1. Sắp xếp chỗ ngồi hợp lý
Không nên ép trẻ vào nề nếp vội. Hãy chiều theo ý trẻ và sắp xếp chỗ ngồi theo tính cách của từng cháu một cách hợp lý. Điều này giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý lớp và rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ. Cô giáo cũng cần động viên, khuyến khích sự tiến bộ của trẻ hiếu động và cá biệt, cùng thường xuyên hướng dẫn chúng về cách điều hành và ứng xử đúng.
2. Tạo gương tốt từ các hoạt động hàng ngày
Thực hiện việc nêu gương tốt từ những hoạt động hàng ngày, giúp trẻ hình thành những thói quen tích cực một cách tự nhiên. Cô giáo có thể tận dụng mọi cơ hội để tạo điều kiện cho trẻ thấy được những hành động tích cực và làm theo. Việc này không chỉ rèn luyện nề nếp cho trẻ mà còn tạo ra môi trường tích cực, sáng tạo trong lớp học.
4. Giải pháp hiệu quả đối với những bé nghịch ngợm không lắng nghe
Đối mặt với những bé nghịch ngợm, không chịu nghe lời, yêu cầu sự kiên nhẫn, sự nhẹ nhàng và sáng tạo. Khéo léo kết hợp sự kiên trì, lòng nhân ái, và tạo ra những trò chơi thú vị với những phần thưởng là chìa khóa để giải quyết tình huống này.
Thay vì trực tiếp trừng phạt, cô giáo có thể giao nhiệm vụ nhỏ cho bé và khen ngợi khi bé thực hiện tốt. Nếu toàn bộ lớp đã ổn định, cô có thể giao cho bé một vai trò như là quản lý một nhóm bạn, và bé đó sẽ trở nên tự giác hơn.
Hoặc có thể áp dụng phương pháp 'dự đoán và khen ngợi'. Ví dụ khi bé vào lớp, cô có thể nói ngay: 'Hôm nay bé KHANG sẽ ngồi học chăm chỉ và không nói chuyện phải không các bạn.' Hoặc trong giờ ăn, cô có thể nói: 'Hôm nay bé Khang sẽ ăn ngon và ăn hết đồ của mình đúng không các bạn.' Luôn cố gắng khen ngọt ngào mỗi khi bé mắc lỗi, thay vì trừng phạt.
5. Xây dựng thói quen và rèn luyện nề nếp trong mọi hoạt động, bất kỳ nơi nào, bất kỳ lúc nào.
Hàng ngày, trẻ tham gia các hoạt động như ăn, ngủ, vệ sinh, học tập, chơi đùa, đón và trả trẻ, tất cả đều là cơ hội để rèn luyện cho trẻ.
Đối với trẻ mầm non, việc instill thói quen là một thách thức. Bởi vì trẻ còn nhỏ và chưa có ý thức như người lớn, điều này là một thách thức lớn đối với giáo viên. Để tạo thói quen cho trẻ, cần sự nhẹ nhàng, gần gũi và tình cảm, có thể thông qua bài hát, thơ, câu chuyện có nội dung về thói quen, hoặc giáo viên có thể sử dụng những ví dụ thực tế để kết nối với trẻ và giúp họ hiểu và tuân thủ lời dạy của giáo viên.
Thói quen học tập và vui chơi:
- Rèn luyện và hình thành thói quen học vào những thời điểm cụ thể trong ngày.
- Trong lớp học, giữ trật tự, nghiêm túc và thực hiện các hoạt động theo hướng dẫn của giáo viên.
- Nhắc nhở trẻ không nói chuyện hoặc làm phiền trong lớp học.
- Khuyến khích trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động.
- Khuyến khích tinh thần đồng đội, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè trong khi chơi.
- Giáo dục trẻ bảo quản đồ dùng và đồ chơi của mình, không phá hoại hoặc tranh chấp với bạn bè.
- Khuyến khích trẻ tự chủ và tích cực khi tham gia vào nhóm chơi.
Ví dụ: Rèn luyện thói quen chào hỏi thông qua các bài hát như: Lời chào buổi sáng, Mẹ yêu không nào.
Thơ: Chào buổi sáng, Miệng xinh
Qua thơ, bài hát giúp trẻ thực hiện thói quen cất dọn đồ chơi sau khi chơi xong:
“Bạn ơi hết giờ rồi
Nhanh tay cất đồ chơi,
Nhẹ tay thôi bạn nhé.
Cất đồ chơi đi nào”.
Hoặc:
“Giờ chơi hết rồi.
Nào các bạn ơi.
Ta cùng cất dọn
Đồ dùng đồ chơi
Vào nới quy định”
Thói quen ăn và ngủ:
- Rèn luyện thói quen ăn, ngủ đúng giờ và điều độ.
- Tạo thói quen ăn ngon miệng, ăn hết không rơi vãi, không nói chuyện trong giờ ăn, biết rửa mặt và tay trước và sau khi ăn.
- Rèn cho trẻ có thói quen đi ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc, không nói chuyện và không làm phiền bạn bè trong giờ ngủ.
