Top 10 Căn bệnh ung thư phổ biến tại Việt Nam và triệu chứng nhận biết

Ung thư gan là một loại ung thư phổ biến, tiến triển nhanh, đặc biệt phổ biến ở nam giới trên 50 tuổi. Nguyên nhân chính là do viêm gan siêu vi B, C, nghiện rượu, hoặc nhiễm sán lá gan. Đây là căn bệnh ung thư thứ 6 trên thế giới, với hàng trăm nghìn ca mới mỗi năm. Ở Việt Nam, nó đứng đầu với hơn 25.000 trường hợp mới năm 2018.

Triệu chứng:

• Da vàng do chức năng gan suy giảm.
  
• Gan to có thể sờ thấy ở bên phải bụng.
  
• Nước tiểu đen do tăng bilirubin.
  
• Chướng bụng do nước bụng tích tụ.
  
• Nôn mửa không rõ nguyên nhân.
  
• Sút cân do chức năng gan suy giảm.
  
• Đau bụng và gan nở rộng.
  
• Ngứa da do tăng bilirubin.
  
• Mệt mỏi, là triệu chứng thường gặp.

Ung thư tuyến tiền liệt xảy ra ở nam giới (vì chỉ có nam giới mới có tuyến tiền liệt). Thường ở độ tuổi 45 - 49, làm xét nghiệm PSA và DRE để tầm soát. Ở Việt Nam, số người đến khám vì bệnh lí tuyến tiền liệt tăng lên, nhưng sự quan tâm đối với ung thư tuyến tiền liệt chưa đủ. Người bệnh thường đến khám muộn do nhiều hạn chế.

Triệu chứng:

• Đau ở vùng thắt lưng, bẹn, tầng sinh môn, vùng trên xương mu, và chậu nhỏ.
• Triệu chứng tiểu nhiều, khó tiểu, buồn tiểu nhưng nước tiểu ít.
• Sáng ngủ dậy thấy ở lỗ niệu đạo có chất dịch nhày.
• Khó khăn khi quan hệ tình dục, xuất tinh sớm.
• Ban đêm có thể bị tiểu són.
• Xuất hiện các dấu hiệu kèm theo sốt nhẹ, mệt mỏi, chóng mặt, chán ăn…

Ung thư phổi là loại bệnh phổ biến, đặc biệt gia tăng ở nhóm người trẻ. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư phổi là cao, đặc biệt ở nam giới. Hầu hết do hút thuốc lá, và nếu phát hiện sớm và phẫu thuật, tỷ lệ sống sót có thể là 40 - 50%.

Triệu chứng:

• Ho khan kéo dài, có thể đi kèm với máu, đặc biệt là vào buổi sáng.
• Đau ngực dai dẳng.
• Bất thường ở vùng ngực do ảnh hưởng của tế bào ung thư.
• Các biểu hiện khác như giọng nói khàn, khó nuốt, thay đổi ngón tay và móng, tắc nghẽn mạch máu ở mặt.

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến, có tỷ lệ tử vong cao. Mỗi năm có khoảng 40.000 ca mới và nửa số này không sống sót. Nếu phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi có thể lên đến 90%, và nhiều người sống khỏe mạnh sau hơn 20 năm từ khi phát hiện bệnh.

Triệu chứng:

• Táo bón: Đi ngoài ít hơn 3 lần mỗi tuần, thường do thay đổi chế độ ăn hoặc hoạt động hàng ngày.
• Phân nhỏ và biến dạng do ảnh hưởng của khối u trong ruột kết.
• Đi ngoài có máu, một biểu hiện nghiêm trọng của ung thư đại trực tràng.
• Co thắt dạ dày: Khối u có thể gây đau và co thắt dạ dày.
• Giảm cân bất thường do sự thay đổi trong sự trao đổi chất.
• Rủi ro tăng nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh.

Ung thư vú thường xuất hiện ở phụ nữ và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Đối với nam giới, hiếm khi mắc bệnh (khoảng 1 ca trên 100 ca ở phụ nữ). Ung thư vú có thể lành tính hoặc ác tính, thường bắt đầu từ các ống dẫn sữa hoặc tiểu thùy. Nếu phát hiện muộn, bệnh có thể di căn vào xương và các bộ phận khác, tăng đau đớn.

Triệu chứng:

• Núm vú loét, rỉ dịch.
• Núm vú co kéo tụt vào trong.
• Có mảng lộm cộm hay cục u ở vú hoặc nách.
• Da vú nhăn, dày giống da trái cam sành.
• Da vú thay đổi hình dạng và màu sắc so với bên còn lại.
• Đau vú một hay nhiều nơi.
  

