Top 10 Bài văn phân tích cảnh đợi tàu của chị em Liên trong truyện ngắn 'Hai đứa trẻ' của Thạch Lam - Phiên bản mới

Trong vòng 5 năm hoạt động trên văn đàn, Thạch Lam đã ghi dấu ấn mạnh mẽ với phong cách độc đáo của mình. Ông coi đẹp ẩn chứa khắp nơi, thậm chí trong những vật dụng tầm thường. Với niềm tin rằng nhiệm vụ của nhà văn là khám phá vẻ đẹp ẩn sau những điều bình thường, Thạch Lam đã để lại dấu ấn đặc biệt trong truyện ngắn “Nắng trong vườn”. Trong số đó, “Hai đứa trẻ” nổi bật như một tác phẩm tiêu biểu, đưa người đọc đến cảm nhận một không gian chờ đợi tàu đầy đẹp mơ mộng.

Mặc dù là thành viên của nhóm Tự Lực Văn Đoàn và em ruột của Nhất Linh, Hoàng Đạo, Thạch Lam đã mở đường cho sự mới mẻ trong sáng tạo. Tác phẩm của ông chứa đựng tình cảm sâu sắc và lòng trắc ẩn trước cuộc sống khó khăn của những tầng lớp nghèo trong xã hội. Ngòi bút của ông thường đi sâu vào những trạng thái tinh tế và mơ hồ của con người. “Hai đứa trẻ” không phải là một câu chuyện thông thường, mà giống như một bức tranh chậm rãi về phố huyện nghèo, nơi chị em Liên trải qua một buổi chiều tối mùa hè. Không có sự mắc kẹt hay giải thoát, nhưng câu chuyện dễ dàng chạm vào tâm hồn người đọc bằng nỗi buồn sâu sắc nhưng đẹp đẽ - vẻ đẹp của cuộc sống bình thường được Thạch Lam khám phá. Đặc biệt, cảnh chờ đợi tàu trong truyện ngắn là điểm độc đáo.

Dù buồn ngủ và đau mắt, Liên và An vẫn thức trắng đêm đợi chuyến tàu khuya từ Hà Nội về. Nhưng tại sao? Không phải để bán hàng theo lời dặn của mẹ, mà là vì một lý do khác. Hai chị em không đứng mở cửa hàng như những người buôn bán khác, mà lại đóng cửa, chờ tàu với lý do đặc biệt. Vậy làm thế nào? Có phải vì muốn nhìn thấy chuyến tàu - một sự kiện đặc biệt trong đêm khuya. Có lẽ, và cũng bởi vì con tàu mang theo một thế giới khác, hoàn toàn khác biệt với cuộc sống nhàm chán ở phố huyện, nói lên bởi ánh sáng của chị Tý và bức lửa của Bác Siêu.

Phố huyện im lìm trong bóng tối, nghèo nàn và kiệt quệ, trong khi con tàu mang đến một thế giới sáng rực, phồn thịnh và huyên náo. Bởi vì con tàu mang theo một thế giới khác, chị em Liên đón nhận chuyến tàu với một dải cảm xúc phong phú, vừa mơ mơ, vừa hồi hộp và háo hức. Chị em Liên chờ đợi chuyến tàu như chờ đợi phút giây quan trọng mỗi khi Tết đến, xuân về. Cậu bé An, dù buồn ngủ, vẫn dậy để đợi tàu theo lời nhắc của chị: “Tàu đến, chị gọi em dậy nhé!”. Liên ngồi yên, ngắm sao trời và hoa bàng rơi nhẹ, tâm hồn cô bé tỉnh táo, tràn đầy cảm xúc mơ mộng.

Thấy ánh đèn xanh từ xa, nghe tiếng còi vang vọng, Liên kích thích em dậy: “Dậy đi, An. Tàu đến rồi!” Lời gọi đầy hối thúc, giục dã vang lên như tiếng reo hạnh phúc. Tiếng còi kêu lên, tàu tiến đến, cả phố huyện trở nên sáng ngời, rực rỡ và tràn ngập sự trang trí. Liên dắt em đứng dậy để chứng kiến đoàn tàu đi qua. Hai chị em háo hức muốn đắm chìm trong không khí náo nhiệt. Càng háo hức, hai đứa trẻ càng thấp thỏm khi thấy tàu di chuyển qua. Mặc dù chuyến tàu không đông như mọi khi, ít người qua lại và có vẻ yên bình hơn, nhưng cô bé Liên vẫn vui sướng vì con tàu từ Hà Nội về. Đó là cơ hội để Liên trở về kí ức hồn nhiên, tuổi thơ ngọt ngào, và đồng thời thức dậy trong cô bé niềm tin vào một tương lai tươi sáng.

Mỗi đêm, Liên và An đều thao thức, háo hức đợi tàu. Trong mắt nhiều người, đó có thể là một thói quen bình thường, thậm chí là vô nghĩa. Nhưng với lòng trắc ẩn, Thạch Lam đã nhận thức được những ước muốn sâu sắc, khát khao lãng mạn của hai chị em. Chờ đợi tàu trở thành một phần cuộc sống, một nhu cầu tinh thần không thể thiếu. Chờ đợi tàu để trở về với quá khứ ngọt ngào, tuổi thơ ngây thơ. Chờ đợi tàu để thấu hiểu khao khát mãnh liệt, mạnh mẽ và táo bạo: khao khát thay đổi số phận. Khao khát ấy như mầm cây mới nảy mầm trên mảnh đất cằn cỗi, như ngôi sao nhỏ lấp lánh trên bầu trời đêm sâu thẳm.

Thạch Lam không chỉ mô tả cảnh đợi tàu, ông còn thể hiện sự đồng cảm trước cuộc sống khó khăn, tẻ nhạt của những người nghèo, đặc biệt là trẻ em. Từ cuộc sống ở phố huyện, bức tranh của Thạch Lam còn truyền đạt thông điệp sâu sắc về tình yêu thương nhân văn và lòng nhân ái cao cả, thách thức độc giả hãy cứu lấy những đứa trẻ, hãy thay đổi cuộc sống khó khăn này! Đây là một câu chuyện về hy sinh, về khát vọng thay đổi, và về sự nở rộ của con người dưới ánh sáng tình thương. “Hai đứa trẻ” không chỉ là một câu chuyện đẹp, mà còn là một thông điệp ý nghĩa về lòng nhân ái và sức sống mãnh liệt.

