Top 10 Bài viết phân tích hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng trong 'Chiếc thuyền ngoài xa' của Nguyễn Minh Châu (lớp 12) nổi bật

Nguyễn Minh Châu, nhà văn nổi tiếng với sự sáng tạo phong phú, đã luôn đau đáu trước những hiện thực của cuộc sống và đặt ra trách nhiệm của người nghệ sĩ trong việc đối diện với thực tại. “Chiếc thuyền ngoài xa” là một trong những tác phẩm xuất sắc của ông trong giai đoạn đổi mới văn học, minh chứng cho quá trình chuyển mình từ cảm hứng sử thi lãng mạn sang tư tưởng triết luận về giá trị nhân bản đời thường. Qua hai phát hiện của nhân vật Phùng, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện rõ quan điểm về mối liên hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, cũng như giữa người nghệ sĩ và nhân dân.

Phát hiện đầu tiên của Phùng là cảnh biển vào buổi sáng trong sương mù, một bức tranh tuyệt đẹp như bức họa mực tàu. Trong nhiệm vụ chụp ảnh lịch cho tết, Phùng đã đến một vùng biển, nơi anh từng chiến đấu. Sau nhiều ngày làm việc, cuối cùng Phùng cũng bắt gặp được khung cảnh tuyệt vời, với chiếc thuyền ngoài xa mà “mái thuyền mờ nhạt như hòa vào sương mù trắng, ánh sáng mặt trời nhuộm màu hồng nhạt”, trên thuyền là vài bóng người im lìm.

Trước khung cảnh tuyệt đẹp đó, Phùng đã chụp ảnh liên tục như sợ bỏ lỡ dù chỉ một khoảnh khắc. Cảnh biển hoàn hảo đã khiến trái tim người nghệ sĩ cảm thấy như bị siết chặt. Trong phút chốc, Phùng nhận ra chân lý của sự hoàn mỹ; đứng trước vẻ đẹp, tâm hồn nghệ sĩ có thể được thanh lọc, trở nên trong sáng hơn. Trong bức tranh cảnh biển với chiếc thuyền ngoài xa, Phùng đã tìm thấy cái đẹp tinh túy, và tâm hồn anh cũng trở nên trong trẻo hơn.

Nhưng phát hiện thứ hai của Phùng lại đầy nghịch lý. Trong cảnh biển lung linh, Phùng bất ngờ chứng kiến cảnh bạo lực gia đình - sự thật tàn nhẫn trong góc khuất của cuộc sống người nghèo. Một người đàn bà xấu xí, mệt mỏi bước ra từ một chiếc thuyền, cùng với một người đàn ông hung dữ, dùng bạo lực để giải tỏa nỗi đau. Người đàn ông vừa đánh đập vợ vừa gào thét “Mày chết đi cho ông nhờ, chúng mày chết đi cho ông nhờ”.

Chứng kiến cảnh bạo lực, Phùng không khỏi bàng hoàng vì không thể tưởng tượng được con người lại có thể tàn nhẫn đến vậy. Là một cựu chiến binh, Phùng không thể chịu đựng cảnh đánh đập dã man và đã ném chiếc máy ảnh của mình để can thiệp, bảo vệ người đàn bà.

Sau phát hiện này, Phùng nhận ra rằng đằng sau vẻ đẹp hoàn mỹ của chiếc thuyền ngoài xa lại là những góc khuất đầy đau khổ. Cảnh vật ngoài xa có thể đẹp đẽ, nhưng khi lại gần, thực tại là đắng cay. Từ câu chuyện của người đàn bà tại tòa án huyện, Phùng nhận thức được chân lý nghiệt ngã của cuộc sống: hòa bình đã lập lại, nhưng con người phải đối mặt với những khó khăn mới, chính là nỗi khổ của thực tại. Qua đó, Phùng nhận ra trách nhiệm của người nghệ sĩ: không chỉ nhìn cuộc sống như chiếc thuyền ngoài xa mà cần thấu hiểu và khám phá sâu sắc cuộc sống con người, để tạo nên nghệ thuật chân chính.

Qua hai phát hiện của nhân vật Phùng, Nguyễn Minh Châu đã đặt ra những trăn trở về mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống, giữa người nghệ sĩ và nhân dân. Từ câu chuyện này, tác giả cũng nhấn mạnh rằng trước khi người nghệ sĩ biết rung động trước cái đẹp, họ cần học cách thấu hiểu, đồng cảm và yêu thương con người.

Nguyễn Minh Châu, một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam trong thời kỳ chống Mỹ, cũng là người tiên phong và tài ba trong công cuộc đổi mới văn học sau năm 1975. Trong giai đoạn đầu, ông nổi bật với các tác phẩm theo khuynh hướng sử thi, đậm chất chiến đấu và lãng mạn trữ tình. Sau đó, ông chuyển hướng sang cảm hứng thế sự và những vấn đề triết lý về nhân sinh. “Chiếc thuyền ngoài xa” là một tác phẩm nổi bật của Nguyễn Minh Châu trong giai đoạn này, kể về chuyến đi thực tế của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng và thể hiện cái nhìn sâu sắc của tác giả về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Những phát hiện của Phùng làm nổi bật tư tưởng của nhà văn.