Ung thư bàng quang có thể ảnh hưởng đến cả nam giới và phụ nữ ở mọi độ tuổi. Người cao tuổi thường có nguy cơ cao hơn và bệnh có thể gây nên ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiết niệu, suy thận. Là loại ung thư thứ hai phổ biến trong các loại ung thư tiết niệu, chỉ sau ung thư tuyến tiền liệt. Ở Việt Nam, số ca mắc mới ngày càng tăng, do nhiều nguyên nhân như hút thuốc lá, làm việc trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với hóa chất… Hầu hết người mắc bệnh thường ở độ tuổi trên 40.

Triệu chứng:

• Đi tiểu ra máu không đau là đặc điểm của ung thư bàng quang. Có thể đi tiểu ra máu không đau hoặc có thể có các đợt đi tiểu ra máu cách nhau vài ngày hoặc thậm chí vài tháng.
• Tiểu đau: Điều này có thể là dấu hiệu sớm của ung thư bàng quang. Bệnh nhân có thể gặp hiện tượng thường xuyên đi tiểu, khó tiểu và cảm giác khó chịu, râm ran sau khi tiểu.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Ung thư bàng quang thường được chẩn đoán khi bệnh nhân cố gắng điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu mãn tính. Nếu điều trị không khỏi, việc kiểm tra sức khỏe là quan trọng.
• Đau bụng, đau xương chậu: Bàng quang nằm trong khu vực xương chậu, do đó, ung thư bàng quang có thể ảnh hưởng đến bụng và xương chậu.
• Đau lưng: Đau lưng thường xuất hiện ở giai đoạn đầu của ung thư bàng quang. Bạn cần chú ý đến các dấu hiệu bất thường trên cơ thể.

Ung thư thận là loại ung thư đứng thứ 9 ở người trưởng thành và thứ 3 trong các loại ung thư hệ tiết niệu, nhưng lại có tỷ lệ tử vong cao nhất. Loại bệnh này thường gặp ở nam giới với tỷ lệ nam/nữ = 2/1. Người cao tuổi, đặc biệt là nhóm 60 - 70 tuổi, thường mắc bệnh nhiều hơn. Ung thư thận cũng có thể xuất hiện ở trẻ em, chiếm 5% trong số các trường hợp ung thư ở trẻ nhỏ, thường liên quan đến các tình trạng bẩm sinh như dị tật tiết niệu, tật không mống mắt hay phì đại nửa người…

Triệu chứng:

• Đi tiểu ra máu: Một trong những dấu hiệu của ung thư thận là đi tiểu ra máu, thường không đau khi tiểu. Máu trong nước tiểu có thể nhìn thấy bằng mắt thường, thường đi kèm với đau ở phần thận.
• Đau thận: Khi khối u phát triển, tạo áp lực lên vùng thận hoặc vùng thắt lưng, gây ra đau thận. Khoảng 50% bệnh nhân gặp triệu chứng này.
• Khối u thận: Khoảng 1/3-1/4 bệnh nhân có thể tự phát hiện khối u khi được chẩn đoán. Khối u có thể ẩn trước khi đạt kích thước nhất định, khó nhận biết, và khi có thể sờ thấy, bệnh đã vào giai đoạn cuối.
• Triệu chứng toàn thân: 10 - 40% bệnh nhân gặp các hội chứng tổng hợp do tác dụng phụ của khối u, bao gồm cao huyết áp, thiếu máu, giảm cân, sốt, chức năng gan bất thường, tăng canxi và đường huyết.
• Triệu chứng ung thư thận di căn: Khoảng 10% bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư thận do xuất hiện các triệu chứng di căn như đau xương, gãy xương, ho ra máu và các triệu chứng khác…

Ung thư tuyến giáp chiếm khoảng 1% tổng số ung thư và thường gặp nhất trong các loại ung thư tuyến nội tiết. Đa số bệnh nhân là phụ nữ (khoảng 75%). Bướu cổ là dấu hiệu phổ biến của bệnh này. Chẩn đoán sớm và điều trị tích cực thường mang lại kết quả tốt. Ung thư tuyến giáp xảy ra khi tế bào tuyến giáp biến đổi và phát triển không kiểm soát. Loại bệnh này ảnh hưởng đến tuyến giáp, một tuyến nội tiết nằm ở giữa cổ. Ung thư tuyến giáp có nhiều dạng, trong đó thể tủy và thể không biệt hoá có tiên lượng xấu, nhưng thể biệt hoá thường có tiên lượng tốt.