Thạch Lam, tên khai sinh Nguyễn Tường Vinh sau đổi thành Nguyễn Tường Lân, sinh tại Hà Nội. Ông có tuổi thơ gắn liền với quê ngoại ở phố huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương. Là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn, Thạch Lam được biết đến với dòng văn học lãng mạn. Ông là người đôn hậu và tinh tế, ảnh hưởng đến các tác phẩm của mình.

Thạch Lam thành công nhất trong thể loại truyện ngắn. Các tác phẩm của ông khai thác thế giới nội tâm con người với những cảm xúc mong manh, mơ hồ. Truyện ngắn của ông mang giọng điệu của thơ trữ tình, đượm buồn, sáng sủa và giản dị, thể hiện niềm yêu mến của nhà văn đối với con người và cảnh vật. Các tác phẩm nổi bật: 'Gió đầu mùa', 'Nắng trong vườn', 'Sợi tóc'; tiểu thuyết 'Ngày mới'; tiểu luận và phê bình 'Theo dòng'; tùy bút 'Hà Nội băm sáu phố phường'.

Tác phẩm 'Hai đứa trẻ' là một truyện ngắn đặc sắc của Thạch Lam, in trong tập 'Nắng trong vườn' (1938). Như nhiều truyện khác, 'Hai đứa trẻ' kết hợp hiện thực và trữ tình lãng mạn. Tác phẩm thể hiện niềm thương cảm, xót thương vô hạn với những người nghèo, khao khát sự đổi thay trong cuộc sống. Đồng thời, nó là minh chứng cho tài năng viết truyện ngắn của Thạch Lam. Truyện có cốt truyện đơn giản, nhưng chứa đựng nhiều chi tiết ngỡ như vụn vặt, vô nghĩa, thực tế là sự chọn lọc và sắp xếp chặt chẽ để diễn đạt tâm trạng nhân vật.

Chuyến tàu đêm, một biểu tượng trong truyện, làm bừng sáng kí ức tuổi thơ của Liên. Mặc dù đêm đen và phố huyện buồn tẻ, nhưng tàu mang theo hy vọng và ước mơ, làm thay đổi cảm nhận về cuộc sống hiện tại. Chuyến tàu không chỉ là kí ức mất mát, mà còn là hình ảnh của một tương lai tươi sáng. Cảnh Liên thao thức đợi tàu là hình ảnh đầy nỗ lực và mơ mộng, muốn thoát khỏi hiện tại buồn tẻ. Cùng với đó, tàu đêm là 'nhãn tự' của bài thơ trữ tình đầy cảm xúc của Thạch Lam.

Thạch Lam, một tên tuổi lẫy lừng trong Văn học Lãng mạn thập niên 1930-1945, là một cây bút nổi tiếng của Tự lực văn đoàn. Trái ngược với nhóm đồng môn, văn chương của Thạch Lam không rơi vào thế giới hư cấu mà tập trung mô tả những hình ảnh nhẹ nhàng, chất đời và lãng mạn. Trong số các tác phẩm của ông, truyện ngắn “Hai đứa trẻ” nổi bật với câu chuyện về cảnh đợi tàu của chị em Liên tại phố huyện Hà Nội thời kỳ trước Cách Mạng. Cốt truyện đơn giản nhưng ẩn chứa nhiều tư duy sâu sắc, đặc biệt trong bức tranh cảnh chờ đợi tàu của hai chị em Liên.

Truyện mở đầu bằng hình ảnh tiếng trống thu, khi hoàng hôn buông xuống và ánh đèn lên. Cuộc sống dần hiện hữu trong nền đêm, khiến phố huyện trở nên hoang sơ và ảm đạm. Liên và những người dân khác nhìn ngắm phố huyện, nơi trái tim họ đong đầy suy nghĩ. Trong niềm nhớ về Hà Nội qua gánh phở của bác Siêu, tàu sắp đến. Trước khi tàu xuất hiện, mặc dù mệt mỏi, nhưng Liên và người dân vẫn ngắc ngoải, mong đợi điều gì đó. Liên cảm thấy “tâm hồn yên bình.” Bình yên và tĩnh lặng trong khung cảnh đêm về.

Khi tàu đến, “ngọn lửa xanh biếc như trời” tỏa sáng từ xa, tiếng còi xe lửa vang lên trong đêm, kéo theo làn khói trắng bừng sáng đằng xa. Tàu đến gần, ánh sáng rực rỡ làm toả rạng một vùng đất. Ánh sáng của “Ngọn đèn ghi” chiếu xuống đường, làm bừng lên con người và cảnh đồng. Âm thanh của tiếng ghi tàu mạnh mẽ, tiếng xe rít vào ghi, kèm theo khói bồng bềnh trắng xa xa.

Đoàn tàu mang theo ánh sáng rực rỡ và âm thanh sống động, làm tươi sáng mọi góc phố huyện. Không chỉ là ánh sáng, tàu còn mang theo âm thanh rộn ràng, khác biệt hoàn toàn so với tiếng muỗi râm ran trong đồng xa hay tiếng ếch nhái. Bằng lời miêu tả tinh tế, Thạch Lam đã tạo nên hai thế giới đối lập, để làm nổi bật những điều tốt đẹp nhất.

Nhưng rồi đoàn tàu vụt qua, để lại nhiều tiếc nuối. Tàu đi mang theo cả một thế giới rực rỡ, đầy sôi động. Liên cảm nhận sự trống trải về cả âm thanh và con người khi tàu đi qua. Có vẻ như em đã quen với đây từ lâu, ghi nhớ từng khoảnh khắc. Đoàn tàu đi qua để lại sự yên bình. Đoàn tàu đi qua cũng là lúc khiến cho Liên mơ tưởng về Hà Nội, nhớ về những ký ức hạnh phúc và mơ ước về tương lai.

Thạch Lam, thông qua những câu văn ngắn, liên hoàn, diễn đạt một cách sống động tâm trạng đầy xúc cảm, kết hợp sự đau đớn và hy vọng của nhân vật Liên. Em cảm nhận mình “sống giữa bao sự xa xôi”. Kết thúc truyện để lại trong độc giả nhiều cảm xúc. Đoàn tàu mang đến ánh sáng, âm thanh, ước mơ và khát vọng. Nhưng nó thuộc về một thế giới khác, không phải của Liên, An hay những con người nơi phố huyện. Nhưng đoàn tàu đi qua làm cho những người dân đây mơ ước, khát khao một tương lai dù mơ hồ. Họ không từ bỏ. Hàng ngày họ thức dậy, đợi chờ đoàn tàu, ước mơ về một điều gì đó xa xôi. Ước mơ ấy không bao giờ mất, chỉ đang chờ đợi thời cơ bùng cháy.