Được trưởng phòng giao nhiệm vụ, Phùng đến vùng biển miền Trung, nơi từng là chiến trường xưa của anh, để chụp những bức ảnh về chủ đề thuyền và biển cho bộ lịch năm sau. Quay trở lại mảnh đất cũ, Phùng tìm kiếm vẻ đẹp bí ẩn trong cuộc sống của người dân làng chài. Sau nhiều ngày làm việc, anh chớp được một khoảnh khắc kỳ diệu với chiếc thuyền ngoài xa đang thu lưới trong biển sớm mờ sương: “mũi thuyền in một nét mờ ảo, lòa xòa vào bầu sương mù trắng như sữa… đang hướng về phía bờ”. Đây là khoảnh khắc đẹp nhất trong sự nghiệp của Phùng, với tất cả các yếu tố từ cảnh vật đến con người đều hòa quyện tuyệt đẹp, giống như một bức tranh mực tàu cổ xưa.

Trước vẻ đẹp hoàn mỹ của bức tranh thiên nhiên, Phùng cảm thấy “bối rối”, “trái tim như bị siết chặt”. Sự tác động mạnh mẽ của cảnh vật đã khơi dậy trong anh những cảm xúc thăng hoa. Trong khoảnh khắc đó, Phùng cảm nhận được chân lý của sự hoàn thiện, và cảm thấy rằng cái đẹp chính là đạo đức.

Qua phát hiện đầu tiên của Phùng về cái đẹp toàn bích, Nguyễn Minh Châu không chỉ khám phá hiện thực cuộc sống sau chiến tranh và hành trình tìm kiếm nghệ thuật của người nghệ sĩ, mà còn chỉ ra những chân lý sâu sắc về đời sống. Đằng sau vẻ đẹp thiên nhiên và nghệ thuật là vẻ đẹp của tâm hồn và con người. Bức tranh càng thêm sống động khi chủ thể của nó là những người bình dị vùng biển miền Trung. Vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa đã tác động mạnh mẽ đến tâm hồn Phùng, chứng tỏ sự nhạy cảm của người nghệ sĩ trước cái đẹp. Từ đó, nhà văn nhấn mạnh rằng những tác phẩm nghệ thuật vô giá không phải tự nhiên mà có; chúng là kết quả của hành trình tìm kiếm cái đẹp và lao động miệt mài của người nghệ sĩ chân chính. Nghệ thuật chân chính có khả năng thanh lọc tâm hồn, như Đốt-tôi-ép-xki đã nói: “cái đẹp cứu vớt con người”. Thạch Lam cũng khẳng định: “văn chương là vũ khí thanh cao và hiệu quả để tố cáo thế giới giả dối, tàn ác, đồng thời làm cho lòng người trong sạch và phong phú hơn.”

Phát hiện thứ hai của Phùng là cảnh tượng khi chiếc thuyền tiến vào gần hơn. Anh thấy một người đàn bà xấu xí, mệt mỏi, và một đứa trẻ lao vào bảo vệ mẹ bị cha đánh đập tàn nhẫn. Cảnh tượng đời thực đầy ngang trái và phũ phàng. Phùng không thể tin rằng đằng sau vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên lại là sự tàn ác và xấu xa. Anh đã từng suy nghĩ rằng “cái đẹp chính là đạo đức”, nhưng cảnh tượng cuộc sống của người dân làng chài lại không phản ánh điều đó. Là một cựu chiến binh, Phùng không thể chịu đựng cảnh bạo lực và cảm thấy đau đớn khi vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa bị tan vỡ, thay thế bằng nỗi đau và xót xa.

Phát hiện thứ hai cho thấy rằng đằng sau bức tranh thuyền và biển tuyệt đẹp là cuộc đời đầy khắc nghiệt và những mảnh đời tội nghiệp. Nhà văn muốn nhấn mạnh rằng cái đẹp của nghệ thuật dễ nắm bắt hơn cái đẹp của cuộc sống, vì cái đẹp của cuộc sống cần có thêm hạnh phúc và tình thương. Cuộc sống không chỉ đơn giản là vẻ đẹp bên ngoài mà còn chứa đựng nhiều nghịch lý, với sự kết hợp giữa sáng tối, xấu đẹp, thiện ác và thật giả. Quan trọng là chúng ta phải có cái nhìn toàn diện về cuộc sống và không nên nhầm lẫn giữa hình thức bên ngoài và bản chất bên trong. Nghệ thuật bắt nguồn từ cuộc đời, nhưng cuộc đời không phải lúc nào cũng đẹp như nghệ thuật.

Phát hiện thứ ba của Phùng xảy ra tại tòa án huyện. Với lòng nhân hậu và sự bất bình trước cái ác, Phùng và Đẩu hy vọng có thể giải thoát người đàn bà khỏi người chồng tàn nhẫn. Tuy nhiên, họ ngạc nhiên khi người đàn bà không muốn rời bỏ chồng, dù phải chịu đựng sự đau khổ và bạo lực. Chị thậm chí van xin: “Quý tòa cứ phạt tù tôi cũng được, đừng bắt tôi bỏ chồng.”

Trước hành động và thái độ của người đàn bà, Phùng cảm thấy “căn phòng ngủ của Đẩu như bị hút hết không khí, trở nên ngột ngạt”. Đây là cảm giác chân thực của người lính có trái tim nhân hậu không thể chấp nhận sự bất công và mong muốn bảo vệ quyền sống cho con người. Sự cam chịu và nhẫn nhục của người đàn bà khiến Đẩu và Phùng cảm thấy lòng tốt của mình trở nên phi thực tế và lý thuyết đẹp đẽ nhưng không phù hợp với thực tiễn.

Qua phát hiện thứ ba, nhà văn gửi gắm ba thông điệp đến người đọc: cái xấu có thể làm cái đẹp bị che khuất, chúng ta không nên chỉ nhìn nhận bề ngoài và đứng từ xa để phán xét, và để giải quyết các vấn đề cuộc sống, cần có những biện pháp thực tiễn và toàn xã hội, không chỉ dựa vào thiện chí và lý thuyết.

