1. Ngựa Akkal – Teke
Ngựa Akkal – Teke là siêu mẫu của thế giới ngựa, với màu sắc da độc đáo như vàng ròng, vàng nâu, trắng hồng và trắng phau. Ngoại hình đẹp kết hợp với sức mạnh và năng động, Akhal-Teke trở nên hoàn hảo cho những cuộc thi nhảy rào và cuộc thi ngựa khỏe đẹp. Đây cũng là biểu tượng quốc gia của Turkmenistan. Tên gọi Akhal-Teke xuất phát từ ốc đảo Akhal và bộ tộc Teke, nơi giống ngựa này được sinh ra.
Giống ngựa này nổi tiếng với vóc dáng cao, da mỏng và bộ lông mịn, óng ánh. Nó được cho là giống ngựa đầu tiên thuần hóa, và trong truyền thuyết, Bucephalus, ngựa chiến nổi tiếng của Alexander Đại đế, cũng thuộc giống Akhal-Teke. Akhal-Teke được coi là giống ngựa quý hiếm nhất thế giới, có sức chịu đựng, tốc độ và vẻ đẹp không giới hạn.


2. Ngựa hoang Mông Cổ
Ngựa hoang Mông Cổ, hay còn được biết đến với tên gọi khác là ngựa hoang Przewalski hoặc ngựa hoang châu Á, là loài ngựa hoang phân bố trên những thảo nguyên ở Mông Cổ. Đây là biểu tượng của hệ động vật Mông Cổ và là tổ tiên của giống ngựa Mông Cổ. Loài ngựa này được đặt tên theo nhà thám hiểm người Nga Nikolai Mikhailovich Przewalski, người đầu tiên phát hiện ra chúng vào khoảng năm 1880 tại khu vực sa mạc Gobi.
Ngựa Przewalski được xếp vào nhóm có nguy cơ tuyệt chủng trong thiên nhiên. Từ năm 1960, loài ngựa quý hiếm này đã được liệt vào nhóm động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao của Sách Đỏ. Đây là một phân loại quý hiếm và nguy cấp của ngựa hoang có nguồn gốc từ các thảo nguyên Trung Á, đặc biệt là Mông Cổ. Loài ngựa này đã được tái thả vào tự nhiên tại Vườn quốc gia Khustain Nuruu, Khu bảo tồn thiên nhiên Takhin Tal và Khu bảo tồn thiên nhiên Khomiin Tal. Một con ngựa hoang Mông Cổ trưởng thành nặng khoảng 250-300 kg hoặc từ 250–350 kg, cao tầm 1m30 và dài 2m. Loài ngựa màu nâu này có chiếc cổ ngắn đặc trưng, và có 66 nhiễm sắc thể thay vì 64 như những loài ngựa khác. Đây cũng là loài ngựa ăn cỏ lâu nhất với thời gian ăn cỏ trong ngày vượt quá 12 tiếng. Ngựa hoang Mông Cổ có khả năng phát hiện nguy hiểm từ khoảng cách 300 mét và chạy tốt với tốc độ lên đến 60 km/giờ. Vòng đời tương đối dài, từ 20-25 năm, và loài ngựa hoang Mông Cổ chưa bao giờ được thuần hóa, là loài ngựa hoang thực sự duy nhất còn tồn tại đến nay.


3. Ngựa lông xoăn Bashkir
Giống ngựa này trông giống như một sự kết hợp giữa con ngựa và con chó xù, bởi chúng có bộ lông rất xoăn. Một số con chỉ có bờm xoăn, trong khi những con khác thì lông xoăn khắp người và thậm chí chúng còn có lông mi quăn nữa. Tuy nhiên, giống ngựa lông xoăn đã tồn tại từ lâu đời với gen độc đáo tạo nên bộ lông xoăn thời thượng và nổi bật. Người Ấn Độ thậm chí coi ngựa lông xoăn là động vật linh thiêng, chỉ có những người lãnh đạo và những người làm nghề chữa bệnh mới được phép cưỡi. Giống ngựa lông xoăn có nhiều màu sắc và kích cỡ, nổi bật với bộ lông xoăn độc đáo, giúp chúng tăng cường sức chịu đựng trong mùa đông lạnh giá. Chúng được đánh giá cao về tính cách bình tĩnh, thông minh và thân thiện, cũng như sự trung thành và dễ bảo. Ngựa lông xoăn cũng thể hiện sự đáng tin cậy và trách nhiệm tuyệt đối khi lao động.