“Hai đứa trẻ” của Thạch Lam sống động hóa thế giới tâm hồn của những con người chia sẻ khó khăn trong xã hội cũ, thời kỳ trước Cách Mạng. Hình ảnh đoàn tàu chỉ xuất hiện thoáng qua, nhưng để lại ánh sáng, âm thanh, ước mơ và khát vọng. Như một niềm an ủi, một mơ ước vẫn tồn tại, một chút ánh sáng cho cuộc sống u tối của những số phận bất hạnh, hẩm hiu. Đoàn tàu đi qua, nhưng tình yêu thương và hy vọng của Thạch Lam dành cho nhân vật vẫn ấm áp và trường tồn.

“Trong nhóm Tự lực văn đoàn, Hoàng Đạo là triết gia, Nhất Linh là người hành động, Khái Hưng đập phá vào lối sống cũ để tiến tới một cuộc sống mới… và Thạch Lam, người yêu thương đồng bào, xót xa từ tâm can tỳ.” Phong cách văn của Thạch Lam nhẹ nhàng nhưng đậm chất thực tế. Ông yêu thương đồng bào mặc cho những hoàn cảnh khó khăn, và nhân vật trong truyện “Hai đứa trẻ” là minh chứng cho điều đó.

Liên và An trước đây sống ở Hà Nội, nơi sôi động, đầy ắp những điều mới mẻ. Nhưng sau khi cha Liên mất việc, gia đình họ phải chuyển về quê, nơi khác biệt hoàn toàn. Cuộc sống ở phố huyện nghèo nàn, tĩnh lặng và buồn bã. Liên, với tâm hồn nhạy cảm, luôn mang theo nỗi buồn sâu đậm.

Mỗi đêm, khi mọi người đều mong muốn nghỉ ngơi, Liên và An lại thức dậy đợi tàu từ Hà Nội chạy qua. Dù đã “buồn ngủ ríu cả mắt,” An vẫn nhắc Liên “Tàu đến chị đánh thức em nhé.” Liên quạt cho em và đắm chìm trong thiên nhiên. Cô quan sát những điều tinh tế, nhận biết âm thanh và ánh sáng, và cảm nhận tâm trạng của những người xung quanh.

Tại sao họ lại đợi tàu? Không phải để bán hàng, nhưng An và Liên thức dậy vì điều khác. Họ chờ đợi chuyến tàu cuối cùng của đêm, nơi “người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hàng ngày của họ.” Đó là chuyến tàu của hy vọng tương lai, mang đến điều mới lạ cho cuộc sống khó khăn của họ.

Chuyến tàu cũng giúp Liên hồi tưởng về Hà Nội xưa, nơi có những kí ức hạnh phúc. Ánh sáng và âm thanh của đoàn tàu là niềm hy vọng cho một cuộc sống mới. Thạch Lam thông qua câu chuyện này đã khéo léo thể hiện khao khát sống, ước mơ của những người nghèo, và tình yêu thương đối với quê hương.

Với tác phẩm “Hai đứa trẻ,” Thạch Lam đã tạo nên một bức tranh chân thực về cuộc sống, niềm tin và hy vọng trong tâm hồn con người.

“Những câu chuyện của Thạch Lam giống như những bài thơ trữ tình, với giọng điệu điềm đạm nhưng đong đầy tình cảm, sự chân thành và tinh tế đối diện với những biến động của cảnh vật và con người”. Điều này thực sự đúng, những đoạn văn của Thạch Lam không chú trọng vào những sự kiện bất thường mà thay vào đó là sự đào sâu vào nội tâm của con người. Cảnh đợi tàu của hai chị em Liên và An đã được tác giả lặp lại những biến đổi tinh tế nhất trong tâm trạng của họ.

Liên và An là những đứa trẻ từng sống trong thành phố, nhưng do gia đình khó khăn nên họ phải chuyển về phố huyện nghèo. Mặc dù còn nhỏ tuổi, nhưng cả Liên và An đều tham gia vào việc nuôi sống gia đình bằng cách quản lý một cửa hàng nhỏ tại chợ. Xung quanh Liên là những câu chuyện về cuộc sống khó khăn, đầy đau đớn như chị Tí cùng đứa con phải đối mặt với cuộc sống khốn khó, và gia đình của bác xẩm góp phần bằng những giai điệu của đàn trong sự yên bình,… Cuộc sống ở đây có vẻ nhàm chán, tẻ nhạt, nhưng những con người nơi này vẫn giữ nguyên hướng về một tương lai tươi sáng: “Dù trong bóng tối, họ vẫn mong đợi một điều gì đó sáng sủa để làm cho cuộc sống nghèo khó hàng ngày của họ trở nên tươi đẹp”.

Mỗi đêm đều như vậy, dù có buồn ngủ nhưng cả Liên và An đều thức để đợi sự kiện cuối cùng của đêm, đó là đoàn tàu khuya từ Hà Nội đi qua. Tại sao những đứa trẻ ngây thơ lại phải cố gắng đợi tàu đi qua mới có thể ngủ? Có thể họ nghe lời dặn của mẹ? Có phải họ giữ lại để bán thêm kẹo, bánh cho những người qua đường. Nhưng không, “Liên và em thức đêm không chỉ vì những lý do đó, mà vì muốn nhìn thấy chuyến tàu làm điều cuối cùng của đêm khuya”. Trong thời gian chờ đợi, nơi đó chứa đựng những khát khao, ước mong cháy bỏng của những trái tim trẻ thơ non nớt. Vì vậy, trước khi đi ngủ, An đã nhắc nhở chị: “Khi tàu đến, chị hãy đánh thức em” khát khao của họ là vô thức nhưng cũng mạnh mẽ. Khi đoàn tàu đi qua, nó mang lại một thế giới mới, thế giới của âm thanh và ánh sáng tươi sáng.