Những phát hiện của Phùng rất độc đáo, phản ánh những thông điệp của nhà văn. Nguyễn Minh Châu từng phát biểu: “Sáng tác văn học là quá trình tìm kiếm hạt ngọc ẩn sâu trong tâm hồn con người”. Thông điệp từ hình tượng “Chiếc thuyền ngoài xa” qua những phát hiện của Phùng là sự bổ sung thuyết phục cho thông điệp đó.

Nguyễn Minh Châu, một trong những cây bút danh tiếng của văn học Việt Nam trong giai đoạn đổi mới, được ca ngợi là người mở đường với tài năng và sự tinh anh. Trước năm 1975, ông nổi bật với những tác phẩm sử thi lãng mạn, đặc biệt về người lính. Sau năm 1980, phong cách sáng tác của ông chuyển hướng vào những cảm xúc đời thường và triết lý nhân sinh, phản ánh sự tìm kiếm hạnh phúc và những giá trị ẩn sâu trong con người. Tác phẩm 'Chiếc thuyền ngoài xa', xuất bản năm 1987, là minh chứng tiêu biểu cho những tìm kiếm này.

Truyện ngắn này ra đời vào tháng 8/1983, sau khi cuộc chiến tranh vệ quốc kết thúc, khi đất nước bước vào thời kỳ độc lập và thống nhất. Cuộc sống thời bình với những khía cạnh mới mẻ tạo ra nhu cầu nhìn nhận lại hiện thực trước đây. 'Chiếc thuyền ngoài xa' đã đáp ứng nhu cầu đó và trở thành một trong những tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Minh Châu, phản ánh cảm hứng đời tư và xu hướng của văn học Việt Nam thời đổi mới.

Truyện được chia thành ba phần. Phần đầu kể từ đầu đến “lưới vó biến mất” khám phá hai phát hiện của nhân vật Phùng. Phần hai, từ “tiếp theo đến giữa phá” trình bày câu chuyện của người đàn bà hàng chài tại tòa án huyện. Phần ba nói về bức ảnh được chọn cho bộ lịch năm đó.

Nhân vật Phùng, một nhiếp ảnh gia, được giao nhiệm vụ chụp một bức ảnh thuyền và biển cho bộ lịch. Trong một buổi sáng sương mù tại miền Trung, anh đã ghi lại được một bức tranh tuyệt đẹp về thuyền và biển. Tuy nhiên, sau cảnh đẹp ấy, Phùng phát hiện một thực tế mới đầy bất ngờ.

Truyện ngắn này có một tình huống độc đáo, là vấn đề quan trọng của tác phẩm. Tình huống không chỉ bộc lộ bản chất nhân vật mà còn có thể thay đổi số phận và nhận thức. Tình huống trong 'Chiếc thuyền ngoài xa' là sự nhận thức và khám phá, đầy nghịch lý. Phùng phát hiện ra sự tương phản giữa vẻ đẹp và thực tế khắc nghiệt, từ đó nhận ra sự cần thiết của cái nhìn đa diện về cuộc sống và nghệ thuật.

Phát hiện đầu tiên của Phùng là cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ trên mặt biển sương mù, làm anh cảm thấy may mắn và hạnh phúc. Cảnh tượng thuyền trong sương sớm giống như một bức tranh cổ, khiến Phùng cảm nhận được cái đẹp là đạo đức. Tuy nhiên, phát hiện thứ hai là thực tế đau đớn của cuộc sống, đặc biệt là số phận của người đàn bà hàng chài. Cảnh tượng bạo hành và nghèo khổ của họ làm Phùng cảm thấy sự mâu thuẫn giữa nghệ thuật và hiện thực.

Cuối cùng, cuộc trò chuyện với người đàn bà hàng chài tại tòa án huyện giúp Phùng hiểu rõ hơn về cuộc sống và con người. Người đàn bà, dù chịu đựng đau khổ và đánh đập, vẫn giữ được sự nhân hậu và lòng vị tha. Câu chuyện kết thúc với bức ảnh đẹp được chọn in trong lịch, nhưng cũng nhấn mạnh rằng nghệ thuật phải gắn liền với cuộc sống. Nguyễn Minh Châu đã thành công trong việc mang đến một tác phẩm đầy tính triết lý và khám phá cuộc đời.

Nguyễn Minh Châu, với phong cách tự sự – triết lý, đã thể hiện sự dũng cảm trong việc khai thác những khía cạnh sâu sắc của cuộc sống trong chế độ xã hội. Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” là một bài học về cách nhìn nhận cuộc sống một cách toàn diện, không đơn giản, và khẳng định rằng nghệ thuật và cuộc sống luôn phải gắn bó mật thiết.

Nguyễn Minh Châu (1930-1989) là một trong những tác giả tiên phong của văn học Việt Nam trong thời kỳ đổi mới. Ông được coi là một trong những nhà văn xuất sắc nhất của thời đại chúng ta, như Nguyên Ngọc đã nhận xét. Tài năng và sự tinh anh của Nguyễn Minh Châu được thể hiện qua cách tư duy nghệ thuật của ông.

Truyện ngắn 'Chiếc thuyền ngoài xa' phản ánh sự đổi mới trong cách nhìn nhận đời sống. Những nghịch lý và khó khăn của cuộc sống được phơi bày qua cái nhìn của người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng trong một chuyến đi thực tế. Nguyễn Minh Châu đã gửi gắm những suy tư sâu sắc về nghệ thuật và cuộc sống qua tác phẩm này.

Trước năm 1975, trong văn học cách mạng, giá trị nhân cách chủ yếu được đo lường qua sự cống hiến cho cách mạng và các tiêu chuẩn đạo đức cách mạng. Sau năm 1975, văn học đã chuyển hướng, khám phá sâu sắc hơn về đời sống và đạo đức.