4. Ngựa Exmoor
Ngựa Exmoor là một giống ngựa có nguồn gốc từ quần đảo Anh, nơi mà một số vẫn đi lang thang như chăn nuôi bán gia súc trên khu vực Exmoor, một khu vực rộng lớn của moorland ở Devon và Somerset ở phía tây nam nước Anh. Các con Exmoor đã được đưa ra 'nguy cơ' trạng thái của Rare Breeds Survival Trust và tình trạng 'đe dọa' của The Livestock Conservancy. Nó là một trong những giống ngựa của vùng Isles của Anh và giống ngựa moorland, có hình dạng tương tự như của các giống ngựa tích nghi với thời tiết lạnh khác. Ngựa Exmoor rất cứng cáp và được sử dụng cho một loạt các hoạt động cưỡi ngựa. Trong trạng thái tự do chuyển vùng, sự hiện diện của giống ngựa trên Exmoor góp phần bảo tồn và quản lý một số môi trường sống đồng cỏ tự nhiên.
Những họ hàng nhà ngựa (Equines) đã có mặt ở Anh từ 700.000 trước Công nguyên, và hóa thạch vẫn được tìm thấy trong khu vực Exmoor có từ khoảng 50.000 năm trước Công nguyên. Một số người cho rằng giống này đã được thuần chủng từ thời kỳ băng hà; những người khác cho rằng điều này không được hỗ trợ bởi nghiên cứu DNA hiện đại. Tuy nhiên có một hình thái gần giống với con ngựa hoang dã nguyên thủy. Khảo sát khảo cổ học đã chỉ ra rằng những con ngựa được sử dụng để vận chuyển ở phía tây nam nước Anh vào khoảng năm 400 trước Công nguyên, và những bức chạm khắc La Mã cho thấy những con ngựa khá giống với hình dạng của những con ngựa Exmoor. Giống này gần như tuyệt chủng sau Chiến tranh thế giới thứ hai, vì những người lính sử dụng chúng để thực hành mục tiêu và kẻ trộm giết chúng vì thịt của chúng. Sau chiến tranh, một nhóm nhỏ các nhà lai tạo đã làm việc để cứu Exmoor, và trong những năm 1950 ngựa bắt đầu được xuất khẩu sang Bắc Mỹ. Tính đến năm 2010 đã có khoảng 800 ngựa Exmoor trên toàn thế giới.


5. Ngựa Camargue
Ngựa Camargue là một giống ngựa cổ xưa bản địa của vùng Camargue thuộc miền Nam của nước Pháp. Nguồn gốc của chúng vẫn còn mơ hồ nhưng rõ ràng chúng là một trong những giống ngựa cổ xưa nhất. Ngựa trắng quý hiếm Camargue là một trong những giống ngựa lâu đời nhất trên thế giới, sống tự do trong các đầm lầy nhỏ ở Camargue, vùng đất ngập nước ở đồng bằng sông Rhone, nước Pháp. Ngựa Camargue khi sinh ra chúng có màu nâu sẫm hoặc đen, đến 4-5 tuổi bộ lông dần chuyển sang màu trắng. Chúng nhanh nhẹn, dũng cảm và khỏe mạnh, có khả năng chịu được thời tiết khắc nghiệt trong một thời gian dài mà không có thức ăn, ngựa Camague, loài động vật biểu tượng cho tinh thần tự do, phóng khoáng. Ngựa trắng Camague là hậu duệ của loài ngựa quý thời Napoleon là những con ngựa đã hiện diện cách đây 17.000 năm trước.
Chúng có thói quen chạy thành từng đàn trên sông cạn. Những con bạch mã trắng muốt hiện lên thật đẹp đẽ dưới ánh hoàng hôn rực rỡ của dòng sông Rhone. Nhiếp ảnh gia chụp được những khoảnh khắc khi những chú ngựa vùng vẫy trên sông nước. Đàn ngựa phi nước đại dưới bóng hoàng hôn dọc dòng sông Rhone, gần Arles, Pháp. Bầy ngựa thể hiện sự tự do, phóng khoáng trong thiên nhiên hoang dã, tạo nên những hình ảnh đẹp. Những hình ảnh do nhiếp ảnh gia Xavier Oretgas Ojuel là người Tây Ban Nha, nhanh tay chụp được. Hình ảnh bạch mã phi nước đại những tưởng chỉ xuất hiện trong trí tưởng tượng hiện lên thật sống động trong không gian bao la. Được biết, khi mới sinh ra, ngựa Camargue có màu nâu sẫm hoặc đen, đến năm 4-5 tuổi, bộ lông của chúng mới chuyển dần sang màu trắng. Ngựa Camargue nhanh nhẹn, dũng cảm và khỏe mạnh, có khả năng chịu được thời tiết khắc nghiệt trong một thời gian dài mà không có thức ăn. Là biểu tượng cho tinh thần tự do, phóng khoáng, ngựa Camargue có thói quen chạy thành từng đàn trên sông cạn.