Trong khoảnh khắc chờ đợi, chị Liên hòa mình vào vũ trụ để trải nghiệm toàn bộ vẻ đẹp của thiên nhiên khi đêm buông xuống. Qua kẽ lá bàng, “ngàn vì sao vẫn lung linh” trên bầu trời, những bông hoa bàng nhỏ nhẹ nhàng rơi trên đôi vai chị. Tâm hồn Liên bị cuốn theo những cảm xúc mơ hồ và bâng khuâng. Tiếng trống cầm canh ở huyện vang lên cùng với lời thông báo của bác Siêu: “Đèn ghi đã xuất hiện rồi” làm tan biến sự yên bình của đêm, để chuẩn bị cho sự kiện cuối cùng của đêm – chiếc tàu từ Hà Nội xuất hiện từ từ. Ban đầu là ngọn lửa xanh biếc như bóng ma, sau đó là làn khói trắng nổi lên từ xa. Liên gọi An dậy và cả hai chị em chăm chú quan sát từng động tác của chiếc tàu. Tiếng Liên gọi An: “Dậy đi An. Tàu đến rồi” câu nói không chỉ là để gọi An dậy mà còn chứa đựng sự phấn khích, như một tiếng hò reo, thúc đẩy An dậy để cùng nhau chiêm ngưỡng khoảnh khắc đoàn tàu vụt qua.

Khi chiếc tàu đến, lòng của hai chị em tràn đầy niềm vui, hạnh phúc một cách kỳ lạ, dù chỉ là thoáng qua nhưng cũng đủ để hai tâm hồn tinh tế ấy bắt gặp toàn bộ cảnh vật, sự kiện đang diễn ra trên tàu: “Những chiếc toa sáng bừng, chiếu sáng cả xuống đường. Liên chỉ thấy những toa hạng trên, sang trọng và lố bịch với những người, cả đồng và vàng lấp lánh, và các cửa kính sáng”. Chiếc tàu chỉ còn lại một chấm đỏ nhỏ, rồi khuất sau những cây tre. An bé có vẻ ngây thơ nhưng cũng đã nhận ra rằng tàu hôm nay không đông như mọi khi. Trong khi đó, Liên cảm nhận sự thưa thớt và mờ nhạt hơn của đoàn tàu: “Chuyến tàu đêm nay không đông như thường, thưa thớt và có vẻ kém sáng hơn”. Mặc dù đoàn tàu hôm nay có vẻ kém sáng hơn, ít người hơn so với những lần trước, nhưng nó vẫn từ Hà Nội về, mang theo một thế giới hoàn toàn khác biệt đối với Liên, một thế giới của ánh sáng, niềm vui và hạnh phúc. Trái tim của cô bé đang tràn ngập niềm vui, sự hạnh phúc khó diễn đạt khi được tái hiện những kí ức về những ngày thơ bé khi cô được thưởng thức những cốc nước lạnh màu xanh đỏ tươi, và kỷ niệm về Hà Nội sáng lấp lánh.

Mỗi đêm, Liên và An đều đợi tàu, dù có buồn ngủ đến nỗi mắt nhắm dậy, họ vẫn chờ đến khi đoàn tàu đi qua mới chịu đi ngủ. Hành động này không phải là ngẫu nhiên và vô nghĩa mà dường như là một nhu cầu, một yêu cầu quan trọng đối với Liên và An. Đằng sau đó là những ước mơ, khát khao về một cuộc sống mới, đẹp đẽ và hạnh phúc hơn. Hình ảnh đoàn tàu vụt qua không chỉ để lại ấn tượng ngẫu nhiên, mà còn chứa đựng những mong ước mãnh liệt của những đứa trẻ, đó là mong ước thay đổi cuộc sống. Tại sao lại đặt mong ước đó vào hai nhân vật Liên và An thay vì chị Tí, bác Siêu, ...? Bởi vì họ là những đứa trẻ, mầm non, là tương lai của cuộc sống. Vì vậy, mong ước thay đổi cuộc sống được tập trung thể hiện qua hai nhân vật sẽ trở nên ý nghĩa hơn, giàu ý nghĩa hơn.

Đồng thời, qua cảnh đợi tàu, Thạch Lam cũng thể hiện tình cảm đồng cảm đối với những số phận của những người nhỏ bé, bất hạnh, sống mòn mỏi với cuộc sống đau đớn, đồng thời tôn trọng, chăm sóc những ước mơ đẹp đẽ của Liên và An cụ thể, cũng như của những người dân ở phố huyện nói chung. Thông qua khung cảnh đợi tàu, Thạch Lam gửi đến lời kêu gọi đổi đời, tạo ra một môi trường sống tốt đẹp hơn, biến nó thành một nơi dễ sống hơn cho những đứa trẻ hạnh phúc.

Với nghệ thuật miêu tả tâm lý và cảnh vật tài tình, bức tranh của đoàn tàu kết hợp với tác phẩm để lại dư vị, in sâu trong tâm trí người đọc. Đóng sách, người đọc không khỏi cảm thấy xúc động trước số phận của những người sống trong khó khăn tại phố huyện. Nhưng đồng thời, cũng hiểu rằng cần trân trọng, chăm sóc những ký ức của họ về tuổi thơ ấm áp trước đây. Việc chờ đợi đoàn tàu đi qua là cách họ thể hiện khát khao, ước mơ về một cuộc sống mới, một cuộc sống hạnh phúc hơn. Thạch Lam thông qua cảnh đợi tàu đã tạo ra một thông điệp sâu sắc, gợi nhắc về sự thay đổi, làm đẹp cuộc sống và biến nó thành một môi trường sống tốt đẹp hơn cho những đứa trẻ hạnh phúc.

Hai đứa trẻ, một tuyệt tác của phong cách Thạch Lam, mang đến cái nhìn tinh tế, sâu sắc về cuộc sống. Nhà văn đã với trí tưởng tượng phong phú và nhạy bén, kể lên những vấn đề thiết thực của con người và xã hội từ những câu chuyện nhỏ nhất. Chuyến tàu đêm, trong tác phẩm, trở thành biểu tượng của hy vọng và khát khao, làm nổi bật nỗi thẹn thùng trong cuộc sống hằng ngày. Liên và An, trong sự chờ đợi đêm đêm, trở thành hình ảnh đầy xúc động, tạo nên một kiệt tác văn học sâu sắc với thông điệp nhân văn và lý tưởng.

Nhà văn Thạch Lam từng chia sẻ: 'Cái đẹp ẩn sau vũ trụ, hiện diện khắp nơi trong hẻm ngõ, tìm thấy trong những vật dụng bình thường. Nhiệm vụ của nhà văn là khám phá vẻ đẹp tinh tế và che giấu của thế giới xung quanh'. Sự mong đợi tìm kiếm những vẻ đẹp tiềm ẩn khắp nơi trong con người, vật thường, và sự kiện bình thường như thế đã thêm sức mạnh cho sự sáng tạo nghệ thuật của nhà văn, giúp ông tạo ra tác phẩm nổi bật như Hai đứa trẻ, một tác phẩm văn xuôi xuất sắc của văn học Việt Nam trước cách mạng. Đặc biệt, cảnh chờ đợi chuyến tàu đêm của hai chị em Liên là nơi ghi lại những ý tưởng nghệ thuật sâu sắc và tiến bộ của Thạch Lam, với bút pháp nhân đạo, trữ tình.

