta cũng đều mang những khiếm khuyết, trong cuộc sống ai cũng phải đối mặt với ảnh hưởng từ yếu tố khách quan, nhưng điều quan trọng nhất là biết làm chủ bản thân, chủ động tích cực thay đổi quan điểm, vì thay đổi sẽ không đến nếu chỉ trông chờ vào hoàn cảnh hay thời cơ, chúng ta chính là sự thay đổi mà chúng ta đang tìm kiếm. Hãy giữ trái tim nồng nhiệt và tâm hồn sáng tạo để không bị sai lầm bởi những thói xấu.


Một bát đường rơi vào ao không tạo thêm vị ngọt, nhưng một cốc nước với một muỗng đường lại mang lại hương vị mặn chát. Không thể hạnh phúc cả năm vì một niềm vui nhỏ, nhưng có thể trở nên u sầu suốt cả ngày vì một nỗi buồn. Những điều tốt lành chỉ lưu lại trong khoảnh khắc, nhưng những chuyện xấu thì con người lại bắt đầu cảm nhận nhanh chóng. Đó là lý do có câu: “Thói xấu ban đầu chỉ là người đi qua đường, sau trở thành bạn thân ở chung nhà và kết cục biến thành ông chủ nhà khó tính”.
Những “thói xấu” có thể hiểu là những thói hư tật xấu, những hành động không đẹp, không phù hợp với suy nghĩ, nếp văn hóa, hay gây hại cho con người. Trong cuộc sống, những thói xấu nhỏ như nghe và nói xấu về người khác, sự nóng nảy, dễ mất bình tĩnh và kiên nhẫn... ảnh hưởng nhỏ đến bản thân và xung quanh. Nhưng những thói xấu lớn như sự vô tâm, độc ác, ích kỷ, không quan tâm đến đau khổ của người khác, sự lừa dối và sống theo bản năng có thể biến từ “người đi qua đường” thành “bạn thân ở chung nhà”, ở trong ta và cuối cùng làm chủ như ông chủ hà khắc, không lối thoát. Câu chuyện kể về hành trình những thói hư tật xấu bắt đầu từ xa lạ, trở nên quen thuộc và rồi bị phụ thuộc, làm chủ.
Mọi huy chương đều có hai mặt. Bên cạnh Thiên thần là Ác quỷ, bên cạnh rồng phượng là rắn rết, sống chung với những điều tốt đẹp vẫn còn những điều chưa tốt. Đó là quy luật tự nhiên của cuộc sống, không thể phá vỡ. Những thói quen xấu ban đầu chỉ là “người đi qua đường” xa lạ. Đó là khi ta nhìn thấy điều xấu lần đầu tiên: thói quen vứt rác, xả rác bừa bãi nơi công cộng, thói quen chửi tục, sự vô lễ khi gặp những người lao công, dọn cống hay người già lớn tuổi. Họ sẽ luôn là người đi qua đường và lướt qua ta nếu ta không chú ý và từ chối họ. Nhưng không! Ta để họ vào nhà một cách dễ dàng bằng cách im lặng. Im lặng để người khác tiếp tục vứt rác, im lặng đi qua những người đã âm thầm hi sinh và cống hiến như những người khác đã làm. Sự im lặng đồng nghĩa với thỏa hiệp, là nhượng bộ cho người đi qua đường bước vào cuộc đời ta. Albert Einstein nói đúng: “Thế giới này trở nên nguy hiểm, không phải bởi những kẻ gây ra tội ác, mà là vì những người chỉ đứng nhìn mà không làm gì cả”.
Để rồi, không biết từ khi nào, người đó đã trở thành “bạn thân ở chung nhà”. Con người luôn bị ảnh hưởng bởi những thứ xung quanh. Sự im lặng kéo dài khiến cho những hành động xấu trở nên bình thường và ta bắt đầu theo đuổi chúng như một lẽ thường. Xã hội Trung Quốc năm 2014 đã chấn động trước câu chuyện của bé gái ba tuổi bị hai xe tải lần lượt cán qua. Người đầu tiên thấy, bỏ đi, và rồi người thứ hai, thứ ba,… Trong 7 phút, em nằm giãy giụa trong vũng máu trước mắt của 18 người qua đường và chết. Khi một người chạy ra để nhặt những chai bia từ chiếc xe tải bị lật, lại có người thứ hai, thứ ba,… Và hàng chục người đến, nhặt nhạnh trong sự van xin của người tài xế. Lúc ấy, những thói xấu đã trở thành người bạn chung nhà với chúng ta.