Người nghệ sĩ cần phải nhìn nhận và phát hiện những mối quan hệ xã hội phức tạp để hướng người đọc nhận thức về cuộc sống và hình thành nhân cách. Nguyễn Minh Châu là một trong những nhà văn làm được điều này qua nhân vật Phùng, người nghệ sĩ nhiếp ảnh, nhấn mạnh rằng nhà văn phải khai thác bản chất con người qua các tầng sâu của lịch sử.

Quay lại vùng biển nơi Phùng đã chiến đấu, anh có nhiệm vụ chụp một bức ảnh nghệ thuật cho bộ lịch năm đó. Phùng đã chộp được một cảnh đẹp tuyệt vời của chiếc thuyền thu lưới trong sương sớm, đẹp như một bức tranh cổ xưa. Cảnh đẹp này đã làm trái tim anh rung động và tràn ngập hạnh phúc. Tuy nhiên, một tình huống bất ngờ đã xảy ra khi từ chiếc thuyền ấy bước ra một người đàn bà xấu xí và mệt mỏi cùng với một gã đàn ông thô lỗ. Họ đã thể hiện những hành động bạo lực và bi kịch trong gia đình. Phùng nhận ra rằng cái xấu và cái ác vẫn tồn tại ngay trong vẻ đẹp mà anh đã chộp được. Anh đã trở thành nạn nhân khi cố gắng can thiệp vào hành động bạo lực đó.

Thực tế đã giúp Phùng nhận ra rằng vẻ đẹp của chiếc thuyền nghệ thuật nằm ở ngoài xa, nhưng thực tế cuộc sống rất gần và phũ phàng. Phùng, vốn là người lính căm ghét áp bức và bất công, đã cảm thấy bị sốc trước những đau khổ của con người. Anh đã hiểu rằng vẻ đẹp không đồng nghĩa với đạo đức và sự hoàn hảo, mà đằng sau đó vẫn có thể ẩn chứa bi kịch và bất hạnh.

Những trải nghiệm của Phùng đã giúp anh hiểu rõ hơn về cuộc sống và nhân cách con người. Anh đã cảm thông với người đàn ông độc dữ và nhận ra rằng đói nghèo và khó khăn có thể dẫn đến hành vi bạo lực. Phùng cũng trăn trở về tương lai của những đứa trẻ trong gia đình đó và cảm thấy cần phải có giải pháp để cải thiện cuộc sống của họ. Cuối cùng, anh nhận ra rằng nghệ thuật chân chính phải phục vụ con người và không thể quên đi thực tế cuộc sống.

Nguyễn Minh Châu, một trong những cây bút có ảnh hưởng lớn đối với văn học Việt Nam, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua các tác phẩm của mình. Với sự sáng tạo không ngừng và phong cách viết vừa nhẹ nhàng, vừa sâu sắc, ông đã gửi gắm nhiều triết lý về cuộc sống qua các nhân vật trong tác phẩm của mình. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là 'Chiếc thuyền ngoài xa', viết năm 1983, phản ánh số phận con người trong giai đoạn sau cách mạng. Trong tác phẩm này, hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng là điểm nhấn quan trọng giúp tác giả truyền tải thông điệp sâu sắc về nghệ thuật và cuộc sống.

Phùng, một cựu chiến binh trở về từ cuộc chiến đấu để bảo vệ tổ quốc, hiện đang làm nghề nhiếp ảnh. Anh được giao nhiệm vụ chụp một bức ảnh nghệ thuật về thuyền và biển để hoàn thiện bộ lịch năm tới. Phùng bắt đầu hành trình tìm kiếm bức ảnh hoàn hảo tại chiến trường cũ ở miền Trung Trung Bộ, và từ đó, anh có những khám phá mới mẻ về nghệ thuật và cuộc đời.

Phát hiện đầu tiên của Phùng là cảnh đẹp tuyệt vời như một bức tranh cổ xưa. Dưới con mắt tinh tế của anh, cảnh biển hiện lên như một bức tranh hoàn mỹ với 'Mái thuyền mờ nhạt trong làn sương trắng như sữa, có chút ánh hồng của mặt trời chiếu vào, vài người lớn và trẻ em ngồi yên như tượng trên mũi thuyền, hướng về phía bờ'. Đây là một khoảnh khắc đẹp đẽ, khiến Phùng tràn ngập hạnh phúc.

Cảnh đẹp không chỉ kích thích thị giác mà còn chạm đến lý trí và cảm xúc của Phùng. Sợ mất khoảnh khắc diệu kỳ, anh đã nhanh chóng chụp ảnh liên tục để ghi lại những khoảnh khắc đẹp nhất. Cảnh vật đã làm trái tim Phùng rung động và cảm thấy hạnh phúc, làm anh nhận ra 'cái đẹp chính là đạo đức'. Qua phát hiện đầu tiên, tác giả gửi gắm thông điệp rằng để tạo ra một tác phẩm nghệ thuật có giá trị, người nghệ sĩ cần phải nỗ lực tìm tòi và sáng tạo, đồng thời tác phẩm đó phải tác động đến tư tưởng và cảm xúc của con người.

Phát hiện thứ hai của Phùng là một thực tế đau thương ẩn sau vẻ đẹp hoàn hảo của bức tranh nghệ thuật. Khi chiếc thuyền gần bờ, một người phụ nữ thô kệch và mệt mỏi cùng một người đàn ông giận dữ xuất hiện. Người đàn ông nhanh chóng dùng thắt lưng đánh vợ một cách tàn bạo, trong khi người phụ nữ lặng lẽ cam chịu. Phùng chứng kiến cảnh tượng này với sự ngạc nhiên và đau xót, nhận ra rằng cuộc sống sau chiến tranh lại đầy khổ cực và bất công. Điều này khiến anh cảm thấy cay đắng vì sự trái ngược giữa vẻ đẹp nghệ thuật và thực tế tàn khốc.