Chuyến tàu đêm chủ yếu được thể hiện qua góc nhìn và cảm nhận của Liên. Trong câu chuyện, Thạch Lam đã tinh tế chọn những chi tiết rất nhỏ, nhưng ý nghĩa lớn, để thể hiện mong đợi của Liên về chuyến tàu đêm. Mặc dù đã khuya, 'An và Liên đã buồn ngủ đến ríu cả mắt', nhưng hai chị em vẫn thức tỉnh để đợi chuyến tàu cuối cùng của đêm. Liên đối mặt với thực tế khó khăn, không phải để kiếm thêm chút thu nhập như mẹ Liên dặn, mà để chờ đợi chuyến tàu quan trọng. Sự mong đợi mạnh mẽ của Liên đối với chuyến tàu kết nối chặt chẽ với nhận thức sâu sắc của Liên về cuộc sống khó khăn, nghèo đói và tăm tối trong làng quê, đồng thời thông qua chuyến tàu đêm, Liên nhận ra một thế giới hoàn toàn khác so với nơi cô và An sống. Tâm trạng của Liên được mô tả tinh tế, từ mong đợi hồi xa khi tàu chưa đến, hồi hộp vui sướng khi tàu đến, đến cảm giác buồn bã và thất vọng khi tàu đi xa.

Chuyến tàu được thể hiện qua cảm nhận của Liên từ xa đến gần, rồi lại đi xa mãi, với âm thanh, ánh sáng và cuộc sống trên tàu. Ánh sáng từ xa, bác Siêu nhận ra và hứng khởi reo lên 'Đèn ghi đã ra kia rồi', làm xao lạc tâm hồn của Liên. Trong tầm mắt của cô, ánh sáng như 'ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất như ma trơi', quyến rũ và mời gọi tâm hồn trẻ trung của hai chị em Liên. Khi tàu đến gần hơn, ánh sáng trên tàu trở nên rực rỡ, lộng lẫy và tươi tắn, 'các toa đèn sáng trưng, chiếu cả xuống đường', 'đồng và kền lấp lánh', 'các cửa kính sáng'. Tất cả những điều này làm nổi bật ánh sáng mạnh mẽ so với bóng tối tại làng quê, nơi ánh sáng từ đèn dầu của chị Tí, bếp lửa của bác Siêu, và ánh đom đóm không thể so sánh.

Tuy nhiên, ánh sáng trên tàu chỉ thoáng qua, để lại niềm hối tiếc và bóng tối tận cùng. Hình ảnh 'đốm than đỏ bay tung trên đường sắt', 'hai chị em còn cố trông theo cái chấm nhỏ của ngọn đèn xanh treo trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất theo rặng tre' là những chi tiết đầy ấn tượng, là ánh nhìn đầy nuối tiếc của đứa trẻ muốn giữ lại và theo đuổi con tàu đêm, rời xa làng quê nghèo nàn.

Chuyến tàu đêm không chỉ hiện lên qua âm thanh và ánh sáng, mà còn qua cuộc sống trên tàu, được Liên mô tả một cách tinh tế. Liên chủ yếu chú ý đến những khoang hạng sang, bởi chỉ có cuộc sống đó mới khác biệt, giàu có, lộng lẫy, và tươi sáng như những ước mơ của Liên, không giống với cuộc sống tối tăm và nghèo nàn tại làng quê.

Đối với mọi khía cạnh, từ âm thanh, ánh sáng đến cuộc sống trên tàu, thế giới mà con tàu mang lại hoàn toàn khác biệt so với làng quê. Do đó, chuyến tàu đêm trở thành khát khao và hy vọng của Liên cũng như những người dân khác. Không chỉ khác biệt với làng quê, chuyến tàu đêm còn khác biệt so với chính nó trong những đêm trước đó. 'Chuyến tàu đêm nay không đông như thường, ít người và có vẻ tối tăm hơn', làm nổi lên nỗi buồn và thất vọng, nhưng vẫn không làm mất đi lòng mong đợi mạnh mẽ của Liên. Liên vẫn kiên nhẫn đắm chìm trong mơ ước, 'nhưng họ ở Hà Nội về', đưa Liên đến những ký ức về một 'Hà Nội xa xăm, sáng rực, hạnh phúc và náo nhiệt'. Thêm vào đó, điều chính của những khát khao mong đợi không chỉ là 'con tàu mang theo một chút thế giới khác', con tàu chính là đại diện của thế giới đó, và Hà Nội chính là hình ảnh cụ thể của thế giới ấy.

Niềm khao khát mong đợi chuyến tàu đêm cũng là niềm hy vọng về một thế giới khác biệt so với thế giới mà họ đang sống, là niềm khao khát về một cuộc sống tươi đẹp, đầy đủ, đưa Liên và An ra khỏi cuộc sống khốn khổ và chán nản trong làng quê, nơi mà ngày càng trở nên hụt hẫng với những ngày tàn, chợ tàn và những đời người tàn. Điều này là mong muốn thay đổi cuộc sống, ngay cả khi ước mơ có thể là mơ hồ, nhưng lại sâu sắc, thiết tha và mãnh liệt, đặc biệt trong giai đoạn tháng tám, khi ám ảnh hầu hết các nhà văn lúc bấy giờ.

Tuy nhiên, qua cảm nhận của Liên, con tàu chạy quá nhanh, đưa đi mọi ánh sáng rực rỡ, âm thanh hối hả, cuộc sống tốt đẹp, để lại Liên trong bóng tối, trong sự yên bình, trong nghèo đói và khó khăn của làng quê. Con tàu trở thành biểu tượng của những giấc mơ tan vỡ, nỗi thất vọng xuất phát từ một ước mơ mong manh, khó có thể biến thành hiện thực. Chuyến tàu đi qua, để lại một làng quê yên lặng, thậm chí còn tối tăm hơn, để lại trong tâm hồn của Liên những khoảnh trống mơ hồ. Từ đó, nhà văn Thạch Lam muốn gửi đến độc giả thông điệp ý nghĩa rằng để có một cuộc sống tươi đẹp, sung túc, không chỉ cần khao khát và mong đợi, mà còn cần có hành động thực tế, nỗ lực thay đổi cuộc sống. Nếu không, ước mơ, dù có đẹp đến đâu, cũng chỉ là một ảo tưởng.'