Để rồi, không lâu sau, ngôi nhà của ta lại được người khách lạ mặt làm chủ, tâm hồn và con người ta lại để những thói hư tật xấu điều khiển. Khi ấy, ta không còn là chính mình nữa. Một ngày, ta tỉnh giấc khi thấy mình lướt qua một người ăn xin, không chỉ lạnh nhạt lướt qua mà còn ném cho họ ánh mắt khinh bỉ và ghẻ lạnh. Một khoảnh khắc, ta đã “xông” vào để châm biếm và lăng mạ một người không quen mà không quan tâm đến sự thật. Đôi khi, tâm hồn ta lạnh đến mức không biết nữa là gì. Đôi khi, những tư tưởng và hành động xấu đã trở thành chính con người ta, máu thịt của ta. Ta không phản kháng, không chống cự mà lặng lẽ tuân theo giọng nói của đồng tiền, của đám đông và danh lợi.
Trong cuộc sống này, cái chết không đáng sợ. Đáng sợ nhất là ta chết ngay khi đang sống. Ta không còn là bản thân, sống dựa vào vật chất và lợi ích, trốn tránh trong sự lừa dối chính bản thân. Những tật xấu như những con mọt, lúc đầu chỉ là một chút rồi sau đó gặm nhấm, nát cả chúng ta. Vì vậy, hãy bắt đầu tiêu diệt chúng từ những hành động nhỏ. Một cái nhìn kính trọng, một nụ cười chia sẻ, một cái ôm đồng cảm. Một cánh tay không thể tạo ra âm thanh lớn, nhưng có thể kêu gọi những cánh tay khác cùng tham gia. Một chút nhẹ nhàng không thể gọi tới mùa xuân, nhưng một đàn én có thể làm cho nắng xuân trở lại. Nếu bạn không thể, người khác cũng không thể. Hãy là người bước đầu. Hạnh phúc nhất là khi ta là chính mình, tuyệt vời nhất là khi ta mang lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống.
Cuộc sống này là của bạn. Đừng để ai khác làm chủ, vì chính bạn là kết quả của chính mình.


10. Bài văn nghị luận số 10
Khi khám phá tác phẩm “Chúa ruồi” của Golding, tôi không ngừng suy ngẫm về đôi khía cạnh Thiện và Ác hiện hữu trong mỗi con người. Mầm mống của Ác thường xuất phát từ những hành động đen tối, theo một quan điểm cho rằng: “Những thói xấu ban đầu chỉ là người qua đường, sau trở thành bạn thân và cuối cùng làm chủ ta một cách khó lường”.
Thói hư tật xấu vẫn hiện diện xung quanh chúng ta, là những hành động trái ngược với chuẩn mực đạo đức xã hội, không được chấp nhận. Sự tiến triển của hình ảnh “người qua đường, bạn thân, ông chủ khó tính” giúp tôi hình dung rõ hơn về quá trình thói xấu từng bước xâm chiếm tâm hồn, kiểm soát suy nghĩ, lời nói, và cách cư xử hàng ngày. Đôi khi, chúng ta không nhận ra khi tật xấu tiềm ẩn, và đến khi chúng trở thành thói quen khó bỏ. Ý kiến này không chỉ là một nhận định mạnh mẽ mà còn là bài học quan trọng về cách sống.