Qua thơ, bài hát, câu chuyện giúp trẻ hình thành thói quen khi ăn, khi ngủ như: Bài thơ: “Giờ ăn”
Đến giờ ăn cơm
Vào bàn bạn nhé
Nào thìa, bát, đĩa
Xúc cho gọn gàng
Chớ có vội vàng
Cơm rơi, cơm vãi
Bài hát: “Giờ đi ngủ”
Bài thơ: “Giờ đi ngủ”
'Vào giường đi ngủ
Không nghịch đồ chơi
Không gọi bạn ơi
Không cười khúc khích
Không ai tinh nghịch
Giơ chân , giơ tay
Phải nằm cho ngay
Mắt thì nhắm lại.'
Rèn thói quen vệ sinh và tự phục vụ cho trẻ:
- Rèn luyện cho trẻ thói quen vệ sinh và sạch sẽ hàng ngày.
- Trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, quần áo gọn gàng, biết mặc quần áo phù hợp với thời tiết.
- Trẻ giữ gìn vệ sinh khi ăn uống, không ăn đồ ăn nhanh, không uống nước lã, trước khi ăn rửa tay sạch sẽ.
- Trẻ tham gia vào các hoạt động giúp cô giáo, như chải chiếu, cất gối, giữ vệ sinh và ngồi đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi.
Qua bài thơ như:
Bài thơ: “Chùi mũi”
'Mỗi khi có mũi
Bé nhớ chùi ngay
Chớ có dùng tay
Quyệt ngay lên má
Trông thật xấu quá
Cô chẵng yêu đâu.'
Bài thơ: “Rửa tay cho sạch”
'Cô dặn bé
Trước giờ ăn
Khi tay bẩn
Phải rửa ngay
Với xà phòng
Bé ghi lòng
Lời cô dặn.'
Tóm lại: Trong việc rèn luyện thói quen cho trẻ trong học tập, vui chơi, ăn ngủ, vệ sinh là một quá trình không nói lên được, cô giáo cần phải thực sự nhiệt tình, nhẹ nhàng, và diều dắt trẻ từng bước một để trẻ tự tin và cảm thấy cô giáo là người thân thiện và hỗ trợ, giúp trẻ hiểu và áp dụng thói quen vào từng hoạt động hàng ngày.
6. Xây dựng mối quan hệ với trẻ qua tình cảm của cô
Với các bé mầm non, đặc biệt là độ tuổi 25 - 36 tháng, khi chưa rời xa bàn tay âu yếm của người mẹ, trẻ mang đến trường với tâm trạng hỗn độn, lạ lẫm và nỗi nhớ gia đình. Có cháu thậm chí khóc ló vì cảm giác bất an. Bởi vì ở độ tuổi nhỏ này, trẻ còn chìm đắm trong thế giới tình cảm, vì thế, cần sự âu yếm và nhẹ nhàng từ cô giáo, đặc biệt là trong những ngày đầu tiên khi trẻ mới nhập học. Cô giáo phải tạo điều kiện cho trẻ cảm nhận được hạnh phúc, an toàn, được quan tâm và yêu mến, giúp trẻ hòa mình vào cộng đồng lớp học.
Mối quan hệ của cô với trẻ nên là một không gian giàu cảm xúc, thân thiết, tương tự như mối quan hệ mẹ con. Cô giáo cần biết tôn trọng và đồng cảm với trẻ, tạo ra không khí mở cửa, hứng thú để dễ dàng thu hút trẻ tham gia vào các hoạt động một cách tự nhiên.
Ví dụ: Khi đón trẻ vào lớp trong những ngày đầu, khi trẻ còn bỡ ngỡ hoặc khóc, cô giáo nên âu yếm bế trẻ, vỗ nhẹ và cho trẻ xem tranh, kể chuyện hoặc hát cho trẻ nghe để giúp trẻ quên đi nỗi nhớ nhà. Trong những bữa ăn và giấc ngủ đầu tiên tại trường, cô giáo cần quan tâm, an ủi và khích lệ trẻ từng bước, từng thìa cơm, cốc nước, tạo không khí ăn uống không nói chuyện riêng, không xúc cơm sang cho bạn, và không làm rơi vãi cơm ra ngoài.
Do đó, việc xây dựng mối quan hệ bằng tình cảm của cô giáo đối với trẻ đóng vai trò quan trọng, giúp trẻ thích thú nói chung, mong muốn sự âu yếm, gần gũi và yêu thương của cô giáo. Cô giáo cần phát triển mối quan hệ này để trẻ có sự an toàn và tự tin trong mọi hoạt động hàng ngày.
Các cô giáo cần nhớ rằng, yếu tố quan trọng nhất của một giáo viên mầm non là tình yêu thương chân thành dành cho trẻ. Nếu có điều này, mọi khó khăn đều có thể vượt qua. Hãy gần gũi với trẻ, để trẻ cảm nhận sự quen thuộc và an toàn, đồng thời tìm ra những trò chơi và hoạt động thu hút trẻ. Chúng ta tin rằng mọi trẻ đều sẽ yêu thích. Hãy gọi trẻ là 'các con' thay vì 'nó', đó là cách tôn trọng và tạo động lực tích cực cho trẻ nhé.