Hai đứa trẻ là một trong những tác phẩm xuất sắc và đặc sắc nhất của Thạch Lam. Đây là một truyện ngắn trữ tình đặc sắc. Không có sự sắp đặt trong câu chuyện. Nhân vật là những tâm hồn trữ tình. Mọi diễn biến của câu chuyện xoay quanh cảm xúc của cô gái tên Liên, nhân vật chính của tác phẩm. Thạch Lam tạo hình nhân vật của mình theo cách riêng; không chú trọng vào tư duy sâu sắc, thường chỉ làm hiện lên những cảm xúc, những niềm vui buồn nào đó. Họ thường ngồi yên lặng lắng nghe tiếng đập thầm của trái tim, ít phân tích học thuật đề xuất lý thuyết như thường thấy ở nhân vật Nam Cao.

Nhưng phía sau thế giới của nhân vật với những tâm trạng như vậy, dường như có một nhân vật khác nho nhỏ, người kể chuyện. Nhân vật này giàu suy nghĩ, thường diễn đạt bằng một giọng điệu nhẹ nhàng nhưng chứa đựng những ý nghĩ nhân đạo sâu sắc. Tác phẩm tự nó được chia thành ba phần: Phần một: Tâm trạng của Liên trước cảnh chiều muộn ở phố huyện.

Phần hai: Tâm trạng của Liên trước cảnh đêm tối ở phố huyện. Phần ba: Tâm trạng chị em Liên khao khát được thấy chuyến tàu đi qua phố huyện. Chính ở phần ba này, chủ đề của tác phẩm được bày tỏ một cách sâu sắc và thấm thiết. Chủ đề ấy chính là câu trả lời cho câu hỏi: 'Tại sao chị em Liên mỗi đêm đều cố thức để được nhìn thấy chuyến tàu qua?'.

Nhưng tác phẩm văn học là một dạng chỉnh thức. Để giải đáp câu hỏi này, nhất thiết phải liên kết phần ba với phần một, phần hai của câu chuyện. Ba phần này gắn kết với nhau theo lý thuyết tâm trạng của nhân vật Liên để cuối cùng đặc biệt hóa ý nghĩa của câu chuyện ở đoạn kết thúc. Phần một thể hiện tâm trạng buồn bã của Liên trước cảnh tượng đổ nát của cảnh thiên nhiên và cuộc sống nơi phố huyện khi chiều muộn buông xuống. Tâm trạng này tác giả đã thể hiện rõ trong đoạn văn: 'Liên ngồi im bên mấy viên gạch sơn đen; đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và nỗi buồn của buổi chiều quê thấm vào tâm hồn ngây thơ của chị; Liên không hiểu sao, nhưng chị cảm thấy trái tim buồn man mác trước cái giờ khắc của bình minh'

Bình minh đầu tiên được báo trước bằng âm thanh của trống thu không như mời gọi buổi chiều về. Phía tây, mặc dù đỏ rực như lửa cháy nhưng chỉ là sự hồng rực của 'hòn than sắp tán'. Bóng tối lan tỏa, lan tỏa... Nhìn xuống mặt đất là cảnh chợ hoang tàn, không có niềm vui bằng lúc chợ đông đúc, nhưng cũng không có gì đau lòng hơn cảnh chợ hoang tàn.

Không có tiếng ồn náo từ làng xa vắng chợ buổi chiều. Dòng thơ trong bài Tràng giang của Huy Cận thực sự buồn. Buồn vì mọi người đều về hết, tiếng ồn náo nhiệt độ cũng chấm dứt. Sự sống như tiêu vụ Cảnh nghèo hiển nhiên không được che giấu ở những mảnh rác bỏ lại, hoặc những đứa trẻ nhà nghèo lom khom nhặt nhạnh những đồ vụng trộm có thể sử dụng từ những người bán hàng để lại...

Những nhân vật quen thuộc với chị em Liên nơi phố huyện cũng thể hiện điều tương tự, đều là những cuộc sống hoang tàn: hàng nước lèo của chị Tí thì không có khách ('Ôi chao, mỗi khi có phiên là bán chẳng ăn thua gì'), cửa hàng của chị em Liên cũng vậy ('Hôm nay là ngày phiên mà bán ỉa chẳng ăn thua gì'). Hình ảnh của ông Thi điên lảo đảo bước đi càng làm nổi bật một khung cảnh tình cảm bế tắc: 'Ông đi theo chiều dọc bóng tối, tiếng cười hiên ngang nhỏ dần về phía làng'. Phần hai thể hiện tâm trạng buồn bã và chán chường của Liên trước những cuộc sống u ám xoay quanh đơn điệu của những cư dân ở phố huyện.

Tất cả đều diễn ra như mọi đêm, như hàng trăm đêm trước đó. Đường phố và các ngõ đầy ắp bóng tối. Những ngôi nhà đã đóng cửa im lặng, chỉ có một vài cửa hàng còn tỏa sáng, phát ra một chút ánh sáng. Phía sau cửa hàng nước của chị Tí là quán phở Siêu mà chị em Liên đã biết chắc ngay khi còn xa như một chấm vàng nhỏ và lấp lánh 'lơ lửng trong đêm tối, biến mất và rồi lại xuất hiện rõ ràng. Rồi đến gia đình ông Xẩm với chiếc xo chắc chắn và thằng con trai đang nằm nhặt nhạnh những thứ rác bẩn chôn trong cát. Đó là những cuộc sống không bao giờ biết đến hạnh phúc. Hiện tại là khổ đau, tương lai là mịt mù. Sự tồn tại của họ dường như chỉ là để chờ đợi lạc quan điều gì đó không bao giờ xảy đến: 'Những người ở trong bóng tối mong đợi điều gì đó tươi sáng cho cuộc sống nghèo nàn hàng ngày.

Điều quan trọng nhất ở đoạn này là hình ảnh của những cuộc sống u ám. Điều đáng chú ý ở đây là tình cảnh u ám lại được mô tả thông qua ánh sáng, ánh sáng nhỏ lẻ của đèn trong cửa hàng nước của chị Tí, trước sự chống đối yếu ớt trước 'vũ trụ sâu rộng bao la' phủ lên phố huyện nghèo; không phải ngẫu nhiên mà câu chuyện ngắn chỉ có một số trang và hình ảnh đèn cửa hàng nước của chị Tí được đề cập đến bảy lần. Đó trở thành biểu tượng của những cuộc sống đen tối, không ổn định của những cư dân nghèo bị chôn vùi trong cuộc sống vô danh, vô nghĩa trong xã hội này.