Tác giả muốn gửi gắm thông điệp rằng nghệ thuật không thể che giấu sự thô ráp và nghiệt ngã của cuộc sống; nó phải phản ánh thực tế cuộc sống. Để làm được điều này, người nghệ sĩ phải dồn tâm sức vào tác phẩm của mình. Hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa đã trở thành biểu tượng quan trọng trong hai phát hiện của Phùng.

Hai phát hiện của Phùng đã đóng vai trò quyết định trong việc hình thành giá trị tư tưởng của tác phẩm 'Chiếc thuyền ngoài xa', và bằng tài năng của mình, Nguyễn Minh Châu đã làm nên thành công của tác phẩm.

Người nghệ sĩ luôn tìm kiếm và gìn giữ cái đẹp, nhưng không phải lúc nào cái đẹp cũng hoàn hảo và trọn vẹn. Đôi khi, vẻ đẹp ấy lại ẩn chứa một sự thật đau đớn không ngờ. Trong truyện ngắn 'Chiếc thuyền ngoài xa' của Nguyễn Minh Châu, câu chuyện của nhiếp ảnh gia Phùng là một ví dụ điển hình. Khi Phùng tưởng rằng đã tìm thấy vẻ đẹp chân chính của cuộc sống, anh bất ngờ phát hiện ra những thực tế tàn khốc về cuộc đời và số phận của những người lao động nghèo ở làng chài, buộc anh phải xem xét lại quan điểm của mình. Đó là hai khám phá sâu sắc nhất trong cuộc đời anh.

Chuyện bắt đầu khi Phùng được giao nhiệm vụ chụp ảnh nghệ thuật cho bộ lịch mới, và anh chọn trở lại nơi chiến trường xưa để vừa tìm tư liệu vừa thăm bạn cũ. Sau nhiều ngày chờ đợi, anh cuối cùng phát hiện một con thuyền tuyệt đẹp trên biển, đang tiến vào bờ trong ánh sáng mờ ảo của buổi sáng sớm. Phát hiện này khiến anh vô cùng xúc động, và anh so sánh bức ảnh với một tác phẩm của danh họa cổ điển, cảm nhận được sự hoàn hảo và tinh túy.

Cái đẹp của cảnh vật qua mắt Phùng trở nên lộng lẫy hơn bao giờ hết, và anh cảm thấy như được thanh lọc tâm hồn bởi vẻ đẹp đó. Anh thừa nhận rằng đó là giây phút anh tìm thấy chân lý và sự hoàn thiện. Tuy nhiên, niềm hạnh phúc ấy không kéo dài lâu. Sau khi chụp bức ảnh, anh phát hiện ra sự thật đau lòng về cuộc sống của người dân nơi đây. Vẻ đẹp mà anh chứng kiến ngay lập tức bị phá vỡ bởi hiện thực tàn nhẫn và bạo lực mà anh chứng kiến từ những người lao động nghèo. Cảnh tượng bạo lực và sự nghèo đói của họ làm anh choáng váng, trái ngược hoàn toàn với hình ảnh đẹp đẽ mà anh tưởng tượng.

Những phát hiện của Phùng không chỉ làm nổi bật sự đối lập giữa cái đẹp và cái xấu, mà còn nhấn mạnh trách nhiệm của người nghệ sĩ trong việc khám phá và hiểu thấu mọi khía cạnh của cuộc sống. Nguyễn Minh Châu qua nhân vật Phùng đã gửi gắm thông điệp rằng cái đẹp không phải chỉ là bề ngoài mà còn ẩn chứa những thực tế phức tạp và đau đớn. Người nghệ sĩ cần phải có cái nhìn sâu sắc để khai thác và phản ánh đúng bản chất của cuộc sống.

Nguyễn Minh Châu, với những tác phẩm của mình, đã được Tô Hoài nhận xét một cách sâu sắc: “Đọc Nguyễn Minh Châu, người ta thấy cuộc đời và trang sách liền nhau. Chặng đường đời hôm nay cũng như từng đoạn sáng tạo trên trang giấy của tài năng. Những cái tưởng như bình thường lặt vặt trong cuộc sống hằng ngày dưới con mắt và ngòi bút của Nguyễn Minh Châu đều trở thành những gợi ý đáng suy nghĩ và có tầm triết lý”. Đúng vậy, các tác phẩm của Nguyễn Minh Châu, đặc biệt từ những năm 80 trở đi, sau khi từ bỏ đề tài chiến tranh để tập trung vào vấn đề đạo đức xã hội và số phận con người trong thời kỳ đổi mới, đều ẩn chứa nhiều tầng triết lý sâu sắc. Cách kể chuyện, lối viết đi sâu vào nội tâm và các câu chuyện cá nhân đã mang đến cho người đọc nhiều trải nghiệm ấn tượng. “Chiếc thuyền ngoài xa” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, qua những phát hiện của nhiếp ảnh gia Phùng, tác giả đã mang đến cho người đọc những triết lý nhân sinh sâu sắc về cách nhìn nhận cuộc sống và mối liên hệ giữa đời thực và nghệ thuật, đồng thời bộc lộ những trăn trở của ông về số phận con người trong xã hội hậu chiến.