6. Ngựa Friord Na Uy
Đây là một giống ngựa rất khỏe và đẹp. Điều làm cho chúng trở lên độc đáo như vậy là bởi màu sắc của nó. Nó có một màu nâu xám nhạt rất đẹp, và nó còn có bờm hai làn màu. Lớp lông ở bên ngoài là màu kem, và lông ở bên trong có màu nâu đậm hoặc đen. Lớp lông bờm giường như giống với tóc của người phụ nữ sau khi đã nhuộm điểm thêm những màu nổi bật. Chúng rất khỏe mạnh và đẹp. Những đặc điểm này làm cho nó là một con ngựa hoàn hảo.
Ngựa Fjord hoặc ngựa Fjord Na Uy (Na Uy: fjordhest) là một giống ngựa tương đối nhỏ nhưng rất mạnh mẽ có nguồn gốc từ các khu vực miền núi phía tây Na Uy. Nó là một giống nhanh nhẹn của ngựa kéo. Tất cả ngựa Fjord đều có màu sắc, với năm biến thể hoa râm được công nhận trong tiêu chuẩn giống. Một trong những giống lâu đời nhất thế giới, nó đã được sử dụng hàng trăm năm như một con ngựa trang trại ở Na Uy, và trong thời hiện đại là phổ biến cho tính khí nói chung là tốt của nó. Ngựa Fjord là đủ mạnh cho công việc nặng nhọc, chẳng hạn như cày ruộng hoặc kéo gỗ, nhưng nhẹ nhàng và nhanh nhẹn đủ để cưỡi ngựa và kéo xe tốt. Ngày nay, ngựa Fjord là một môn cưỡi ưa thích ở các trường học cưỡi ngựa và trị liệu của Na Uy, vì tính khí nhẹ nhàng và kích thước nhỏ của nó làm cho nó thích hợp cho trẻ em và người khuyết tật. Chúng cũng được sử dụng như một con ngựa thể thao, đặc biệt là trong môn kéo xe kết hợp.


7. Ngựa Falabella
Có nhiều loại ngựa rất độc đáo, và đây là một trong những giống ngựa độc nhất trên thế giới. Chúng rất nhỏ, hiếm khi nào cao hơn 80 cm. Những con ngựa này lần đầu tiên ở Argentina và chúng được nhập khẩu vào Hoa Kỳ năm 1962. Những chú ngựa khá nhỏ bé, chỉ có thể được cưỡi bởi những đứa trẻ rất nhỏ, chúng cũng thường được sử dụng như những động vật dẫn đường cho những người bị khuyết tật về thể chất. Trong danh sách này, nó là một trong số những con ngựa đáng yêu nhất, bạn có thể sẽ không tin sự tồn tại của chúng.
Ngựa Falabella có hình dáng nhỏ và thấp bé. Chiều cao trung bình của giống ngựa này chỉ khoảng 40 cm, được xác nhận là giống ngựa nhỏ nhất thế giới. Những con ngựa Fallabella đều rất cứng cỏi, thông minh và có lòng trung thành giống như những con chó. Ngựa Falabella được chăm sóc và phát triển trong thế kỷ 19 ở Argentina bởi bác sĩ thú y, chuyên gia di truyền học Patrick Falabella, nên giống ngựa này đã được đặt tên theo ông. Ngựa Falabella được gây giống trong thời gian 70 năm bằng cách giao phối trong một nhóm nhỏ những con ngựa có hình dáng bé nhỏ. Với hình dáng nhỏ bé, dễ thương giống ngựa này được rất nhiều người chọn nuôi. Giống ngựa Falabella được coi là thông minh và dễ đào tạo. Do kích thước nhỏ bé, giống ngựa Falabella thường được chọn cho trẻ em tập cưỡi.