Phần ba, qua tình hình tâm trạng của Liên, tác giả muốn chia sẻ điều gì với độc giả? Lời tuyên bố của Thạch Lam, như đã nói, luôn thầm kín, dịu dàng nhưng mãi mãi thấm sâu trong tâm trí của người đọc: đó là giọng nói đầy thương cảm với những cuộc sống nhỏ bé, khó khăn, sống quanh quẩn bế tắc, không hạnh phúc, không tương lai, những người như bị chôn vùi trong cuộc sống vô danh, vô nghĩa trong xã hội cũ. Trong xã hội này có bao nhiêu người phải sống như vậy: không bao giờ biết đến ánh sáng và niềm hạnh phúc. Ngay cả trong giấc mơ cũng không biết ước mơ gì ngoài một chuyến tàu đêm đi qua một phố huyện tiêu điều và chấp nhận cuộc sống đen tối của họ.

Đây là một khía cạnh mới của chủ nghĩa nhân đạo trong văn học Việt Nam từ khoảng thập kỷ 1930 - 1945, khi xuất hiện những tác giả tỉnh táo về ý thức cá nhân, về ý nghĩa của sự tồn tại của từng cá nhân trên thế giới. Họ rất nhạy cảm đối với số phận của những con người, không biết hạnh phúc là gì, những cuộc sống bất hạnh, quanh co trong bóng tối.

Tuổi thơ là khoảnh khắc đong đầy kỷ niệm, những ngày chờ đợi hạnh phúc. Ai cũng từng chờ đợi những ngày hè vui nhộn, những đêm giao thừa tràn đầy bất ngờ, hoặc đơn giản chỉ là mong đợi những viên kẹo mỗi khi bà về từ chợ. Chờ đợi là điều khiến chúng ta hiểu rõ sự hồi hộp, niềm vui, và hy vọng của chị em Liên trong truyện ngắn 'Hai đứa trẻ'. Thạch Lam đã khéo léo gửi gắm những kí ức về niềm vui buồn của tuổi thơ và những khát vọng đời thường của con người vào cảnh đợi đò tàu vượt qua những con phố nghèo của chị em Liên.

Bức tranh mở đầu bằng âm thanh của tiếng trống thu không và cảnh tượng chiều dần buông của một phố huyện nhỏ. Hình ảnh này tạo nên một không gian chật chội, nhỏ bé với những người dân đơn độc và cơ cực. Hai chị em Liên và An ngồi bên gian hàng tạp hóa nhỏ trông coi hàng thay mẹ. Mỗi chiều buông xuống, tiếng ếch kêu buồn, tiếng muỗi vo ve âm ỉ. Âm thanh ít ỏi ấy lại thấm đẫm vào bóng tối đêm dày đặc. Bóng tối mỗi lúc mỗi trùm lên mọi nẻo, mịt mù làm 'đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm vào tâm hồn ngây thơ.' Phố huyện nghèo bỗng nhiên thu nhỏ lại bên gian hàng nước của chị Tí, ngọn đèn thưa thớt và bếp lửa của bác Siêu không đủ sức xua đi phần nào bóng tối bao trùm.

Chị em Liên ngồi đó, thu hẹp và mở đôi mắt nhỏ bé để chờ đợi con đò tàu Hà Nội. Hà Nội, nơi mà chị em Liên từng có cuộc sống sung túc với ba mẹ. Cảnh 'vùng sáng rực và lấp lánh' trong kí ức của hai chị em như được chạm khắc bằng vàng, thực tế mà ảo diệu. Hà Nội đẹp và yên bình, không giống cuộc sống u tối bên những người dân nghèo đang sống. Sự cơ cực, đời sống khó khăn hàng ngày khiến họ, những con người từng hy vọng trở thành những bóng tối bị che lấp bởi đêm đen.

Liên có lẽ may mắn hơn chị Tí, bác Xẩm, bác Siêu vì em giữ lại kí ức tươi đẹp về vùng sáng để nhớ và mơ mộng. Nhưng đồng thời, điều đó cũng mang lại cho em nỗi buồn lặng lẽ. Khi con người biết đến hạnh phúc và niềm vui, cảm giác buồn tẻ trở nên nặng nề hơn một người chưa từng biết đến niềm vui. Tâm hồn nhạy cảm và thơ ngây của hai đứa trẻ là lý do họ mơ mộng và khao khát. Liên và An chờ đợi không phải để bán hàng hoặc nhận quà từ người thân. Điều họ chờ đợi là ánh sáng của Hà Nội trên đoàn tàu, đó là quá khứ vui vẻ và là tuổi thơ mà họ nên có. Đối với họ, đoàn tàu chưa đến có nghĩa là ngày mới chưa kết thúc.

An khác biệt với chị mình vì An là cậu bé ngây thơ, chỉ có sự háo hức mà không mất đi dù đêm đã khuya. An thường xuyên nhắc nhở chị dậy khi tàu đến và 'An nhỏm dậy, lấy tay dụi mắt cho tỉnh hơn' đã thể hiện sự trưởng thành sớm, phải xa lìa cuộc sống êm đềm ở thành phố. An không giống những đứa trẻ hay gặp khó khăn khi được gọi dậy vào buổi sáng. Đối với An, đoàn tàu quan trọng hơn cả giấc ngủ. Niềm đam mê lớn lao mới đủ để khiến một đứa trẻ chờ đợi bằng cả niềm hy vọng. Thạch Lam đã thành công khi hiểu rõ tâm lý của hai chị em An và Liên, chứng minh bản thân là người tinh tế và nhạy cảm, đồng thời nắm vững tâm trạng và tính cách của trẻ em.

Tín hiệu đầu tiên khiến Liên nhận ra đoàn tàu không phải là tiếng đèn hay âm thanh máy xe mà là 'ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất như ma trơi'. Ngọn lửa sáng là ánh sáng mà Liên mong đợi, chờ đợi. Cuối cùng, sự chờ đợi đã được đền đáp, hai chị em tập trung mọi giác quan để nghe, nhìn, và cảm nhận đoàn tàu tiến về phía họ. Đoàn tàu phản ánh tình cảm của những con người ở phố huyện, nấn náu, chậm rãi. Tình cảm của con tàu hay tấm lòng của nhà văn đã đưa ứng cử viên này về đích với tình thương. Đoàn tàu xuất hiện, 'các toa đèn sáng trưng, chiếu sáng cả xuống đường. Liên chỉ thoáng thấy những toa hạng trên sang trọng, lố nhố những người đồng và kền lấp lánh.' Trừ ánh sáng của đèn dầu và bếp lửa ở đầu truyện, ánh sáng rực rỡ xuất hiện khi đoàn tàu xuất hiện.