Nhân vật Phùng trong câu chuyện từng là một người lính trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Sau khi hòa bình lập lại, Phùng trở thành một nhiếp ảnh gia trong một tòa soạn báo. Để có được một bức ảnh đẹp về miền biển cho cuốn lịch cuối năm, Phùng đã đến một vùng biển miền Trung, nơi từng là chiến trường cũ và cũng là dịp để anh thăm Đẩu, người đồng đội cũ. Sau nhiều ngày tìm kiếm, Phùng vẫn chưa có bức ảnh ưng ý, vì anh yêu nghệ thuật và luôn đòi hỏi sự hoàn hảo. May mắn thay, anh đã chứng kiến một cảnh đẹp tuyệt vời, mà Phùng ví như món quà trời ban, một cảnh tượng mà có thể cả đời người nghệ sĩ cũng không thấy lại lần thứ hai. Đây là phát hiện đầu tiên của Phùng trong chuyến đi.

Vào một buổi sớm định mệnh, khi Phùng đang trú mưa sau chiếc xe tăng cũ, một con thuyền lưới cá từ xa cập bến trong sương mờ và ánh sáng ban mai, giống như một bức tranh cổ xưa. Nguyễn Minh Châu đã phác họa vẻ đẹp này bằng những nét vẽ giản dị: “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum đang hướng mặt vào bờ…”. Phùng, với lòng tôn thờ cái đẹp trong nghệ thuật, không thể kìm nén sự xúc động khi thấy cảnh tượng này, một vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích”. Anh đã chớp ảnh liên tục, cảm giác như trái tim mình bị siết chặt bởi niềm vui sướng chưa từng có.

Trước cảnh đẹp trời ban, Phùng đã nghĩ rằng “cái đẹp chính là đạo đức”, và anh cảm thấy mình đã phát hiện ra chân lý về sự hoàn thiện và tuyệt mỹ. Cảm xúc của anh trở nên thăng hoa đến tột cùng, và anh đã nhanh chóng chớp ba phần tư cuốn phim mà không cần chỉnh sửa gì thêm. Cảnh đẹp của chiếc thuyền lưới cá, giản dị nhưng quý giá, đã khiến Phùng cảm thấy hạnh phúc vô bờ bến. Điều này phản ánh quan niệm của Nguyễn Minh Châu về cái đẹp, rằng những vẻ đẹp bình thường trong cuộc sống cũng có thể trở thành những tác phẩm nghệ thuật quý giá nếu được nhìn nhận bằng cái tâm tinh tế.

Phát hiện thứ hai của Phùng lại mang một sắc thái hoàn toàn khác. Ngay khi anh chuẩn bị rời đi, bức tranh yên bình của chiếc thuyền đã bị phá vỡ bởi những hành động của con người trên thuyền. Câu hăm dọa “Cứ ngồi im đấy. Động đậy tao giết cả mày bây giờ” đã làm vỡ tan bức tranh đẹp đẽ mà Phùng vừa chớp được. Sau đó, anh thấy một người đàn bà cao lớn, xấu xí, và một người đàn ông dữ tợn, cùng nhau tạo nên một cảnh tượng thảm hại, hoàn toàn trái ngược với hình ảnh yên bình mà anh tưởng tượng. Đặc biệt, khi Phùng chứng kiến một cuộc ẩu đả gia đình, với người đàn ông đánh đập người phụ nữ và chửi rủa, điều này đã khiến anh không thể tin vào mắt mình. Phùng đã phải trải qua cảm giác ngỡ ngàng, không thể tiếp thu sự thật đau lòng trước mắt, khác hoàn toàn với sự ngây ngất trước cảnh đẹp.

Như vậy, phát hiện thứ hai của Phùng, với cảnh tượng bạo lực gia đình khủng khiếp, đã làm nổi bật rằng đằng sau vẻ đẹp hoàn mỹ thường là những thực tế đau thương. Nguyễn Minh Châu đã chỉ ra rằng nghệ sĩ không chỉ nhìn thấy cái đẹp mà còn phải đào sâu vào những góc khuất của cuộc đời. Nghệ thuật không chỉ là cái đẹp mà còn là sự thật cuộc sống, bao gồm cả những điều xấu xa và đau khổ. Câu chuyện “Chiếc thuyền ngoài xa” phản ánh rõ ràng chủ đề của sự tìm kiếm cái đẹp trong tâm hồn con người và mối liên hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, với những tình huống truyện độc đáo và các triết lý nhân sinh sâu sắc.

Nguyễn Minh Châu là một nhà văn tận tâm, luôn khao khát tạo ra một nền văn học xứng tầm dân tộc và đáp ứng sự kỳ vọng của nhân dân. Từ nguồn cảm hứng lãng mạn huyền ảo đã làm rạng rỡ các tác phẩm thời chiến như Mảnh trăng cuối rừng, Dấu chân người lính, Cửa sông, ông dần chuyển sang khám phá những giá trị nhân bản đời thường, tìm hiểu bản chất con người trong cuộc sống mưu sinh và hành trình tìm kiếm hạnh phúc. 'Chiếc thuyền ngoài xa' sáng tác năm 1983 là một tác phẩm tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc nhìn thế sự trong giai đoạn sáng tác thứ hai của ông. Trong tác phẩm này, Nguyễn Minh Châu để nhân vật Phùng khám phá vẻ đẹp của chiếc thuyền trên biển sớm mờ sương và những nghịch lý trớ trêu của gia đình hàng chài, qua đó thể hiện những suy ngẫm sâu sắc về nghệ thuật và cuộc đời.