Theo Mác: “Trong cuộc đấu tranh lịch sử của nhân loại, Thiện chỉ thắng Ác trong một phần nhỏ của cuộc đời”, vì đường biên giữa cái thiện và ác rất mong manh. Khi tiếp xúc với cái xấu, nó có thể dần dần thấm sâu vào con người, thay đổi nhân cách. Điều đáng tiếc là những thói xấu tác động mạnh mẽ và nhanh chóng đến trẻ nhỏ, giống như tờ giấy trắng dễ bị ảnh hưởng. Cậu bé Matchia sống trong một môi trường độc ác và đắng cay nói: “Sống với người độc ác lâu ngày, con người có thể trở nên tàn nhẫn”, và điều này đã thể hiện qua việc cậu ta học được cách lừa đảo để tự bảo vệ. Khoảng cách nhỏ đó khiến cho ta phải nhìn nhận rằng “gần mực thì đen”. Sống trong một cộng đồng, chúng ta không tránh khỏi lời đàm tiếu, châm biếm, nói xấu về người khác.
Ban đầu, đó chỉ là những lời nói đùa, sau đó là sự soi mói, chỉ trích. Con rắn nói dối thường âm thầm trườn vào những khuất tất, khiến cho chúng ta trở nên ích kỷ và hẹp hòi. Điều này gây nứt rạn trong sự đoàn kết, thậm chí dẫn đến xung đột khi sự thật bị phát hiện. Đừng để tiếng nói của thói xấu kiểm soát hành vi. Bạn đã bao giờ vô tình vứt rác trên đường, trong lớp học chưa? Có thể lúc đó chúng ta không nhận ra rằng đang “cùng nhau” góp phần làm ô nhiễm môi trường. Hậu quả không thể nhìn thấy ngay nhưng nếu chúng ta để ý, rác công nghiệp tích tụ, rác không đúng nơi quy định ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường sinh thái. Từ khi nào thói xấu xả rác bừa bãi đã “làm chung nhà” với chúng ta?
Hoàn cảnh khó khăn là môi trường thuận lợi cho thói xấu len lỏi vào cuộc sống, nhưng đôi khi giữa bức tranh đầy đủ và tiện nghi, chúng ta lại không trân trọng những điều tốt đẹp. Hiện nay, vẫn còn thanh niên sử dụng hàng hiệu, dùng heroin để tỏ ra hùng mạnh, đến mức phạm tội rồi lại chăm sóc đến hình ảnh của mình trong báo chí. Sự cạnh tranh, ảo tưởng đó đưa đến những hành động nguy hiểm, và chỉ khi chúng ta chứng kiến vụ án hình sự ở Sài Gòn, ta mới nhận ra sự thoái hóa ghê gớm trong tính cách con người. Thói xấu dễ bị nhiễm, và khó loại bỏ khi chúng trở thành “ông chủ” điều khiển ta.
Không có ai hoàn hảo, thậm chí tổng thống vĩ đại Abraham Lincoln cũng từng làm mất lòng người trước khi Người chứng minh tài năng lãnh đạo. Chúng ta cũng giống vậy. Nếu không phải bây giờ, thì khi nào chúng ta mới thay đổi những tật xấu trong bản thân? Hãy làm cho bản thân trở nên tốt đẹp hơn, suy nghĩ tích cực hơn bằng cách loại bỏ những thói xấu. Hãy nhớ rằng: “Hãy bớt xấu để có thêm điều tốt”, hãy tích lũy và nuôi dưỡng mỗi ngày những điều tuyệt vời trong cuộc sống để thói xấu không có cơ hội trở thành “người qua đường, bạn thân ở chung nhà và ông chủ khó tính”. Đôi khi, bạn và tôi cần dành thời gian đọc sách để tâm hồn được nuôi dưỡng giữa cuộc sống hối hả và rối bời. Quá trình học tập và nỗ lực kiên trì, theo cách này hay cách khác, sẽ giúp ta đẩy lùi bóng tối của thói hư tật xấu.
Ý kiến này nhắc nhở chúng ta phải sống cảnh giác trước những thói xấu có khả năng xâm nhập vào tâm hồn bất cứ lúc nào. Hãy nhớ rằng:
“Cái ác thường tồn tại kề bên cái thiện
Cả hai đều cùng đi về tương lai hạnh phúc”
(Trần Nhuận Minh)
Cuộc sống tích cực hôm nay đang điều hướng chúng ta đến một tương lai tươi sáng hơn.