7. Kết hợp vận động và hỗ trợ từ cả gia đình và cô giáo
Để thực hiện việc hình thành thói quen và nề nếp ban đầu cho trẻ, sự hợp tác chặt chẽ giữa cô giáo và phụ huynh đóng vai trò quan trọng. Cô giáo cần tuyên truyền và phối hợp chặt chẽ với bậc phụ huynh để hiểu rõ tình hình và đặc điểm riêng của trẻ. Đồng thời, thảo luận và chia sẻ với cha mẹ để có những biện pháp rèn luyện thêm cho trẻ khi ở nhà. Mục tiêu là tạo ra một môi trường chăm sóc và giáo dục cho trẻ có sự thống nhất và khoa học nhất.
Cô giáo có thể thúc đẩy phụ huynh đóng góp bằng cách thu thập tranh ảnh, bài thơ, bài hát và câu chuyện có nội dung phù hợp. Đồng thời, mọi người cùng nhau tạo ra nguyên liệu và đồ chơi hỗ trợ quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ, giúp đạt được kết quả tốt nhất.
Cô giáo có thể trao đổi thông tin với phụ huynh thông qua các hình thức:
- Trong buổi đón và trả trẻ hàng ngày.
- Tại các cuộc họp giữa phụ huynh và giáo viên.
- Hiển thị thông tin trên bảng thông báo với những tranh ảnh, bài thơ và câu chuyện giáo dục được trưng bày một cách dễ nhìn khi phụ huynh đến đón trẻ.
8. Chuẩn bị kỹ lưỡng và sáng tạo trong việc sưu tầm đồ dùng đồ chơi để khuyến khích tính sáng tạo của trẻ
Trong mọi hoạt động chung và đặc biệt trong việc rèn luyện thói quen, đồ dùng đồ chơi đóng vai trò quan trọng. Thầy cô nên chủ động sáng tạo từ nguyên vật liệu sẵn có để tạo ra đồ dùng đồ chơi đẹp mắt, sáng tạo và hấp dẫn. Quan trọng nhất, đảm bảo an toàn và phù hợp với độ tuổi của trẻ. Sắp xếp đồ chơi gọn gàng để kích thích sự thoải mái và tự tin của trẻ trong mọi hoạt động.
Việc sáng tạo và sử dụng đồ dùng đồ chơi làm tăng sự hứng thú, tính tích cực cho trẻ. Phương pháp này giúp trẻ tự tin và năng động hơn, đồng thời ảnh hưởng tích cực đến chất lượng hoạt động của trẻ.
9. Tôn Vinh thành tích của trẻ đúng cách
Ở độ tuổi 3-4, với sự phát triển mạnh mẽ của tâm sinh lý, trẻ thường hiếu động và ham học hỏi. Để thúc đẩy hành vi tích cực, cô giáo cần tôn trọng và khen ngợi trẻ đúng cách. Lời khen và lời phê có ảnh hưởng lớn đến việc trẻ tuân thủ, nhưng quan trọng là phải tránh khen ngợi quá mức và tránh chỉ trách chung chung. Hướng tiếp cận tốt nhất là khen ngợi những hành động tích cực để trẻ có động lực bắt chước và theo đuổi những hành động đó. Lời khen của cô sẽ là nguồn động viên, giúp trẻ duy trì những hành động tích cực. Đối với những trẻ chưa ngoan, việc nhận thấy bạn bè được khen cũng sẽ khuyến khích họ cố gắng bắt chước để được khen ngợi.
Một số hành vi nên được khen ngợi:
- Đi học ngoan, đúng giờ, mặc quần áo gọn gàng, sạch sẽ.
- Biết chào cô khi đến lớp, giữ đồ đúng quy định, không khóc nhè khi đến lớp.
- Ở bàn ăn tự giác, ăn uống đúng cách.
- Chia sẻ và giúp đỡ bạn bè.
10. Phát triển tinh thần độc lập từ nhỏ
Phát triển tinh thần độc lập từ nhỏ là một biện pháp quan trọng để hình thành thói quen nề nếp. Ngay từ thời kỳ mẫu giáo, trẻ cần được khuyến khích tự quản lý đồ dùng cá nhân, từ đó phát triển tính tự lập. Việc này giúp trẻ hình thành thói quen tự mang theo đồ của mình, từ đó tạo ra sự độc lập. Khi quen với thói quen này, trẻ sẽ trở nên tự chủ hơn trong học tập và rèn luyện, không phụ thuộc quá nhiều vào gia đình, giúp việc đến trường trở nên dễ dàng hơn.
Ngoài ra, việc phát triển tinh thần độc lập từ nhỏ còn giúp trẻ xây dựng nền tảng tốt cho tinh thần tự lập khi trưởng thành. Phương pháp này được rất nhiều người Nhật Bản chú trọng áp dụng, đảm bảo hiệu quả và lợi ích thực tế trong việc phát triển tinh thần độc lập từ nhỏ.