Trong phút chốc, cả phố huyện không chỉ trở nên sáng đẹp hơn mà còn nhộn nhịp bởi âm thanh vui vẻ từ toa tàu, 'tiếng còi rít lên, tiếng hành khách ồn ào'. Âm thanh nhộn nhịp này khác hẳn với cuộc sống yên bình và đơn điệu của xóm nghèo. 'Những người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống khó khăn của họ.' Khi con tàu khuất dần sau rặng tre, chỉ còn lại những chấm sáng nhỏ, cũng là lúc một ngày khép lại. Những kỷ niệm, những nỗi tiếc nuối và những ước vọng đều theo ánh sáng ấy mà ra đi.

Thạch Lam đã thành công khi diễn đạt tâm trạng của hai đứa trẻ thông qua cảnh chờ đợi chuyến tàu đêm. Sự kết hợp giữa giọng văn nhẹ nhàng và chất thơ tuyệt vời của ông đã tạo nên một bức tranh về chị em Liên và những con người bé nhỏ trong bóng tối của phố huyện. Hình ảnh của con tàu mang đến ánh sáng Hà Nội như một trái tim ý thức, ông muốn chia sẻ niềm hy vọng cho những cuộc sống lẻ loi, bị bỏ rơi. Ông muốn khuyến khích những tâm hồn uể oải bởi thời cuộc, nhắc nhở rằng không nên sợ hy vọng và chờ đợi.

Âm thanh của con tàu không chỉ là ngôn ngữ của niềm tin mà còn là đôi cánh cho những người trẻ, biến cảm xúc và ước mơ thành hiện thực. 'Hãy thắp ngọn lửa hy vọng cho mỗi cuộc đời, dù chỉ là một ngọn lửa nhỏ trong phút chốc.' Điều đáng sợ không phải là không có gì để hy vọng và chờ đợi, mà là không dám hy vọng và chờ đợi.

Dù viết trong trào lưu văn học lãng mạn, Thạch Lam đã chọn hướng đến những cuộc đời nhỏ bé, cô đơn. Qua cảnh chờ đợi con tàu đêm, ông thể hiện tư tưởng nhân văn và tấm lòng nhân đạo. Mặc dù An và Liên không còn cùng chuyến tàu đêm nữa, nhưng ở nơi nào đó trong cuộc sống, thông điệp của Thạch Lam vẫn cần thiết để động viên những cuộc sống lẻ loi, bất hạnh: 'Hãy thắp ngọn lửa hy vọng cho mỗi cuộc đời, dù chỉ là ngọn lửa nhỏ trong phút chốc.'

Thanh Lam, một tác giả xuất sắc trong làng văn ngắn Việt Nam, đặc trưng của nhóm tự lực văn đoàn nhưng lại mang đậm đặc nét riêng biệt. Văn của ông không chỉ chứa đựng nỗi buồn lãng mạn mà còn thấu hiểu sâu sắc nỗi buồn hiện thực. Truyện ngắn Hai đứa trẻ, xuất hiện trong tập Nắng trong vườn (1938), là một tác phẩm tiêu biểu của Thạch Lam, với phong cách trữ tình buồn hiện thực, đầy cảm xúc, nhẹ nhàng và thấm thía như bài thơ. Bức tranh về phố huyện và tâm trạng đợi tàu của nhân vật Liên thể hiện sự chân thực và tinh tế.

Nhìn nhận về phố huyện khi chiều muộn buông xuống, Thạch Lam mô tả cảnh phố huyện với sự hoà quyện giữa nỗi buồn và vẻ đẹp thiên nhiên. Bức tranh của ông không chỉ là sự kết hợp giữa hình ảnh êm đềm và buồn bã mà còn thể hiện sự đối lập giữa cuộc sống thị trấn nghèo khó và hình ảnh yên bình của chiều tàn. Liên, một cô gái nhỏ, chịu đựng nhiều khó khăn vì gia đình nghèo đến nỗi phải chuyển từ Hà Nội về sống ở phố huyện. Mặc dù còn nhỏ, nhưng Liên đã thể hiện sự đảm đang khi thay mẹ quản lý quán tạp hoá và chăm sóc bé An. Tính cách nhân hậu, dịu dàng và đa cảm của Liên được thể hiện qua cảnh mô tả của Thạch Lam.

Cảnh đợi tàu khuya là khoảnh khắc Liên chờ đợi với niềm hy vọng. Trong không khí buồn bã và tĩnh lặng của phố huyện, ánh sáng và âm thanh của đoàn tàu trở thành niềm vui lớn cho hai chị em. Cảnh tàu đến và đi để lại nỗi buồn tiếc, làm nổi bật niềm vui mong đợi của Liên và An. Sự chờ đợi qua từng giai đoạn của thời gian khiến cho niềm vui của họ trở nên quý giá hơn. Mọi sự chờ đợi và mong đợi đều tập trung vào những khoảnh khắc đó.

Chuyến tàu đêm không chỉ là sự kiện hàng ngày mà còn là nguồn động viên tinh thần cho hai đứa trẻ. Dù cuộc sống xung quanh họ đang chìm trong nghèo đói và tăm tối, chuyến tàu mang lại ánh sáng và hy vọng. Mỗi lần tàu đến, Liên và An đều tỏ ra hứng khởi, và khi tàu đi, họ cảm nhận niềm buồn tiếc và nỗi nhớ về ánh sáng tạm biệt. Tuy cảnh đợi chờ có vẻ đơn giản nhưng lại chứa đựng nhiều cảm xúc phức tạp, làm nổi bật sự nhạy cảm và sâu sắc của tác giả.

Bằng cách mô tả tỉ mỉ cảnh vật và tâm trạng của nhân vật, Thạch Lam đã thành công trong việc khắc họa sự chờ đợi, niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống đơn sơ. Bức tranh về hai đứa trẻ đối diện với cuộc sống khó khăn, nhưng vẫn giữ lại niềm tin và khao khát, làm cho người đọc cảm thấy đồng cảm và suy ngẫm về ý nghĩa của hy vọng và tình người trong cuộc sống.

'