Phát hiện đầu tiên của nghệ sĩ Phùng mang đậm vẻ thơ mộng. Để có bức ảnh nghệ thuật về thuyền và biển theo yêu cầu của trưởng phòng, Phùng đến một vùng biển cũ mà anh từng tham gia chiến đấu. Anh dự định bố cục và chờ đợi nhiều buổi sáng. Khi khoảnh khắc đến, đôi mắt của người nghệ sĩ nhận ra một vẻ đẹp như tranh mực tàu trên biển sớm mờ sương, một cảnh đẹp hiếm có. Mái thuyền mờ nhòe trên nền sương trắng pha chút hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Những người lớn và trẻ con ngồi im lặng trên chiếc mũi thuyền, hướng về bờ. Tất cả tạo nên một bức tranh hoàn hảo từ đường nét đến ánh sáng. Trước vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên, nghệ sĩ cảm thấy bối rối, trái tim như bị bóp thắt. Anh chụp liên tục một phần tư cuốn phim với niềm hạnh phúc tràn ngập. Trong hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa, anh cảm nhận được sự tinh khiết và hài hòa của cuộc đời. Anh cảm thấy an tâm để trở về vào ngày mai. Câu chuyện vẫn chưa có gì đặc biệt.

Phát hiện thứ hai của Phùng lại đầy nghịch lý. Từ chiếc thuyền đẹp như mơ, một người đàn bà xấu xí, mệt mỏi, cam chịu và một người đàn ông thô lỗ, dữ dằn, độc ác bước ra. Ông ta dùng thắt lưng quật liên tục vào lưng người đàn bà, vừa đánh vừa thở hồng hộc, nghiến răng và nguyền rủa: “Mày chết đi, cho ông nhờ”. Phùng kinh ngạc đến mức đứng nhìn mà không thể tin vào mắt mình. Anh từng cảm nhận cái đẹp là đạo đức, vậy mà cảnh anh chứng kiến lại không phải là chân lý của sự hoàn thiện.

Phùng, một cựu chiến binh, không thể chịu đựng khi thấy cảnh bạo hành dã man của người đàn ông, liền vứt máy ảnh và chạy tới. Nhưng Phác, con trai của người đàn ông, đã đến bảo vệ mẹ: cậu bé giành lại thắt lưng và cố gắng đánh lại cha mình nhưng bị đánh ngã. Phác lặng lẽ lau nước mắt trên mặt mẹ, thể hiện tình yêu thương sâu sắc của một đứa trẻ. Sau khi thấy sự tàn bạo, Phùng không thể làm ngơ và đã bị người đàn ông đánh bị thương phải trở về trạm y tế. Những sự việc này làm Phùng cay đắng nhận ra rằng, sau vẻ đẹp hoàn hảo là những điều trái ngược và nghịch cảnh của cuộc đời. Chiếc thuyền nghệ thuật ở xa tạo vẻ đẹp huyền ảo nhưng sự thật lại rất gần. Bi kịch gia đình hàng chài đã làm cho vẻ đẹp mà anh chụp được trở nên khủng khiếp.

Chiếc thuyền ngoài xa rất đẹp, phù hợp làm lịch nghệ thuật, nhưng Phùng cảm thấy tức giận khi phát hiện ngay sau vẻ đẹp là sự bạo hành. Nguyễn Minh Châu muốn gửi đến người đọc thông điệp rằng, cuộc sống không chỉ có vẻ đẹp mà còn có những điều xấu xa. Trước khi trở thành nghệ sĩ cảm nhận cái đẹp, hãy là một con người biết yêu ghét và hành động đúng đắn.

Nguyễn Minh Châu là nhà văn tận tâm, luôn tìm kiếm những giá trị ẩn sâu trong tâm hồn con người Việt Nam. Tác phẩm 'Chiếc thuyền ngoài xa' phản ánh quan điểm của ông về việc văn học cần gần gũi với cuộc sống. Nhân vật Phùng, một nghệ sĩ nhiếp ảnh, đã có hai phát hiện nổi bật trong chuyến công tác của mình về nghệ thuật và đời sống.

Phát hiện đầu tiên của Phùng là vẻ đẹp nghệ thuật mà anh thấy trên biển sớm mờ sương. Cảnh vật như một bức tranh cổ điển, với hình ảnh 'mui thuyền mờ nhòe trong sương mù trắng pha chút hồng do ánh mặt trời chiếu vào'. Đối với Phùng, đây là một kiệt tác nghệ thuật với sự hòa quyện hoàn hảo từ đường nét đến màu sắc, mang lại cảm giác huyền ảo và lung linh. Khi chứng kiến cảnh đẹp này, Phùng cảm thấy bối rối và xúc động sâu sắc, như thể anh đã tìm thấy chân lý của sự hoàn hảo và hạnh phúc trong nghệ thuật.

Phát hiện thứ hai của Phùng là sự thật tàn khốc trong cuộc sống của người dân hàng chài. Khi chiếc thuyền cập bến, hình ảnh người đàn bà vất vả và người đàn ông độc ác hiện ra. Người đàn bà với vẻ ngoài mệt mỏi và người đàn ông thô lỗ, sẵn sàng đánh đập vợ mình bằng chiếc thắt lưng. Hành động này làm Phùng kinh ngạc và cảm thấy bất bình vì sự bất công và đau đớn trong cuộc sống mà anh chứng kiến. Đây là một cú sốc lớn, cho thấy sự đối lập rõ rệt giữa vẻ đẹp nghệ thuật và sự thật khắc nghiệt của đời sống.

Phùng phải nỗ lực rất nhiều để phát hiện cái đẹp xa xôi, nhưng sự thật cuộc sống lại ở ngay bên cạnh, đơn giản và trần trụi. Cảnh đẹp của chiếc thuyền khi xa là hình ảnh nghệ thuật lung linh, còn khi gần lại là hiện thực tàn nhẫn của cuộc đời. Cả hai phát hiện đều phản ánh mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, với chiếc thuyền là biểu tượng cho sự kết nối này.