8. Ngựa Marwari
Ngựa Marwari hay Malani là một giống ngựa quý hiếm từ vùng Marwar (hoặc Jodhpur) của Ấn Độ. Nổi tiếng với đôi tai hướng vào trong, nó trổ vẻ đẹp với màu sắc đa dạng, đặc biệt là các mẫu pinto được ưa chuộng. Với độ cứng cáp và nét giống gần với ngựa Kathiawari, giống ngựa này thể hiện dáng đi tự nhiên. Ngựa Marwari có nguồn gốc từ ngựa bản địa Ấn Độ kết hợp với ngựa Ả Rập, có thể còn có sự ảnh hưởng của ngựa Mông Cổ. Các Rathores, những người cai trị vùng Marwar, là người đầu tiên lai tạo giống Marwari từ thế kỷ XII, đặt nền móng cho sự thuần chủng và tính cứng cỏi của giống ngựa này.
Được sử dụng lịch sử làm ngựa kỵ binh của người dân vùng Marwar, Marwari được biết đến với sự trung thành và dũng cảm trong trận chiến. Mặc dù giống ngựa này đã suy thoái nhưng đã phục hồi trong thời gian gần đây. Ngựa Marwari hiện nay được sử dụng cho công việc nhẹ nhàng như kéo hạng nhẹ và làm việc nông nghiệp, cũng như để cưỡi và thư giãn. Một Hiệp hội giống Marwari đã được thành lập ở Ấn Độ năm 1995. Việc xuất khẩu Marwari đã bị hạn chế nhưng từ năm 2000 đến 2006, một số lượng nhỏ được phép. Từ năm 2008, du lịch tạm thời cho phép xuất khẩu số lượng nhỏ ngựa Marwari ra khỏi Ấn Độ.


9. Ngựa Gypsy Vanner
Ngựa này xuất phát từ quần đảo Anh Quốc và nổi tiếng với vẻ đẹp của mình. Màu lông đa dạng, thường là đen và trắng, nhưng cũng có thể là các màu khác. Bộ lông dày và dài, đặc biệt là lớp lông từ đầu gối đến cổ chân, giống như đôi ủng lông của thiếu nữ và thanh niên ngày nay.
Ngựa Gypsy hay còn gọi là ngựa Di-gan, là giống ngựa nhỏ có nhiều lông ở chân, được phát triển bởi người dân Romani bản địa đến đảo Anh. Chúng được lai tạo để kéo những chiếc xe di động của họ. Giống ngựa này thường có lông rậm ở chân, màu chủ yếu là đen và trắng hoặc 'lốm đốm' và màu lang, nhưng cũng có thể có các màu khác. Ngựa Gypsy có cơ bắp mạnh mẽ, đúng dáng chân của ngựa kéo và hành động hào nhoáng. Bắt đầu từ khoảng năm 1850, người Di-gan ở Vương quốc Anh bắt đầu sử dụng loại ngựa riêng biệt để kéo cày, trong quá trình sống và đi lang thang. Màu sắc và ngoại hình hiện đại của giống này được tinh chế sau Thế chiến II. Người Mỹ bắt đầu nhập khẩu ngựa Gypsy vào năm 1996 và ngày nay, những con ngựa Gypsy tốt nhất vẫn được lai tạo ở Kent, Anh.


10. Ngựa Karabakh
Ngựa Karabakh - biểu tượng quốc gia của Azerbaijan, mạnh mẽ, cứng cỏi và cao quý. Sinh sống trong điều kiện khí hậu và địa lý thuận lợi, chúng là niềm tự hào của người Azerbaijan từ hàng nghìn năm trước công nguyên. Là kết quả của sự lai tạo thông minh từ ngựa Akhal-Teke, ngựa Turkoman và ngựa Ả Rập, ngựa Karabakh nổi tiếng với mầu lông hạt dẻ nâu sẫm, tính tình điềm đạm và sức bền. Đặc biệt, chúng sở hữu tốc độ hiếm thấy, với kỷ lục thế giới chạy 1.000 mét trong 1 phút 9 giây. Những chú ngựa này không chỉ là phương tiện vận chuyển mà còn là một phần quan trọng của văn hóa và cuộc sống cho người dân Azerbaijan, đặc biệt là trong vùng Karabakh, nơi có đồng cỏ tươi tốt và địa hình núi dốc lởm chởm.