Triệu chứng:

• Hạch bạch huyết sưng to: Một nốt rộp trên cổ không phát triển lớn có thể là bướu cổ. Nếu sau một thời gian nốt rộp không biến mất, có thể là khối u, đặc biệt khi kéo dài và không giảm nhỏ sau một vài tháng.
• Khàn tiếng: Bệnh nhân bất ngờ bị khàn giọng, đây có thể là triệu chứng của ung thư tuyến giáp khi ảnh hưởng đến dây thanh giọng.
• Ho ra máu: Khối u từ tuyến giáp di căn đến khí quản có thể làm bệnh nhân ho ra máu, thường xuất hiện ở người trung niên và người già.

Ung thư hạch nguyên phát là một dạng ung thư mới xuất hiện ở con người, thường được phân thành 2 loại: ung thư hạch Hodgkin và ung thư hạch không Hodgkin, với ung thư hạch không Hodgkin chiếm 5 lần nhiều hơn loại Hodgkin. Ung thư hạch bắt đầu từ tế bào chống nhiễm trùng trong hệ thống miễn dịch, được gọi là tế bào lympho. Những tế bào này nằm trong các hạch ở cổ, nách, bẹn, lá lách, tủy xương và các bộ phận khác của cơ thể. Tế bào lympho biến đổi khi bị ung thư hạch, phát triển nhanh chóng và mất kiểm soát.

Triệu chứng:

• Nổi hạch một hoặc nhiều tại cổ, nách hoặc bẹn phình to lên mà không đau. Hạch lympho to lên có thể là dấu hiệu của bệnh ác tính, nhưng cũng thường gặp trong tình trạng viêm nhiễm hoặc các rối loạn lành tính khác. 2/3 trường hợp hạch to không có nguyên nhân rõ ràng hoặc chỉ do bệnh đường hô hấp trên.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Sốt, sốt thường xuyên và kéo dài trở lại.
• Ho, khó thở hoặc đau ngực.
• Mệt mỏi, kiệt sức kéo dài.
• Đau bụng, sưng hoặc cảm giác đầy bụng.
• Tuyến bạch huyết sưng lên.
• Đổ mồ hôi đêm.
• Mất cảm giác ngon miệng.

Ung thư cổ tử cung là một dạng ung thư thường gặp ở phụ nữ, đứng thứ 2 sau ung thư vú. Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới cho thấy mỗi năm có khoảng 6.000 phụ nữ ở Việt Nam được chẩn đoán mắc bệnh và hơn một nửa trong số đó tử vong. Số lượng phụ nữ mắc bệnh ngày càng tăng do ảnh hưởng từ ô nhiễm môi trường, thức ăn và lối sống không lành mạnh.

Triệu chứng:

• Ra máu âm đạo bất thường: Biểu hiện phổ biến của ung thư cổ tử cung, có thể xuất hiện giữa chu kỳ kinh nguyệt, sau quan hệ tình dục, hoặc bất cứ lúc nào sau mãn kinh.
• Tiết dịch âm đạo có mùi hôi: Dịch âm đạo bất thường, có màu xanh hoặc vàng, hoặc có mủ lẫn máu có thể là dấu hiệu ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu. Tuy nhiên, cũng có thể là biểu hiện của các bệnh lý phụ khoa khác, vì vậy cần thăm khám phụ khoa để xác định nguyên nhân chính xác.
• Đau, khó chịu khi quan hệ tình dục: Đau khi quan hệ tình dục có thể do nhiều nguyên nhân, nhưng nếu kéo dài, cần thăm bác sĩ để được kiểm tra, phát hiện sớm ung thư cổ tử cung.
• Đau vùng xương chậu, đau lưng dưới: Cơn đau có thể âm ỉ và mở rộng từ vùng xương hông, đặc biệt nếu bạn đang không trong chu kỳ kinh nguyệt, có thể là dấu hiệu của ung thư cổ tử cung.
• Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: Ung thư cổ tử cung gây ra mất cân bằng hormone, làm ảnh hưởng đến sự phát triển và rụng trứng, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt không đều.
• Thay đổi thói quen đi tiểu: Tiểu tiện, đại tiện không kiểm soát hoặc có máu trong nước tiểu có thể là dấu hiệu cảnh báo của ung thư cổ tử cung.
• Sưng đau ở chân: Khi khối u phát triển, có thể gây chèn vào dây thần kinh và mạch máu, dẫn đến đau và sưng chân.