Qua hai phát hiện của Phùng, ta thấy rằng nghệ thuật và cuộc sống có mối liên hệ chặt chẽ. Nghệ thuật cần phải dựa vào cuộc sống để phát triển, còn cuộc sống cung cấp chất liệu cho nghệ thuật, và nghệ thuật quay trở lại làm đẹp cho đời sống.

Nguyễn Minh Châu là một nhà văn quân đội nổi tiếng với phong cách viết sử thi và thiên hướng trữ tình lãng mạn. Sau năm 1975, ông chuyển sang khám phá những vấn đề đạo đức và triết lý nhân sinh trong văn học, trở thành một trong những cây bút tiên phong của văn học Việt Nam trong thời kỳ đổi mới. Tác phẩm tiêu biểu của ông là “Chiếc thuyền ngoài xa”.

Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” ra đời vào năm 1983, được xuất bản lần đầu trong tập “Bến quê” năm 1985 và sau đó trở thành tên của tuyển tập truyện ngắn năm 1987. Trong tác phẩm này, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện hai phát hiện nổi bật của nhân vật Phùng.

Phát hiện đầu tiên của Phùng, một nghệ sĩ nhiếp ảnh được giao nhiệm vụ chụp ảnh cho bộ lịch tết, diễn ra khi anh trở về một làng chài ven biển nơi từng chiến đấu. Sau nhiều ngày chờ đợi, Phùng chớp được khoảnh khắc “một cảnh đắt trời cho”: một chiếc thuyền ngoài xa giữa biển sớm mờ sương. Cảnh tượng như một bức tranh mực tàu của danh họa cổ đại, với mũi thuyền mờ ảo trong sương mù trắng như sữa, ánh sáng hồng hồng của mặt trời chiếu vào, bóng người lớn và trẻ con ngồi im lìm như tượng trên chiếc mui khum khum. Tất cả đều hài hòa và đẹp đẽ. Đoạn văn này thể hiện sự nhạy cảm của Phùng trước cái đẹp, sự tinh tế trong cảm nhận hội họa với các từ láy và so sánh như “lòe nhòe”, “hồng hồng”, “phăng phắc”, “trắng như sữa”. Cái đẹp tuyệt đỉnh này khiến Phùng cảm thấy lòng mình rung động mãnh liệt và nhận ra rằng “bản thân cái đẹp là đạo đức”, nó giúp con người trở nên thanh cao và thánh thiện. Phùng đã “bấm liên thanh hết một phần tư cuốn phim” để giữ mãi khoảnh khắc tuyệt vời đó.

Hạnh phúc của Phùng không chỉ là sự khám phá và sáng tạo, mà còn là cảm nhận cái đẹp tuyệt vời. Để đạt được niềm hạnh phúc ấy, người nghệ sĩ phải kiên trì, vượt qua khó khăn và đam mê hết mình vì nghệ thuật. Cái đẹp có thể đến vào những thời điểm bất ngờ nhất, là sự hòa hợp kỳ lạ giữa cảnh vật và con người, đơn giản nhưng hoàn mỹ.

Phát hiện thứ hai của Phùng là cảnh bạo hành trong gia đình người đàn bà hàng chài. Trong lúc đang say mê vẻ đẹp của thiên nhiên, Phùng bất ngờ chứng kiến chiếc thuyền đẹp như mơ tiến lại gần và nghe tiếng quát dữ tợn của người đàn ông trên thuyền: “Cứ ngồi nguyện đấy. Động đậy tao giết cả mày đi bây giờ.” Đôi vợ chồng hàng chài bước xuống, với người vợ cao lớn, thô kệch và mệt mỏi, và người chồng tàn bạo, độc ác, đang dùng thắt lưng đánh vợ. Điều đáng kinh ngạc là người đàn bà đứng yên chịu đựng, không kêu la hay chống trả. Thằng Phác, con của họ, lao tới cứu mẹ nhưng bị đánh, và tất cả diễn ra như một vở kịch câm, đầy nghịch lý và không lời giải thích, khiến Phùng cảm thấy hụt hẫng và bàng hoàng.

Những cảnh tượng này là mặt trái của bức ảnh đẹp mà Phùng chứng kiến. Sau khi chứng kiến cảnh bạo hành, Phùng không thể làm ngơ và bị thương nhẹ khi cố gắng ngăn cản. Anh nhận ra rằng những điều xấu xa trong gia đình thuyền chài đã làm cho những thước phim huyền diệu anh chụp trở nên khủng khiếp và ghê sợ.

Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện giúp Phùng và Đẩu hiểu nguyên do của sự chịu đựng và hy sinh của bà. Dù bị chồng hành hạ, bà vẫn gắn bó vì tình thương vô bờ với các con. Qua câu chuyện, người đọc thấy rằng không thể đơn giản hóa việc nhìn nhận các sự việc và hiện tượng trong cuộc sống.

Nguyễn Minh Châu qua các nhân vật của truyện ngắn đã thể hiện được tư tưởng nghệ thuật sâu sắc: cái đẹp và cái xấu không chỉ nằm ở vẻ ngoài mà còn ở bản chất bên trong. Tác phẩm cho thấy cuộc sống đầy nghịch lý, và để hiểu con người, cần nhìn sâu vào bản chất chứ không chỉ dừng lại ở bề ngoài. Đặc biệt, trong tác phẩm này, Nguyễn Minh Châu hướng cái nhìn nghệ thuật ra thế giới bên ngoài, khám phá cuộc sống đời thường và con người qua những tình huống trớ trêu và đầy nghịch lý. Đó là một bài học về cách nhìn nhận cuộc sống một cách đa diện và sâu sắc.